Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
hebben
uitspraak met zware e, de ‘h’ wordt niet uitgesproken
in gebruik in West- en Oost-Vlaanderen
OTT: ik he, gij he(d), hij he(d) (W-Vl)/ hij hee(d) (O-Vl)
? aan de kust wordt in de 1e persoon enkelvoud altijd de infinitief gebruikt, en is het dus ‘ik hen’
OVT: de infinitief is ‘hadden’, behalve aan de kust, waar het door het wegvallen van de ‘dd’, het nimmer uitspreken van de doffe e (een kenmerk van alle West- en Oost-Vlaamse dialecten) en het wél uitspreken van de eind-n in werkwoorden en verkleinwoorden (eveneens kenmerkend voor West- en Oost-Vlaamse dialecten), ±’haan’ is geworden
? omwille van voorgaande regel is de 1e persoon enkelvoud van de OVT aan de kust dus ook ‘ik haan’
zie ook hemmen
Dien Hollander was der vanalles en nog wa aan ’t zeggen, ma ’k en he der niet van verstaan.
iemand die het editoriaal schrijft een redactioneel stuk, NL: het hoofdartikel
Onze editorialist getuigt over zijn vader, die vorig jaar de verlossende gifbeker dronk: ”Het is tijd”, zei mijn vader. hij ging op bed liggen en dronk het flesje dat de dokter hem aanreikte in één teug leeg: zijn laatste ad fundum. Vier minuten later was hij dood. Verlost uit zijn ondraaglijk psychisch lijden. Zo schoon, zo zacht, zo juist kan sterven zijn. (Nieuwsblad)
antwoord op de vraag “hoe is ’t?”, om aan te geven dat men het goed stelt, maar er geen belangrijke gebeurtenissen op het programma staan
wordt ook gebruikt om geen geheimen te moeten prijsgeven aan een kennis die men niet zo goed kent
dikwijls ook in verkleinvorm: op ’t gemaksken
SN/NL: “Nou, goed!”
zie ook ça va
- Ah hier se, daar se, wie da me daar hemmen, den Dirk, hoe is ’t nog me u jong?
- Op ’t gemaksken he…
SN/NL: wasmachine (m.)
de Surinaamse megahit ‘Kleine wasjes, grote wasjes’ heeft het ook over een ‘wasmachien’, maar daar gaat het enkel om een uitspraakvariant, aangezien het daar ‘de wasmachien’ is
zie ook machien; waste; verzamellemma kledij
Nu zou ik de volledige helm op 30° in het wasmachien willen flikkeren om hem nekeer proper te maken (forum.mountainbike.be)
Geachte Samsung, Mijn Samsung wasmachien type WW80J6603EW is net uit de garantie en de printkaart ( computer) is kapot. (community.samsung.com)
“Zelfs al ben ik een pure Vlaming, ik twijfel toch nog steeds over een woord.
Is het ‘het wasmachine’ (uitgesproken als het wasmachien) of ‘de wasmachine’? (zoals het er staat uitspreken)" (forum.wordreference.com)
De Vlaamse garderobe ziet er betrekkelijk anders uit dan de Nederlandse. In dit lemma bewaren we een lijst van allerlei Vlaamse kledingsstukken en gerelateerde terminologie, evenals uitdrukkingen die naar deze kledij verwijzen. Een aanzienlijk deel van deze terminologie is (duidelijk) geleend van de zuiderburen, maar er zijn ook verschillende gevallen waarbij de Hollander, en dus de Nederlandse standaardtaal, een Frans woord gebruikt, terwijl de Vlaming er zelf een woord voor heeft bedacht. Bij de gelinkte lemma’s zijn er bovendien nog talloze andere namen voor kledingsstukken te vinden.
kledij:
aanschieter
aanstekers
baai
bain de soleil
badkostuum
blokken
boi
botten
bottinen
bovenlijfke
bretellen
broeksriem
centuur
combiné
cravat
debardeur
duffelcoat
foelaar
frak
frennen
frulleke
fuck-me-botjes
gaine
gilet
golf
gordel
hemd
hoge col
kap
kaptrui
kaspoesjeir
kepie
klak
kleed(je) (+ avondkleed, bloemekeskleed, communiekleed, doopkleed, slaapkleed, trouwkleed, zomerkleed, …)
kloef
kloon
knop
kostuum
kousen
kousenbroek
kravat
k-way
lits
maillot
manchetknop
mantel
marcelleke
molière
nestels
neuke
nylons
onderhemd
onderlijfke
onderpull
onderzip
overal
palto
pantoffels
peignoir
pelse frak
pitteleir
plastron
pots
pression
pull
regenscherm
rijkoord
sacoche
salopette
short
sjerp
skibot
sleffers
sletsen
sloefen
sous-pull
swieter
tailleur
tallon
tenue
tiret
vellen frak
vest
veston
voorschoot
vriezebroek
zip
zot
werkwoorden:
aanduffelen
aanspelen, aanstoten, aantakelen, aantoortelen
afbiezen, afboorden
fronsen
opplooien, plooien
sletsen
tailleren
varia:
afgeborsteld
avondkledij
buil
col
coupe regentes
droogkast
droogkuis
gele hesjes
hiel
kapstok
lap
mottenbol
neep
okselvijver
pince
smink
solden
spullenhulp
tent
wasmachien
uitdrukkingen:
aangesanderd zijn
aangetakeld van de kapel
aanhebben, iets ~ van iemand
aap met ne pyjama
broek, aan zijn ~ houden
broek, de ~ dragen
ene frak en twee schoenen
frak, amaai mijne ~
Jean met de klak
kiekens, de ~ zitten door den draad
klak, amai mijn ~
klak, er met de ~ naar gooien
kleedje, in een nieuw ~ steken
klonen, de ~ van iets aanhebben
kroon, de ~ ontbloten
met de klak rondgaan
nestel, zijnen ~ afdraaien
sloef, op zijn ~en afkomen
uit een doosje komen
voorschoot, een ~ groot
> andere betekenis van kledij
plukker van daslook, een plantje met witte bloemen dat familie is van de look- en ajuinachtigen, het bloeit in het voorjaar en is zeer geliefd als smaakmaker in salades, soepen en sauzen
Dit weekend zijn in de Vlaamse Ardennen een aantal daslookplukkers betrapt door een boswachter. Het plukken van daslook is verboden en heeft een grote impact op het bos. Door het plukken van de knollen verdwijnt de hele plant. (Nieuwsblad)
Daslook is familie van de look- en ajuinachtige planten, maar wel een vrij zeldzame soort in ons land. De plant is volledig eetbaar en zou ook als antioxidant medicinale eigenschappen hebben. Bovendien kan je het maar een paar weken in het jaar vinden, dus is het bijzonder populair bij ‘daslookplukkers’. (VRTNWS)
neologisme: uitbreiding van de klassieke kern of kernkabinet in het leven geroepen voor toezicht op de volmachtenregering Wilmès II
Een ‘superkern’, met daarin alle topministers, negen partijvoorzitters en de N-VA-fractieleider, zal de komende weken de volmachten vormgeven om de coronacrisis aan te pakken. (demorgen.be)
Vandaag komt de ‘superkern’ voor een eerste keer bijeen: alle partijen, inclusief N-VA, die de volmachten van de regering Wilmès II steunen, plus de kern dus. (newsmonkey.be)
vergrotende trap van vuil: vuiler
vgl. ook vuilderik
Ze kunnen hun huishouden wel aan maar hun huurhuisje is vuilder dan bij de WM. (happymama.be)
Binnenlucht is 2 tot 50 keer vuilder dan buitenlucht. (bativox.be)
winkel waar je voeding (levensmiddelen) kunt kopen
NL/SN: levensmiddelenwinkel
„In België zijn alleen nog de voedingswinkels open en ik wilde vandaag wat klussen doen.” Hij vindt niet dat hij overheidsmaatregelen ontwijkt. „Je moet je gezond verstand gebruiken. Als mensen nu bouwmaterialen aan het hamsteren waren, zou ik niet hierheen komen.” (NRC-Handelsblad)
winkel waar je voeding (levensmiddelen) kunt kopen
politiek neologisme: het omvormen van de regering naar een Vivaldi-coalitie
Er is geen voorakkoord en ook Vivaldi is moeilijk, maar vorige week is de vivaldisering ingezet. (vrt.be)
Sluipmoord, aanslag op de democratie, vivaldisering, verraad aan de kiezer! (doorbraak.be)
“Wat men probeert te doen, is de vivaldisering van lopende zaken”, zei politicoloog Carl Devos (Ugent) gisteravond in De Afspraak (Canvas). (Proximus.be)
“De vivaldisering van lopende zaken, 1 groteske leugen" (twitter)
Demir: “Besturen met vier of vijf partijen is geen optie. Dan wordt Vlaanderen ook besmet door de vivaldisering.” (demorgen.be)
vaag, vagelijk, ongeveer, ruwweg
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4
Nu ja, een beetje, vaagweg wist ik dat hij een stand-up comedian was, met een neiging voor grove provocaties en een tumultueus huwelijk. (De wereld van Morgen)
Dichters kunnen vaak haarscherp formuleren wat wij vaagweg wel aanvoelen, maar net iets minder makkelijk onder woorden krijgen: ‘WC-papier’ van Peter Theunynck. (radio1)
SN/NL: op de bon slingeren; bekeuren
zie ook zwieren, erop ~; verzamellemma wegcode
Politie zwiert overtreders coronarichtlijnen massaal op de bon (standaard.be)
In Canada heeft de politie ei zo na een auto op de bon gezwierd die gemaakt was van sneeuw. (metrotime.be)
hoera, joepie
SN/NL: joechei
eerder archaïsch, wordt voornamelijk stilistisch gebruikt
zie ook olé
Zo maak je a-l-l-e kinderen blij met prei. Jochei! Jochei! En je krijgt er ook nog wat andere leuke weetjes bij! (maisonslash.be)
“Jochei jochei, mijn hartje slaat boemboem!” Dirk Seghers is als directeur van Recyclart zo blij als een kind (bruzz.be)
Jochei, hier is de failcompilatie van mei! (clint.be)
Babbeltje, praatje.
zie klappenansie, koutenantie
De cafébazin mist haar dagelijkse klappe nansje (babbel) met haar klanten sinds de verplichte coronasluiting.
“Typisch aan het café zijn de toog, de gezellige sfeer en de ‘klappe nansje’.” (hln.be 22 mrt. 2020)
Begonnen als Belgisch fenomeen: de Vlaming die nog even snel op café ging in Sluis of Maastricht. Inmiddels heeft het coronatoerisme zich als een olievlek over de grensgebieden van BE, NL, DE en FR verbreid.
In België wordt verontwaardigd gereageerd op coronatoeristen die in Nederland aan de lockdown willen ontsnappen.
Coronatoeristen uit Limburgs-Nederland riskeren een boete van 4000 euro als ze aan de overkant van de Maas goedkoop willen tanken.
Een burgemeester in West-Vlaanderen keert zich tegen Frans coronatoerisme: “blijf in uw land, daar zijn ook slagerijen.”
Het waanzinnig gedrag van corona-idioten.
zie ook corona-idioot
zie voorvoegsel corona
Zo te zien is corona-idiotisme besmettelijker dan het coronavirus zelf, alleen is het niet dodelijk, alhoewel…
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
