Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
SN/NL: biet
uitspraak met scherplange e, dus klinkt meestal als biët (O-Vl, Antw, Vl-Br, Limb), bjeete (W-Vl), bète (kust)
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Mijne kozijn mag geen rode beten (mogen). Ze smaken naar èèrde, zegt hij.
SN/NL: emmer
uitspraak met scherplange e, dus klinkt meestal als iëmer (O-Vl, Antw, Vl-Br, Limb), jimmer (W-Vl), èmer (kust)
in West-Vlaanderen worden onder meer ook seule en aker gebruikt
- Ja lap, ’t zit e gat in ons dak, zet der maar rap nen eemer onder.
- Ik zeg altijd: beter e gat in ons dak, as een dak in ons gat, mijn gedacht!
wanneer het slechts enkele druppels regent, juist voldoende om het stof nat te maken
google2020 “stof blussen”, “stof te blussen” slechts enkele hits in .NL waarbij de bijdragen mbt de regen van VL komen
Deze namiddag heeft het hier even geregend en iets meer dan stof blussen. (…) Ik woon wel in Belgie , Oost – Vlaanderen . Ninove (deboonindetuin.nl)
“Maar het zal maar net voldoende zijn om het stof te blussen. En dan nog maar plaatselijk”, zegt weerman Frank Deboosere. (vrt.be)Voormiddag zou er misschien wat lichte motregen uit het dikke wolkenedek kunnen vallen, maar waarschijnlijk niet eens genoeg om het stof te blussen.(hbvl.be)
Met tussenpozen kan er wat lichte regen of motregen vallen, net genoeg om het stof te blussen en de kasseien een beetje vochtig te maken. (nieuwsblad.be)
Regenbuien hebben het stof geblust en voor zuurstof in de lucht gezorgd. (bloggen.be)
verbergen, versteken
buiten West-Vlaanderen waarschijnlijk aan het verouderen of reeds (in de voorbije eeuw) verouderd, maar het voltooid deelwoord verdoken wordt wel nog frequent gebruikt
zie ook verdoken zitten
Waarom verduiken dat je West-Vlaming bent? (standaard.be)
Het Juryrapport verdook het ook niet, het optreden van De Stokkemer Stadsmuzikanten onder leiding van René Bocken, was volgens het beoordelingspanel op een voortreffelijke manier gebracht. (hbvl.be)
Ik kende tot voor kort in Gent een parkeerwachter die specifiek zich verdook, om wagens een partkeerticket aan te smeren op het moment dat de eigenaar naar de automaat trok voor een ticket. (juridischforum.be)
Waarom zouden we het verduiken? Het Haspengouwse onderwijzerskorps lijdt aan galomanie. (nieuwsblad.be, fragment uit 1890, regio Haspengouw)
garnaal
uitspraak met zware e
sommige dialecten spreken de tweede r niet uit (geernaat: gernaat/geirnaut)
andere de t (geernaar: gernoar/geirnoar)
en sommige verkorten de ‘aa’ (geernat: gaarnot/gernat)
→ ‘garnaal’ is een pas enkele eeuwen geleden ontstane Hollandse dialectvorm die het – uiteraard – tot standaardtaal in het hele taalgebied heeft geschopt
→ voor verschillende etymologische verklaringen, zie o.m. dit document (bron: Vlaams Instituut voor de Zee)
de Vlaamse familienaam Geirnaert zou in het Nederlands dus iets als ‘Garnael’ worden
-
politiek die gericht is op het aankondigen, eerder dan op het (niet haalbare) uitvoeren
google2020: .NL (32 bijna alle mbt .BE)
zie ook aankondigingsbeleid
Dat er sprake is van een ‘aankondigingspolitiek’, wil Daphné Dumery (N-VA) niet hebben gezegd. “Ik hoop alleszins van niet", aldus de burgemeester van Blankenberge. (vrt.be)
sp.a hekelt “aankondigingspolitiek” Weyts | Focus en WTV
Aankondigingspolitiek, zo noemt Febiac het akkoord binnen de Brusselse regering om alle diesel-auto’s te verbieden in het Brussels gewest (bruzz.be)
Betonstop geen stap vooruit met aankondigingspolitiek – VILT
oorspronkelijk liedjestekst:
Wij zijn de mannekes van plezier
Zichem dat is boven, Zichem dat is boven,
Wij zijn de mannekes van plezier
Zichem dat is boven en wij zijn hier
In liedjes en taal onder vele vormen gepersifleerd om een eigen dorp, stad of groep op te hemelen
zie ook manneke
Wij zijn de mannekes van plezier. Ons kan niks meer schelen, we doen zoals zovelen. Drinken op tijd ons pintje bier. (Eddy Wally)
Wij zijn de mannekes van plezier. Akabe is boven! Akabe is boven! Wij zijn de mannekes van plezier. Akabe is boven en wij zijn hier. (facebook)
Wij zijn de mannekes van plezier, Ronse dat is boven, Ronse dat is boven! (bloggen.be)
Waar fierheid en vrolijkheid regeren en Leuvenaars zingend door de stad trekken. “Wij zijn de mannekes van plezier. Loven dat is boven! Loven dat is boven!”. (leuvenactueel.be)
Wij zijn de mannekes van plezier, zotte maandag boven, zotte maandag boven. Wij zijn de mannekes van plezier, zotte maandag boven, en wij zijn hier.(nieuwsblad.be)
minderen (bij het breien)
v. ‘minderen’ met Franse werkwoorduitgang
Ge kunt al minnereren door iedere keer twee steken samen te nemen.
de coronacrisis heeft heel wat neologismen in het leven geroepen. Het gaat dan niet zozeer om samenstellingen met corona (zie corona), maar wel echt nieuwe woorden.
In dit lemma verzamelen we de specifiek Vlaamse neologismen.
Of deze woorden stand houden, is nog maar de vraag. Zie ook https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/24/wat-zullen-we-overhouden-aan-corona-woordenschat-10-a-15-woord/
https://www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/
In deze lijst wordt een label ‘in België’ gehanteerd voor typisch Vlaamse woorden of uitdrukkingen
alfabetische lijst:
aanloopleren
aanlooples
afkoelingsweek
boostbox
bubbel
cabriocabine
cafeekescarnaval
contactopspoorder
contacttracer
coronacoalitie
coronacommissaris
coronacommissariaat
coronahinderpremie
coronakabinet
coronationalisme
Covid Safe Ticket
essentiële verplaatsing
keelwisser
kotbubbel
Marc Van Ranst, de ~
neuswisser
niet-essentiële verplaatsing
onderliggende aandoening
opkotplicht
Overlegcomité
paaspauze
raamregel
rijk der vrijheid
skyperitief
skyperitieven
sportbubbel
superkern
vierpersonenregel
zomerplan
Een houten kop hebben: een kater hebben.
Hij is gisteren weer op de lappen geweest en nu heeft hij een houten kop
’s middags word ik wakker met een houten kop
mijn ogen zijn nog moeilijk te gebruiken
en achter in mijn hersenpan hoor ik de vogels fluiten
van hopsafaldera ik voel me hol
(Zjef Vanuytsel – Houten kop)
vernissage, officieuze opening van een evenement
Hunne Majesteiten de Koning en de Koningin bezoeken de vooropening van de tentoonstelling Van Eyck, Een Optische Revolutie in het Museum van Schone Kunsten te Gent. (monarchie.be)
ICF Gent : Gentse Floraliën 2016 – vooropening 21 april 2016. (dehanze.be)
Dit jaar zou er veel selectiever omgesprongen worden met de uitnodigingen voor de Vooropening van de Boekenbeurs was vooraf meegedeeld. (knack.be)
overgangsfeest voor vrijzinnige kinderen van 12 jaar te vergelijken met de plechtige communie van de katholieken
zie ook vrijzinnig
Het organiseren van een lentefeest of feest vrijzinnige jeugd is een hele opgave. (lentefeest.be)
Met spijt in het hart moeten wij je vertellen dat het Feest Vrijzinnige Jeugd 2020 niet kan doorgaan zoals we het gepland hadden. (geuzenhuis.be)
Tijdens het Feest Vrijzinnige Jeugd vieren we de overgang van de kindertijd naar jongvolwassenheid. (vrijzinnigbrussel.be)
Ik zal nooit vergeten wat ik meekreeg op mijn Feest Vrijzinnige Jeugd: “De waarheid nastreven, het goede doen, schoon leven”. (s-p-a.be)
teniet doen
Opmerking: Alhoewel het geen SN is, waarschijnlijk niet typisch Vlaams, zie reacties.
Nog geen 2 weken later doen ze een uitspraak waaruit blijkt dat dat ze hun uitspraak van 2 weken geleden volledig tegeniet doen (juridischforum.be)
Gelukkig kan je met een registry value te veranderen dit onding tegeniet doen! (userbase.be)
Probleem met de Oukitel is dat hun batterijen groot zijn maar hun software / SOC keuze / Scherm keuze het voordeel van hun grote batterij voor een deel tegeniet doen. (tweakers.net)
Dat ik vandaag bijna 5000 kcal verbrande lijkt om 20:39 ook alweer tegeniet gedaan (twitter)
Ik denk niet dat Kums of Sylla een schorsing zullen krijgen, zij zullen hun rode kaart wel tegeniet gedaan zien.(voetbalkrant.com)
neologisme ten gevolge de coronacrisis: u-vormige afgebakende zone op het strand waar slechts enkele mensen kunnen liggen of zitten. De cabriocabines staan op afstand van elkaar zodat de social distancing gerespecteerd wordt.
zie ook corona
Die “cabriocabines” zijn zones van 3 meter op 3 afgezet met strandnetten. Daarin kan je met de mensen uit je “bubbel” zitten. (…) De zones bevinden zich telkens op 4 meter van elkaar. (vrt.be)
Knokke introduceert cabriocabines op strand – De Standaard
Maak kennis met de ‘cabriocabine’, een kleine afgebakende zone waar je in alle rust en in je bubbel kan zonnen. (nieuwsblad.be)
-Jean: “Cabriocabines? Is dat een drive-in strand waar de dikke nekken hun cabrio mogen parkeren? Ja wadde, die Lippens doet echt alles om frigoboxtoeristen buiten te houden ;)”
haag
uitspraak met zware e
dikwijls geschreven als weir, wjeir
waarschijnlijk etymologisch verwant aan ‘weren’
“Ge zij van Berleir as ge … de weir scheirt mee een weirscheir” (home.scarlet.be/~keppens4/nkb_informatief/ken_berlare.htm)
“Ik zal je eens goed liggen hebben: ik zal ne keer schrabielen over ou weir peiren.” (blog.seniorennet.be/waasland_dialect/archief.php?ID=65)
> andere betekenissen van weer
inschrijvingsnummer (van personen, voertuigen, dieren, …)
zie ook immatriculeren
Het immatriculatienummer is definitief en blijft bij het pleziervaartuig behoren. (waterski.be)
Het ophalen van een immatriculatienummer van een personeelslid gebeurt niet automatisch wanneer de zendingen afgehaald worden. (informat.be)
Uw pony of paard dient daarbij een immatriculatienummer (= het lidnummer van een paard) te hebben. (dehoefslag.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
