Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
- hij die de vente of de verkoop schendt
- iemand die onder de prijs tracht te verkopen, een oneerlijke concurrent
- persoon die sjachert en sjoemelt, iemand die verdachte zaken doet
- onderkruiper
- vandaal
uitspraak: sjhenteventer
zie ook schenteventen
ook in Oost-Vlaanderen
Waor’n me wulder Baorelveldse schenteventers, brawiers of brouve scholgaastses? (August Coppens. 237 – jaarboek 2011 Dronghine)
Onze Meenensche werkers houden niet van « schenteventers », gij hebt het reeds genoegzaam ondervonden anders zouden uwe blauwe vakbonden sterker. (digital.amsab.be)
En kan er niets gedaan worden tegen die vreemde schenteventers, zooals deze die hier verleden week nog fourruren en schoenen zijn komen verkoopen en … (historischekranten.be)
Zwijgt, g’en zij mor ne schentevente’. (Gent)
De bdht-klinkerregel is een eenvoudige grammaticale regel met verregaande gevolgen in de Zuidnederlandse dialecten, die bepaalt of er na lidwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en voornaamwoorden een -n moet komen.
De regel gaat als volgt:
Als het woord dat volgt op het lidwoord, bijvoeglijk naamwoord of voornaamwoord mannelijk is en begint met een b, d, h, t of een klinker, wordt er een -n ingevoegd, bv.
→ ne + grote + auto → ne groten auto
=> ‘auto’ is mannelijk, dus moet ‘grote’ mannelijk zijn, en wordt er een -n aan toegevoegd; omdat ‘groten’ niet met een b, d, h, t of klinker begint, wordt er geen -n aan ‘ne’ toegevoegd
→ ne + oude + auto → nen ouden auto
=> ‘auto’ is mannelijk, dus moet ‘oude’ mannelijk zijn, en wordt er een -n aan toegevoegd; omdat ‘ouden’ met een klinker begint, wordt er ook nog een -n aan ‘ne’ toegevoegd
De regel is voorts ook van toepassing op samenstellingen bestaande uit twee zelfstandige naamwoorden: als het tweede deel van de samenstelling mannelijk is en begint met een b, d, h, t of klinker, wordt er een -n ingevoegd, bv.
→ pot + dèrm = pottendarm
→ pan + koek = pannekoek
Dit is dan ook de reden waarom de spellingsregels betreffende de ‘tussen-n’ in het Nederlands voor elke Vlaming nonsensicaal aanvoelen: ze zijn nonsensicaal.
In sommige dialecten was de regel vroeger nog iets uitgebreider, en ging er ook een -n vooraf aan woorden die met een l of een r begosten, maar dit fenomeen is nu (zo goed als) uitgestorven.
In het Limburgs wordt de regel niet toegepast op woorden die met een b beginnen, en is het dus niet ‘nen bakker’ maar ‘ne bakker’.
Daarnaast wordt de bdht-klinkerregel ook in de omgekeerde richting toegepast bij onzijdige woorden. Dit wil zeggen: waar de bdht-klinkerregel bij mannelijke woorden gaat om een toevoeging van een ‘n’, gaat het bij onzijdige woorden om een verwijdering van die ‘n’. De lidwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en voornaamwoorden die bij een onzijdig woord horen worden van hun eind-n ontdaan indien dat onzijdig woord niet met een b, d, h, t of klinker begint, bv.
→ een + klein + kind = e klei kind
=> ‘kind’ is onzijdig, dus moet ‘klein’ onzijdig zijn, en wordt de ‘n’ afgeknipt; omdat ‘klein’ niet met een b, d, h, t of klinker begint, wordt de -n van ‘een’ afgeknipt
→ da + schoon + huis = da schoon huis
=> ‘huis’ is onzijdig, dus moet ‘schoon’ onzijdig zijn, maar ‘huis’ begint met een h, dus blijft de -n van ‘schoon’ behouden
vgl. de ‘Eifeler regel’ in het Luxemburgs en aangrenzende dialecten
zie ook: de uitleg over accusativisme bij nen; tussen-n in combinatie met man. znw.
-
lavabo met onderkasten of schuiven
zie ook lavabokast
Lavabomeubel – 2 deuren
Dit lavabomeubel is perfect voor in uw badkamer! Al uw handdoeken, toiletartikelen en dergelijke zal u hier allemaal kunnen opbergen. (acaza.be)
wastafel
zie ook lavabo
Er is een hangtoilet en een dubbele lavabotafel aanwezig. (immoweb.be)
De badkamer met douche en ruime lavabotafel is netjes (standaard;be)
WM Beton heeft de mogelijkheid om een groot scala aan betonnen meubilair te gieten, zoals betonnen keukenbladen, lavabotafels, douchebakken, uitbekleding van baden, tafels, bloembakken, … . (wmbeton.be)
In Nederland wordt het klein lavabotafeltje in de wc fonteintje genoemd. In België is fonteintje in deze betekenis weinig of niet bekend.
1. Belgisch-Nederlandse standaardtaal, Vlaamse standaardtaal
2. Op de West-Vlaamse Wikipedia pagina’s wordt er nog een andere betekenis gegeven: “De bedoeling van het Standaardvlaams, kortweg SV, is een compromis te zijn over de spelling van de verschillende typisch West-Vlaamse klanken over de streekvarianten heen om zodoende de uniforme schrijftaal te worden voor West-Vlaams schrijvende auteurs”. Hiervoor zijn er elders weinig of geen toepassingen te vinden.
naar analogie met Standaardnederlands
Gele Boekje geeft uitsluitsel over Standaardvlaams (onzetaal.nl)
SV (Standaardvlaams). Standaardtaal in Vlaanderen: alle Vlamingen begrijpen deze woorden, constructies en uitdrukkingen, maar Nederlanders vaak niet. (schrijf.be)
En toch, heb ik het moeilijk: ik zal Boon moeten lezen in mijn beste standaardvlaams en zo onrecht doen aan de literaire meester die hier thuis was. (telenet.be)
licht gebakken, nog rood doorbloed gebakken
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 1
NL: rare (Engelse uitspraak)
Hoe bak je steak saignant of à point? – Libelle Lekker
Wat is de juiste manier om, zonder technische snufjes, je steak saignant EN warm op je bord te krijgen? (dagelijksekost.een.be)
Als je dezelfde biefstuk saignant bakt, leg je iedere kant 2 minuten in de pan. (hbvl.be)
geld, frank, euro
Dat was een kostelijk accident, de reparatie van de wagen heeft ons 1600 knotsen gekost.
“k ken iemand die eproms kan copieren, maar niemand zal geneigd zijn eerst veel knotsen neer te tellen voor die chip en vervolgens te laten copieren.” (porscheforum.nl 11 juli 2011)
“Nee, dan nog liever naar een fast food dan hier 170 knotsen te moeten voor neer tellen…” (tripadvisor.be 30 oktober 2019)
“Heb al gezien dat levenslange garantie van Trek niet geldt bij valpartijen, dus dat zal me serieus wat knotsen kosten…” (9lives.be 11 mei 2019)
Maar nu weet ik ondertussen dat Rafaël Nadal tennist met een horloge van 900.000 knotsen aan zijn arm. (demorgen.be – Joel De Ceulaer)
> andere betekenis van knotsen
- krakkemikkelig, wankel
- met haken en ogen ineen gezet
- half afgewerkt
zie ook halfsegat, gat, half zijn ~, halfzegat
Die stoel staat maar half zijn gat ineen.
Deze kast is half zijn gat ineen gezet, ge hebt ’k weet niet hoeveel vijzen nog over.
Een beetje meer kerstballen in de boom, nu is hij maar half zijn gat versierd.
SN-NL: telefoontje (een telefoonoproep)
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
Zij willen één contact voor al hun problemen. Één telefoon volstaat en wij handelen alles af. (ugent.be)
verkoopsslogan die men op het strand in de zomer om de haverklap hoort, wordt gescandeerd door jobstudenten die op hun kop een enorme doos boules de Berlin rondzeulen om te verkopen aan hongerige strandgangers
zie ook oud ijzer (koper, lood en zink)
Praatnamiddag over de eetcultuur aan de zee. Zag je vroeger Berlijnse bollen op het strand van Middelkerke? At je wel eens een frisco op het strand of smulde je liever van een ijsje op de dijk? Dronk je ook warm geworden limonade met een boterham? (middelkerke.be)
Boules de Berlin, boules de Berlin! Die woorden weerklinken ‘s zomers wel eens aan de Belgische kust waar strandverkopers rondlopen met een dozijn Berlijnse bollen op hun schouder. (dagelijksekost.een.be)
De Wachter raadt iedereen tot slot aan om “verantwoord onnozel” te doen. “Humor, daarop moeten we blijven inzetten. Het is een ventiel om de spanning te lossen. Plezantigheid, zottigheid: daarin zijn wij Belgen goed. We zijn een volk van surrealisten, van dadaïsten, van stripverhalen.” (vrt.be)
‘Godgeklaagd’, noemt professor Blanpain de toestand. Hij eist een aanpassing van de wet. ‘Tegelijk kan men dan de zottigheden over de horeca in die wet rechttrekken’, vindt hij. (standaard.be)
het plezant zijn; iet dat plezant is
De Wachter raadt iedereen tot slot aan om “verantwoord onnozel” te doen. “Humor, daarop moeten we blijven inzetten. Het is een ventiel om de spanning te lossen. Plezantigheid, zottigheid: daarin zijn wij Belgen goed. We zijn een volk van surrealisten, van dadaïsten, van stripverhalen.” (vrt.be)
We zien op sociale media de mooie dingen, de plezantigheden van het leven, de liefde en de leute uit de meest fantastische momenten uit het samenzijn met elkaar. (anbn.be)
Duizend en één momenten wil ik vangen. Deze week alleen al. Neem een zoon en ge kunt uw geluk niet meer op. Neem er twee en ge zwemt in de plezantigheid (nikeblogt.wordpress.com)
- schots en scheef, niet recht, niet vlak
- overhoop, in chaos, wirwar, kriskras door mekaar
- krakkemikkelig, half zijn gat
Uitspraak Lier en omstreken: ‘obbel en sobbel’, zonder ‘h’
zie ook hobbeldesobbel
- De dalles liggen hobbel en sobbel.
- De gazetten liggen hobbel en sobbel op de tafel.
- De speelkamer ligt er hobbel en sobbel bij.
- Die kast staat ook maar hobbel en sobbel ineen.
Andere definities zie bij bol, bolleke
.
nu
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
“Soms zeggen Vlamingen ‘dat’ aan het begin van een bijzin, waar het niet nodig is voor de zinsbouw. Andere voorbeelden: ‘ik vraag me af of dat ze nog komen’, ‘ik wil uitleggen hoe dat ik het heb opgelost’.” (Typisch Vlaams)
zie ook dat
Nu dat we met zijn allen aan ons huis en onze tuin gekluisterd zijn, hebben we tijd zat om zo’n uitdaging aan te gaan. (parentia.be)
Nu dat het schoon weer wordt gaan we enkele dagen naar de kust. Ik heb toch nog voldoende verlof staan. (vlaamswoordenboek.be)
Een vertrek bij Anderlecht sluit hij echter niet uit, zeker nu dat het EK in aantocht is. (voetbalprimeur.be)
zie bepaald, meer ~
-
Sn-NL: ten grondslag liggen aan
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
En welke overtuigingen over (ex-)burn-outpatiënten liggen aan de grondslag van eventuele discriminatie? (ugent.be)
Ligt liefdesaffaire aan de grondslag van brandstichting? (truineer.be)
Zij worden verantwoord ten overstaan van de waarden van het landschap die aan de grondslag van de bescherming liggen. (aalter.be)
Ze lag aan de grondslag van grote financiële theorieën, waar vele anderen de Nobelprijs voor ontvingen. (tijd.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
