Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #4541

    Voorstel voor labels voor het VW

    Ik heb eens gekeken naar bestaande labelsystemen. Met die van de ‘klassieke’ woordenboeken (Van Dale, Prisma) zijn we niet zoveel: die hebben er heel veel, maar dat zijn hoofdzakelijk vaktalen, andere talen en grammaticale termen. Daarom heb ik ook eens gekeken naar het Algemeen Nederlands Woordenboek. Dat is een volledig digitaal woordenboek dat kort na 2000 from scratch is opgebouwd. Ik ben van hun labelstructuur vertrokken en heb een paar dingen aangepast: http://anw.ivdnt.org/artikelstructuur

    suggesties voor de Vlaamse Woordenboek 2.0

    Mijn beginvoorstel:

    Onder de genummerde betekenissen van het lemma kunnen gegevens over bijzonderheden gebruik vermeld worden, zoals taalvariëteit, stijl, houding, domein, tijd en medium van het betreffende woord.
    • taalvariëteit zie regio-indeling
    • stijl kan de volgende waardes hebben: (zeer) formeel; (zeer) informeel; vulgair; poëtisch/literair (‘specialistisch’ valt weg).
    • houding kan de volgende waardes hebben: pejoratief (= uitgesproken negatief); eufemistisch (= verbloemend); liefkozend; schertsend/ironisch/sarcastisch; mogelijk beledigend/kwetsend.
    • domein wordt alleen toegekend aan woorden of verbindingen die op de een of andere manier verbonden zijn met een vaktaal en/of een specifiek gebied uit de samenleving: (MIJN VOORSTELLEN) vaktaal, ambtelijke taal (Wetstratees?), jongerentaal/studententaal, straattaal, kindertaal
    • tijd kan de volgende waardes hebben: verouderend; ouderwets; neologisme.
    De grens voor ‘neologisme’ ligt bij het jaar 2000: woorden e.d. die opgetekend zijn voor dat jaar, worden niet als neologisme beschouwd. (OPM: akkoord? Of laten we dat aan de gebruikers over?)
    • medium kan de volgende waardes hebben: (vooral) geschreven taal; (vooral) gesproken taal. (OPM: samenvoegen met formeel / informeel?)

    Ik las ook dat het handig zou zijn om woordsoorten aan te duiden, zodat die aan een grammatica gekoppeld zouden kunnen worden: substantief (zelfstandig naamwoord), werkwoord, adjectief (bijvoeglijk naamwoord), bijwoord, voornaamwoord, telwoord, tussenwerpsel, vaste verbinding, uitdrukking/spreekwoord, voegwoord, voorzetsel, bijwoord

    11 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Taalmiet en laatst gewijzigd door Taalmiet (02 Aug 2021 19:05)

    👍
    17

    #4542

    plakstuiver
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    Een plakstuiver was een loden(?) schijfje dat gebruikt werd bij het spel “Meetje schieten”.
    De plakstuiver was iets groter dan een frank en werd zelf gemaakt door een of ander metaal te smelten.
    Woord is nergens te vinden op internet.
    Weet niet of het woord ook in omliggende dorpen gebruikt werd.

    < mogelijke herkomst: zie reactie

    Als de plakstuiver bovenop de meet lag noemden wij dat een purre.

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door ideefixer68 en laatst gewijzigd door de Bon (06 Jun 2021 20:02)

    👍
    16

    #4543

    overschieten
    (ww. schoot over, overgeschoten)

    overblijven, resteren

    Over twee jaren heeft hij de lotto gewonnen, maar nu schiet er van zijn winst niets meer van over.

    Er was normaal gezien zoveel te doen deze zomer en daar schiet niets meer van over. (radio1.be)

    Er schiet nog één verhaal over (kuleuven.be)

    We zijn van Oostende naar De Panne gereden voor De Westhoek, een van de oudste natuurreservaten van België en zowat de enige plek waar je onze duinen in hun volle glorie kunt zien – van onze zeventig kilometer kust schieten maar enkele kilometers over waar het strand niet eindigt in een betonnen dijk. (standaard.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (14 Jun 2021 07:37)

    👍
    18

    #4544

    schreeën
    (ww. schreede, geschreed)

    uitspraak met scherplange e, klinkt dus als ‘schrieën’

    zie: schreeuwen, schremen, schreien
    zie ook van kwikkelen komt schrieën

    ook regio Denderstreek

    ’k Had hem nog nooit ni horen schreeën, tot op den dag da ze zijn vrouw hemmen kommen halen. (komen halen)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door fansy (29 Jul 2021 05:41)

    👍
    18

    #4545

    Suggestie voor een regio-indeling

    aanvulling bij suggesties voor de Vlaamse Woordenboek 2.0: een voorstel voor een nieuwe regio-aanduiding.
    Een andere optie is natuurlijk laten aanduiden op een kaart, maar dit voorstel is voor het geval dat niet haalbaar is of gebruikers toch ook graag uit een lijst zouden willen kiezen. Ik ga er ook van uit dat gebruikers in de toekomst voor meer dan één regio zullen kunnen kiezen.

    De lijst is gebaseerd op gebiedsindelingen die in de dialectwetenschap gebruikt worden. Het probleem is dat er geen vaste, ‘officiële’ gebiedsindelingen bestaan, omdat dat van veel zaken afhangt: hoe fijnmazig wil je het, wat onderzoek je precies (klanken geven andere grenzen dan woorden en grammatica) enz. Ik heb nu enkele bekende indelingen gebruikt en daaruit de benamingen gevist waarvan ik denk dat ze bij de gebruikers een belletje doen rinkelen. Het is een startpunt: alle opmerkingen, verbeteringen, schrappingen en aanvullingen zijn welkom!

    zie ook Voorstel voor labels voor het VW

    Regio onbekend

    Standaard Nederlands

    Gans Vlaanderen

    Provincie West-Vlaanderen
    Kust-West-Vlaams
    Westhoeks
    Centraal-West-Vlaams
    Kortrijk-Ieper

    West-Oost-Vlaamse overgangszone

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Oost-Vlaams (centraal)
    Waasland
    Denderstreek
    Vlaams-Brabantse overgangszone
    Gents

    Provincie Vlaams-Brabant
    Pajottenlands
    Klein-Brabants
    Brussels
    Centraal-Brabants
    Hagelands

    Brabants-Limburgse overgangszone (Diest – Tienen – Sint-Truiden)

    Provincie Antwerpen
    Noorderkempens
    Zuiderkempens (incl. Tessenderlo – Kwaadmechelen – Ham)
    Antwerps (westkant)
    Antwerps (stad)

    Provincie Limburg
    Lommels
    Noord-Limburgs
    Centraal-Limburgs
    Tongerlands
    Truierlands
    Maaslands
    Citétaal (Genk)

    21 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Taalmiet en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Jan 2022 18:37)

    👍
    19

    #4546

    pelouze

    vagina, poes, vulva

    vanavond ga ik uw pelouzeke niet afrijden

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gert Jan en laatst gewijzigd door de Bon (03 Jun 2025 16:05)

    👍
    18

    #4547

    veurhofke afrijden
    (uitdr.)

    Geslachtsgemeenschap hebben, neuken

    zie veurhofke

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gert Jan en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Jul 2021 10:36)

    👍
    15

    #4548

    veurhofke

    Vagina

    zie ook veurhofke afrijden

    -

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gert Jan en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Jun 2021 14:24)

    👍
    14

    #4549

    werkwoordenwiel
    (zn. o.; ~en)

    “Yannick Vercauteren, een Lokerse student secundair onderwijs aan hogeschool Odisee in Sint-Niklaas, vond voor zijn bachelorproef het ultieme hulpmiddel om geen dt-fouten meer te maken: het werkwoordenwiel.” (nieuwsblad.be)

    Het werkwoordenwiel is een cirkel vol kleuren en vormen, waarmee je door het beantwoorden van een aantal vragen kan ontdekken wat de juiste vervoeging in een bepaalde zin is.(vrt.be)

    Werkwoorden vervoegen moeilijk? Draai eens aan het werkwoordenwiel! (scriptiebank.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (10 Jun 2025 16:37)

    👍
    20

    #4550

    ondergrondse parking
    (uitdr.)

    1) ondergronds parkeerterrein
    2) ondergrondse parkeergelegenheid

    Betekenis 1 is Standaardtaal in BE, betekenis 2 niet. Zie parking

    1) Deze moderne ondergrondse parking in 2 verdiepingen heeft ruime parkeerplaatsen en voorzien van een lift. (geelcentrum.be)

    2) Kamers zijn klein maar schoon. Als u met de auto gaat er is ondergrondse parking in de buurt en ze geven je 25 % korting voor een verblijf in Pension Romero (tripadvisor.be)

    2) Er is ondergrondse parking en berging voor elk appartement. (waterhuys.be)

    2) Fietsersbond Dendermonde wil parking Oude Vest weg, stad wacht nog even: “Er komt ondergrondse parking in 2024”. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (25 Jun 2021 00:40)

    👍
    16

    #4551

    flessengeluk
    (zn. o.; ~ken)

    bijgeloof: wie het laatste uit de fles uitdrinkt mag op geluk rekenen

    NL: Amsterdammertje, Rotterdammertje

    google2021: ‘het flessengeluk’: slechts 4 hits in .NL (waarvan al zeker 2 mbt .BE)

    “De benaming flessengeluk zal zijn ontstaan als variant van het veel oudere kannen geluk. Dit woord is al in 1573 opgetekend en was in Vlaanderen aan het eind van de 19de eeuw nog gangbaar.” (ensie.nl)

    Als niemand ‘het flessengeluk’ moet, giet het dan in ijsblokvormpjes en vries in. (nieuwsblad.be)

    Het flessengeluk is voor mij. “Ge gelooft erin of ge gelooft er niet in, hé. Allee, we gaan nog ne keer klinken.” (bruzz.be)

    Ik besef dat terwijl ik me het flessengeluk toeëigen, dat mogelijk het geluk der gelukken is. (blogspot.be)

    De aanstaande vader mocht met het flessengeluk nog een wens doen. (sporza.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (03 Aug 2021 18:51)

    👍
    25

    #4552

    oppasster

    zie oppasser

    -

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2021 15:04)

    👍
    24

    #4553

    oppasser
    (zn. m.; ~s)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: iemand die op de kinderen past wanneer de ouders afwezig zijn; babysitter; babysit; oppas

    v.: oppasster

    opm: oppasser voor dieren is wel SN-NL blijkbaar

    Elk van onze oppassers uit jouw buurt heeft een infogesprek gehad met onze plaatselijke kinderoppascoördinator. (.kinderoppasdienst.be)

    Thuisoppas zieke kinderen heeft aandacht voor de veiligheid van het zieke kind en de oppasser. (cm.be)

    Kan ik kinderoppasser worden? – Gezinsbond

    Zoekt u een oppasser voor uw kinderen en/of dieren dan ben ik misschien de persoon die u zoekt. (topnanny.be)

    We zoeken een oppaster die zowel Nederlands en/of Frans spreekt. (yoopies.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (06 Aug 2021 09:30)

    👍
    28

    #4554

    babysit
    (znw. de ~ (v./m.), ~s/~ten)

    SN/NL: babysitter

    wordt in NL veel minder gebruikt dan ‘babysitter’, terwijl het in VL juist omgekeerd is

    Vlaamse app vindt betrouwbare (en beschikbare) babysits (standaard.be)

    Bumba – De babysit (kinderboek van Gert Verhulst)

    Als babysit ben je populair bij de kindjes die ongetwijfeld aan hun ouders vragen “wanneer komt de babysit nog eens?”. (gezinsbond.be)

    > andere betekenis van babysit

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (30 May 2021 20:39)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Jul 2024

    👍
    20

    #4555

    galerijhouder
    (zn. m.; ~s)

    iemand die een kunstgalerij uitbaat, galeriehouder, galerist

    Het loon van een galerijhouder: 1.500 euro netto – Jobat.be

    Gewiekste dieven bestelen galerijhouder | Leuven | hln.be

    Latems galerijhouder Guy Pieters heropent zijn kunstgalerij te Saint Paul de Vence en viert dit vier dagen lang met kunstenaars en kunstliefhebbers. (nieuwsblad.be)

    galerijhouder Jan De Smedt én zijn kunstenaars betekent het ook een financiële kater. (ringtv.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Jun 2021 09:30)

    👍
    20

    #4556

    kunstgalerij
    (zn. v.; ~en)

    galerij, galerie, kunstgalerie

    Taaladvies.net: Zowel (kunst)galerij als (kunst)galerie kan in de standaardtaal gebruikt worden voor een ‘tentoonstellings- en verkoopruimte van kunst’. In Nederland is galerie de gewoonste vorm; in België zijn beide vormen gangbaar.

    Bezoek onze exclusieve kunstgalerij met Belgische en internationale kunst. (galleryysebaert.be)

    Horeca-ondernemer opent tweede kunstgalerij in hartje Geel: “Mensen zitten thuis en willen het in hun eigen cocon gezelliger maken” (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 10:05)

    👍
    23

    #4557

    galerij
    (zn. v.; ~en)

    kunstgalerij, galerie

    Daniel Cooney Fine Art

    Taaladvies.net: Zowel (kunst)galerij als (kunst)galerie kan in de standaardtaal gebruikt worden voor een ‘tentoonstellings- en verkoopruimte van kunst’. In Nederland is galerie de gewoonste vorm; in België zijn beide vormen gangbaar. (…) Een galerie is volgens de woordenboeken een tentoonstellings- en verkoopruimte voor (meestal moderne) kunst. Daarnaast wordt – vooral in België – ook galerij gebruikt in die betekenis.

    TeamTaaladvies: Een galerie is een tentoonstellings- en verkoopruimte van kunst. Ook galerij wordt in die betekenis gebruikt, vooral in België.

    Een galerie of kunstgalerie, in België ook vaak galerij genoemd, is een ruimte waar tentoonstellingen van beeldende kunst worden georganiseerd, veelal met de bedoeling deze werken te verkopen (Wikipedia)

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2

    vnw

    zie ook galerijhouder

    De nieuwe schilderijen van Serrano Schoonjans zijn in de galerij van Art of Happiness. (artofhappiness.be)

    Eerste solo tentoonstelling in de galerij van de Britse kunstenaar Ben Edmunds (1994). (out.be)

    Bij Galerij Theaxus te Kluisbergen, Oost-Vlaanderen kan u terecht voor unieke hedendaagse kunst, wandtapijten, vloerkleden en tentoonstellingen. (chercher.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (03 Jul 2025 20:31)

    👍
    18

    #4558

    containerparkwachter
    (zn. m.; ~s)

    iemand die op een containerpark werkt, recyclageparkwachter

    Vacature containerparkwachter – Gemeente Oostkamp

    Containerparkwachter Nancy in Heist-op-den-Berg: “Als je vriendelijk bent, zijn de mensen dat ook. Dat is onze troef”. (radio2.be)

    De containerparkwachter is perfect op de hoogte van de sorteerregels en zal je zeggen waar je iets moet deponeren. (kljeel.be)

    Klacht tegen rokende containerparkwachter (nieuwsblad.be)

    De nieuwe campagne rond de ‘Week van de afvalophaler en containerparkwachter’ vraagt opnieuw respect voor de mensen die dagelijks in de weer zijn met het huishoudelijke afval. (oud-turnhout.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (18 Jun 2021 09:19)

    👍
    19

    #4559

    poten onder haar zeikbak
    (uitdr.)

    (vulgair) vrouwelijke benen

    zie ook zeikbak

    Ze heeft dikke benen: Die hee nogal poëte onder eure zeikbak staan ! (blog.seniorennet.be)

    Van den Begins onsterfelijke gangsterbaas Ray Vanmechelen, maar ook diens door Tom Van Dyck, Axel Daeseleire, Luk Wyns en andere Antwerpse inboorlingen vertolkte kompanen, waren opportunistische smeerlappen, koelbloedige moordenaars en vrouwenbeulen, en ook wat ze zeiden – van “Zet der ni te bruut mee, want z’is nog ni gerodeeird” tot “Faarm poëte ongder eure zaaikbak” – was ondubbelzinnig crimineel. (demorgen.be)

    Hoewel ik gisteren een uur of zes in Brugge doorbracht, is de oogst slechts magertjes. Ik heb enkel notitie gemaakt van een kort gesprekje in een volks café, dat plaatsgreep toen er een in hoge mate roodharige vrouw ? een weergaloze vuurtoren ? in de gelagkamer verscheen en twee mannen aan een belendend tafeltje haar entree van commentaar voorzagen in wel heel sappig West-Vlaams. Dat ging zo:
    ?”Shoane roste is nie lièlik, mo ‘t moet ip e zwien stoan.”
    ?”Moa zee wel ferme stampers ondreurne zikbak.”
    ?”Joas, eurne ekstre weund ollesiens stief oohe.”
    Ik vertaal het leerzame gesprek even voor de niet West-Vlamingen:
    ?”Mooi ros is niet lelijk, maar het moet op een varken staan.”
    ?”Maar ze heeft wel ferme stampers onder haar zeikbak.”
    ?”Inderdaad, haar ekster woont alleszins erg hoog.”
    (uilenvlucht.jotemo.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Jul 2021 13:23)

    👍
    11

    #4560

    zeikbak
    (zn. m.; ~ken)

    (vulgair) vrouwelijk geslachtsorgaan

    vooral in de uitdrukking poten onder haar zeikbak

    Die mag van mij met heel heure zeikbak gaan blootstaan zelfs ;). (bimmersboard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Jul 2021 14:06)

    👍
    11

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.