Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
het niet goed maken, niet in goeden doen verkeren
antoniem : stellen, het goed ~
vnw: het goed/slecht stellen: het goed/slecht maken
Slechts 18 van de 69 planten- en diersoorten ‘van Europees belang’ scoren goed. Het merendeel stelt het slecht tot zeer slecht. (vilt.be)
“Er zijn altijd enkelen die het slecht stellen, maar dat zijn zeer kleine percentages en de boeren halen die er meteen uit.” (demorgen.be)
Reuzenpanda is niet langer bedreigd, mensapen stellen het slecht. (metrotime.be)
de boerinnenbond of Katholiek Vormingswerk voor Landelijke Vrouwen, het huidige FERM
soms ook pejoratief gebruikt
variant: boerinnekensbond
zie ook kookboek van de boerinnenbond
Dat is natuurlijk niet de kalender van de plaatselijke boerinnekesbond, noch die van KBC met ieder jaar dezelfde idiote grapjes op (clint.be)
Zoals er protest had moeten losbarsten toen er langer geleden een boekhoudende biermarchant of een bosbestrijdster van de boerinnekesbond minister van Cultuur werd. (apache.be)
“ Nee, want het is een recept dat we uitgeprobeerd hebben
bij den boerinnekensbond”. (weetjesvansea.be)
hét standaardwerk in VL met recepten voor dagelijkse kost nog voor Jeroen Meus er een tv-program over had
ook: kookboek van de boerinnekesbond; Ons kookboek
officieel heet het ‘Ons kookboek’ en werd/wordt uitgegeven door de boerinnenbond of de KVLV (Katholiek Vormingswerk voor Landelijke Vrouwen)
Met wat geluk heb je het van je ouders geleerd. Of opgezocht in de kookboek van de boerinnekesbond.(pinterest)
Franky Vanderhaeghe en zijn zoon bereiden vanavond enkele gerechten uit het allereerste kookboek van de Boerinnenbond uit 1927. (vrt.be)
De kookboek van de "Boerinnenbond " uit 1955. Welke lekkere gerechten hebben ze hier uit klaargemaakt? (facebook)
Gewoon 4/4 cake uit de kookboek van de Boerinnenbond. (mamaforum.libelle.be)
vleesnat
vnw: jus, vleesnat
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
SN-NL: jus
De saus van het vlees vermengen met een paar lepels van het vruchtesap; ze aandikken met maizena en opmaken met een glaasje cognac. (onskookboek.be)
Maak nog snel een simpel mosterdsausje door een lepel mosterd door de saus van het vlees te roeren. (dagelijksekost.een.be)
Afhankelijk van je eigen smaak kan je de saus van het gebraad eventueel enkele minuten op hoog vuur laten inkoken. (Delhaize.be)
verlader, expediteur
Vlaamse ‘transportfiksers’ overstelpt door blokkering Suezkanaal: “We zitten met de handen in het haar”. (Nieuwsblad)
Ben je bijvoorbeeld fabrikant van Belgische meubelen en wil je die naar een klant in China opsturen? Dan bel je de expediteur. Dat is de ‘fikser’, het bedrijf dat alles voor je regelt: een transporteur … (Nieuwsblad)
programma, zowel radio- of tv-programma, als bv. een partijprogramma
Opm: program voor partijprogramma zou SN zijn, zie reacties
uitspraak: pro-gram met de nadruk op gram
opm: Op google wordt ook wel de geschreven vorm program in .NL gevonden, maar ik denk dat het daar eerder een Engelse vorm is en dikwijls in de bekenis van computerprogramma. Ik vermoed ook een heel andere uitspraak in NL met o.a. de nadruk op de eerste lettergreep.
Vooruit maakt bijvoorbeeld deel uit van de federale regering en wordt geacht het program van die regering mee te verdedigen. (demorgen.be)
Er worden opnames gemaakt voor een tv program dat ik niet mag vermelden. (kerygma.be)
Het TV program “Polspoel en Desmet” was een smet op duiding en nieuwsgaring. (hbvl.be)
Gisteren nog toevallig een program gezien op RTV waarbij de bekende sportarts PV aan het woord kwam als begeleider van SK Lierse (forum.mountainbike.be)
“Maar neen, onnozelaar, ik bedoel Thuis, dat program op tv.” (demorgen.be)
Als er maar twee programs op TV het waard zijn om te worden bekeken, zullen ze tegelijkertijd worden uitgezonden. (users.telenet.be)
DS2010: naar voren schuiven
zie ook voor, naar ~ brengen
Toch duiken er toch allerlei vreemde zaken op in het dossier-Dutroux. Ook Annemans schuift dat naar voor in zijn boek over Dutroux. (forum.policics.be)
De gedeputeerde erkende de problemen opnieuw en schoof naar voor om de provinciale groene fietsassen te voorzien van een extra rijvak in asfalt. (west-vlaanderen.n-va.be)
Welke hervormingen schuiven ze naar voor? (tijd.be)
SN-NL: uitdijing
vgl. ook uitdeinen
Effect van de uitdeining van gemeentelijke organisaties op de relatie (lib.ugent.be)
kosmologie: De uitdeining van ons heelal (Urania.be)
De bezorgdheid over een verdere uitdeining van de Amerikaanse hypotheekcrisis neemt opnieuw toe. (standaard.be)
Het gevaar voor een verdere uitdeining van die crisis is groter dan ooit. (demorgen.be)
chagrijnig, kortlontig
< Engels: grumpy
slecht dagje hebben/slecht geslapen en daardoor wat chagrijnig. Dan ben je een grumpie
Zij heeft slecht geslapen en is een beetje grumpie.
neologisme ten tijde van de coronacrisis: de verstrengde semi-lockdown tijdens de periode rond Pasen in 2021
opm: vermoedelijk zal dit woord in het dagelijks taalgebruik niet overleven, maar misschien wordt het een historisch begrip
zie ook verzamellemma: corona
De Gezinsbond vraagt snelle organisatie noodopvang en tijdelijke werkloosheid voor wie geen opvang vindt in de paaspauze. (gezinsbond.be)
Live – Coronavirus: Lessen opgeschort, buitenbubbel terug naar 4: ons land neemt ‘paaspauze’. (demorgen.be)
Overlegcomité kiest voor korte pijn en last ‘paaspauze’ in: “Afkoelingsperiode van vier weken” (hln.be)
dikke neus
ook patatneus, zie voorbeelden
zie ook patat (aardappel)
opm: de letterlijke SN-vertaling aardappelneus is niet hetzelfde: “Een opgezwollen neus door vergrote talgkliertjes onder de huid. Deze neusaandoening komt vooral bij oudere mannen voor. Mensen noemen zo’n neus ook wel eens een ‘drankneus’, maar daar heeft de neus niets mee te maken.” (het Dokterswoordenboek – Jannes van Everdingen )
Hij heeft een patattenneus : hij heeft een dikke neus (frietmuseum.be)
Vislippen-Visogen-Patattenneus -Eekhoornwangen-Konijnentanden – Geitesik-Walrussnor-Paardengebit @PatrickDeWitte #gekkelichaamsdelen (twitter – Patrick Van Gompel)
Maar ik heb wel een patattenneus .Mijn neus staat gezwollen van te moeten snuiten . Allee mijn bril zal toch zeker niet afvallen. (seniorennet.be)
Of wanneer de neus iet dikker is kan je je persoon een dikke patattenneus geven in de vorm van een G bijvoorbeeld (blogspot.com)
In de hoedendoos lag het mombakkes met den gepuisten, gevernisten, ingedeukten patatneus. (Het keerseken in de lantern – Felix Timmermans)
Wie weet wordt een patatneus nog een schoonheidsideaal.(Oren wassen – Geert Hoste)
aardappel
ook: petat
< Ontleend aan Spaans patata, dat ontstaan is uit een vermenging van batata ‘zoete aardappel’ en papa ‘witte aardappel’, een leenwoord uit het Quechua, de Indiaanse taal van het rijk der Inca’s in de Andes. Spaans batata is ontleend aan een der Indiaanse talen van het Caraïbisch gebied, wrsch. het Taino, een Arawakse taal die gesproken werd op de Bahama-eilanden, de grote Antillen (waaronder Cuba en Hispaniola) en een aantal van de kleine Antillen. (M. Philippa)
In Nederland betekent dit friet, maar deze betekenis wordt in België niet gebruikt.
synoniemen: erappel, erpel, iërappel, jalper, patatter, petatjes, petet, taat
variant in Antwerpen: petat en (in het verleden) petaat
samenstellingen: patattenstoemp, patattenboer, plantpatat enz.
uitdrukkingen met patat:
patat, zo zat als een ~,
patatten afgieten,
soep, tussen de ~ en de patatten,
patatten, het zout op de ~ niet verdienen,
in de patatten rijden,
boeren, de domste ~ hebben de dikste patatten,
patatten, nog niet aan de nieuwe ~ zijn,
viva bomma, patatten met saucissen
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Droge patatten zonder saus smaken niet.
“Rooi kool met petatten!” (knack.be)
> andere betekenis van patat
SN/NL: Caribisch
“Caraïbisch / Caribisch
Beide vormen zijn correct. In België is ‘Caraïbisch’ de gebruikelijkste vorm.” (vrttaal.net)
Caraïbisch stoofpotje met kip en ananas (15gram.be)
Het is afgeleid van de traditionele Angolese semba met zouk muziek uit de Franse Caraibische eilanden. (salsatitanico.be)
SN/NL: op voorraad
“Op voorraad en in voorraad zijn allebei correct. In België is op voorraad minder gebruikelijk dan in Nederland.
(…)
In België is in voorraad het gewoonst.” (taaladvies.net)
zie ook stock
- Hallo, ik kom voor die gratis fles cava.
- Sorry meneer, die hebben we niet meer in voorraad. Ze waren op nog geen uur tijd al amaal op, en dan moest de winkel nog openen.
- Oké, cava.
valsspeler, iemand die potert
Uitspraak: poetereir
zie poteren, foefelaar, schamateur
Met die poteraar met de kaarten spelen? Ik peins van niet.
zeer hard werken, zich tot het uiterste inspannen
De mensen in de zorg hebben zich het laatste jaar driedubbel geplooid om de zieken op intensieve zorgen te verplegen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
