Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #37781

    prise
    (de ~ (v.), ~n)

    1. stopcontact
    2. stekker

    vnw: prise: zie pries

    meer gebruikte spelling: pries

    < Frans: prise de contact

    vgl. stekker, dat ook tegen zowel de stekker als het stopcontact wordt gezegd

    C plug

    1. Steekt de TV wel in de prise?
    2. “Ik heb de prise uitgetrokken en er dan weer ingestoken. Het werkt nu weer.” (9lives.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Dec 2024 08:50)

    👍
    392

    #37782

    brugpensioen
    (het ~)

    regeling waardoor iemand op vervroegde leeftijd met pensioen kan gaan
    nieuwe benaming sinds 2012: stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT)

    Van Dale 2016 online: BE

    in Ned.: VUT

    vgl. prepensioen

    zie ook bruggepensioneerde

    Om de ontslagen op te vangen, gaan ze een deel werknemers op brugpensioen sturen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Dec 2024 07:47)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Nov 2007

    👍
    428

    #37783

    pree
    (de ~ (v./m.), ~s)

    salaris, loon

    vnw: loon, salaris

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:Modern lemma: pree
    znw. vr. Uit frans prêt, dat oudtijds de beteekenis had van ”payement de solde que le roi faisait faire par avance aux soldats enz.” ( …)
    - Ik heb mijne maandelijksche pree getrokken, Schuermans (1865-1870).

    Van Dale: zelfstandig naamwoord • de v/m • g.mv.
    < 1791 < Frans prêt (le­ning, sol­dij)
    BE; spreek­taal
    1. ver­ou­derd sol­dij
    2. werk­loon
    •zijn pree trek­ken
    3. ver­ou­derd be­taal­dag
    4. zak­geld

    zie ook pré

    vgl. vette pree

    Mijn pree wordt op het einde van de maand uitbetaald.

    “Die hele ploeg mag europees meer gaan betekenen, als ge hun prees vergelijkt met het gemiddelde in Belgie.” (9lives.be)

    Je bent 100x gelukkiger als je iets doet wat je graag doet en wat minder verdient, dan dat je ne dikke pree krijgt, maar je dan met overdreven stress zit, tegen je zin gaat werken of andere toestanden. (9lives.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Dec 2024 07:19)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Jan 2019

    👍
    417

    #37784

    praline
    (de ~ (v.), ~n, ~s)

    chocolade bonbon

    Godiva-jp-giftbox-GV-50

    < Belgisch-Frans: praline

    vnw: chocoladebonbon

    anw: praline
    ((vooral) in België)
    lekkernij die bestaat uit een omhulsel van chocolade gevuld met suikerwerk, likeur of crème in diverse smaken

    standaardtaal in België (VRT-Taalnet)

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    zie ook ijspraline; likeurpraline; paaspraline; vlaaipraline; pranil

    vgl. pralinetop

    De Belgische pralines zijn de beste van de hele wereld!

    “Jean Neuhaus gaf aan zijn chocoladebonbon de naam ‘praline’, een verwijzing naar de zeventiende-eeuwse Franse edelman César de Choiseul, graaf van Plessis-Praslin. Volgens een overlevering zou de brave man aan het einde van zijn leven ernstige spijsverteringsklachten hebben gehad die hij bestreed met een soort bonbon van medicijnen, suiker, amandelen en chocolade. Het verhaal spoorde blijkbaar Neuhaus aan om zijn chocoladebonbon naar Plessis-Praslin te vernoemen.” (https://historiek.net/j)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (30 May 2025 12:02)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Feb 2025

    👍
    390

    #37785

    postkaart
    (de ~ (v.), ~en)

    briefkaart, zichtkaart, aanzichtkaart, prentkaart

    vnw:
    •briefkaart
    •prentbriefkaart, ansichtkaart

    standaardtaal in België

    DS2015 standaardtaal

    NL: ansichtkaart

    Hij heeft een mooi postkaartje met blote madammen erop gestuurd.

    “Om de lelijke badkamerdeur te verstoppen, hadden de studenten ze volgeplakt met postkaartjes van verschillende bestemmingen. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Dec 2024 14:04)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Dec 2020

    👍
    413

    #37786

    pompbak
    (de ~ (m.), ~ken)

    spoelbak, wastafel, gootsteen, afwasbak
    zie ook poembak

    uitspraak: pombak

    vnw: gootsteen, aanrecht met spoelbak, spoelbak

    Van Dale: niet al­ge­meen goot­steen

    Spuelbecken

    Zet de vuile glazen maar in de pompbak.

    De pombak loopt over.

    En de pombak, de pombak, de pombak is kapot.. (liedje)

    Ze legde de pan op de handdoek naast de pompbak. (demorgen.be)

    Vul de pompbak met voldoende water en pluk de rest van de slablaadjes los. (dagelijksekost.vrt.be)

    Het wasmeubel stelden Nathalie en Piet samen met een pompbak uit de kringwinkel, kranen uit Desco, golfplaten en een mooie arduinsteen. (standaard.be)

    De helden van de jeugd heten Gladde Paling, Pombak en Natte Visstick. In een razend tempo veroveren ze Tiktok en Chirofuiven met maffe hits (standaard.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Dec 2024 06:55)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Mar 2009

    👍
    902

    #37787

    pompier
    (de ~ (m.), ~s)

    brandweerman

    Pompiers belgique

    vnw

    DS2015 geen standaardtaal (ondanks voorbeelden onder)

    < Frans pompier

    De pompiers kwamen pas aan als het dak al in de fik stond.

    De pompiers hebben nog een kat uit dat brandende huis gered.

    Vervolgens rondde hij ook de lange procedure af die nodig was om te kunnen solliciteren als professioneel pompier. (hln.be)

    Met Guy Cloetens (65) gaat de laatste pompier die de Inno-brand (1967) bluste, met pensioen.(standaard.be)
    Kasterlee heeft voor het eerst voltijdse pompier – De Standaard
    Pompier blust eigen huis (Sint-Truiden) – De Standaard
    Er als jonge knaap ook van gedroomd later pompier te worden en met laaiende sirenes door de stad te rijden? (standaard.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (23 May 2025 12:51)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Jan 2008

    👍
    532

    #37788

    pompelmoes
    (de ~ (v.), -zen)

    exotisch fruit (Citrus ×paradisi)
    NL: grapefruit

    zie ook de commentaren hieronder en bij pompelmoessap

    vnw: grapefruit

    Van Dale 2015 online: BE

    DS2015 standaardtaal

    zie ook pompelmoessap; verzamellemma groenten en fruit

    < Tamil: pampalimasu.
    Caligrapefruit

    Ik eet liever appelsienen dan pompelmoezen.

    IJsthee met zeste van roze pompelmoes – De Standaard

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Dec 2024 06:56)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Jun 2011

    👍
    659

    #37789

    politieker
    (de ~ (m.), ~s)

    politicus

    vnw

    Van Dale 2016 BE, spreek­taal: po­li­ti­cus

    taaltelefoon.be: politicus / politieker
    Politieker is geen standaardtaal. Correct is politicus.

    zie ook cafépolitieker

    Die politiekers verkopen niks dan gezever.

    De jonge politieker zal zijn ambt ook combineren met voetbal, maar dat zet geen rem op zijn ambities. (vrt.be)

    Duitse politieker krijgt voorwaardelijke straf voor nazi-tattoo. (demorgen.be)

    ‘Hij was een groot politieker, waarmee ik bijzonder goed heb kunnen omgaan.’ (standaard.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door floppy (25 May 2025 16:21)
    Dit woord was woord van de dag op 25 May 2014

    👍
    497

    #37790

    poepeloere
    (bn.)

    te veel gedronken, bezopen
    zie ook: poepeloerezat, deirm, pottendarm, zjaak, pottoe, petrol zijn, poepzat

    als bijw. poepeloere zat
    zie ook poerloere

    De Karel was op de trouwfeest poepeloere zat.

    Poepeloere was em, niet te doen!

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Jul 2021 13:34)

    👍
    513

    #37791

    poef
    (de ~ (m.))

    rekening, openstaand krediet in bijvoorbeeld een café of in een winkel

    vnw: pof, krediet

    Van Dale 2014 online: gewestelijk, pof

    zie ook: poef, op de ~ staan, poefen, poef, op de ~

    Nee, Karel, gij moogt niet meer op de poef drinken. Ge hebt trouwens al meer dan 300 euro op de poef staan.

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Dec 2024 09:35)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Nov 2007

    👍
    542

    #37792

    plooien
    (ww. plooide, geplooid)

    vouwen, opvouwen

    < Frans: plier

    vnw: in België ook:
    •(op)vouwen van papier of kleren

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    vgl. openplooien; opplooien; plooi

    Plooit gij de was, alstublieft?

    Als ge die brief in vieren plooit past die wel in de enveloppe.

    Op de enveloppe stond duidelijk: “niet plooien a.u.b.”

    > zie andere betekenissen van plooien

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Dec 2024 08:43)

    👍
    404

    #37793

    platte kaas
    (de ~ (m.))

    kwark

    standaardspelling: plattekaas

    Wat is het verschil tussen yoghurt en platte kaas?

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 21:53)

    👍
    390

    #37794

    platendraaier
    (de ~ (m.), ~s)

    platenspeler

    vnw

    znwb: Platenspeler, pick-up; draaitafel (m.n. zonder ingebouwde versterker).

    In de meeste discotheken spelen ze nog met echte platendraaiers.

    Zijn grootste hit was zijn versie van ‘You Don’t Know Me’. ook zijn versie van ‘Volare’ wordt nog wel eens op de platendraaier gelegd. (vrt.be)

    De nieuwste langspeler van Villagers begint met een antiek muziekje op een kaduke platendraaier. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 15:50)

    👍
    338

    #37795

    plat
    (bn.)

    slap, flauw, leeg

    Van Dale online: gewestelijk

    zie andere definities van plat

    vgl. plat, er ~ uitzien

    Ik kan mijn auto niet starten omdat de accu plat is.

    Stop! Ik heb ne platten band … (zie commentaar)

    15 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 15:43)

    👍
    388

    #37796

    plastiek
    (de ~ (m.), geen meerv.)

    kunststof

    vnw: in België vaak voor: plastic

    uitspraak: plastiek

    In Nederland: plastic; uitspraak: plèstik (zie ook Vlaamse uitspraak)

    taaldatabank: “Een plastiek is een beeldhouwwerk. De kunststof heet plastic.”

    zie ook plastieken

    Zeg niet zomaar plastiek tegen Tupperware; het is een totaal ander soort kunststof.

    Bij I.V.I.O. kan u op de recyclageparken terecht met harde plastiek. Door deze gescheiden inzameling kan de harde plastiek afzonderlijk worden gerecycleerd.
    (www.ivio.be › afvalpreventie › sorteerwijzer

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 14:02)

    👍
    436

    #37797

    pladijs
    (de ~ (m.), -zen)

    schol (Pleuronectes platessa)

    vnw

    pladijs is standaardtaal in België (vrt-Taalnet)

    < Ontleend aan vulgair Latijn platice (waaruit klankwettig o.a. Oudfrans plaïs, Catalaans platussa), een vervorming van Laatlatijn platessa ‘platvis’, waarschijnlijk een afleiding van Grieks platús ‘plat, breed’. (bron: M. Philippa)

    zie ook: plaat

    Pleuronectes platessa

    We eten pladijs met botersaus.

    “In het oud Nederlandsch heetten de schollen pladijzen”, Hoeufft Bred.

    Pladijs met limoenboter, tomaat en primeurpatatjes (dagelijksekost.vrt.be)

    De pladijs, een van de belangrijkste vissoorten voor de visserij in de zuidelijke Noordzee, floreert in windmolenparken op zee. (demorgen.be)

    De pladijs is woensdag opnieuw verkozen tot Vis van het Jaar. Mooie timing want de vis is volop in het seizoen van juni tot en met oktober. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Nov 2024 07:18)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Apr 2008

    👍
    347

    #37798

    pitteleir
    (de ~ (m.), ~s)

    rokkostuum, pinguïnkostuum, kostuumvest met uitlopende punten
    synoniemen: pitteleer, billekletser, kontenkletser

    < etymologie: Frans, 18e eeuw: pet-en-l’air = letterlijk: wind in de lucht. De pet-en l’air was een damesvestje tot onder de poep.

    Full dress (PSF)

    Voor de Karel zijn trouw moesten we allemaal in pitteleir komen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2021 08:55)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Dec 2007

    👍
    524

    #37799

    pistier
    (de ~ (m.), ~s)

    baanwielrenner; pisterenner, pistecoureur

    De pistiers reden tijdens de zesdaagse veel spannende wedstrijden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jul 2021 19:36)
    Dit woord was woord van de dag op 04 May 2025

    👍
    275

    #37800

    pisbloem
    (de ~ (v.), ~en)

    paardenbloem

    Dandelions
    Taraxacum officinale

    < pisbloem genoemd vanwege de diuretische eigenschap van de plant

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: pisbloem
    Daarnaast in Zuid-Nederland en Zeeland pissebloem, pisseblom.

    vnw: pisbloem, pissebloem

    Brugge: zeeksala (kan als een echte ‘salade’ gegeten worden, vandaar ‘sala’)
    Kempen: suikerij of pisbloem
    Leiestreek: zeker, piesselie
    West-Vlaanderen: pisseblomme, beddepisser, beddenzeeker

    Heel de wei staat vol met pisbloemen.

    Voor de heraanleg had ik wel wat last van onkruid in het gras. Vooral pissebloemen, en andere bloemen die ook geel werden (bouwinfo.be)

    De bladeren zijn goed tegen blaasontsteking vandaar de volkseren naam ‘pissebloem’. (natuurnieuws.be)

    Paardenbloemen – ook wel ‘pisbloemen’ of ‘pissebloemen’ genoemd – zijn erg geliefd bij insecten, zoals bijen. (libelle.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (04 Aug 2025 13:18)

    👍
    359

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.