Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
delven, spitten, graven
(deletie van de l in “daalven”)
- Boer Jan had een put ‘gedoalven’ om er een nieuwe rioolbuis in te plaatsen en s’nachts was een van zijn schapen erin getuimeld
- in de Westhoek zijn ze nog steeds aan het ‘daolven, of daoven’ naar springtuig uit de oorlog.
oorsprong:
Suikerbonen worden in sommige streken na de doop uit een tweede luier gehaald en nadien rondgedeeld, vanwaar de benaming “kinnekeskak”
zie synoniemen bij doopsuiker
Het bezoek kreeg in het moederhuis een mooi doosje kinnekeskak.
Een suikerboon is een amandelnoot of chocolade omhuld met een laagje (gekleurde) suikerglazuur. De bonen staan voor nieuw leven en is daarom een traktatie bij elke nieuwe start.
< Het gebruik om suikerbonen aan te bieden bij een geboorte moge dan typisch Vlaams zijn, het woord “suikerboon” is dat niet. Staat ongemarkeerd in Van Dale sinds 1864.
vnw: suikeramandel in de vorm van een boon die familie en vrienden bij de geboorte van een kind krijgen, bruidsuiker
Vgl. kinnekeskak, suikerklitsen, kakkebeulleke, kakkeboon
De trotse ouders van de pasgeborene hadden voor iedere bezoeker suikerbonen voorzien.
> andere betekenis van suikerboon
sok (uitgesproken met tweemaal een doffe e, Zuid-Limburg, België)
< voetsel
Doe uw stinkende vedsels in de was.
gebrande cichoreiwortel: koffievervanger of toegevoegd aan koffie
zie ook bittere
Ons ma voegde bij de koffie steeds een lepeltje frut en een snuifje cacao.
> zie andere betekenissen van frut
een pilsbier waar cola aan toegevoegd is, uitgesproken als mazoetje.
mazout, mazoet, smoske
Wat drinkt ge? Een mazoutje? Hebt ge niet liever iets steviger?
Het is een soort steekvlieg, met pijnlijke beet, die gemakkelijk op zweet afkomt tijdens de zomer; ook paardenvlieg genoemd.
We gaan ergens anders naartoe want het zit hier vol dazen.
achteruit rijden met paard en kar, evt. met de wagen
< dialectische uitspraak van deizen < deinzen
zie ook andere definities
Voor een inrijpoort: daast maar
dwz: rij maar achteruit.
- fietsvork
- de twee staven waartussen de as van een fietswiel bevestigd wordt
uitspraak: korte oe
< Frans: fourche
Gaston is tegen de muur gereden. De foersj van zijne vlo was helemaal opgestuikt.
snel, vlug
Wordt veel meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland
Ook in de geijke uitdr.: al rap = al vlug
vnw: in België vaak voor: snel, vlug, gauw of slim, pienter, schrander
wnt: Snel, vlug. In Zuid-Nederland nog algemeen in de volkstaal, in Noord-Nederland tegenwoordig alleen als literair woord.
DS2015 standaardtaal
zie ook als het hier nog lang gaat duren zal het hier rap gedaan zijn
Als dat hier niet rap uit de voeten is, dan sta ik niet in voor de gevolgen.
Hij kan rapper typen dan ik kan lezen.
Om ter rapst naar huis lopen?
Een nieuwe pc met scherm en printer dat kost toch al rap een paar honderd euro.
De Jean is nogal rap zat, na twee pintjes heeft em er al van.
demorgen.be: Bovendien verandert het territorium van IS in rap tempo.
> andere betekenis van rap
ladder
de ‘ee’ is scherplang en klinkt dus o.m. als lier, leere, leijer, liër …
Woordenboek der Nederlandsche Taal: znw. vr., mv. en. Middelnederlands leer. Samentrekking uit Leeder, dat hetzelfde woord is als Ladder. De vorm Leer is zoowel in Zuid- als Noord-Nederland gebruikelijk.
Van Dale online 2018:
leer
1. ladder, m.n. trapleer
Mijn vroegste herinnering van toen ik vier jaar (oud) was, is een pompier die bij het blussen, met zijn spuit van een leer naar beneden gevallen was, en door vier omstaanders op een klein leerke werd binnengedragen in het huis van een gebuur.
Een beroemd woordgrapje afkomstig van komiek Chris Van den Durpel als Kamiel Spiessens (eigenlijk al een oeroude Vlaamse mop):
(tegen een getuige van Jehovah) “Als ’t voor de leer van Christus is, zet ze maar tegen de gevel!”
> andere betekenis van leer
rok, rokkostuum, jas met zwaluwstaart, pitteleer
niet te verwarren met billenkletser
zie synoniemen bij pitteleir
De dirigent liet de panden van zijne billekletser zwaaien, toen hij voor het publiek applaus boog.
Om in de suite te lopen moesten we een billekletser aandoen.
pandjesjas
vnw: (heren)rok, geklede jas, billentikkertje
zie synoniemen en etymologie bij pitteleir
Nog ’s de dirigent in pitteleer die buigt voor het publiek.
Adhemar was twaalf albums lang een bleitende kleuter gehuld in babykleren, vooraleer hij gekleed in een pitteleer de kleine professor werd. (demorgen.be)
Vijf heren in pitteleer brengen een afwisselend programma met Nederlandstalige en andere chansons, humor en een vleugje meligheid. (standaard.be)
- brandweerslang
- slang in het algemeen (Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen)
Sluit die darmen eens aan op de hydrant.
Den darm van de waterleiding is kapot, heel mijne kelder staat onder.
wit brood
< Lat: mic(h)a: broodje (1384-1428)
Van Dale 2014 online: brood van fijn roggemeel, ook wel van tarwe, en al of niet met andere ingrediënten
Voor mij een mik, gesneden, alstublieft.
> andere betekenis van mik
andalousesaus met satékruiden, als frietsaus
Als we in Gent zijn gaan we een pak friet met dikketettensaus eten bij Julien.
iets wijsmaken dat niet waar is
foefkes wijsmaken, blaaskes wijsmaken
Ge moet mij geen foefkes vertellen.
saus op basis van azijn en mosterd, heerlijk bij zeeuwse mosselen
Een pikante duiveltjessaus geeft de jumbo meer smaak.
schommel, ratak
> vervorming van rijtak
zie synoniemen in andere regio’s bij touter
Klik op de afbeelding
Mijn kleine speelt op de ratek.
Die kleine zit op de ratak
spel, game
SN: spelletje
Ik ga een computerspelleke spelen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
