Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
Smalend gezegd over iets of iemand die bv. van iets niet veel terecht brengt, sukkelt, …
Typisch Vlaams: ga daarmee naar de oorlog!: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
niet in Van Dale 2014 online
google2014:
‘ga daarmee naar de oorlog’ .BE (>460) ; .NL (36)
‘ga daarmee naar den oorlog’ .BE (>710) ; .NL (1)
‘gaat daarmee naar den oorlog’ .BE (>1.140) ; .NL (7)
ook: mannen, ga met zo’n ~ naar de oorlog
old.walfoot.be: Ga daarmee naar de oorlog,met alle simpatie voor lokeren. Geen geschikt stadion,een handvol fans,en de rest zijn gazettefans,die wakker schieten als ze de finale spelen,dan hebben ze opeens 15.000fans.
standaard.be: Als je zo iemand ziet, denk je: ga daarmee naar de oorlog .
Jongens, jongens toch. Ziet du nu eens bezig. Dat is al de vijfde keer dat em een pint laat vallen. Gaat daarmee naar den oorlog.
paarnatuurlijk.nl: >>> eddy DRUPPEL schreef op maandag 15 maart 2010, 22:51:
>>>> Frans is je beste kant niet .
>>> Dat klopt Eddy, ik spreek zo goed als geen woord Frans. Precies daarom
>>> wilde ik opzoeken wat “Tiens?” betekent. Toen ik het niet vond vroeg ik
>>> het op mijn manier aan jou (of iemand anders die wil antwoorden), wat dat betekent.
>>> grt,
>>> Karen
>>
>> Laat mij je helpen : tiens? = zoals?
> Dan heb je nog “tiens,tiens” vlaamse vertaling van “wat hangt er nu aan
> mijne frack” of nog onlangs gepasseerd “gaat daarmee naar den oorlog”
zie goed binnengaan
.
smaken, lekker zijn
ook: goed binnenschuiven
Zo’n stukske frut met mosterd op een sneeke grof brood, dat gaat goed binnen!
waterpas
> bouwvakkerstaal
< andere definitie van pas
“Maar nu is het probleem dat de chape in één van de slaapkamers niet pas ligt. De oneffenheid is zelf voelbaar als je erover loop.” (Bouwinfo.be)
stut
> bouwvakkerstaal
zie ook stippen
“Te koop: Schoren – Stutten – Stippen – Stansoenen” (Koopjeskrant)
waterpas leggen
< bouwvakkerstaal
ook pas zijn, pas liggen, pas staan, …
“Pas leggen betonplaat onder vloerisolatie”, titel uit Ecobouwers.be
door middel van spieën-wiggen – in de juiste positie brengen
> bouwvakkerstaal
We gaan die vloer eerst opspieën en hem pas leggen en dan zetten we er een stip onder.
een financieel tekort aanvullen
letterlijk “een spie bijsteken”, misschien is er een verband met de term “opspieën”
Ik kom deze maand echt niet toe met mijn geld, gelukkig heb ik nog wat spaargeld om bij te spieën.
heel hevig plassen, loezen, loederen,
hoogwater dat moet geloosd worden
zie ook sluizen openzetten, patatten afgieten
herkomst: Duffel Sluis is de tijsluis in Duffel op de verbinding tussen de Nete en het Netekanaal
Het was dringend zeker? Duffelsluizen stonden open precies.
> andere betekenis van duffelsluizen staan open
absoluut niets,
zie ook niksmendalle
niks en niemendal zijn synoniemen, in deze zegswijze versterken ze elkaar
Ik heb hem zolang hij studeerde geholpen en weet ge wat ik gekregen heb toen hij er bovenop was? Niks niemendal!
(Zie bovenop, er ~ zijn)
De eerste persoon enkelvoud van de sterke werkwoorden met één lettergreep wordt in de Antwerpse Kempen gevormd als volgt:
Doen /doen/ > ik dun (scherpe u, een beetje zoals AN “put”, “stuk”)
Gaan / gaon/ >ik guin (doffe ui zoals AN “de”, “het”)
Staan /staon/ >ik stuin (doffe ui zoals AN “de”, “het”)
Zien /zien/> ik zin (korte ie zoals AN “ik”, “zin”)
Zijn /zaan/ > ik zén (korte scherpe e zoals AN ik “ben”)
Waarschijnlijk treft men dergelijke vormingen aan in het hele Brabantse taalgebied.
’K zén ziek en ik guin nui den doktoor.
(Ik ben ziek en ik ga naar de dokter.)
zaken, meervoud van zaak
ook zakens
wordt alleen maar gebruikt in uitdrukkingen waarmee men bemoeizucht afkeurt
- Gij hebt het hier altijd maar over de geburen en eigenlijk zijn dat uw zakes niet he!
- Als ge uw eigen nu eens moeide met uw eigen zakes, zou dat niet veel beter zijn?
Zie moeien, zich ~,
affaire, er geen ~ mee hebben,
zaken, ergens geen ~ mee hebben
dan zede klaar!
zie verder: staan, er goed op ~
-
een schooljaar voor de tweede keer overdoen, dus eigenlijk voor de tweede keer bissen
Van Dale 2018: trissen
< Frans trisser (drie keer doen)
BE; studententaal (een studiejaar) voor de tweede keer overdoen
zie ook trisser
Hij heeft al een jaar gebist en het volgende getrist, als hij zo verder doet moet hij zijn thesis schrijven als hij op pensioen is.
terzijde gezegd, a propos
zowel ‘tussen haakjes’ als ‘tussen twee haakjes’ ongemarkeerd in VD2014, maar google2014:
‘tussen haakjes gezegd’ .BE (>18.000) ; .NL (251)
‘tussen twee haakjes gezged’ .BE (2) ; .NL (22)
leuvenactueel.be: Leuvense handels- en horecazaken, die tussen haakjes gezegd en voorzichtig geschat minstens 6160 mensen tewerk stellen
juridischforum.be: Dit kan tussen haakjes gezegd er ook toe leiden dat die kleine eigenaar voor zijn deel een onevenredig groot aandeel in de uiteindelijke verdeling eist, en misschien ook krijgt…
maaltijd met een kaasschotel en wijn
1) een avond met gasten, vgl. fondue-avond, mosselsouper, …
2) een initiatief van een vereniging om de kas te spijzen
Van Dale 2014 online: (enkel betekenis 2) Belgisch-Nederlands
vgl. kaasavond
Kaasschotel op een kaas- en wijnavond
1) Als de Jean en Gerda komen, wat zullen we doen? Ne fondue? Of gewoon ne kaas- en wijnavond. Dat is het gemakkelijkste, daar moeten we niks aan doen en ’t geeft weinig afwas.
2) Gaan we naar die kaas- en wijnavond van de Scouts gaan? Of hebben we iets anders aan ’t hand dan?
‘In de Dikke Van Dale ontbraken zes jaar geleden zeker woorden die in Vlaanderen doodgewoon zijn. Een van de eerste woorden die ik heb toegevoegd, is pletwals. In Nederland heet zo’n ding een stoomwals. ‘Dodentol’ was er ook bij. ‘Kaas-en-wijnavond’ en ‘dienstencheque’ ook.’ (Ruud Hendrickx in http://vandale.be/node/1335#.VHdnNP10y01)
opstaand hok boekweitschoven
zie boegget
(wordt gezegd van iemand die heel klein van gestalte is, de stengels van boekweit zijn korter dan die van rogge of tarwe)
’t Is just a boegesheipke!
(Hij of zij is erg klein. Het is net een schoof boekweit.)
boekweitkoek
(pannenkoek gemaakt met boekweit)
zie boegget
Onze pa moek ’s mergens altied boegese koek.
(Onze pa maakte ’s morgens altijd boekweitkoek.)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.