Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #16201

    ga(at) daarmee naar de(n) oorlog
    (uitdr.)

    Smalend gezegd over iets of iemand die bv. van iets niet veel terecht brengt, sukkelt, …

    Typisch Vlaams: ga daarmee naar de oorlog!: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    niet in Van Dale 2014 online
    google2014:
    ‘ga daarmee naar de oorlog’ .BE (>460) ; .NL (36)
    ‘ga daarmee naar den oorlog’ .BE (>710) ; .NL (1)
    ‘gaat daarmee naar den oorlog’ .BE (>1.140) ; .NL (7)

    ook: mannen, ga met zo’n ~ naar de oorlog

    old.walfoot.be: Ga daarmee naar de oorlog,met alle simpatie voor lokeren. Geen geschikt stadion,een handvol fans,en de rest zijn gazettefans,die wakker schieten als ze de finale spelen,dan hebben ze opeens 15.000fans.

    standaard.be: Als je zo iemand ziet, denk je: ga daarmee naar de oorlog .

    Jongens, jongens toch. Ziet du nu eens bezig. Dat is al de vijfde keer dat em een pint laat vallen. Gaat daarmee naar den oorlog.

    paarnatuurlijk.nl: >>> eddy DRUPPEL schreef op maandag 15 maart 2010, 22:51:
    >>>> Frans is je beste kant niet .
    >>> Dat klopt Eddy, ik spreek zo goed als geen woord Frans. Precies daarom
    >>> wilde ik opzoeken wat “Tiens?” betekent. Toen ik het niet vond vroeg ik
    >>> het op mijn manier aan jou (of iemand anders die wil antwoorden), wat dat betekent.
    >>> grt,
    >>> Karen
    >>
    >> Laat mij je helpen : tiens? = zoals?
    > Dan heb je nog “tiens,tiens” vlaamse vertaling van “wat hangt er nu aan
    > mijne frack” of nog onlangs gepasseerd “gaat daarmee naar den oorlog”

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Dec 2024 14:31)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Feb 2025

    👍
    334

    #16202

    binnengaan, goed ~
    (vaste woordgroep)

    zie goed binnengaan

    .

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (06 Aug 2021 10:45)

    👍
    277

    #16203

    goed binnengaan
    (vaste woordgroep)

    smaken, lekker zijn

    ook: goed binnenschuiven

    Zo’n stukske frut met mosterd op een sneeke grof brood, dat gaat goed binnen!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 22:08)

    👍
    268

    #16204

    pas
    (bn.)

    waterpas
    > bouwvakkerstaal

    < andere definitie van pas

    “Maar nu is het probleem dat de chape in één van de slaapkamers niet pas ligt. De oneffenheid is zelf voelbaar als je erover loop.” (Bouwinfo.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (11 Jul 2021 21:04)

    👍
    216

    #16205

    stip
    (de ~ (m.), ~ en)

    stut
    > bouwvakkerstaal

    zie ook stippen

    “Te koop: Schoren – Stutten – Stippen – Stansoenen” (Koopjeskrant)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (10 Aug 2021 22:08)

    👍
    224

    #16206

    pas leggen
    (vaste woordgroep)

    waterpas leggen
    < bouwvakkerstaal

    ook pas zijn, pas liggen, pas staan, …

    “Pas leggen betonplaat onder vloerisolatie”, titel uit Ecobouwers.be

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (06 Aug 2021 22:28)

    👍
    261

    #16207

    opspieën
    (spieëde op, opgespieëd)

    door middel van spieën-wiggen – in de juiste positie brengen

    > bouwvakkerstaal

    We gaan die vloer eerst opspieën en hem pas leggen en dan zetten we er een stip onder.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (30 Jul 2021 03:29)

    👍
    263

    #16208

    bijspieën
    (spieëde bij, bijgespieëd, zwak ww.)

    een financieel tekort aanvullen

    letterlijk “een spie bijsteken”, misschien is er een verband met de term “opspieën

    Ik kom deze maand echt niet toe met mijn geld, gelukkig heb ik nog wat spaargeld om bij te spieën.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 22:55)

    👍
    346

    #16209

    duffelsluizen staan open
    (uitdr.)

    heel hevig plassen, loezen, loederen,
    hoogwater dat moet geloosd worden

    zie ook sluizen openzetten, patatten afgieten

    herkomst: Duffel Sluis is de tijsluis in Duffel op de verbinding tussen de Nete en het Netekanaal

    Het was dringend zeker? Duffelsluizen stonden open precies.

    > andere betekenis van duffelsluizen staan open

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 23:40)

    👍
    300

    #16210

    niks niemendal
    (vaste woordgroep)

    absoluut niets,
    zie ook niksmendalle
    niks en niemendal zijn synoniemen, in deze zegswijze versterken ze elkaar

    Ik heb hem zolang hij studeerde geholpen en weet ge wat ik gekregen heb toen hij er bovenop was? Niks niemendal!
    (Zie bovenop, er ~ zijn)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 04:53)

    👍
    285

    #16211

    ik doen, gaan, staan, zien en zijn
    (eerste persoon enkelvoud van st.ww.)

    De eerste persoon enkelvoud van de sterke werkwoorden met één lettergreep wordt in de Antwerpse Kempen gevormd als volgt:

    Doen /doen/ > ik dun (scherpe u, een beetje zoals AN “put”, “stuk”)
    Gaan / gaon/ >ik guin (doffe ui zoals AN “de”, “het”)
    Staan /staon/ >ik stuin (doffe ui zoals AN “de”, “het”)
    Zien /zien/> ik zin (korte ie zoals AN “ik”, “zin”)
    Zijn /zaan/ > ik zén (korte scherpe e zoals AN ik “ben”)

    Waarschijnlijk treft men dergelijke vormingen aan in het hele Brabantse taalgebied.

    ’K zén ziek en ik guin nui den doktoor.
    (Ik ben ziek en ik ga naar de dokter.)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 02:31)

    👍
    180

    #16212

    zakes
    (de ~, vr. zelfst. nw. altijd meervoud)

    zaken, meervoud van zaak
    ook zakens

    wordt alleen maar gebruikt in uitdrukkingen waarmee men bemoeizucht afkeurt

    - Gij hebt het hier altijd maar over de geburen en eigenlijk zijn dat uw zakes niet he!
    - Als ge uw eigen nu eens moeide met uw eigen zakes, zou dat niet veel beter zijn?

    Zie moeien, zich ~,
    affaire, er geen ~ mee hebben,
    zaken, ergens geen ~ mee hebben

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 11:52)

    👍
    235

    #16213

    er goed op staan
    (uitdr.)

    dan zede klaar!
    zie verder: staan, er goed op ~

    -

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (24 Jul 2021 10:20)

    👍
    288

    #16214

    haakjes, tussen ~ gezegd

    zie tussen haakjes gezegd

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 06:47)

    👍
    212

    #16215

    trissen
    (triste, getrist zw.ww.)

    een schooljaar voor de tweede keer overdoen, dus eigenlijk voor de tweede keer bissen

    Van Dale 2018: tris­sen
    < Frans tris­ser (drie keer doen)
    BE; stu­den­ten­taal (een stu­die­jaar) voor de twee­de keer over­doen

    zie ook trisser

    Hij heeft al een jaar gebist en het volgende getrist, als hij zo verder doet moet hij zijn thesis schrijven als hij op pensioen is.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 09:48)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Jul 2022

    👍
    267

    #16216

    tussen haakjes gezegd
    (uitdr.)

    terzijde gezegd, a propos

    zowel ‘tussen haakjes’ als ‘tussen twee haakjes’ ongemarkeerd in VD2014, maar google2014:
    ‘tussen haakjes gezegd’ .BE (>18.000) ; .NL (251)
    ‘tussen twee haakjes gezged’ .BE (2) ; .NL (22)

    leuvenactueel.be: Leuvense handels- en horecazaken, die tussen haakjes gezegd en voorzichtig geschat minstens 6160 mensen tewerk stellen

    juridischforum.be: Dit kan tussen haakjes gezegd er ook toe leiden dat die kleine eigenaar voor zijn deel een onevenredig groot aandeel in de uiteindelijke verdeling eist, en misschien ook krijgt…

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 10:19)

    👍
    207

    #16217

    kaas- en wijnavond
    (begrip)

    maaltijd met een kaasschotel en wijn
    1) een avond met gasten, vgl. fondue-avond, mosselsouper, …
    2) een initiatief van een vereniging om de kas te spijzen

    Van Dale 2014 online: (enkel betekenis 2) Belgisch-Nederlands

    vgl. kaasavond

    Kaasschotel (2)
    Kaasschotel op een kaas- en wijnavond

    1) Als de Jean en Gerda komen, wat zullen we doen? Ne fondue? Of gewoon ne kaas- en wijnavond. Dat is het gemakkelijkste, daar moeten we niks aan doen en ’t geeft weinig afwas.

    2) Gaan we naar die kaas- en wijnavond van de Scouts gaan? Of hebben we iets anders aan ’t hand dan?

    ‘In de Dikke Van Dale ontbraken zes jaar geleden zeker woorden die in Vlaanderen doodgewoon zijn. Een van de eerste woorden die ik heb toegevoegd, is pletwals. In Nederland heet zo’n ding een stoomwals. ‘Dodentol’ was er ook bij. ‘Kaas-en-wijnavond’ en ‘dienstencheque’ ook.’ (Ruud Hendrickx in http://vandale.be/node/1335#.VHdnNP10y01)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2021 02:13)

    👍
    219

    #16218

    schoon, er ~ bij staan
    (vaste woordgroep)

    zie er schoon bij staan

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (11 Aug 2021 06:19)

    👍
    190

    #16219

    boegesheipke
    (het ~, ~s onz. zelfstandig naamw.)

    opstaand hok boekweitschoven
    zie boegget

    (wordt gezegd van iemand die heel klein van gestalte is, de stengels van boekweit zijn korter dan die van rogge of tarwe)

    ’t Is just a boegesheipke!
    (Hij of zij is erg klein. Het is net een schoof boekweit.)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 09:22)

    👍
    245

    #16220

    boegese koek
    (vaste woordgroep)

    boekweitkoek
    (pannenkoek gemaakt met boekweit)
    zie boegget

    Onze pa moek ’s mergens altied boegese koek.
    (Onze pa maakte ’s morgens altijd boekweitkoek.)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (09 Aug 2021 15:23)

    👍
    292

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.