Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
snel iets in elkaar flansen
woorden-boek.nl: Zuid-Nederlands : iets in elkaar boksen
SN: iets voor elkaar boksen
zie ook ineenboksen
Is dat van het weekend dat feestje al? Oeie, dan zullen we nog rap iets in elkaar moeten boksen.
Voila, ik heb nog rap iets in elkaar gebokst. Ik hoop dat het een beetje deftig is.
professor die de reputatie heeft van veel studenten te buizen
“Vaak worden de verhalen over buisvakken aangedikt met mythes en legendes over strenge ‘buisproffen’, waardoor het angstzweet nog sneller aan het voorhoofd van de student parelt.” (radio1.be)
Van Dale: (Belgisch-Nederlands, studententaal) vak waarvoor veel studenten zakken
“Weet iemand toevallig welke de buisvakken zijn in het eerste semester?” (forum)
hol taalgebruik dat dient om het publiek te misleiden
Ann De Craemer gebruikt er het woord ‘wezelwoorden’ voor, de vertaling van ‘weasel words’. Ze schrijft erover in haar taalblog: ‘Weasel words’ hebben hun naam ontleend aan de wezel, die eieren leegzuigt en daarbij de schaal intact laat. Het zijn holle woorden die bovendien de betekenis uit de andere woorden van een zin zuigen. (VRT Taalnet 180614)
‘Wezelwoorden’ is, voor wie dat nog niet wist, de term die ik een paar maanden geleden heb gelanceerd voor holle woorden of zinsneden die de indruk moeten wekken dat men een concrete en/of belangrijke mededeling doet, terwijl het eigenlijk om een vage of dubbelzinnige bewering gaat. Wezelwoorden laten toe dat men ontwijkend kan doen over de specifieke betekenis wanneer daarnaar gevraagd wordt.(Ann De Craemer DM 300514)
De IJzeren Rijn is de spoorlijn tussen Antwerpen (België) en Mönchengladbach (Duitsland), via Neerpelt, Weert en Roermond. Een deel van de spoorlijn is buiten gebruik, een groot deel wordt nog wel gebruikt voor goederen- en reizigersvervoer. (Wikipedia)
Peeters benadrukt in Berlijn belang IJzeren Rijn (Titel)
Vlaams minister-president Kris Peeters heeft maandag in de rand van het Vorstelijk bezoek aan Berlijn een pleidooi gehouden voor de zogenaamde ‘IJzeren Rijn’, de spoorverbinding tussen de haven van Antwerpen en het Ruhrgebied. (17/02/14 DS)
verkering hebben, kennis hebben, vrijen
FR “caresser”: liefkozen, aaien, koesteren …
(gehoord in Hasselt en Haspengouw)
“In Vliermaal was ook ene wa ging kerseren (= vrijen). – ‘Mè doa loop(t) ene grote ketelhond, he(b)t zje nie bang?’ zei zijne beste kameraad tegen hem. – ‘Nein’ zei die, hein! mè he had hem nog nooit gezien, dien hond.”
(In Vliermaal – deelgemeente van Kortessem bij Hasselt – was ook eentje die ging vrijen. “Maar daar loopt een grote kettinghond, ben je niet bang?” zei zijn beste kameraad tegen hem. “Nee,” zei hij, “Nee!” Maar hij had hem nog nooit gezien, die hond.)(volksverhalenbank.be)
bokking
Van Dale: gewestelijk
Droêgen êring
Al van den droêgen êring wille wij zinge
ter iêre van ze kopke zulle wij springe
‘t is van z’ne kop
springd der mor oep
’t is van den droêgen êring
Al van den droêgen êring wille wij zinge
ter iêre van z’n oêgske zulle wij springe
‘t is van z’n oêg
springd der mor oêg
’t is van den droêgen êring
Al van den droêgen êring wille wij zinge
ter iêre van z’n bökske zulle wij springe
‘t is van z’nen buik
springd der mor puik
’t is van den droêgen êring
Al van den droêgen êring wille wij zinge
ter iêre van z’n stertshe zulle wij springe
‘t is van z’ne steêrt
da’s ’t minste weêrd
’t is van den droêgen êring
Al van den droêgen êring wille wij zinge
ter iêre van z’n artshe zulle wij springe
‘t is van z’n art
springd der mor ard
’t is van den droêgen êring
Al van den droêgen êring wille wij zinge
ter iêre van z’n lifke zulle wij springe
‘t is van ze lief
da’s zij gerief
’t is van den droêgen êring
Al van den droêgen êring wille wij zinge
ter iêre van z’n wefke zulle wij springe
‘t is van ze wijf
da’s zij gekijf
’t is van den droêgen êring
(Wannes Van de Velde antwerps.be)
aardappel in de schil gekookt en zo opgediend
ook pellepetat
zie ook patat; pelaardappel
In de winter maakte ons moeder wel eens pelpatatten met savooiekool klaar en daar aten we dan een droge haring bij.
Je kan dit koud eten maar ik heb dit lauw opgesmikkeld met een vers gekookte pelpatat van het veld. (tlekkerland.be)
Over de gastronomische verfijning van een pistolet met gekapt heb ik jaren geleden al eens geschreven in Tram 81 en sprot met pelpatatten hebben we pas gehad. (bruzz.be)
mouwloze trui
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
vnw: slip-over, spencer
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5
zie ook débardeurke; verzamellemma kledij
NL: slip-over
demorgen.be: Voor die dag tijdens het schooljaar 2005-2006 trok Craven eerst naar de klerenwinkel voor de geruite debardeur, wreef net voor de foto in zijn gezicht om het roder te maken, kneep zijn ogen dicht, stak zijn kaak naar voren en zette zijn grootst mogelijke glimlach op voor wat in zijn ogen een “genius photo” was.
wikipedia: Een debardeur is een gebreid, knooploos en mouwloos vest, vaak ook spencer genoemd
Het woord komt uit het Frans (maar het Groene Boekje spelt het zonder accent), waar het een typisch kledingstuk van de havenarbeiders was (schepen lossen = débarder).
In het Nederlands werd het woord populair (vooral in Vlaanderen) door Xavier De Baere, die in die outfit zijn sketches ten tonele bracht. Het vest wordt geassocieerd met een wat ouderwets burgerlijke kledingstijl.
daklozen die sterven op straat
het woord bestaat blijkbaar alleen in het meervoud en duidt de groep van allerarmsten uit de grootstad aan
zie ook collectief straatdoden
“46 straatdoden herdacht (TITEL)
Het Collectief Straatdoden hield gisteren zijn jaarlijkse herdenkingsplechtigheid voor de dak- en thuislozen die op straat om het leven kwamen in Brussel. Vorig jaar vielen er zo in heel het gewest 46 doden.”(DS 030414)
“Brussels burgemeester Mayeur wil straatdoden enkel nog cremeren (TITEL)
Om plaats te besparen op het kerkhof, onderzoekt de Brusselse burgemeester Yvan Mayeur (PS) of het mogelijk is om mensen zonder financiële middelen in de toekomst enkel nog te cremeren.” (Knack 060115)
zeer hoge geldboete
Standaardnederlands maar meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland.
“Gevreesde monsterboete krijgt grondige facelift (TITEL)
De omstreden monsterboete op de geheime commissielonen daalt van 309 procent naar 103 procent of in sommige gevallen zelfs naar 51,5 procent. Het wordt ook makkelijker om de boete te vermijden. Voorts gelden de nieuwe spelregels ook voor hangende geschillen.” (060115 De Tijd)
“Balenaar riskeert 20 maanden cel en monsterboete voor mestfraude” (041114 TV Kempen)
zorgen, zware overpeinzingen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
SN: hoofdbrekens
“Eigenaar Hedwigepolder bezorgt politici kopbrekens (Titel)
Alle regelingen zijn getroffen zodat het Nederlandse parlement de voor Vlaanderen belangrijke Waterverdragen goed kan keuren. Alle regelingen? Nee: één grondeigenaar blijft moedig weerstand bieden en maakt Vlaamse en Nederlandse politici het leven zuur.” (05/11/07 vilt.be)
Mysterieuze heldere vlek op Titan bezorgt onderzoekers kopbrekens (31/05/05 GVA)
1) dwaze streken uithalen,
2) al te straffe, buitennissige dingen doen (die iets kosten, vergen, …)
zie ook toer5, toeren uithalen
1) “Dan sta ik er thuis alleen voor. Wat m’n carrière betreft kan ik dus geen zotte toeren doen.” (060115 HLNB)
2) Met 50 euro kunt ge naar de Sinkensfoor gaan, maar al te zotte toeren moet ge er dan wel niet mee doen.
2) Die laptop is gen slecht machien, maar daar moet ge toch geen zotte toeren mee doen. Voor games te spelen is dat toch iets te traag…
rare streken uithalen
zie ook toer
“Het perverse zit volgens hen vooral in de ongeziene slag om de patiënten: ziekenhuizen die toeren uithalen om toch maar aan patiënten te geraken of om geen patiënten te verliezen” (Knack 060115)
“Vandaar deze oproep voor onze krant: bent u ook ooit naar aanleiding van uw trouwpartij getrakteerd op een dergelijke straffe stunt of hebt u met vrienden een gelijkaardige toer uitgehaald? Laat het ons weten!” (hln.be 2013)
iets in elkaar flansen
vgl. ook iets in elkaar boksen
zie ook ineen~
Ik heb niks klaar staan, maar ik zal wel rap iets ineen vlammen zo dat ge niet met een lege maag naar huis moet.
beginnen
Als ge weet wat ge aansteekt dan verhuurt ge nooit een huis.
Pak die pot spijs, die is al aangestoken.
> andere betekenis van aansteken
de periode voor de examens waarin de studenten blokken; bloktijd
Van Dale 2018 online: BE, informeel
> zie andere betekenis van blokperiode
vrt nieuws: “Januari, de scholieren gaan weer naar school, maar voor de studenten is het blokperiode.”
hln.be: Zo vullen Vlaamse studenten hun blokperiode in.
niks, niets.
Gisterenavond was er niet te piete op tv.
Ben vandaag naar de solden geweest, niet te piete gevonden.
deverdwaaldeooievaar.be: Heb nu helemaal niks moeten innemen, geen pil, geen utrogestan, niet te piete. En toch komen ze niet door!
gemeentelijke stedenbouwkundige verordening van de Stad Brussel met regels voor de handelaars in een deel van het historisch centrum
de bedoeling is het werelderfgoed in de wijk rond de Grote Markt te beschermen vanwaar de benaming “Unesco”
“De zone rond de Grote Markt is beschermd door de gemeentelijke verordening Unesco-zone.
De wijk rond de Grote Markt bevat heel wat gebouwen uit de 17de eeuw. De gevels vormen een harmonisch geheel binnen de gedeeltelijk middeleeuwse, kronkelende straatjes. De namen van de straten doen nog denken aan de handel die hier vroeger plaatsvond. De Stad Brussel is trots op dat erfgoed en wil het daarom bewaren voor de toekomst.” (brussel.be)
“De nieuwe regel geldt voor de zogenaamde Unescozone rond de Grote Markt, de Sint-Jacobswijk en de omgeving van het Sint-Katelijneplein.” (050115 DS)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.