Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #15741

    iets in elkaar boksen
    (uitdr.)

    snel iets in elkaar flansen

    woorden-boek.nl: Zuid-Nederlands : iets in elkaar boksen

    SN: iets voor elkaar boksen

    vgl. vlammen, iets ineen ~

    zie ook ineenboksen

    Is dat van het weekend dat feestje al? Oeie, dan zullen we nog rap iets in elkaar moeten boksen.

    Voila, ik heb nog rap iets in elkaar gebokst. Ik hoop dat het een beetje deftig is.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 07:16)

    👍
    249

    #15742

    boksen, iets in elkaar ~

    zie iets ineen boksen

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 20:05)

    👍
    282

    #15743

    buisprof
    (zn. m. -fen)

    professor die de reputatie heeft van veel studenten te buizen

    zie ook buizer; buis

    “Vaak worden de verhalen over buisvakken aangedikt met mythes en legendes over strenge ‘buisproffen’, waardoor het angstzweet nog sneller aan het voorhoofd van de student parelt.” (radio1.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Jun 2023 14:35)

    👍
    214

    #15744

    buisvak
    (zn. o. -ken)

    Van Dale: (Belgisch-Nederlands, studententaal) vak waarvoor veel studenten zakken

    zie buizen; buizer

    “Weet iemand toevallig welke de buisvakken zijn in het eerste semester?” (forum)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 06:20)

    👍
    291

    #15745

    wezelwoorden
    (de ~ onz. zelfst . nw., altijd meerv.)

    hol taalgebruik dat dient om het publiek te misleiden

    Ann De Craemer gebruikt er het woord ‘wezelwoorden’ voor, de vertaling van ‘weasel words’. Ze schrijft erover in haar taalblog: ‘Weasel words’ hebben hun naam ontleend aan de wezel, die eieren leegzuigt en daarbij de schaal intact laat. Het zijn holle woorden die bovendien de betekenis uit de andere woorden van een zin zuigen. (VRT Taalnet 180614)

    ‘Wezelwoorden’ is, voor wie dat nog niet wist, de term die ik een paar maanden geleden heb gelanceerd voor holle woorden of zinsneden die de indruk moeten wekken dat men een concrete en/of belangrijke mededeling doet, terwijl het eigenlijk om een vage of dubbelzinnige bewering gaat. Wezelwoorden laten toe dat men ontwijkend kan doen over de specifieke betekenis wanneer daarnaar gevraagd wordt.(Ann De Craemer DM 300514)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (08 Aug 2021 03:31)

    👍
    233

    #15746

    IJzeren Rijn
    (vaste woordgroep)

    De IJzeren Rijn is de spoorlijn tussen Antwerpen (België) en Mönchengladbach (Duitsland), via Neerpelt, Weert en Roermond. Een deel van de spoorlijn is buiten gebruik, een groot deel wordt nog wel gebruikt voor goederen- en reizigersvervoer. (Wikipedia)

    Peeters benadrukt in Berlijn belang IJzeren Rijn (Titel)
    Vlaams minister-president Kris Peeters heeft maandag in de rand van het Vorstelijk bezoek aan Berlijn een pleidooi gehouden voor de zogenaamde ‘IJzeren Rijn’, de spoorverbinding tussen de haven van Antwerpen en het Ruhrgebied. (17/02/14 DS)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jul 2021 00:19)

    👍
    262

    #15747

    kerseren
    (kerseerde, gekerseerd, zw. ww.)

    verkering hebben, kennis hebben, vrijen

    FR “caresser”: liefkozen, aaien, koesteren …

    (gehoord in Hasselt en Haspengouw)

    “In Vliermaal was ook ene wa ging kerseren (= vrijen). – ‘Mè doa loop(t) ene grote ketelhond, he(b)t zje nie bang?’ zei zijne beste kameraad tegen hem. – ‘Nein’ zei die, hein! mè he had hem nog nooit gezien, dien hond.”

    (In Vliermaal – deelgemeente van Kortessem bij Hasselt – was ook eentje die ging vrijen. “Maar daar loopt een grote kettinghond, ben je niet bang?” zei zijn beste kameraad tegen hem. “Nee,” zei hij, “Nee!” Maar hij had hem nog nooit gezien, die hond.)(volksverhalenbank.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (15 Jul 2021 21:04)

    👍
    201

    #15748

    droge haring
    (vaste woordgroep)

    bokking

    Van Dale: gewestelijk

    Droêgen êring
    Al van den droêgen êring wille wij zinge
    ter iêre van ze kopke zulle wij springe
    ‘t is van z’ne kop
    springd der mor oep
    ’t is van den droêgen êring

    Al van den droêgen êring wille wij zinge
    ter iêre van z’n oêgske zulle wij springe
    ‘t is van z’n oêg
    springd der mor oêg
    ’t is van den droêgen êring

    Al van den droêgen êring wille wij zinge
    ter iêre van z’n bökske zulle wij springe
    ‘t is van z’nen buik
    springd der mor puik
    ’t is van den droêgen êring

    Al van den droêgen êring wille wij zinge
    ter iêre van z’n stertshe zulle wij springe
    ‘t is van z’ne steêrt
    da’s ’t minste weêrd
    ’t is van den droêgen êring

    Al van den droêgen êring wille wij zinge
    ter iêre van z’n artshe zulle wij springe
    ‘t is van z’n art
    springd der mor ard
    ’t is van den droêgen êring

    Al van den droêgen êring wille wij zinge
    ter iêre van z’n lifke zulle wij springe
    ‘t is van ze lief
    da’s zij gerief
    ’t is van den droêgen êring

    Al van den droêgen êring wille wij zinge
    ter iêre van z’n wefke zulle wij springe
    ‘t is van ze wijf
    da’s zij gekijf
    ’t is van den droêgen êring
    (Wannes Van de Velde antwerps.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (05 Aug 2021 10:02)

    👍
    259

    #15749

    pelpatat
    (zn. m., ~en )

    aardappel in de schil gekookt en zo opgediend
    ook pellepetat

    zie ook patat; pelaardappel

    vnw

    In de winter maakte ons moeder wel eens pelpatatten met savooiekool klaar en daar aten we dan een droge haring bij.

    Je kan dit koud eten maar ik heb dit lauw opgesmikkeld met een vers gekookte pelpatat van het veld. (tlekkerland.be)

    Over de gastronomische verfijning van een pistolet met gekapt heb ik jaren geleden al eens geschreven in Tram 81 en sprot met pelpatatten hebben we pas gehad. (bruzz.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Oct 2024 10:28)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Nov 2024

    👍
    205

    #15750

    debardeur
    (zn. m.; ~s)

    mouwloze trui

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    vnw: slip-over, spencer

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5

    zie ook débardeurke; verzamellemma kledij

    NL: slip-over

    HK SKD TKO 將軍澳 Tseung Kwan O 坑口 Hang Hau 東港城 East Point City mall shop GU Clothing Store 秋季服裝 Autumn fall fashion jacquard vest September 2022 Px3

    demorgen.be: Voor die dag tijdens het schooljaar 2005-2006 trok Craven eerst naar de klerenwinkel voor de geruite debardeur, wreef net voor de foto in zijn gezicht om het roder te maken, kneep zijn ogen dicht, stak zijn kaak naar voren en zette zijn grootst mogelijke glimlach op voor wat in zijn ogen een “genius photo” was.

    wikipedia: Een debardeur is een gebreid, knooploos en mouwloos vest, vaak ook spencer genoemd
    Het woord komt uit het Frans (maar het Groene Boekje spelt het zonder accent), waar het een typisch kledingstuk van de havenarbeiders was (schepen lossen = débarder).
    In het Nederlands werd het woord populair (vooral in Vlaanderen) door Xavier De Baere, die in die outfit zijn sketches ten tonele bracht. Het vest wordt geassocieerd met een wat ouderwets burgerlijke kledingstijl.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Oct 2024 17:37)

    👍
    329

    #15751

    straatdoden
    (de ~, altijd meerv.)

    daklozen die sterven op straat

    het woord bestaat blijkbaar alleen in het meervoud en duidt de groep van allerarmsten uit de grootstad aan

    zie ook collectief straatdoden

    “46 straatdoden herdacht (TITEL)
    Het Collectief Straatdoden hield gisteren zijn jaarlijkse herdenkingsplechtigheid voor de dak- en thuislozen die op straat om het leven kwamen in Brussel. Vorig jaar vielen er zo in heel het gewest 46 doden.”(DS 030414)

    “Brussels burgemeester Mayeur wil straatdoden enkel nog cremeren (TITEL)
    Om plaats te besparen op het kerkhof, onderzoekt de Brusselse burgemeester Yvan Mayeur (PS) of het mogelijk is om mensen zonder financiële middelen in de toekomst enkel nog te cremeren.” (Knack 060115)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (01 Aug 2021 14:52)

    👍
    219

    #15752

    monsterboete
    (de ~, ~s vr. zelfst. nw.)

    zeer hoge geldboete

    Standaardnederlands maar meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland.

    “Gevreesde monsterboete krijgt grondige facelift (TITEL)
    De omstreden monsterboete op de geheime commissielonen daalt van 309 procent naar 103 procent of in sommige gevallen zelfs naar 51,5 procent. Het wordt ook makkelijker om de boete te vermijden. Voorts gelden de nieuwe spelregels ook voor hangende geschillen.” (060115 De Tijd)

    “Balenaar riskeert 20 maanden cel en monsterboete voor mestfraude” (041114 TV Kempen)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (06 Aug 2021 12:37)

    👍
    245

    #15753

    kopbrekens
    (de ~, altijd meerv.)

    zorgen, zware overpeinzingen

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands

    SN: hoofdbrekens

    “Eigenaar Hedwigepolder bezorgt politici kopbrekens (Titel)
    Alle regelingen zijn getroffen zodat het Nederlandse parlement de voor Vlaanderen belangrijke Waterverdragen goed kan keuren. Alle regelingen? Nee: één grondeigenaar blijft moedig weerstand bieden en maakt Vlaamse en Nederlandse politici het leven zuur.” (05/11/07 vilt.be)

    Mysterieuze heldere vlek op Titan bezorgt onderzoekers kopbrekens (31/05/05 GVA)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 00:34)

    👍
    260

    #15754

    zotte toeren doen
    (uitdrukking)

    1) dwaze streken uithalen,
    2) al te straffe, buitennissige dingen doen (die iets kosten, vergen, …)

    zie ook toer5, toeren uithalen

    1) “Dan sta ik er thuis alleen voor. Wat m’n carrière betreft kan ik dus geen zotte toeren doen.” (060115 HLNB)

    2) Met 50 euro kunt ge naar de Sinkensfoor gaan, maar al te zotte toeren moet ge er dan wel niet mee doen.

    2) Die laptop is gen slecht machien, maar daar moet ge toch geen zotte toeren mee doen. Voor games te spelen is dat toch iets te traag…

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 09:33)

    👍
    212

    #15755

    toeren uithalen
    (uitdrukking)

    rare streken uithalen

    zie ook toer

    “Het perverse zit volgens hen vooral in de ongeziene slag om de patiënten: ziekenhuizen die toeren uithalen om toch maar aan patiënten te geraken of om geen patiënten te verliezen” (Knack 060115)

    “Vandaar deze oproep voor onze krant: bent u ook ooit naar aanleiding van uw trouwpartij getrakteerd op een dergelijke straffe stunt of hebt u met vrienden een gelijkaardige toer uitgehaald? Laat het ons weten!” (hln.be 2013)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 22:13)

    👍
    247

    #15756

    vlammen, iets ineen ~
    (uitdrukking)

    iets in elkaar flansen

    vgl. ook iets in elkaar boksen

    zie ook ineen~

    Ik heb niks klaar staan, maar ik zal wel rap iets ineen vlammen zo dat ge niet met een lege maag naar huis moet.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (08 Jul 2021 02:49)

    👍
    252

    #15757

    aansteken
    (stak aan, aangestoken, sterk ww.)

    beginnen

    Als ge weet wat ge aansteekt dan verhuurt ge nooit een huis.
    Pak die pot spijs, die is al aangestoken.

    > andere betekenis van aansteken

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door FixerBot (24 Oct 2024 11:15)

    👍
    270

    #15758

    blokperiode
    (zn. v.; ~s, ~n)

    de periode voor de examens waarin de studenten blokken; bloktijd

    Van Dale 2018 online: BE, informeel

    > zie andere betekenis van blokperiode

    vrt nieuws: “Januari, de scholieren gaan weer naar school, maar voor de studenten is het blokperiode.”

    hln.be: Zo vullen Vlaamse studenten hun blokperiode in.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (11 Jul 2021 08:52)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Jan 2017

    👍
    306

    #15759

    niet te piete

    niks, niets.

    Gisterenavond was er niet te piete op tv.

    Ben vandaag naar de solden geweest, niet te piete gevonden.

    deverdwaaldeooievaar.be: Heb nu helemaal niks moeten innemen, geen pil, geen utrogestan, niet te piete. En toch komen ze niet door!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door hamamelis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 11:16)

    👍
    270

    #15760

    Unesco-zone
    (de ~, ~ s vr. zelfst. nw.)

    gemeentelijke stedenbouwkundige verordening van de Stad Brussel met regels voor de handelaars in een deel van het historisch centrum

    de bedoeling is het werelderfgoed in de wijk rond de Grote Markt te beschermen vanwaar de benaming “Unesco”

    “De zone rond de Grote Markt is beschermd door de gemeentelijke verordening Unesco-zone.
    De wijk rond de Grote Markt bevat heel wat gebouwen uit de 17de eeuw. De gevels vormen een harmonisch geheel binnen de gedeeltelijk middeleeuwse, kronkelende straatjes. De namen van de straten doen nog denken aan de handel die hier vroeger plaatsvond. De Stad Brussel is trots op dat erfgoed en wil het daarom bewaren voor de toekomst.” (brussel.be)

    “De nieuwe regel geldt voor de zogenaamde Unescozone rond de Grote Markt, de Sint-Jacobswijk en de omgeving van het Sint-Katelijneplein.” (050115 DS)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (27 Jul 2021 02:27)

    👍
    226

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.