Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #15761

    Unesco-zone
    (de ~, ~ s vr. zelfst. nw.)

    gemeentelijke stedenbouwkundige verordening van de Stad Brussel met regels voor de handelaars in een deel van het historisch centrum

    de bedoeling is het werelderfgoed in de wijk rond de Grote Markt te beschermen vanwaar de benaming “Unesco”

    “De zone rond de Grote Markt is beschermd door de gemeentelijke verordening Unesco-zone.
    De wijk rond de Grote Markt bevat heel wat gebouwen uit de 17de eeuw. De gevels vormen een harmonisch geheel binnen de gedeeltelijk middeleeuwse, kronkelende straatjes. De namen van de straten doen nog denken aan de handel die hier vroeger plaatsvond. De Stad Brussel is trots op dat erfgoed en wil het daarom bewaren voor de toekomst.” (brussel.be)

    “De nieuwe regel geldt voor de zogenaamde Unescozone rond de Grote Markt, de Sint-Jacobswijk en de omgeving van het Sint-Katelijneplein.” (050115 DS)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (27 Jul 2021 02:27)

    👍
    226

    #15762

    prijsbeest
    (het ~, de ~ en onz. zelfst. nw.)

    beest dat een prijs gewonnen heeft
    alg: een gelauwerd iets of iemand

    vnw: winnaar

    Woordenboek van populair taalgebruik – Marc De Coster: (1954) (Vlaanderen, sch.) gelauwerd persoon; laureaat. Oorspr. gezegd van een dier dat een bekroning heeft behaald.

    Typisch Vlaams: prachtexemplaar: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6

    Van Dale 2018 online: BE
    1. beest dat be­kroond is, bv. op een vee­keu­ring
    = NL prijsdier
    2. BE iets dat of iem. die vaak in de prij­zen valt we­gens bij­zon­de­re ver­dien­sten
    = NL prijsdier

    vgl. prijsduif

    “Het treinverkeer tussen Mechelen en Puurs heeft gisterenvoormiddag 3,5 uur stilgelegen nadat een trein een losgebroken paard had aangereden. Vierhonderd pendelaars moesten worden geëvacueerd. Dorino, een prijsbeest op rust, overleefde de klap niet.” (021214 HLN.BE)

    “Merrie behaalde twee olympische gouden medailles (TITEL) ’t Merelsnest rouwt om prijsbeest Sapphire.” ( 020714 NB.BE)

    Jagger, de Ierse setter uit Tongeren, kan onmogelijk vergiftigd zijn op de Britse hondenshow Crufts. Dat zeggen de organisatoren van ‘s werelds grootste hondenshow op basis van een autopsie. Het prijsbeest kreeg volgens hen snelwerkend gif toegediend en moet dus na terugkomst in België vergiftigd zijn. (deredactie.be)

    Stromae was het grootste prijsbeest op de zevende editie van de MIA’s, de Music Industry Awards. (090214 VRT)

    Op het Nederlandstalige woord van het jaar is het nog even wachten, maar internationaal hebben we het prijsbeest van 2017 beet. (nieuwsblad.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Dec 2024 12:33)

    👍
    253

    #15763

    kasseier
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    iemand die kasseien legt; kasseilegger

    uitspraak: kassaar, kassaajer

    Kasseiers verdienen goed hun kost, maar het is een zware stiel.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 04:14)

    👍
    274

    #15764

    prijsboek
    (de ~, ~ en man. zelfst. nw.)

    boek dat plechtig overhandigd wordt bij de prijsuitdeling aan het einde van het schooljaar
    zie ook concours, prijskamp,

    Van Dale gewestelijk

    In Antwerpen en Brabant: den boek, de boeken (mannelijk)
    AN: het boek, de boeken (onzijdig)

    “Elk jaar beloont de Universiteit Antwerpen enkele verdienstelijke leerlingen uit het laatste jaar ASO met een prijsboek. De Universiteit Antwerpen stelt enkele prijsboeken ter beschikking over diverse onderwerpen zoals recente geschiedenis, literatuur, economie, geneeskunde, wetenschappen… Deze boeken kunnen tijdens de plechtige prijsuitreiking aan de leerlingen overhandigd worden.” (website ua)

    Op het einde van het schooljaar wordt in de Academie voor Beeldende Kunsten, tijdens de plechtige prijsuitreiking, prijsboeken ivm kunst overhandigd.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 14:27)

    👍
    258

    #15765

    concours
    (de ~, ~ man. zelfst. nw.)

    prijskamp, examen, toets
    (verouderd in het onderwijs)

    in de jaren vijftig sprak men nog van de concours of prijskampen met Kerstmis, Pasen en de grote vakantie; er werd dan ook gekampt om de eerste plaatsen in de klas en de eerste ging naar huis met een lauwerenkroon uit goudpapier en een stapel prijsboeken

    Onze oudste deed het goed op school, hij was altijd de eerste bij de concours.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (10 Aug 2021 22:13)

    👍
    275

    #15766

    getallen, in grote ~

    in groot aantal, veel
    SN: in groten getale

    “Wij hopen jullie in grote getallen te mogen verwelkomen op de Dag van de Trainer.” (sportschieten.be)

    “Later evolueerde deze vegetatie stroomafwaarts naar een minder voedselrijke, relatief drogere en open situatie, waar de den lokaal in grote getallen voorkwam.” (scheldeschorren.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (01 Aug 2021 21:15)

    👍
    249

    #15767

    verzieking
    (zn. v. geen meerv.)

    zie verziekelijking

    “De toenemende vraag naar kurk resulteert in een overexploitatie van de mediterrane kurkeikbossen, met verzwakking en verzieking van het bosbestand tot gevolg.” (recycork.be)

    “Het wordt een manifestatie tegen de stilstand, de onwil en de verzieking van de politiek. Wij laten ons niet gijzelen door kortzichtige politiek”. (hln.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (31 Jul 2021 18:42)

    👍
    211

    #15768

    erin zitten
    (vaste woordgroep)

    in bed liggen
    VD 2014 vermeldt wel “erin liggen”, “erin kruipen” en “erin gaan”.

    Ik zou er op tijd moeten inzitten want ik moet morgen vroeg op.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (10 Aug 2021 22:50)

    👍
    308

    #15769

    zitten, erin ~
    (vaste woordgroep)

    zie erin zitten

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (04 Aug 2021 06:36)

    👍
    214

    #15770

    verziekelijking
    (de ~, vr. zelfs. nw. geen mv.)

    verzieken, ziek worden, ontaarden

    niet in VD, niet in WNT, wordt meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland

    “Dat heeft te maken met hoe wij onze migratie niet hebben geregeld. En dat heeft dan weer alles te maken met de verziekelijking ervan door het Vlaams Blok. Zij hebben belet dat een broodnodige maatschappelijke discussie gevoerd werd.” (S.Bracke in Knack 301214)
    “Wij beleven al die onheilspellende verschijnselen als tekenen van verloedering en verziekelijking van ons klimaat en onze samenleving.” (dominicanenknokke.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (10 Aug 2021 22:13)

    👍
    209

    #15771

    afbotten
    (botte af, afgebot, zwak werkw.)

    bot maken
    wordt in geschreven taal ook overdrachtelijk gebruikt: “de zintuigen afbotten”, “het gevoel afbotten”…

    Van hout te snijden bot uw mes rap af.

    M’n zenuwstelsel is bezig met afbotten. Plus, geweld, wat ben je ermee? (Herman Brusselmans – Kaloemerkes in de zep)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (16 Jul 2021 15:53)

    👍
    309

    #15772

    spoolten
    (spooltte, gespoolt, zw.ww.)

    splijten
    vergelijk AN “spalken” en Duits “spalten”

    Ge weet toch dat mastenhout spoolt als ge er een nagel met een scherpe punt in wilt slagen, eerst afbotten dus!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (07 Aug 2021 06:21)

    👍
    184

    #15773

    er over zijn

    zie over, er ~ zijn

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 22:12)

    👍
    252

    #15774

    buitenwieteren
    (wieterde buiten, buitengewieterd zw. ww.)

    Buitengooien, naar buiten brengen, afvoeren, kwijtgeraken

    Die oude koelkast kunt ge best meteen buitenwieteren!

    Als je in een vergelijking aan 1 kant het omgekeerde van een getal aan de andere kant hebt staan, mag je die allebei buitenwieteren.

    be.politics: “Wanneer gaat men hier nu eens orde op zaken stellen en een hoop van die lui buitenwieteren ?”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door elena en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 12:42)

    👍
    244

    #15775

    janettenbak
    (de ~, ~ en m.zelfst. nw.)

    auto of moto die volgens sommigen op een of andere manier een indruk van verwijfdheid nalaat

    “De Tesla is de janettenbak van de happy few.” (Knack 04/01/15)

    “menier denkt dat em zonder sportieve velgen de baan op kan?
    ei, wat is dat ier?
    geen spoilers geen dinge, niekste kloten, jongene
    wa veur ne janettenbak is da jongen?” (DJ Puthond Snellen Eddy’s Beat)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (01 Sep 2021 13:02)

    👍
    248

    #15776

    camionchauffeur
    (zn. M; ~s)

    trucker, camioneur

    zie ook camion; wegcode

    kontrimo.be: Als camionchauffeur zorg je ervoor dat de leveringen op tijd op hun bestemming aankomen. Je staat ook in voor het laden en lossen van de vrachtwagen op de werf. Dit zal gebeuren met de kraan of de vorklift.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (27 Jul 2021 17:31)

    👍
    259

    #15777

    schachtenmeester
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    zie schachtentemmer

    .

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (01 Jul 2021 11:16)

    👍
    223

    #15778

    schachtentemmer
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    verantwoordelijke in Vlaamse studentenclubs voor de schachten tijdens hun eerste jaar bij de club; ook wel “schachtenmeester”
    zie ook schachtendoop, schacht, studentendoop

    Studentenclub in rouw na dood schachtentemmer (Titel)
    Het overlijden van Jeremy Godderis, eergisteren tijdens een ongeval in een beerput op een hoeve in Izenberge, slaat diepe wonden bij de studentenclub Moeder Brecht uit Roeselare. “Jeremy was schachtentemmer bij ons”, zegt zijn boezemvriend. “We verliezen een ongelooflijk sympathieke knul die goed in de groep lag.” (HLNBE 120414)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (31 Jul 2021 07:38)

    👍
    251

    #15779

    praeses
    (de ~, ~ man. zelfst. nw.)

    klassieke spelling voor preses; voorzitter van een studentenclub of faculteitskring
    (Van Dale: Belgisch-Nederlands, studententaal)
    zie ook commilito, praesidium

    “De praeses is de woordvoerder en eindverantwoordelijke van WiNA. Hij/zij is, zoals men weleens zegt, de baas. Hij/zij zit de vergaderingen voor en leidt (met korte ei) de cantussen. Hij/zij is het gezicht van WiNA.” (website WiNA, faculteitskring wis- en natuurkunde van de Rijksuniversiteit Gent)

    Ook de preses van ons jaar was een overzitter. (dewereldmorgen.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 05:14)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Mar 2020

    👍
    318

    #15780

    commilito
    (de ~,~nes man. zelfst. nw.; vr.: commilitoneske)

    medestudent die tot dezelfde studentenclub of faculteitskring behoort
    zie ook praeses

    4 – Het Praesidium bestaat uit Commilitones die het Dagelijks Bestuur van de Club op administratief en organisatorisch vlak waarnemen. Het Praesidium bestaat tenminste uit een Praeses, een Vice-praeses, een Quaestor, een Scriptor, een Schachtentemmer, een Zedenmeester, een Sport – en cultuurpraeses en een Cantor.(Statuten Brugse Universitaire Kring)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (16 Jul 2021 00:30)

    👍
    269

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.