Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #11601

    Koloniale Loterij
    (de ~ , vaste woordgroep)

    voorloper van de Nationale Loterij

    “In 1934 zag de Koloniale Loterij als voorloper van de Nationale Loterij het levenslicht. De loterij was een typisch Belgische oplossing voor een typisch Belgisch probleem: een begroting met tekorten. " (http://www.nooitmeerdezelfde.be/de-eerste-lotto/)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (10 Jul 2021 04:54)

    ๐Ÿ‘
    192

    #11602

    taalflamingant
    (zn. m. -en)

    flamingant die ijvert voor de erkenning van het Vlaams in het onderwijs, de rechtspraak, de administratie enz. Hij legt niet de nadruk op de politieke aspecten van het flamingantisme.
    Wordt soms ook gebruikt voor een taalpurist die al de woorden van Franse oorsprong uit het Vlaams probeert te bannen.

    “Hoewel hij zelf maar gebrekkig Nederlands sprak, begon Rodenbach zich vanaf 1840 als taalflamingant te manifesteren. Hij protesteerde tegen de toenemende verfransing in Vlaanderen, stemde voor de vernederlandsing van het onderwijs in de athenea en steunde de toekenning van overheidstoelagen voor letterkundige geschriften in het Nederlands.” (wikipedia)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door fansy (04 Aug 2021 01:59)

    ๐Ÿ‘
    162

    #11603

    Nationale Loterij
    (de ~ , vaste woordgroep)

    voluit: Nationale Loterij van Belgiรซ
    dagelijks taalgebruik, veralgemenend: “de lotto”

    De grootste organisator van loterijen in Belgiรซ, organiseert vijf trekkingsspelen , waaronder de lotto, en een twintigtal krasspelen.

    NL: de Staatsloterij

    De Loterij werd in 1934 opgericht als de Koloniale Loterij om geld in te zamelen voor het noodlijdende Belgisch-Congo. Op 18 oktober 1934 vond de eerste trekking plaats. Later werden ook andere doelen gevonden en sinds 1962 heet de loterij de “Nationale Loterij”. (Wikipedia)

    “Zou jij nog werken als je de lotto won?” (Jobat)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (24 Jul 2021 07:11)

    ๐Ÿ‘
    255

    #11604

    parcours, geaccidenteerd ~

    zie geaccidenteerd parcours

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (25 Jun 2021 15:52)

    ๐Ÿ‘
    218

    #11605

    geaccidenteerd parcours
    (vaste woordverbinding)

    een hobbelig parcours, met veel op en neer, veel bochtenwerk,… (dikwijls in de sport)

    zie ook algemeen: geaccidenteerd

    google2016: .BE (>2.220); .NL (>1.520)

    Opm: Zoals vele wielertermen steekt deze ook stilaan de BE-NL grens over

    devliegendespaak.be: De Vliegende Spaak hun jaarlijkse mountainbike fietstocht doorheen een deel van het Pajottenland over een licht geaccidenteerd parcours.

    atni.be: Dejaeghere hield op een geaccidenteerd parcours met meer dan een handvol seconden de Poolse Dominika Napieraj af.

    sporza.be: Op een geaccidenteerd parcours, en na de slopende hitte van de voorbije week, zit een massaspurt er ook niet meteen in.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 16:19)

    ๐Ÿ‘
    228

    #11606

    deficitair
    (bijwoord, b.nw. ~e)

    tekortkomend in een begroting
    een gebrek of defect hebbende
    VL: 12000 NL: 1250

    De putten die door de verouderde economie en de deficitaire Waalse begrotingen worden gemaakt, worden automatisch dichtgereden door Vlaanderen. (Jonas Naeyaert in DM)

    Aantal deficitaire ziekenhuizen is in 2014 spectaculair gedaald. Nog slechts 26 op 92 ziekenhuizen zaten in de rode cijfers (Health Care)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (08 Aug 2021 09:14)

    ๐Ÿ‘
    223

    #11607

    botten
    (in uitdrukkingen)

    net zoals kloten wordt dit woord gebruikt in zeer veel verschillende uitdrukkingen en zegswijzen:
    botten, amai mijn ~
    botten, de ~
    botten, de ~ mee kunnen aanvangen
    botten, een stuk in zijn ~
    botten, er de ~ van kennen of kunnen
    botten, er de ~ van (werkwoord)
    botten, er geen ~ van (werkwoord)
    botten, er geen ~ van geloven
    botten, er zijn ~ aan vegen
    botten, het in zijn ~ hebben
    botten, in zijn ~ slagen
    botten, in zijn ~ zijn
    botten, kust mijn ~
    botten, met zijn zatte ~
    botten, naar de ~ zijn
    botten, nul de ~
    botten, om de vijf ~
    botten, op geen ~ trekken
    botten, uit zijn ~ slagen
    botten, van kust mijn ~
    botten, van mijn ~ zijn
    botten, zijn ~ afdraaien
    botten, zijn ~ schuren
    botten, zijn ~ uithangen
    botten, zijn ~ vegen aan iets
    botten, zijn ~ vol hebben

    zie ook kloten, kloot

    < Zie andere definitie van botten

    zie bij de betreffende lemma’s

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Nov 2021 07:57)

    ๐Ÿ‘
    281

    #11608

    kaakslagbelgicisme
    (zn. o.)

    zich Belgicist voelen vanuit een benadeelde positie
    < pejoratief

    geรฏntroduceerd naar analogie met kaakslagflamingantisme

    demorgen.be: Dat is dus dezelfde Milquet die nog liever verkeersonveiligheid riskeert dan met een nummerplaat rond te rijden die – met overspannen fantasie – aan een Vlaamse Leeuw zou kunnen doen denken. Kaakslagbelgicisme ten top.

    politics.be: Jacques, staat er iemand met een geweer tegen uw slaap die u verplicht dit forum te lezen? Of ben je een kaakslagbelgicist?

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (16 Jul 2021 21:13)

    ๐Ÿ‘
    207

    #11609

    kaakslagflamingant

    zie kaakslagflamingantisme

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 04:24)

    ๐Ÿ‘
    204

    #11610

    van den hond zijn kloten

    zie kloten, van de hond zijn ~

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Jul 2021 23:51)

    ๐Ÿ‘
    137

    #11611

    pekken
    (ww., pekte, gepekt)

    insmeren met pek

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: pekken > pikken: met pik besmeren, om iets waterdicht te maken.
    - Het pekken van biervaten dient zoowel om de verdamping tegen te gaan, als om het bier grootere duurzaamheid te geven, winkler prins, Encyclop.

    De onderkant van witgekalkte huizen, zo’n halve meter, werd vroeger ingesmeerd met pek om te beschermen tegen vocht.

    Een lek in de goot werd ook met een dikke laag ingepekt.

    > andere betekenis van pekken

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 00:13)

    ๐Ÿ‘
    249

    #11612

    hangplaaster
    (de ~, (v.), ~s)

    iemand die altijd blijft hangen en nooit op tijd weg geraakt

    zie ook plakijzer, plakplaaster, plekker

    Onze va was een echte hangplaaster, het duurde soms uren eer hij terug was van de winkel want hij bleef altijd overal plakken.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 01:05)

    ๐Ÿ‘
    224

    #11613

    plekker
    (de ~, (m.), ~s)

    iemand die blijft plakken, niet naar huis gaat, blijft plakken aan de toog, bij de buren, met de klink van de deur in de hand het maar blijft uitleggen!

    zie ook plakplaaster, hangplaaster, plakken, plekken, pekken, pek aan zijn gat hebben, vastpekken

    Nooit niet op tijd thuis, ge zijt nen echte plekker.
    (Nooit op tijd thuis, je bent een echte plekker.)

    > andere betekenis van plekker

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door japper en laatst gewijzigd door de Bon (27 Sep 2021 17:02)

    ๐Ÿ‘
    219

    #11614

    lamp, daar brandt de ~
    (uitdrukking)

    zie daar brandt de lamp

    ,

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (11 Aug 2021 01:05)

    ๐Ÿ‘
    171

    #11615

    daar brandt de lamp
    (uitdrukking)

    daar is iets te beleven, daar is het te doen

    zie ook: hier brandt de lamp

    Ge moet eens mee gaan naar dat nieuw cafรฉ, daar brandt de lamp jongen!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 01:05)

    ๐Ÿ‘
    261

    #11616

    kloten, van de hond zijn ~
    (uitdr.)

    zie hond, van den ~ zijn kloten

    zie ook kloten

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Jul 2021 02:04)

    ๐Ÿ‘
    215

    #11617

    kloten, kloot
    (in uitdrukkingen)

    Letterlijk teelballen, maar wordt gebruikt om uitspraken kracht bij te zetten, dikwijls voorafgegaan door “geen” of een voorzetsel.

    Zeer courant in Vlaanderen maar ook in Nederland gebruikt in veel uitdrukkingen en zegswijzen:
    - er geen kloten van weten of kennen: er niks van kennen
    - geen kloten doen: niks doen
    - tegen (of onder) zijn kloten krijgen: een uitbrander krijgen
    - geen kloten uithalen: zonder resultaat blijven
    - met zijn kloten tegen de grond gaan: hard neervallen
    - op zijn kloten krijgen: een pandoering krijgen

    zie ook:
    kloten gerard
    witvis, kloten van ~
    kloten, dat trekt op geen ~
    kloten, de ~ op zijn
    kloten, den bok zijn ~
    kloten, er stenen ~ van krijgen
    kloten, er zijn ~ aan vegen
    geen kloten waard
    kloten, het hoog in zijn ~ hebben
    kloten, iets of iemand van mijn ~
    kloten, van kust mijn ~
    kloten, van zijn ~ maken
    hond, voor de ~ zijn kloten
    hond, van den ~ zijn kloten
    kloten, zijn ~ schuren

    ook met het enkelvoud kloot zijn er een reeks uitdrukkingen:
    kloot, iemand een ~ afdraaien
    kloot, iemand een ~ afpitsen
    kloot, iemand een ~ aftrekken
    hoot en kloot, met ~
    kloot, ne goeie ~

    vergelijk botten (in uitdrukkingen)

    Niks is goed, spelers zijn slecht, trainer kent er geen kloten van, bestuur wil dat hun club expres verliest,…(www.forum.de-steenbakkers.be 18 aug. 2014)

    “Zijn vrouw stuurt mailtjes aan de lopende band, dat het goed komt, dan onze tuin heel mooi te maken isโ€ฆ hij doet geen kloten. (chroniclesofafreedomfighter.wordpress.com 080615)

    “Allemaal heel nobel en moedig maar het haalt geen kloten uit dus geef het toch gewoon op” (fuckedupshitandstuff.blogspot.com 020111)

    “Volgens onze bronnen smakte Christophe Peeters niet met zijn kloten tegen de grond, maar verslikte hij zich wel danig in zijn Italian Coffee. (archief.ademloos.be geen datum)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 17:17)

    ๐Ÿ‘
    259

    #11618

    รงavakkes

    zie รงa va

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Jul 2021 06:56)

    ๐Ÿ‘
    184

    #11619

    savakkes

    zie รงa va

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (16 Jul 2021 00:59)

    ๐Ÿ‘
    154

    #11620

    sava

    zie รงa va

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 22:26)

    ๐Ÿ‘
    173

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.