Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Op het einde van het weerbericht op vrt geven ze altijd een weerspreuk in een dialect. Vandaag was het:
“Ons flora geeft goe deu”
Ze vertaalden dat als ‘De zon geeft veel warmte’ en het zou uit Mechelen komen. Flora in Mechelen?
Zegde werd ooit gebezigd in Nederland en is nu een soort hypercorrectie in Vlaanderen:
“Net als hebben had ook zeggen een onregelmatige vervoeging, die in het Nieuwnederlands door analogiewerking gedeeltelijk is rechtgetrokken: alleen de verleden tijd zei(den) is nog afwijkend. Deze is ontwikkeld uit Proto-Germaans *sagida- met de westelijk-Nederlandse klankovergang *-agi- > egi, ei als in dweil, gevolgd door wegval van de intervocalische d in het enkelvoud, zoals in heide > hei. In het meervoud (wij) zeiden is de d blijven staan. Een regelmatige verleden tijd zegde is in het Nederlands verouderd of formeel en alleen gebruikelijk in samenstellingen en afleidingen, bijv. ontzegde, zegde toe, zegde af. Ook in alle BN-dialecten wordt de vorm zei gebruikt, maar doordat sommigen die vorm als dialectisch aanvoelen, geven zij vaak de voorkeur aan het exogene zegde. Wel algemeen standaardtalig is het regelmatige verl.deelw. gezegd, dat in het Nieuwnederlands de westelijke vorm gezeid verving.” (M. Philippa e.a)
Awel, in ‘t Waasland is het ’gezeed’, zoals in het Kempische voorbeeld hier (en in de OVT ook ‘zee(d)(en)’, zoals in Antwerpen/de Kempen), maar ‘ee’ en ‘ei’, en een al dan niet uitgesproken d op het einde, zijn m.i. gewoon uitspraakvarianten van mekaar (er zijn nog tal van andere voorbeelden waarin ee’s en ei’s regionale uitspraken voorstellen, toevallig bv. in meers/Meir, en over de d-/t-deletie in het taalgebied heeft er zelfs enen een doctoraat geschreven (1) – en dat is dan nog voornamelijk m.b.t. de situatie in Nederland) terwijl dat ‘zegde’/‘gezegd’ wel een duidelijk andere vorm is, waarvan de oorspronkelijke k-klank niet is weggevallen.
De WNT zegt ook:
“De thans meest frequente volt. -deelwoordsvorm is gezegd, naast een ouder, en thans nog gewest. gezeid of een gewest. gezeed en een Limb. gezaag (bij een inf. zagen).”
Dit doet mij dan wel weer vragen: waar komt ‘zegde’ eigenlijk vandaan?
(1) http://www.meertens.knaw.nl/uitgeverij/extern/tdeletie.html
‘Gezeed is gezee’ is een mengvorm, de eerste met d omwille van de volgende klinker denk ik.
‘Gezeid’ is volgens mij vrij algemeen als voltooid deelwoord, alleszins ook in W- en O-Vl.
Kastanjeoog, ook buiten West-Vlaanderen, maar volgens mij is de context iets anders:
die zijn/heur/hun = zijn/haar/hun (dichtbij – fysiek of mentaal)
de(n) die(n) zijn/heur/hun = zijn/haar/hun (verder weg – fysiek of mentaal)
‘k Zijn die heur haar (hier) nog aan ’t knippen → Ik ben nog bezig met het haar van deze vrouw te knippen → hier kan ’hier’ in de zin geplaatst worden
‘k Zijn de die heur haar nog aan ’t knippen → Ik ben nog bezig met het haar van die vrouw te knippen → hier kan ’hier’ volgens mij niet in de zin geplaatst worden, maar misschien wel ‘daar’
In alle geval bedankt voor de toevoeging!
Voila, toegevoegd, maar feitelijk staat er niet echt veel op, en ’t is zo te zien ook voornamelijk in een Gents-achtig dialect geschreven. En de spelling, miljaarde… Hopelijk heeft de hoofdschrijver daar zijn radicale spellingsideeën ondertussen toch een beetje herbepeisd.
Ge kunt de link misschien bij Vlaamse bronnen zetten?
Awel miljaar, drie keer raden wat da ’kik just heb gevonden:
https://incubatorplus.fandom.com/wiki/Wp/ovls
Ze klagen altijd over Franse leenwoorden, maar vinden dan wel dat ‘mecanicien’ standaardtaal in België mag zijn. ‘Mekanieker’ is daarentegen absoluut Verboten.
“Standaardtaal in het hele taalgebied is monteur. Dat woord is gebruikelijker in Nederland dan in België. In de standaardtaal in België wordt meestal mecanicien gebruikt in deze betekenis.”
Dus, anders verwoord: ‘monteur’ wordt niet gebruikt in België, maar is toch standaardtaal in beide landen. Begrijpe wie begrijpen kan.
https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1807/mekanieker_mecanicien_monteur/
kanskaarten Monopoly:
VL: Herstel uw huizen. Betaal voor elk huis F 500, betaal voor elk hotel F 2000
NL: Repareer uw huizen. Betaal voor elk huis ƒ 25, betaal voor elk hotel ƒ 100
(https://nl.wikipedia.org/wiki/Kanskaart)
Volgens de WNT is het geslacht mannelijk, maar dat vind ik echt raar klinken. Het verwante ‘mars’ is exclusief vrouwelijk, dus dan lijkt ‘meers’ mij dat ook te zijn. Blijkbaar was ‘moeras’ vroeger ook mannelijk en vrouwelijk, gebruikt er iemand dat nog zo?
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M038796
Overigens zou een betere definitie wel op zijn plaats zijn, maar ik ben helaas geen geoloog.
Ooit (zelfs meermaals) heette het wel nog ‘nieuws’, maar de Hollanders zeiden ‘journaal’ dus was ‘nieuws’ des duivels. Hoe durven die Vlamingen, een niet-Frans woord gebruiken. Hieronder een filmke met alle intro’s van het BRT-/VRT-journaal/-nieuws van het begin tot 2017:
https://www.youtube.com/watch?v=s_FUoYhXRAE
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
