Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Ik heb ondertussen al zodanig veel keren ‘te Amsterdam’, ‘te Leiden’, ‘te Groningen’ enz. gelezen in Nederlandse bronnen, dat ik vermoed dat dit eigenlijk niet Vlaams is, of toch al héél lang niet meer, want die bronnen overspannen een tijd van eind 16e eeuw tot nu (voordien weet ik het niet, maar waarschijnlijk is het nog een stuk ouder). Ge moet in uw zoekmachien maar eender welke Hollandse stadsnaam intikken met ‘te’ dervoor, en hupla, miljoenen resultaten.
Het enige dat ik mij wel kan voorstellen is dat ze dat in Holland enkel als schrijftalig woord gebruiken, maar gesproken altijd ‘in’ zeggen, terwijl dat ‘te’ hier nog door velen in de mond wordt genomen – hoewel dat het hier toch ook zijn pluimen begint te verliezen. (De reden lijkt mij enerzijds dat het iet of wat overbodig is, en anderzijds zal de eeuwige regelnichterij van de taalverbeteraars ook wel haren invloed hebben uitgeoefend.)
Ik denk dat heel VL chocoladen postuurtje wel verstaat, maar ik weet niet of het algemeen gebruikt wordt. Niet veel goegels. Wel toevallig deze:
“… een ongeveer 32-jarige arts die heel geliefd was in de kliniek, mede omdat hij met sinterklaas wel eens een chocoladen postuurtje aan een patiënt schonk” (H. Brusselmans – De qualastofont)
Als je in het modderbad ligt, ben je net een chocoladen postuurtje, in fondant dan nog wel.(Gazet van Antwerpen Metropool Stad: 2011-01-08)
‘We ontvouwen ons niet’ is zeker hypercorrectie voor ‘we ontplooien ons niet’?
Camps speelt het toch telkens weer voor mekaar om zijn lezers op het eind van een tekst het gevoel te geven dat ze minder weten dan toen ze deraan begonnen.
De ironie dat nu net dit lemma aan de kuren van het VW is onderworpen begint ineens te dagen.
In welke regio’s kunt ge chocolatten sinten niet benoemen met ‘postuurke’?
Dat in Knokke marcellekes uit het straatbeeld moeten zal na lobbywerk van Camps zelf zijn. Zijn stuk “Mannen in korte broek en sandalen horen gestenigd te worden” in De Morgen van 1 augustus spreekt boekdelen. Daarin staan, zoals de meester het zelf zou uitdrukken, literaire braaksels te lezen zoals:
“Het hele stadsbeeld is zijn geheimen kwijtgespeeld. Alle einders zijn vlezig geworden.
Kijk alleen het misverstand van blote armen. Kwabben hoor je net zo goed te verbergen als Biafra-armpjes. Laat het een detail zijn, de zomer is geen ode aan de mensheid. We leven als een opgevoerde brommer. Terrashaast, zwemhaast, dinerhaast, ijsjeshaast. De zon bepaalt het tempo van het zijn, en dat gun ik die koperen ploert niet.
Mensen zijn bang iets te missen bij mooi weer, het is de omgekeerde wereld. De stoeten op de boulevards van de kust zijn een kluwen. Terwijl iedereen een zee van tijd heeft, ontstaat hitsigheid en gejaagdheid. Wellicht een gevolg van territoriumdrift – de jacht op het beste plaatsje van strand en terras. We zijn halvelings ontkleed, maar ontvouwen ons niet. De zomer is een groot bedrog.”
Ja, wadde, een schoon verzameling Campsjinees.
Blijkt dat Erik Van Looy het van Frank Raes gepikt heeft:
Frank Raes 30 jaar na Antwerp – Vitosja: "Daar heeft Erik Van Looy “Het is gebeurd” vandaan" (sporza.be)
https://sporza.be/nl/2019/09/26/antwerp-vitosja-frank-raes-30-jaar-later/?linkId=sporza%7Cvrtnws%7C%2Fnl%2Fnet-binnen%7Cteaser
In houw zoget al lank neet meer gedoan, zo koam ‘t dat ich op ‘t verkiearde knupke geduujd hub. ‘T sjpiet mich ouch veur de angere!
Tis nikske zenne, koarebleumke, toen da ‘k hier just nen account had aangemaakt gehad, kost ’k om een of andere reden ook lemma’s verwijderen, en ’k hem toen per ongeluk ook ne keer iet verwijderd gehad. Verkeerd geklikt en ’t vroeg nie achter bevestiging!
In het West-Vlaams is ‘je/ge’ minder sterk enclitisch en komt ‘meendet’ dan ook maar weinig voor. Hoewel dat ik het nog niet gehoord heb zou een zuidelijke West-Vlaming misschien nog ‘meendjet’ kunnen zeggen, maar aan de kust zou dat ‘meenjet’ moeten worden, en dat klinkt gewoon niet.
Dat er simpelen van geest zijn die de positie van de Nederlandse taal in de Europese Unie van bijkomstig belang achten nemen wij erbij, een aloude Vlaamse spreuk indachtig: “Wanneer de vos de passie preekt, boer let op uw ganzen”. (standaard.be)
zie ook spreekwoorden in http://anw.inl.nl/article/vos
Maar het is een beetje dubbelzinnig want ze schrijven:
Als de vos de passie preekt, boer, pas op je ganzen; Als de vos de passie preekt, boer, pas op uw ganzen
Vormvariant: Als de vos de passie zingt, boer, pas op je kippen; Als de vos de passie zingt, boer, pas op uw kippen ((vooral) in België)
Het is me niet duidelijk waarop die (vooral) in België slaagt, op heel het spreekwoord of op de vormvariant.
Hoe dan ook, uit de voorbeelden erbij blijkt het lemma hierboven correct.
Doe maar, als gedupeerde Arcospaarder interesseert de financiële wereld mij zo niet meer ;)
Daar staan er nog wel een paar die in NL niet begrepen zouden worden. Ik zal ze er in zetten. Maar gij moogt het ook doen.
De spelling en de verschillende uitspraken zijn door de eeuwen heen nogal dooreengeslagen. In feite ging het oorspronkelijk om een ‘braderye’, waarvan de ‘y’ als een korte i wordt uitgesproken. In West-Vlaanderen is de uitspraak van die ‘y’ nooit gediftongeerd, en dus altijd een korte i gebleven. Daarbuiten is de uitspraak gediftongeerd en zeer rap identiek geworden aan de ‘ei’, en in de zuidelijke Nederlanden in het Oost-Vlaams en (bijgevolg) in de algemene omgangstaal ondertussen al een aantal honderd jaar gehermonoftongeerd tot de ‘ij’-klank waarvan vrijwel alle Vlamingen geloven dat hij AN is. Het vrouwelijk achtervoegsel –e is buiten het West-Vlaams en westelijk Oost-Vlaams systematisch verdwenen, en de ‘braderye’ heeft haar achtervoegsel zelfs daar niet kunnen behouden.
In een enorm deel van de lage landen is de lange ‘ie’ in de uitspraak maar niet in het geschrift kort geworden (tenzij vóór een ‘r’) en is de korte ‘i’-klank (doorgaans) dof geworden (1), waardoor de spelling ‘braderie’ is ontstaan of minstens een duwtje in de rug heeft gegeven aan de geïmporteerde Franse spelling, maar de enige correcte spelling, zowel op vlak van de etymologie als van de uitspraak, is – in Vlaanderen – ‘braderij’. Als ge ‘braderij’ nog altijd met het achtervoegsel –e uitspreekt, kunt ge eventueel ook braderië schrijven.
(1) In West-Vlaanderen zijn beide veranderingen weliswaar maar gedeeltelijk doorgedrongen.
In DS van vandaag een interview met Maarten Boudry, die naar eigen zeggen zeikt “op de zeikerds”. Zoudt hij echt ‘zeikerds’ gezegd gehad hebben? Ik betwijfel het.
google2019: “blanke lei”: .BE (160) ; .NL (277)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
