Recente reacties

jaja, koarebleumke, ge hebt gelijk:

17 dec. 2013 – Vorig jaar was ‘frietchinees’ nog het Woord van het Jaar. … en ‘vrijwilligen’ of als een vrijwilliger werken in de categorie Economie.(hln.be)

Goegel op “vrijwilligen” “woord van het jaar” en er komen wel wat hits tevoorschijn.

2013 is inderdaad al oud. Misschien toch eerst in Vlaanderen? Voorlopig zou ik het niet op SN zetten.

Klemtoon overal op de tweede lettergreep?

Wat het geslacht betreft is het misschien een voorbeeld van grammatica: gereduceerd lidwoord. De ‘school’ door fansy hierboven vermeld is daar alleszins een voorbeeld van, en is nievers echt onzijdig.

Ik was net even te laat met mijn reactie zie ik, maar ik wil het woord best op SN zetten. De schepen (v.) die in 2013 het werkwoord ‘vrijwilligen’ in Vlaanderen ‘woord van het jaar’ toedichtte kan ik niet meer vinden.

Het woord wordt ook in VL gebruikt, maar het grootste deel van de Vlaamse panelleden van taaladvies.net keurt het af. Vandaar: standaardtaal in NL, al is het informeel; geen standaardtaal in VL. We passen onze criteria consequent toe.

Wel of geen SN?

Ik ken het niet maar: Genk vrijwilligt, Roeselare vrijwilligt, Aalst vrijwilligt. Vlaanderen vrijwilligt wat af.
In mijn zoektocht naar het woord kwam ik ook nog ergens een mevrouw tegen die beweerde dat ‘vrijwilligen’ het woord van het jaar in 2013 was. Nooit iets van gemerkt.

Het woord was me ook al opgevallen omdat het nieuw is in VL. Maar het bestaat ook in NL en wordt er zelfs al langer gebruikt dan in VL:

Vrijwilligen is ook werk | Binnenland | Telegraaf.nl
Wilt u liever op een andere manier komen vrijwilligen? (zellingen.nl)
Rijnsburgse ontvangt Gouden Speld voor 50 jaar vrijwilligen … (rtvkatwijk.nl – 2015)
enz.

Ik ken het niet, tenzij het over een Chinees gaat ;) Toch wel wat voorbeelden op goegel, vooral Vl-Brabant en Limburg?

Oeie, ik zat verkeerd te lezen, ge zegt dus wel degelijk ‘proper mensen’.

Een kus van de juffrouw voor u en een bank vooruit voor de VRT, of omgekeerd!

Bij mij valt die doffe e op het einde van ‘properdere’ ook wel weg als het volgend woord met een medeklinker begint, maar dat is dan eerder omdat we doffe e’s – op uitzondering van de lidwoorden ‘een’ en ‘e’ na – weinig tot niet uitspreken, en niet omdat de verbuiging werkelijk zonder doffe e is. Die zgn. ‘alternatieve verbuiging’ (1) komt eigenlijk alleen maar voor ten oosten van de Schelde (en de Dender) en in een deel van het Waasland, daar zegt ge dus bv.:
‘proper lucht’ (uitgesproken: ‘proper lucht’)
en ‘properder lucht’ (uitgesproken: ‘properder lucht’)
Terwijl dat we ten westen zeggen:
‘propere lucht’ (uitgesproken: ‘proopr lucht’ – de ‘r’ op het eind wordt uitgesproken alsof er nog een klinker volgt, zonder dat de klinker effectief volgt)
‘properdere lucht’ (uitgesproken: ‘prooprdr lucht’ – idem)
(Voor dat deel van het Waasland dat de alternatieve verbuiging hanteert geldt mijn opmerking over de uitspraak van de finale r niet, maar wel dat doffe e’s niet worden uitgesproken.)

Zegt ge daar over ‘t water eigenlijk ’propere mensen’ of ‘proper mensen’? Ik dacht altijd het tweede, maar volgens (1) wordt die alternatieve verbuiging bij meervoudsvormen alleen gebruikt als er een klinker op volgt.

(1) Zie http://www.vlaamsetaal.be/artikel/29/bijvoeglijke-naamwoorden#alternatieve-verbuiging

Naar aanleiding van een uitgebreid en wetenschappelijk onderzoek ;) kunnen we concluderen dat alle Vlaamse kwaliteitsgazetten in hetzelfde bedje ziek zijn. Met uitzondering van – ere wie ere toekomt – de VRT.

google2019______ “schone lucht”____ “propere lucht”*
standard.be___________1360________________ 471
demorgen.be___________ 711________________ 375
vrt.be_________________ 80________________ 108
knack.be______________ 187_________________ 60

*de variant “proper lucht” komt in geen van de media voor.

Nu is een verklaring misschien te zoeken in de titel die nthn aanhaalt: “‘CurieuzeNeuzen’ verhuizen voor schonere lucht”. De vergrotende trap schonere is gemakkelijker uit te spreken en heeft een ‘eenvoudiger’ ‘woordbeeld’ dan “properdere lucht”. De Vlaming zal dan ook eerder ‘properder lucht’ zeggen denk ik.

Elders hebben ze het bij DS over ‘dit keer’ – een puur hollandisme voor ‘deze keer’.

DS kopt vandaag: “‘CurieuzeNeuzen’ verhuizen voor schonere lucht”

Propere lucht ziet er doorgaans ook schoon uit, maar wie zegt er nu ‘schone lucht’? Als zelfs de Taalunie via een omweg zegt dat ‘schoon’ in de betekenis ‘proper’ een hollandisme is, en zelfs uitdrukkelijk zegt dat ‘proper’ standaardtaal in België is…
“Proper in de betekenis ‘rein, niet vuil’ behoort tot de standaardtaal in België. Het komt er zowel in gesproken als in geschreven taal veelvuldig voor. In de standaardtaal in het hele taalgebied kan in de plaats van proper het woord schoon gebruikt worden. In België is schoon minder gebruikelijk dan in Nederland.” (taaladvies.net)

GV is waarschijnlijk te ruim maar het is toch zowat overal te horen, zelfs in Brugge.

Ik noem dat zelf ‘tongskes’, maar hoe algemeen dat dat is weet ik niet. Aan de kust zeggen ze in alle geval ‘toungsjes’ (‘ou’ is een korte oe), tongskes dus.

‘Sol(leken)’ is waarschijnlijk een leenwoord van het Frans ‘sole’. Het woord ‘zool’ komt trouwens ook via-via van het Latijn ‘solea’.

Ondertussen is dit dus het woord van het jaar – blijkbaar is er een grote overlap tussen Unizo-leden en Woord van het Jaar-stemmers.

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/12/16/unizo-haalt-woord-van-het-jaar-binnen-winkelhieren/

“Ruud Hendrickx vindt “winkelhieren” een moeilijk uit te spreken woord, met die aangeblazen “h” in het midden. Niet eenvoudig ook voor de West-Vlamingen onder ons… “Het klinkt een beetje gezocht,” is het eindoordeel van de taaladviseur."

Er is vanalles tegen campagnewoorden in te brengen en er zijn een miljoen redenen waarom ‘winkelhieren’ zelfs het nieuw jaar niet meer zal meemaken, maar de uitspraak met een aangeblazen ‘h’ in het midden? Genen enkele Vlaming die dat op die manier uitspreekt, zelfs niet als hij iemand anders uitdrukkelijk ‘winkelHHHHHHieren’ hoort zeggen. Kijkt maar helemaal op het eind van ‘De ideale wereld’ (als de link ooit niet meer werkt, het gaat om de aflevering van vandaag, 17 december 2019):

https://www.vrt.be/vrtnu/a-z/de-ideale-wereld/2019-nj/de-ideale-wereld-d20191217/

Ruud H. zei op tv ivm ‘winkelhieren’ dat ze, als het woord niet (meer) wordt gebruikt, der met de ‘chum’ overgaan. Ik neem aan dat hij een gom bedoelde.

(Zijn uitspraak van het werkwoord ‘zijn’ klonk overigens verdacht veel gelijk het Hollands ‘zjij-jn’.)

Fragment hier:
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/12/16/unizo-haalt-woord-van-het-jaar-binnen-winkelhieren/

Interessant, dat doet mij vermoeden dat de West-Vlaamse variant “op nietend trekken” eigenlijk een verbastering is van “op niet en trekken”. Vervolgens heeft de West-Vlaming de verbastering doorgetrokken en heeft ‘nietend’ (lange ie) ook buiten de uitdrukking intrek gevonden en ‘niet’ zelfs geheel en al vervangen. Sommigste West-Vlamingen zeggen ook wel eens ‘niksend’ (korte maar scherpe (!) i) omdat ze verkeerdelijk geloven dat dat algemener Vlaams is.

Ik voeg het toe omdat het mij ineens te binnen schiet dat bij de hollandisering van 2dehands.be de categorie ‘Games en consoles’ (als ik mij de naam correct herinner) ineens herdoopt was tot ‘Games en spelcomputers’. Ik heb het eens gecontroleerd, en op marktplaats.nl is de categorie ‘Spelcomputers en games’.

Op dezelfde manier verdween ook de categorie ‘Moto’s’, en werden die vervangen door ‘Motoren’. Wanneer gaan ze nu eens snappen dat een motor maar een onderdeel is van een moto?

De naam Bastenaken ken ik wel, die is minstens zo mooi als Bastogne, toch gebruik ik hem bijna nooit. Op Wikipedia staat een ‘Lijst van Belgische plaatsen in twee talen’. Sommige zijn mij bekend maar gebruiken doe ik er meestal maar een van de twee. Toch zijn er voor mij twee ferme twijfelgevallen in het Frans of Nederlands: Is het nu Mons of Bergen en Lille (Fr.) of Rijsel?

Ik noem dat een fietshekken, en dat woord opzoeken levert nog een naam op: fietsbeugel. Dat blijkt dan nog eens zowel in NL als BE in gebruik te zijn, dus ‘fietsnietje’ is volstrekt overbodig. Geestig woord, dat wel.