Recente reacties

SN

’t Half Souke is een bekend café in Antwerpen.

Zie ook sou

Niet voor ’t een of ’t ander, terroir, maar dat is volgens mij een typisch Nederlands woord:

Geef mij maar ’n neut, zegt ome Joop, geef mij maar ’n neut
En worden we teut, zegt ome Joop, en worden we teut
(André van Duin)

Welkom terroir.
Ik denk dat kloek in deze betekenis gewoon AN is.

Van Dale:
kloek (de; v; meervoud: kloeken)
1 kip met kuikens
2 overbezorgde Moeder

Algemeen Nederlands Woordenboek:
hen die kuikens heeft of broeds is, bijvoorbeeld een kip, fazant, pauw of parelhoen; broedse hen; klokhen
Wordt waarschijnlijk zo genoemd omdat dergelijke hennen een geluid maken dat klinkt als kloek of klok.

fansy, ik heb een aantal woorden uit de lijst geschrapt omdat het gewoon (regelmatige) uitspraakvarianten zijn van andere woorden in de lijst. Het is volgens mij gemakkelijker en overzichtelijker als de verzamellemma’s gewoon verwijzen naar de basiswoorden, die op hun beurt dan naar alle mogelijke uitspraken kunnen verwijzen. Anders moeten we al een lijst van hier tot in Tokio beginnen aanleggen voor alle mogelijke dialectnotaties voor alle mogelijke uitspraakvarianten van het woord ‘èèrdbees’…

Toevallig juist een brief binnengehad van de Vlaamse ‘Belastingdienst’. Volgens mij zijn dat Hollandse oplichters, want de Vlaamse overheid zou toch de Vlaamse grammatica respecteren? Of niet?

Ik versta dat echt niet. Hoe kunde nu een samenstelling waarvan dat het eerste lid op ‘ing’ eindigt zonder verbindings-s uitspreken? Straks beginnen ze nog over het ‘koninghuis’. (Haha, niet te schatten, ik zoek het op en die Hollanders doen dat dan nog echt ook.)

Arjen Versloot, die geïnterviewd werd, definieert het (overbodig, denigrerend en antiwetenschappelijk) concept ‘tussentaal’ in het artikel als:
“Ze zeggen gij en u in plaats van jij en jou, ze zeggen da en nie in plaats van dat en niet. En allerlei andere Belgicismen. En een zekere tongval. Klinkers worden nogal eens anders uitgesproken.”

Gij, u, da noch nie is specifiek ‘Belgisch’, en er bestaan geen twee personen op de wereld die klinkers op exact dezelfde manier uitspreken. Ik versta dat ge in een krantenartikel niet kunt ingaan op duizenden grote en kleine verschillen, maar als ge nog niet vermeldt dat de meeste en ook de voornaamste verschillen zich op het vlak van grammatica voordoen, of zelfs maar vermeldt dat er überhaupt grammaticale verschillen zijn, dan stel ik mij toch vragen bij die man zijn kennis betreffende de taalsituatie in Vlaanderen. Mij niet gelaten, maar als ge niet genoeg van een bepaalde kwestie afweet om op een vraag daaromtrent te antwoorden, bestaat er nog altijd de optie “gene commentaar”.

De conclusie van het NRC-artikel is dit voor de toekomst: “Er blijven nog maar vier smaken over. Het Standaardnederlands. De Belgische tussentaal. En het Fries en het Limburgs.”

Eerst stellen ze vast dat de dialecten verdwijnen. Bij ons gaan die over naar de ‘Belgische tussentaal’ zeggen ze. En in NL? Want in NL verdwijnen de dialecten en regiolecten blijkbaar ook. Is het taaltje dat ze op de NL tv-zenders spreken dan Standaardnederlands?
En wat spreken onze vrt-nieuwsankers dan? Ook datzelfde Standaardnederlands?
Er klopt iets niet want de afstand tussen de VL en NL nieuwslezers is veel groter dan de afstand tusssen Wim De Vilder en Frank Bomans.

Het blijft toch een feit: De evolutie in NL gaat niet naar een tussentaal maar naar de standaard, het Standaardnederlands. En die rare Belgen wijken daarvan af en spreken een tussentaaltje.

Als er al vier smaken overblijven dan zullen het eerder de volgende zijn: Nederlands, Vlaams en eventueel Fries, Limburgs. En misschien worden het wel vijf smaken want is het West-Vlaams toch nog wat taaier dan gedacht.

Om toch nog eens iets te benadrukken: Martine Tanghe spreekt Vlaams, Bart Peeters spreekt Vlaams, Frank Bomans spreekt Vlaams en Arno spreekt Vlaams. Zij hebben in hun taal onderling veel meer gemeen dan dat ze gemeen hebben met gelijk welke variant die in NL gebruikt wordt, het Nederlandse Standaardnederlands inclusief.

Voor een uitgebreid artikel over streektalen, dialecten en tussentaal:

Lees het artikel uit NRC Nederlands eindigt in vier smaken

In De Morgen een stuk Wat is dat toch met al dat Kempens op tv?

Of is de opkomst van Vlaanderens sappigste/platste/mooiste (schrappen wat niet past) accent louter toeval?
Wim Vandenbussche, hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de VUB, denkt van wel. “Ik begrijp dat het iets is dat in het oog kan springen, waardoor je automatisch gaat denken dat er iets meer achter zit, maar dat lijkt mij niet het geval.” Er is geen revival van het Kempens, zegt hij, en ondanks de vele fictie in het West-Vlaams, waaronder Eigen kweek en Bevergem, is ook dat dialect niet aan een opmars toe.

“Dialecten zijn op de weg naar de uitgang in Vlaanderen. Er gebeuren regelmatig enquêtes naar dialectkennis en het gebruik van dat dialect gaat zeer fel achteruit. Ook in de Kempen zie je sinds de jaren tachtig dat die achteruitgang onmiskenbaar is. Binnen één à twee generaties zullen er nog nauwelijks jonge dialectsprekers opgroeien, omdat het dialect niet meer van generatie op generatie wordt doorgegeven.”

De taal die we op televisie horen, is geen dialect maar een regiolect, duidt Vandenbussche. “Er bestaan bredere variëteiten van het Nederlands, typerend voor een regio of een provincie, en die streektaal gaat niet verdwijnen. Die geven een identiteit aan, zoals nu met het Kempens het geval is.” VRT-taaladviseur Ruud Hendrickx vult aan: “Jonge mensen stoppen hun accent niet weg. Ze denken: ‘Wat is er mis met te horen dat ik van de Kempen ben?’ De tolerantie voor een regionale tongval is veel groter dan vroeger.”

Mark Coenen doet het weer in De Morgen: “Ouwe-jongens-krentenbrood”. Zonder de context van de column zou ik het begot niet weten waarover hij het heeft. En u?

Ouwe jongens? Hollandser kan het niet. Nochtans spreekt Mark Coenen elders over venten.

Nu van mij moet de uitdrukking niet per se vertaald worden als ‘ouw-venten-rozijnenbrood’ want zo werkt taal natuurlijk niet, maar het is toch raar dat Mark Coenen die doorgaans nogal uitdrukkelijk Vlaams schrijft, er zoveel Hollandismen tussensmijt. Of ’t moet zijn om mij te kl*** ;)

In het Waasland komt ‘hem’ bij mijn weten wel voor, maar de meeste mensen zeggen volgens mij toch ‘hemd’. In West-Vlaanderen (en allicht een aangrenzend deel van Oost-Vlaanderen) is het ‘hemde’.

Ik veronderstel dat het een variant is van contraire, zeker wat betreft het 2de voorbeeld.
Voor het eerste voorbeeld is het een bijwoord.

In het Antwerspe (en daarbuiten?) is de uitspraakvariant ém met scherpe e en zonder d: zijn ém angt uit z’n broek.

Vandaar hemmeke

Ge kunt -gewijs zowat met alles combineren:

https://nl.wiktionary.org/wiki/-gewijs

https://vrttaal.net/taaladvies-spelling/gewijs

Het klopt niet dat NL geen verbindings s-en gebruikt. Alleen hebben de VL er een paar op plekken waar dat in NL niet gebruikelijk is. Het is weer wel zo dat belastingsgewijs meer dan 2 x zoveel gebruikt wordt als belastinggewijs. Van alletwee had ik nog nooit gehoord! Ze worden ook allebei rood onderlijnd op mijn Hollandse spellingscorrectie. Ik ga eens wat foefelen aan het lemma want ik wil jullie te vriend houden ;-).

Hanne De Couter had het juist op het vrt-nieuws over de Indische gemeenschap uin Antwerpen. Dat zal haar toch een blauwe brief ofte reprimande van de taaladviseur opleveren ;)

Ze proberen het er toch echt door te duwen. ‘Indiaas’ klinkt zodanig on-Vlaams en gelijkt zodanig sterk op ‘Indiaans’ dat ik al bijzonder veel mensen heb bezig gehoord over de ‘Indiaanse variant’. Het is dan ook vol spanning wachten op de ‘cowboyvariant’ (in het Vlaams allicht eerder ‘cobboyvariant’).

Klopt. Belastinggewijs is een na-aping van het Hollands. Er zijn trouwens meer treffers voor belastingsgewijs (al goe!).