Recente reacties

Ik heb bij wijze van voorbeeld baxter al eens onder handen genomen:
De standaarzin erbij geplaatst en het voorbeeld van Anthony vervangen door citaten uit de (kwaliteits)media.

En wat met verwaterde merknamen die overgaan in afleidingen, samenstellingen of werkwoorden? Pamper, pamperen, bepamperen… Ik vrees dat taal niet tegen te houden is, met nog geen honderd advocaten.

Bij baxter heb ik nog wat uitleg gegeven over de herkomst, om eventueel ook bij de andere merknamen te zetten.
Als het niet goed is, of niet nodig, kan het verwijderd worden.

Woordenboek van Populair Taalgebruik
GESCHREVEN DOOR MARC DE COSTER. UITGEGEVEN OP ENSIE IN 2020.

het spel van Adèle
BETEKENIS & DEFINITIE
(1993) (Antwerpen) zie citaat.

• Spel van Adèle: ondefineerbare uitdrukking die van alles kan betekenen (bijv. het was weer het spel van Adèle). (Claire van Putten: Antwerps zakwoordenboek. 1993)
• ‘t Spel van Adèle. (aflevering televisiesoap Lili en Marleen, 16/11/1998)
• ’Binnen een klein uur zit het spel op de wagen.’ ‘Welk spel?’ ‘Het spel van Adèle.’ ‘Welke Adèle.’ ‘Adèle van de 122, natuurlijk,’ zei de Fonne. ‘122? Die ken ik niet.’ (Stan Lauryssens: Doder dan dood. 2009)
• ‘Hebt ge iets verkeerds gegeten of zit ge met het spel van Adèle?’ reutelt de kwatong sneller dan God schrijven kan. (Pjeroo Roobjee: Niets te vieren. 2016)

een beetje wankelend en toch vlot lopend, meestal met iets om te dragen (dat is mijn interpretatie, het kan zijn dat iemand anders een ander gevoel heeft over het woord). (leenportugal op 28 Sep 2021 10:35)

zie ook opmerking de Bon bij afstesselen, komen ~ over de betekenis vroeger en nu.

4 conclusies uit de Grote Dialecttest in De Morgen:

1. West-Vlaanderen boven (
dat wisten we

2. Vrouwen zijn minder fan (… van dialect)
Tiens, dat wist ik niet.

3.Minder dialect
dat wisten we ook en zeker ook de reden:
“(…) dialect wordt steeds minder gesproken. 93 procent van de bevraagden zegt dialect nog wel goed te begrijpen. Maar slechts 74 procent zegt het dialect van de gemeente waar hij of zij opgroeide goed te spreken. En slechts 55 procent zegt dat dialect ook vaak te spreken.

Hoe jonger, hoe minder deelnemers aangaven dialect te begrijpen en te spreken. En dat dialectverlies heeft verschillende oorzaken, zeggen de onderzoekers. Vooral in de jaren 1960 tot 1980 gingen scholen het ‘Schoon Vlaams’ propageren bij leerlingen uit alle sociale klassen en ijverden taalpuriteinen voor de invoering van een Standaardnederlands. Want dat was volgens hen de taal die je in het leven vooruit zou helpen. Het gevolg was dat heel wat Vlamingen dialect spontaan begonnen te associeren met een gebrek aan opleiding en beschaving. Ouders gingen hun kinderen dan ook meer en meer opvoeden in die standaardtaal.

4. Jongeren zijn niet afkerig
Dat is dan goed nieuws, alhoewel er ook gezegd wordt dat de jongeren veel minder dialect kennen.

Ik heb het al dikwijls gezegd: Decennialang proberen ze het te vermoorden en als het bijna dood is moet het gered worden wegens cultureel erfgoed.

Inderdaad gereduceerd lidwoord volgens mij. Ne stal is mannelijk.

Is het echt onzijdig (“’t stal; da stal”) of valt het onder grammatica: gereduceerd lidwoord (“d’stal; die stal”)?

Tja, de betekenis van een woord kan verschuiven in de tijd of per streek.
In het idioticon van Cornelissen (1936) was het:
afstesselen, w., o., met zijn. – Snel afloopen. Hij stesselde den trap af. Afgestesseld komen, snel komen aanloopen.

leenportugal, als ge het goed vindt, zou ik uw lemma met komen afstesselen willen samenvoegen. T.t.z. we wijzigen de titel van dit lemma in afstesselen, komen ~ en maken er een verwijslemma van naar lomen afstesselen. Uw voorbeeld plaatsen we vervolgens ook over. Wat denkt ge?

Ook in Antw.

Vgl stesselen, daar is de beschrijving m.i. accurater.

Zie ook komen afstesselen, hier is de omschrijving volgens mij minder correct, want stesselen is niet echt gewoon wandelen.

Komen afstesselen: komen aanslenteren, komen afsloffen, …

Ik ben ook geen advocaat, maar ik mag dat wel bij de koffie ;)

Ik geloof ook niet dat die tekst juridisch waterdicht moet zijn. Het volstaat om duidelijk a) de motivatie aan te geven waarom het VW verwaterde merknamen opneemt en b) uitdrukkelijk te vermelden dat het niet de intentie is de rechten van de merkhouder te ontkennen.

Ook al zijn we amateurs (zowel in de SN-betekenis als in de typisch Vlaamse), het VW volgt een wetenchappelijke methodiek (of tracht dat te doen): het registreren van fenomenen. Daarom mijn suggestie om de voorbeelden steeds te vervangen door citaten met bronvermelding. Op die manier produceren we zelf geen mogelijke inbreuken.

Ik heb bij wijze van proeve de disclaimer al eens in het lemma gezet.

Volgens mij zeggen wij juist ‘best wel’, ‘wel nog’, ‘best wel nog’, ‘echt wel nog’, …, of zelfs een tweeledige constructie met ‘he’ of ‘ze’ vanachter, in die voorbeeldzinnen waarin ze in NL ‘best’ zeggen. Alleen ‘best’ klinkt daar, voor mij althans, absoluut niet. ‘Voortmaken’ heb ik trouwens ook nog nooit horen zeggen, en ‘voortdoen’ klinkt voor mij in die context ook niet.

“As ge voortmaakt, kunde de bus best halen” → fout
“As g’ou haast, kunde de bus wel nog halen” → just

“Ik lust best nog een glaasje” → fout
“Ik mag nog wel gèren e glasken” → halfjust
“Ge meugt der mij nog eentjen inschenken as ge wilt” → juster
pink opsteken → (afhankelijk van de context) het justst

“Die veurdracht was best leerzaam” → fout
“Die veurdracht was echt nog leerzaam” → just

vnw: in België vaak gebruikt voor: het best, de beste manier [Net als in Nederland kan ‘best’ een mogelijkheid uitdrukken: als je voortmaakt, kun je de bus best halen; of graag, zeker wel betekenen: ik lust best nog een glaasje, die voordracht was best leerzaam. In constructies met ‘kunnen’, waar in Nederland ‘het best’, ‘maar beter’ gebruikt worden, staat in België vaak ‘best’: je kunt best je voorzorgen nemen.

Mij lijkt dien tekst oké, maar ik ben natuurlijk genen advocaat.

Of de voorbeelden zouden moeten vervangen worden weet ik nog niet direct, uiteindelijk is het toch een citaat, of het nu uit onze vingers of uit die van iemand anders komt.

Langst den andere kant: de VW is ten gronde objectief in het registreren van Vlaams taalgebruik, maar we kunnen ook niet ontkennen dat hij iemand die schoon Vlaams wilt leren spreken er toch in zekere mate toe aanzet om de opgenomen woorden in het eigen taalgebruik op te nemen.

Langst den andere kant van den andere kant: dat zijn eigenlijk onze ajuinen niet; gelieve klachten te richten aan de taalverbeteraars die door hun stiefmoederlijke behandeling van het Vlaams deze website hebben doen ontstaan.

Maar allez, los van alle (halve) onnozelheden lijkt het mij dus geen slecht idee om die tekst van Georges aan de merklemma’s toe te voegen.

Verduidelijking: in dat geval gaat het in het Hageland om de zware e.

Ik vermoed dat het die zware e betreft omdat er nog wel wat andere woorden zijn die in bepaalde regio’s een zware e krijgen, terwijl ze elders een gewone lange a hebben. ‘Trèèg’ in de Denderstreek, bijvoorbeeld, dat elders gewoon ‘traag’ is. Ik kan daarnaast niet direct op een woord komen waarbij er regionaal een echte ‘ei’ wordt gebruikt i.p.v. een ‘aa’.

Nu, het is maar een vermoeden.

Bijkomende suggestie: De voorbeelden bij verwaterde merknamen vervangen door citaten met bronvermelding. M.a.w. geen eigen gecreëerde voorbeelden opnemen.

Voorstel tekst: “Het Vlaams woordenboek registreert woorden en taalgebruik zoals het typisch in Vlaanderen gangbaar is. Als een merknaam als verwaterde merknaam typisch in de Vlaamse taal gebruikt wordt zal het Vlaams woordenboek dit taalgebruik als lemma opnemen. Dit impliceert echter uitdrukkelijk geen miskenning van de rechten van de merknaamhouder. Als het Vlaams woordenboek op de hoogte is van een verwaterde merknaam zal dit expliciet vermeld worden met de uitdrukking ‘x is een verwaterde merknaam van X®’ en zal dit lemma in onderstaande lijst opgenomen worden. Een verwaterde merknaam waarvan het Vlaams woordenboek niet op de hoogte is, zal per kerende als verwaterde merknaam behandeld worden op eenvoudig verzoek van de merknaamhouder.”

Zie ook https://www.vandale.nl/merknamen – misschien moeten wij een gelijkaardige tekst in dit lemma opnemen.

We kunnen bij elk lemma uit deze reeks een standaardzin opnemen, bv. ‘X is een verwaterde merknaam van X®’, zoals voor ‘baxter is een verwaterde merknaam van Baxter®’.
Daarmee respecteert ge expliciet hun rechten. De term verwaterde merknaam is een taalkundige term, dus dat verwijst ook duidelijk naar het taalkundig gebruik van het woord in het woordenboek.
Als deze aanpak goed bevonden wordt, wil ik het lijstje wel overlopen en elk lemma onder handen nemen.