Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wordt iets gelijk “meer dan ik” dan ook “meer gelijk ik”?
Hoe dan ook moet ik misschien het lemma wat aanpassen, want het is niet alleen “dan ik” → “dan mij” maar ook
“dan u” ipv “dan gij”,
“dan hem” ipv “dan hij”,
“dan haar” ipv “dan zij”,
“dan ons” ipv “dan wij”,
“dan (voeg hier uw favoriete variant op ulle/ulder in)” ipv “dan (voeg hier uw favoriete variant op gulle/gulder in)”, en
de derde persoon meervoud ga ik zelfs niet proberen opschrijven.
Die ‘dan’ moogt ge dan ook vervangen door ‘als’, of ‘of’, of ‘gelijk’ of ‘gelijk of’: “hij heeft meer als u”, “zulder hebben meer of ons”, enz.
In feite zijn het ook niet alleen de uitdrukkingen met ‘dan’ die deraan moeten geloven, maar alles in vergelijkingen: “iemand zoals gij” wordt “iemand zoals u”, enzovoort enzoverder.
Een belangrijke kanttekening, de ‘correcte’ vorm blijft wel behouden als ze verdubbeld wordt:
“iemand gelijk (of) u” en “iemand gelijk (of) ge gij” klinken voor mij allebei correct,
“hij heeft meer of/als/dan u” en “hij heeft meer of ge gij” (maar niet “hij heeft meer als/dan ge gij”) ook,
“mijne kozijn is al groter of/als/dan mij” en “mijne kozijn is al groter of/als/dan ekik” ook.
Een andere belangrijke kanttekening is dat het in het West-Vlaams, althans voor de eerste persoon enkelvoud, toch meestal bij de ‘correcte’ vorm blijft: “Jantje had meer marbels of ik” en veel minder “Jantje had meer marbels of myn”.
Maar hoe zet ik dit nu om in een coherent lemma…
Ja, maar het zijn wel die proleten met zero taalbeheersing die onze talen gemaakt hebben tot wat dat ze de dag van vandaag zijn. Als het aan de taalverbeteraars had gelegen, hadden we nu nog een negental naamvallen gehad ipv geen enkele (de paar uitzonderingen niet meegerekend), een dualis, waren quasi al onze sjwa’s nog volwaardige klinkers, hadden we nog drie volwaardige verbogen geslachten (tiens), moesten we van alle werkwoorden nog de verschillende aspecten en wijzen kennen, enz. Als het aan de taalverbeteraars had gelegen, had het Vlaams woordenboek ook niet bestaan, dan zou iedereen gewoon van in het begin correct gesproken hebben.
Ik zie het probleem met ‘enigste’ ook niet echt – althans vanuit een Vlaams standpunt. Het gaat niet om een overtreffende trap boven het onovertrefbare, maar gewoon om een alternatieve verbuiging, die dan nog gelijkloopt met verschillende andere verbuigingen die hier eindigen op -ste terwijl ze in Holland eindigen op -de. Aan “den enigste man, d’enigste vrouw en ’t enigst(e) kind” is er in se niks beter of slechter dan aan “den enige man, d’enige vrouw en ’t enig(e) kind”. Vormvarianten, niet meer of niet minder. Meer letters om hetzelfde te zeggen, maar daar is de Zuid-Nederlander al altijd een krak in geweest.
Aangezien ik niet direct van een Nederlands equivalent op de hoogte ben, hier een filmke over taalveranding in het Noors:
https://www.youtube.com/watch?v=vh4GZeJ8F5s
De taalfouten van toen zijn de taal van nu – verkeerde vervoegingen, een verkeerde uitspraak die verschillende letters identiek uitspreekt, …
Enigste waarschijnlijk naar analogie met dezelfste, hetzelfste, e.d.m., voor een Vlaming klinkt het alleszins Vlaamser dan Hollands, zeker omdat hier het woord ‘enig’ in de betekenis van ‘leuk’ (of iets in die stijl) niet bestaat en er dus niemand een betekenisverdraaiende opmerking daarover kan maken.
Maar over die Hollandse kromspraak, allez zeg, letterlijk alle Germaanse talen maken dezelfde evolutie door, bij de een is het al wat verder doorgetrokken dan bij de ander, dan is dat toch bezwaarlijk iets Hollands te noemen, en al zeker geen kromspraak. Allez, gaat voor mijn part uw gang, maar iedere evolutie is kromspraak vergeleken met wat er vooraf ging. Om dan een volledig arbitrair tijdstip te kiezen en te beslissen “vanaf nu is al wat volgt een taalfout” houdt weinig steek. Ik heb alleszins nog niet al te veel mensen Proto-Indo-Europees horen spreken. Wat zouden die Proto-Indo-Europeanen niet denken van het kinderlijk gebrabbel waarmee wij ons hier nu uitdrukken?
Aangepast naar West-Vlaanderen, de voorbeeldzin blijft wel Brugs.
Jamaar Georges, dan gaat de heidense kerk van haar oren maken dat we de laatste overblijfselen van Týr, Wodan en kompanen proberen uit te wissen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.