Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1071 19 January 2023: hoofdvogel

    hoofdvogel
    (zn. m.; ~s)

    vnw: de eerste prijs, de beste prestatie

    vgl. hoofdvogel, de ~ afschieten

    “We gaan nu resoluut voor de hoofdvogel”. Met 86-62 nam BBC Latem-De Pinte B afgelopen weekend duidelijk afstand van het bezoekende RHK (nieuwsblad.be)

    Wijtschatenaar Jan Lewyllie grijpt naast de hoofdvogel in LEGO Masters. (kw.be)

    We hebben de hoofdvogel binnengehaald ! Eerst en vooral hartelijk dank aan de organisatoren en alle studenten van het studentenhuis. (hetspaanskwartier.be)

    Ga alvast op zoek naar 3 ‘wijze’ vrienden om de avond compleet te maken. En wie weet ga je wel met de hoofdvogel naar huis! (uilenspel.be)

    Om kans te maken op de hoofdvogel – de LIA 2014 voor beste #taalfie – moet je #taalfie op elk van de drie criteria hoog scoren (taalsector.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (30 Oct 2022 08:13)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Jan 2023

    👍
    2

    #1072 18 January 2023: jachtgoed

    jachtgoed
    (zn. o.; ~goederen)

    jachtterrein

    Van Dale 2018 online: BE

    De huidige aanleg gaat terug tot 1754, toen de eerste hertog van Hoogstraten, Niklaas-Leopold van Salm-Salm, de toen nog woeste heidegronden liet ontginnen en omvormen tot een jachtgoed van circa 600 hectare. (inventaris.onroerenderfgoed.be)

    Ze brachten vijf dagen door op het jachtgoed van Himmler in de Oostenrijkse Alpen, ze bezochten belangrijke sportevenementen, partijfeesten, ze vergezelden hun Duitse vrienden naar de restaurants, nachtclubs en vaudevilletheaters van Frankfurt en Berlijn. (De ordening – Kees van Beijnum)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Jul 2021 22:49)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Jan 2023

    👍
    142

    #1073 17 January 2023: intussentijd

    intussentijd
    (bw.)

    ondertussen, intussen, in de tussentijd

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 3

    Als gij de boontjes al aftopt zal ik intussentijd de patatten schellen.

    Ge belooft heel den tijd om te helpen en intussentijd blijft ge maar in uwe luie zetel liggen.

    Omdat intussen intussen meer SN is dan ondertussen vervangen we intussen door intussentijd.

    Intussentijd raadt hij patiënten met apneu aan om de beademingsapparatuur toch te blijven gebruiken (vrt.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Jan 2023 08:47)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Jan 2023

    👍
    329

    #1074 16 January 2023: taalwetgeving

    taalwetgeving
    (zn. v.; ~en)

    de wetten die het officiële taalgebruik in België reguleren

    info: http://www.vlaanderen.be/nl/vlaamse-overheid/organisatie-van-de-vlaamse-overheid/de-taalwetgeving-vlaanderen

    vgl. taalwet, taaltoezicht

    demorgen.be: MR-Kamerlid Damien Thiéry was al sinds 2007 waarnemend burgemeester van Linkebeek, maar ook na de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 raakte hij niet benoemd als burgemeester wegens overtredingen van de taalwetgeving.

    nieuwsblad.be: Nieuw proces tegen terroristen na fout met taalwetgeving

    “De NMBS volgt in deze situatie de taalwetgeving. In Vlaanderen geldt de Nederlandse taal, in Wallonië de Franse taal en in Brussel beide talen. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 10:53)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Jan 2023

    👍
    189

    #1075 15 January 2023: opplooibaar

    opplooibaar
    (bn.)

    op te plooien, opvouwbaar

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4

    vgl. plooibaar; opplooibaarheid

    Een opplooibare kano: dat is het winnende project van Bizidee, een prijs van de Vlaamse overheid voor jonge, startende ondernemers. (knack.be)

    Opplooibaar logeerbed (3suisses.be)

    Ontdek Houten kapstok opplooibaar in de webshop van de Kringwinkel. (kringshop.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Dec 2024 09:06)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Jan 2023

    👍
    175

    #1076 14 January 2023: chemie

    chemie
    (znw. de ~ (v.), geen mv.)

    SN/NL: scheikunde

    zowel voor de discipline als voor het schoolvak

    ‘Chemie’ was de oorspronkelijke benaming, tot Bruggeling Simon Stevin er de leenvertaling ‘scheikunde’ voor bedacht (of een bestaande leenvertaling populariseerde). In Holland/Nederland, waar men volgens Stevin veel beter sprak dan in zijn eigen streek en waar hij dan ook zijn leven doorbracht, heeft de leenvertaling stand gehouden; in Vlaanderen heten het schoolvak en de discipline weer als vanouds ‘chemie’.

    zie ook fysica, astronomie; chemicus, chemica; Nobelprijs voor chemie

    Mijn favoriete vakken op d’school zijn fysica en chemie, en aan d’unief wil ik later astronomie studeren. Derna doe ’k der misschien nog e paar jaar filosofie bij.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (27 Jul 2021 03:34)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Jan 2023

    👍
    65

    #1077 13 January 2023: werkaanbieding

    werkaanbieding
    (zn. v.; ~en)

    vacature, openstaande job

    vnw: vacature, openstaande betrekking

    DS2015: standaardtaal

    Ook in NL behoorlijk veel gebruikt, maar verhoudingsgewijs toch veel meer goegels in VL

    Naast werkaanbiedingen vind je op hun site ook heel wat nuttige info, tools en tests. (surfplaza.be)

    “Ik heb nog nooit zo veel werkaanbiedingen gekregen als nu. Als ik wil, kan ik zelfs in het buitenland aan de slag." hln.be

    Werkaanbieding. Gezien onze verdere groei wij zijn momenteel dringend op zoek naar Verkopers in verlichting!! (electromandel.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Oct 2025 07:29)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Jan 2023

    👍
    92

    #1078 12 January 2023: benedenverdiep

    benedenverdiep
    (zn. o.; ~en)

    gelijkvloers, of indien in het meervoud ook de lager gelegen verdiepen van een huis of gebouw

    zie ook verdiep

    Op het benedenverdiep werd ieder appartement voorzien van een ruime berging, die inbegrepen zit bij de aankoop van het appartement. (logic-immo.be)

    Indien het huis bewoond is, raden we aan om plastiek te leggen op het te isoleren oppervlak om zo doorsijpelijng te voorkomen naar de benedenverdiepen. (priso.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jul 2021 05:31)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Jan 2023

    👍
    76

    #1079 11 January 2023: onderhoud

    onderhoud
    (zn. o.; ~en)

    Een onderhoudsbeurt, kortweg beurt, bij voertuigen is een controle op gebreken, tegelijk met een (preventieve) vervanging van onderdelen en vloeistoffen (olie). In België wordt dit een “onderhoud” genoemd, respectievelijk “klein onderhoud” en “groot onderhoud”. (Wikipedia)

    NL: beurt

    vgl. autonazicht

    Is het tijd voor een onderhoud aan je wagen of moet er dringend een kleine herstelling gebeuren? (gtautoservice.be)

    Heel eenvoudig: bij een klein onderhoud worden enkel de olie en de oliefilter ververst, terwijl bij een groot onderhoud alle vloeistoffen (gaande van olie over koelvloeistof tot rem- en zelfs versnellingsbakolie toe) gecontroleerd worden.(magazine.vab.be)

    Gewoonlijk is het aangewezen om uw auto elke 15.000 km of elk jaar een klein onderhoud te geven. (qteam.be)

    Een groot onderhoud is meestal nodig om de 30.000 km. Bovenop de controles van het klein onderhoud omvat een groot onderhoud ook
    vervanging van de luchtfilter:
    vervanging van de pollenfilter, die zorgt voor gezonde lucht in de wagen;
    vervanging van de bougies voor benzinewagens;
    controle van de uitlaat;
    nazicht van de schokdempers en de banden. (pv.be)

    11 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Aug 2021 07:20)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Jan 2023

    👍
    5

    #1080 10 January 2023: Broeder Jacob

    Broeder Jacob
    (naam)

    NL: Vader Jacob

    wereldwijd gekend kinderliedje, afkomstig uit Frankrijk, waar het bekendstaat als ‘Frère Jacques’

    niet enkel de naam, maar ook de liedjestekst zelf verschilt aanzienlijk tussen VL en NL:

    VL:
    Broeder Jacob, broeder Jacob
    Slaapt gij nog, slaapt gij nog?
    Hoort de klokken luiden, hoort de klokken luiden
    Bim bam bom, bim bam bom

    NL:
    Vader Jacob, vader Jacob
    Slaap jij nog, slaap jij nog?
    Alle klokken luiden, alle klokken luiden
    Bim bam bom, bim bam bom

    -

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (07 Aug 2021 21:09)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Jan 2023

    👍
    71

    #1081 09 January 2023: intercommunale

    intercommunale
    (de ~ (v.), -s)

    vereniging die nutsvoorzieningen voor een groep gemeenten gezamelijk beheer(t)(de)
    zie ook communale

    vnw

    Van Dale online: in België orgaan waarin gemeenten samenwerken voor een gemeenschappelijk doel van algemeen belang, m.n. het beheer van nutsbedrijven.
    - gemengde intercommunale: intercommunale met inbreng van particulieren of vennootschappen
    - zuivere intercommunale: intercommunale zonder inbreng van particulieren of vennootschappen

    ook samenstellingen: afvalintercommunale, waterintercommunale; gasintercommunale

    De intercommunales die kabeltelevisie verdeelden, werden opgeslorpt door of omgevormd tot privébedrijven, die winstbejag nastreven voor hun aandeelhouders. In de regel zijn de prijzen voor de verbruiker fors gestegen en laat de dienstverlening in vele gevallen te wensen over. In naam van de concurrentie gaat het individu er globaal op achteruit.

    P.I.D.P.A. = Provinciale en Intercommunale Drinkwatermaatschappij der Provincie Antwerpen

    Het lijkt wraakroepend, maar in Lommel gebeurt het opzettelijk zo: de afvalintercommunale Limburg.net experimenteert al twee jaar met het systeem waarbij al het afval in één ophaalbeurt meegenomen wordt om het achteraf te sorteren. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Dec 2022 10:18)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Jan 2023

    👍
    380

    #1082 08 January 2023: inspanning, een ~ doen

    inspanning, een ~ doen
    (uitdr.)

    moeite doen

    vnw: een inspanning doen: zich inspannen, zijn best doen

    DS2015 standaardtaal

    opm: meestal ‘een inspanning doen om’

    Festivalgangers die een inspanning doen om de weide of camping proper te houden, krijgen daarvoor een beloning. (demorgen.be)

    Wat mobiliteit betreft wil de stad een inspanning doen om het centrum leefbaarder te maken. (vrt.be)

    ‘Inspanning doen om Mboyo toch te houden’ – Het Nieuwsblad

    Slavische talen zijn niet te onderschatten en je moet een inspanning doen als je ze wil beheersen.(slavistiek.ugent.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Dec 2022 08:11)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Jan 2023

    👍
    80

    #1083 07 January 2023: lastigaard

    lastigaard
    (de ~ (m.), ~s ~en)

    persoon met vervelend, irritant gedrag, ttz: klagend, zagend… tot doelbewust pesten

    vnw: lastig iemand

    gwnt: m. (-s), (Zuidn.) lastig mens of kind.

    Personen met de ziekte van Korsakov zijn veelal grote lastigaards.

    “Dat ik de lastigaard zou zijn? Ik heb de regels niet gemaakt, hé.” Gouverneur Carl Decaluwé bijt van zich af (hln.be)

    Willis Earl Beal is een lastigaard. Problemen met de vrouwen, met de platenindustrie, met het leven en met zichzelf. (humo.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door hamamelis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 11:59)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Jan 2023

    👍
    298

    #1084 06 January 2023: gemachtigd opzichter

    gemachtigd opzichter
    (de ~ (m.) , ~e ~s)

    Het is een opgeleide burger die aan scholen worden ingezet om kinderen te helpen veilig de straat over te steken. Hij of zij doet dit meestal op vrijwillige basis, op een vast tijdstip en staat op een vaste locatie.

    syn. klaarover
    NL: verkeersbrigadier

    Wikipedia: in België

    Klik op de afbeelding
    Vrom-klaarovers

    Een gemachtigd opzichter zet zich vrijwillig in voor de verkeersveiligheid en laat groepen voetgangers veilig de straat oversteken. (lokale politie)

    Gemachtigde opzichters zorgen ervoor dat de schoolomgeving veel veiliger wordt voor kinderen. Ze helpen kinderen de straat over te steken en veilig de schoolpoort te bereiken. De provincie Vlaams-Brabant zoekt daarom voortdurend kandidaat-gemachtigde opzichters. (vlaamsbrabant.be)

    Ze besloten om verkeersvrijwilliger te worden. De officiële term is ‘gemachtigd opzichter’ en je kunt hen herkennen aan hun fluogele jas of hesje, een rood-wit C3-seingeversbordje en een armband in de Belgische driekleur. (Marc Van Ranst in demorgen.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Dec 2022 13:59)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Jan 2023

    👍
    244

    #1085 05 January 2023: inhaken

    inhaken
    (ww. haakte in, ingehaakt)

    ophangen, de hoorn neerleggen

    vnw

    Van Dale 2015 online: BE

    Ik dacht er nog achter te vragen, maar hij had al ingehaakt.

    Nog niet inhaken, ik ben dadelijk terug!

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Plaas en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Dec 2022 07:49)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Jan 2023

    👍
    358

    #1086 04 January 2023: ingenottreding

    ingenottreding
    (zn. v., ~en)

    juridisch, ambtelijk: het begin van het gebruik (van een huurpand, kooppand, … of andere zaak)

    vnw

    Van Dale 2017 online: BE, ambtelijk

    De ingenottreding van het huis geschiedt na het verlijden van de notariële akte, tenzij anders overeengekomen.

    De koper zal vanaf de ingenottreding alle lasten en taksen in verband met dit goed moeten dragen met inbegrip van de onroerende voorheffing. (kortrijk.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Dec 2022 07:48)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Jan 2023
    Dit woord was woord van de dag op 04 Jan 2023

    👍
    278

    #1087 03 January 2023: ingenottreding

    ingenottreding
    (zn. v., ~en)

    juridisch, ambtelijk: het begin van het gebruik (van een huurpand, kooppand, … of andere zaak)

    vnw

    Van Dale 2017 online: BE, ambtelijk

    De ingenottreding van het huis geschiedt na het verlijden van de notariële akte, tenzij anders overeengekomen.

    De koper zal vanaf de ingenottreding alle lasten en taksen in verband met dit goed moeten dragen met inbegrip van de onroerende voorheffing. (kortrijk.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Dec 2022 07:48)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Jan 2023
    Dit woord was woord van de dag op 04 Jan 2023

    👍
    278

    #1088 02 January 2023: ingemaakte kast

    ingemaakte kast
    (zn. v., ~en)

    ingebouwde (muur)kast

    vnw

    Van Dale 1995 (gewestelijk)
    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    Ze zijn naar een huis gaan zien en het is goed meegevallen. Ze waren vooral gecharmeerd door de ruime badkamer met een douche, ligbad en ingemaakte kasten waarin ze alles kwijt kunnen.

    Spullen vervallen al snel in een rommelbestaan als je leeft zonder bodemloze ingemaakte kasten, zonder zolder die fungeert als vergeetput. (demorgen.be)

    Hoewel in een hoek een westerse vestiaire met wastafels en ingemaakte kasten schuilgaat, blijft de hal zoveel mogelijk trouw aan de stijl (standaard.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Dec 2022 07:44)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Jan 2023

    👍
    340

    #1089 01 January 2023: zin, van ~ zijn

    zin, van ~ zijn
    (uitdr.)

    van plan zijn

    taaladvies.net vermeldt (van) zinnens (zijn) en van zin zijn als Belg. en (van) zins zijn als standaard in NL.
    Dus VD05 markeert wel het Belg. maar niet het NL. Zo kennen we ze weer.

    Awel, wat zijt ge van zin? Gaat ge er nog aan beginnen of niet?

    Als dat burenlawaai blijft duren is hij van zin om te gaan verhuizen.

    De burgemeester en schepenen laten officieel weten dat zij niet van zin zijn om voor diegene die bij de verhuis uit de boot vallen een oplossing te zoeken. (standaard.be)

    Zo zou Apple, hetzij in de vorm van een anonieme bron, al laten verstaan hebben dat het niet van zin is om mee te werken (knack.be)

    Sommigen van hen haalden dan ook hun schouders op aangezien ze toch niet van zin waren om te blijven. (vrt.be)

    Hij lijkt niet van zin meteen het gaspedaal in te duwen om dit dossier erdoor te krijgen. (demorgen.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Taalmiet (16 Mar 2025 22:05)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Jan 2023

    👍
    244

    #1090 31 December 2022: inbeelden, zich ~

    inbeelden, zich ~
    (wederk. ww.)

    zich indenken

    vnw: in België ook: zich indenken, zich voorstellen

    (wel algemeen Nederlands zijn de betekenissen “zich wat wijs maken, zich iets voorstellen wat niet bestaat”, of “een hoge dunk hebben van zichzelf”.)

    Ik kan mij inbeelden dat er verschillende mogelijkheden zijn om dit probleem op te lossen.

    Hij kon zich perfect inbeelden dat ervaringsdeskundigen zijn verhaal niet zo spectaculair zouden vinden.

    We kunnen ons inbeelden dat Eddy Casteels meer dan gelukkig is met de terugkeer van Heath. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Nov 2022 06:24)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Dec 2022

    👍
    312

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.