Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
zeuren
VD2015 online: Belgisch-Nederlands
Mens, gij kunt nogal een zaag spannen over dat het crisis is!
Vanaf, d.w.z. vertrekkend vanaf een bepaalde plek waarop het agens zich bevindt.
vanop is standaardtaal in België
VD2015 online: Belgisch-Nederlands
In Nederland wordt enkel ‘vanaf’ gebruikt. In Vlaanderen maakt men een onderscheid tussen ‘vanaf’ (meestal in temporele zin) en ‘vanop’ (steeds in ruimtelijke zin).
Vanaf acht uur wordt er vanop deze helling een wedstrijd met modelvliegtuigen gehouden, die vanop afstand bediend worden.
“De koningin sprak de menigte toe vanop het balkon. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
ontgaan
in deze betekenis standaardtaal in België
VD2015 online: Belgisch-Nederlands
Dat onstnapt mij nu efkes maar ik zal er seffens wel terug op komen.
Sorry, maar uw naam is mij ontsnapt. Wilt ge hem nog eens zeggen alstublieft?
step
NL: autoped
zie ook trontinette, trontienette, trottinette, aveseren
Hasselt: aveseerplank
Neerpelt: affeseerplank
Tilburg: affeseerplèngske
Valkenswaard ( Noord-Brabant Nederland): affeceerplankske (mijnwoordenboek.nl)
Ik heb het woord voor ’t eerst gehoord plm. 20 jaar geleden, bij een klant in Brasschaat. Daar kwam de buurvrouw informeren of hare bengel soms daar was? Het antwoord: " dieje is hier gewest moar ze zen zjust vertrokke mè ’t AVESEERPLANKSKE". Ik kon het niet houden van ’t lachen want ik had die gastjes 2 minuten daarvoor zien vertrekken met de step en ik wist dus direct wat er bedoeld werd…
Als je een persoon op een step wil nabootsen, dan zou dit bruikbaar zijn maar verder…. Op een Belgische baan wordt dat toch minimaal een “aveseerplankske” (forum.modelspoormagazine.be)
Daarna volgt nog een kroegentocht op de step, de `aveseerplankske’ zoals de Brabantse boeren dat noemen.
Aveseerplankske staat genoteerd in het Woordenboek van Brabantse dialecten. (books.google.be)
step
NL: autoped
zie ook trontinette, trontienette, trottinette, aveseren
Hasselt: aveseerplank
Neerpelt: affeseerplank
Tilburg: affeseerplèngske
Valkenswaard (Nl): affeceerplankske (mijnwoordenboek.nl)
Ik heb het woord voor ’t eerst gehoord plm. 20 jaar geleden, bij een klant in Brasschaat. Daar kwam de buurvrouw informeren of hare bengel soms daar was? Het antwoord: " dieje is hier gewest moar ze zen zjust vertrokke mè ’t AVESEERPLANKSKE". Ik kon het niet houden van ’t lachen want ik had die gastjes 2 minuten daarvoor zien vertrekken met de step en ik wist dus direct wat er bedoeld werd…
Als je een persoon op een step wil nabootsen, dan zou dit bruikbaar zijn maar verder…. Op een Belgische baan wordt dat toch minimaal een “aveseerplankske” (forum.modelspoormagazine.be)
Daarna volgt nog een kroegentocht op de step, de `aveseerplankske’ zoals de Brabantse boeren dat noemen.
Aveseerplankske staat genoteerd in het Woordenboek van Brabantse dialecten. (books.google.be)
klimmen, klauteren
ook in Vlaams Brabant
WNT: Klaveren
> klauteren, klafotteren, klauwieren, klauwieteren
in N.-Brabant en Vlaamsch België: KLAFEREN
gewestel.: KLEVEREN
In Westel. N.-Brab. en in deelen van Vlaamsch België: KLEFFEREN
Zich met armen en handen, knieën, voeten —, van dieren: met de voorste en achterste ledematen en, bij katachtige dieren, met behulp van nagels, klauwen, in iets (boom, paal) —, tegen iets op, — behendig of moeizaam — omhoog werken. Als een woord van de eigenlijke volkstaal: boven den Moerdijk onbekend en niet in gebruik, en, bij Hollandsche auteurs: uit het Zuiden ontleend.
Klaferen, voor klaveren (Antw.), in Br. en de Kemp. zegt men klefferen, ook kreffelen, schuerm. 1865-1870
- De kat kleffert op den boom, de bo 1873.
- Dieë kwaêjongen kleffert overal op, corn.-vervl.
Ons Joske kleffert geren in de bomen.
Als de hopman in de boom kruipt, klefferen hem al de welpen na. (Dr. Fa Claes: http://www.literatuur.comli.com/)
brutaal, vrank, stout
zie ook: strant, astranterik
VD online: gewestelijk onbeschroomd, zelfverzekerd
WNT: bij Assurant: in de volkstaal geworden tot ASTRANT (met invoeging van t tusschen s en r die onmiddellijk achter elkander kwamen —, Een woord dat men in het Nederlandsch heeft afgeleid uit assurantie, den verhollandschten vorm van frans assurance, in den zin van vrijmoedigheid; het Fransch zegt niet assurant, maar assuré.
Afwijkenden vormen:
- asterant: de langere vorm astrant, nog in N.NL/Friesland gangbaar in de literatuur
- aschrant (Zele, St.-Niklaas)
- strant (Leuven, Tongeren)
- astrant ook in de Antwerpse Kempen
- Wat een astrant kind zijt gij toch!
- Dat was nen astrante kerel seg! Zonder iets te vragen of te zeggen, sleurt die mij op den dansvloer en ik ken die nog geen eens.
- “Zeg, Wouter, hoe kwam het toch dat je zoo opeens met de familie meeging? ’t Is nogal heel erg asterant van je.” – Multatuli, 1874
brutaal, vrank, stout
zie ook: strant, astranterik
< Frans < assurant < assurantie < assurance = zelfverzekerdheid
VD online: gewestelijk onbeschroomd, zelfverzekerd
WNT: astrant: van personen en zaken: brutaal
afgeleid van assurant, met invoeging van t tusschen s en r die onmiddellijk achter elkander kwamen.
Het woord is ook in zndl. dialecten zeer gangbaar.
Afwijkenden vormen:
- asterant: de langere vorm astrant, nog in N.NL/Friesland gangbaar in de literatuur
- aschrant (Zele, St.-Niklaas)
- strant (Leuven, Tongeren)
- astrant ook in de Antwerpse Kempen
- Wat een astrant kind zijt gij toch!
- Dat was nen astrante kerel seg! Zonder iets te vragen of te zeggen, sleurt die mij op den dansvloer en ik ken die nog geen eens.
- “Zeg, Wouter, hoe kwam het toch dat je zoo opeens met de familie meeging? ’t Is nogal heel erg asterant van je.” – Multatuli, 1874
vreten, eten
ook: freiten
vgl. uitdr. bonen, de ~ gefret hebben
Vanavond fretten we worst met spinaziestoemp!
wordt gebruikt om nadruk te leggen op een scheldnaam, eventueel zonder een scheldnaam uit te spreken
(zoals bij nen en den) ‘sen’ voor een mannelijk woord dat begint met een klinker (of h) of met een b, d, t: gij sen onnozelaar! Gij sen boer! Gij sen debiel!
Se smeerbos!
Wel gij se ros!
Gij se! Wacht totdat ik ou te pakken krijg!
het gebruik van het bepaald lidwoord “de” voor een mannelijke en vrouwelijke persoonsnaam – eigennaam
Ik heb de Jacobs (Tuur Jacobs), de “Jokke” (zijn roepnaam), op de bus gezien.
We gaan op monumententocht met den Erik en zijn lief in de Vlaanders.
De Maria en de Mil waren vandaag op bezoek geweest. Dat was lang geleden. Ze hadden de Snoepi en de Mirza bij, hun 2 maltezerkes.
thuisblijven, niet op vakantie gaan wegens geen geld, geen zin, geen tijd, vul zelf maar aan
andere fictieve vakantieoorden:
Sainte-Corniche, costa corniche, maison comme-chez-moi, saint-jardin, Costa Balkoné, Costa Niks, Mon Jardin, Nevers, Nieverance, Nievrans-les-bains, Steine Brücke (= in Antwerpen de Stenenbrug), zolder, de panne, Hof ter Eigen,…
Den enen gaat naar Mallorca, den andere naar het zuiden van Frankrijk, maar wij gaan dit jaar zoals gewoonlijk, op vakantie naar Saint-Kernis!
zie borstel
< burstel, variant van borstel < Middelnederlands borstele, burstele ‘haar van een varken of wild zwijn’
“Borstel oft burstel” Plantijn (1573)
in de streek van Hillegem zegt men voor borstel: bustel
zie borstel
< burstel, variant van borstel < Middelnederlands borstele, burstele ‘haar van een varken of wild zwijn’
“Borstel oft burstel” Plantijn (1573)
in de streek van Hillegem zegt men voor borstel: bustel
bezem
zie ook schuurborstel, keerborstel, vaagbustel, spinborstel, straatkeerder
Uitdrukking: borstel, er met de grove ~ door gaan
uitspraak in Brabant & prov. Antw.: böstel
uitspraak in Oost-Vlaanderen: bustel
Van Dale (algemeen Belgisch-Nederlands) bezem
Het parket van de living ligt vol stof, ik pak even een borstel en kuis het op (opkuisen).
bezem
zie ook schuurborstel, keerborstel, vaagbustel, spinborstel, straatkeerder
Uitdrukking: borstel, er met de grove ~ door gaan
uitspraak in Brabant & prov. Antw.: böstel
uitspraak in Oost-Vlaanderen: bustel
Van Dale (algemeen Belgisch-Nederlands) bezem
MNW: borstel: burstel (West-Vlaanderen); mhd. hd. borst, borste, bürste, waarvan het fr. brosse en eng. brush is afgeleid.
WNT: Borstel: burstel (gewestelijk)
zoodanig werktuig, waarin de varkensharen door eene andere stof, zooals kokosvezels of ijzerdraad, vervangen zijn.
In figuurlijke toepassing: op eene ruwe behandeling, meestal met het doel, om iemand als het ware van zedelijke smetten te zuiveren. In verschillende min of meer vaste zegswijzen; thans nagenoeg alleen in Zuid-Nederland.
Het parket van de living ligt vol stof, ik pak even een borstel en kuis het op (opkuisen).
vegen, met een borstel bijeenvegen
Van Dale online 2015: keren
(weinig gebruikt) door vegen reinigen
synoniem: vegen
zie ook keerborstel, straatkeerder
Ge moet nog eens door de kamer keren. Stof en pluizen weghalen.
monteur, mecanicien, mechanieker
We moeten een mekanieker bellen om dat machien te maken.
monteur, mekanieker, mechanieker
G.V.D. 2005:
2.(algemeen Belgisch-Nederlands) monteur
Fr. mécanicien
Die machine kunnen we zelf niet herstellen, roep de mecaniciens maar.
monteur, mecanicien, mechanieker
We moeten een mekanieker bellen om dat machien te maken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
