Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
de graad van tewerkstelling; het aantal tewerkgestelden
Net als in Vlaanderen pleit ze ervoor om ook mensen met een chronische ziekte mee te tellen in het tewerkstellingscijfer. (hln.be)
De Waaslandhaven boekte voor het elfde jaar op rij een record in de tewerkstellingscijfers en de trafiekcijfers kenden een beperkte groei. (vrt.be)
Bedrijven vragen sterk opgeleide profielen, wat ook blijkt uit de tewerkstellingscijfers van professionele bachelors en masters (demorgen.be)
In de drie filialen samen zal het tewerkstellingscijfer rond 250 mensen draaien. (standaard.be)
werkgelegenheid
vnw: in België ook: werkgelegenheid
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook tewerkstellen; tewerkstellingsattest; tewerkstellingscijfer; tewerkstellingsdienst
De tewerkstelling in Vlaanderen is spectaculair verminderd de jongste maanden.
een attest dat de tewerkstelling van iemand aantoont of de bevoegdheid ervan
Het tewerkstellingsattest bevat de begin- en einddatum van de arbeidsovereenkomst en de aard van de verrichte arbeid. (acerta.be)
Met het tewerkstellingsattest kunnen ze werken of een vorming volgen. (demorgen.be)
De kaart vervangt het papieren bekwaamheidsattest en het tewerkstellingsattest. Controles op fraude zijn ook makkelijker met de chipkaart. (standaard.be)
Ik heb een tewerkstellingsattest nodig van een tewerkstelling die 10 jaar geleden beëindigd werd. Mijn oude werkgever wil dit voor me opvragen … (jurdischforum.be)
werkgelegenheid
vnw: in België ook: werkgelegenheid
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook tewerkstellen; tewerkstellingsattest; tewerkstellingsdienst
De tewerkstelling in Vlaanderen is spectaculair verminderd de jongste maanden.
dienst voor tewerkstelling
vnw: (bnl.) dienst voor arbeidsvoorziening
Welkom bij VDAB, de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding. VDAB is de tewerkstellingsdienst van Vlaanderen. (vdab.be)
Eind mei stonden er bij de tewerkstellingsdienst 3.976 onderwijsbetrekkingen open. (vrt.be)
De werkloosheidsgraad daalde op een jaar van 20,6 naar 18,4 procent, zo blijkt ook uit cijfers van de Brusselse tewerkstellingsdienst Actiris. (demorgen.be)
Het voornemen tot collectief ontslag moet ter kennisgeving worden voorgelegd aan de directeur van de subregionale tewerkstellingsdienst (standaard.be)
werkgelegenheid
vnw: in België ook: werkgelegenheid
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook tewerkstellen; tewerkstellingsdienst
De tewerkstelling in Vlaanderen is spectaculair verminderd de jongste maanden.
werkgelegenheid
vnw: in België ook: werkgelegenheid
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook tewerkstellen
De tewerkstelling in Vlaanderen is spectaculair verminderd de jongste maanden.
als werknemer in dienst hebben/nemen
vnw: in dienst nemen (zonder de gevoelswaarde van gedwongen arbeid)
Van Dale 2018 online: BE
SN: tewerkstellen = aan het werk zetten
zie ook tewerkstelling
SN: Belgisch bedrijf mag 1.200 IT’ers tewerkstellen bij Europese Commissie (vrt.be)
SN: Steeds meer Polen tewerkgesteld in fruitpluk. (vilt.be)
SN: Mag een leerjongere op zondag tewerkgesteld worden? | Leertijd
Het is de werkgever – en hij alleen – die op zijn eigen verantwoordelijkheid vaststelt welke in de concrete omstandigheden de economische redenen zijn die het hem tijdelijk onmogelijk maken om zijn arbeiders te werk te stellen. (sdworx.be)
Het voorstel houdt ook geenszins een verbod in voor onze overheidsdiensten om zelf personen met een handicap te blijven tewerkstellen.(n-va.be)
Wie mag u als student tewerkstellen? (admb.be)
uitwedstrijd
(voorbeeld van een Vlaams woord dat in Nederland niet snel begrepen zou worden)
< Frans: match aller
vnw: eerste wedstrijd waarop nog een revanche- of returnwedstrijd volgt
“Heenwedstrijd is correct.
De Belgische term is intussen ook in Nederland bekend voor de eerste van twee wedstrijden (uit en thuis) die twee ploegen tegen elkaar spelen.” vrttaal.net
ook heenmatch; terugwedstrijd
vgl. heenronde
De burgemeester wijst er ook op dat een paar weken geleden de heenwedstrijd Algerije-Marokko is gespeeld en dat na die wedstrijd alles rustig is gebleven. (VRT journaal)
wedstrijd in de terugronde (de thuisploeg van de heenronde wordt de bezoekersploeg van de terugronde)
vnw: returnwedstrijd, revanchewedstrijd, tweede wedstrijd tussen twee sportploegen in een competitie waarbij men twee keer tegen elkaar speelt
vrt taalnet: Terugwedstrijd is correct. De Belgische term komt intussen ook in Nederland voor. Alternatieven: return, returnmatch, returnwedstrijd.
NL: returnmatch, returnwedstrijd
zie ook terugmatch; heenwedstrijd
hln.be: Rouches maken terugwedstrijd onnodig spannend
voetbalnieuws.be: Club Brugge mag met hoopgevend resultaat naar terugwedstrijd in Oekraïne.
knackvolley.be: Zowel de heen- als de terugwedstrijd in de halve finale Beker van België tussen Asse-Lennik en Knack Volley wordt op zondag i.p.v. zaterdag gespeeld.
wedstrijd in de terugronde (de thuisploeg van de heenronde wordt de bezoekersploeg van de terugronde)
vnw: returnwedstrijd, revanchewedstrijd, tweede wedstrijd tussen twee sportploegen in een competitie waarbij men twee keer tegen elkaar speelt
vrt taalnet: Terugwedstrijd is correct. De Belgische term komt intussen ook in Nederland voor. Alternatieven: return, returnmatch, returnwedstrijd.
NL: returnmatch, returnwedstrijd
zie ook terugmatch; heenwedstriid
hln.be: Rouches maken terugwedstrijd onnodig spannend
voetbalnieuws.be: Club Brugge mag met hoopgevend resultaat naar terugwedstrijd in Oekraïne.
knackvolley.be: Zowel de heen- als de terugwedstrijd in de halve finale Beker van België tussen Asse-Lennik en Knack Volley wordt op zondag i.p.v. zaterdag gespeeld.
wedstrijd in de terugronde (de thuisploeg van de heenronde wordt de bezoekersploeg van de terugronde)
vnw: returnwedstrijd, revanchewedstrijd, tweede wedstrijd tussen twee sportploegen in een competitie waarbij men twee keer tegen elkaar speelt
vrt taalnet: Terugwedstrijd is correct. De Belgische term komt intussen ook in Nederland voor. Alternatieven: return, returnmatch, returnwedstrijd.
NL: returnmatch, returnwedstrijd
zie ook terugmatch
hln.be: Rouches maken terugwedstrijd onnodig spannend
voetbalnieuws.be: Club Brugge mag met hoopgevend resultaat naar terugwedstrijd in Oekraïne.
knackvolley.be: Zowel de heen- als de terugwedstrijd in de halve finale Beker van België tussen Asse-Lennik en Knack Volley wordt op zondag i.p.v. zaterdag gespeeld.
uitwedstrijd
(voorbeeld van een Vlaams woord dat in Nederland niet snel begrepen zou worden)
< Frans: match aller
“Heenwedstrijd is correct.
De Belgische term is intussen ook in Nederland bekend voor de eerste van twee wedstrijden (uit en thuis) die twee ploegen tegen elkaar spelen.” vrttaal.net
ook heenmatch; terugwedstrijd
vgl. heenronde
De burgemeester wijst er ook op dat een paar weken geleden de heenwedstrijd Algerije-Marokko is gespeeld en dat na die wedstrijd alles rustig is gebleven. (VRT journaal)
vreemde, rare kerel
synoniem van abjaar, napsjaar, hapsjaar
oorsprong: hapschaar of hapscheer: lagere gerechtsdienaar in vroeger eeuwen
< Frans: happe-chair, van happer (vastpakken) + chair (vlees)
Zie me die apsjaar daar ne keer bezig, hij roept alle mensen na.
laurierkers
Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen
De paplaurier en het perfecte gazon: ze zijn de schuld van onze genen. (standaard.be)
Ook de liguster en de Prunus laurocerasus – beter bekend als de paplaurier – zijn wegens hun felle groeikracht zeer geliefd in deze contreien (België Absurdistan – Rik Vanwalleghem)
Van de paplaurier stap ik dan naar een klein bosje brandnetels, waar vaak allerlei spinnen zitten. (gentblogt)
Ondertussen tracht ik de tuin een beetje proper te houden en zaterdag verzaagden we een stapel hout van een paplaurier die hier ooit stond. (bloggen.be)
achterdeel, kont, zitvlak
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
- niet goed behandelen, er slecht mee omgaan, verknoeien
- bewerken, manipuleren, hanteren
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
(eigenl.) onbeholpen schaatsen; krabbelen, grabbelen, zwoegen
VD BE; informeel, iteratief van krassen
vnw
•knoeien, een smeerboel maken
•krabbelen, spartelen
vgl. rechtkrasselen; opkrasselen
Christophe Smeets ziet Torpedo krasselen en toch winnen (TITEL) (HN 29.10.08)
“Even later krasselde de 61-jarige gewoon terug recht, kroop van de sporen het perron op.” (HLN 01.01.09)
deze middag
zie van de middag
Vandemiddag is het goei weer en dan gaan we eens wandelen, dat is al efkes geleden.
cavia, Guinees biggetje
ook in zuiden van Oost-Vlaanderen
< een soort rat die van over zee komt. Analoge redenering als Duits ‘Meerschwein’
ook steense rat, zeevarkske
Klik op de afbeelding
Als kind had ik een hoop zeeratjes en kon ik er helemaal niet tegen om te horen dat de Inca’s die beestjes hielden om op te eten.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
