Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
(op)vouwen van bvb kledij
VD2013 online: Belgisch-Nederlands
VD2016 online: BE, niet algemeen
zie ook plooien
De kleren zijn proper opgeplooid en in de kleerkast gelegd.
schakelaar met tijdsinstelling, schakelklok
VD2016 online: BE, niet algemeen
Fr. minuterie
De verlichting van een aantal gemeenschappelijke lokalen zoals inkom, sas en traphal wordt geregeld met een minuterie.
dorpel, drempel, zille, meestal onder een deur
Oorsprong: Germaans: suljô: zul, zulle
> Eng.: sill
> Fr.: seuil
> Duits: Schwelle
ook in de prov. Oost-Vlaanderen
Ik kwam thuis, en onze Emma zat op de zulle.
Wij hebben goede buren, maar we lopen er toch het gers van de zulle niet.
Ie zit voorzekerst weer zonder job; gans de dag plakt hij op zijn zulle.
Als ge heksen uit uw kot wilt houden, moet ge een paasnagel onder uw zulle steken.
- stoptrein, trein die in elk station stopt
- L-trein
Als ik nen boemeltrein pak, ben ik een kwartier later.
- maag van een dier: zie ook hot
- maag, algemeen
uitspraak: moeëk, moewek
uitdrukking: die is op z’n moeëk uit = altijd eerst aan zichzelf denkend i.v.m. eten.
zie ook: moeken
ook in de Antwerpse Kempen
WNT: Mook
In Zuid-Nederland bekend als naam voor de eerste maag van herkauwende dieren, ook wel voor pens of buik in ruimeren zin, ook van een mensch.
Afleiding: Mooken, ”veel, overdadig eten” (Corn.-Vervl.)
Etymologie: mook, moke ingewanden, eerste maag van een herkauwer, pens (zuidnederlands) = Oostmiddelduits mauke ‘brij’. Van een wortel die ‘glibberig’ betekent en ook aanwezig is in aan het germaans ontleend provençaals mauca ‘ingewand’. Van dezelfde basis = lat. mucus ‘slijm’. (bron A. Weijnen)
Als m’n vader een haan slachtte, dan werd de moeëk mee klaargemaakt en beschouwd als een lekkernij.
Die koe is precies opgeblazen, ze irkt niet meer… Ze heeft iets aan haar moeëk. (irken)
Kempen: Maane moewek zit vol kestgato. Mijn maag zit vol kerstgebak.
tot je wat hebt kunnen sparen
Doe maar overuren tot de ‘buule drut’ is – tot de buil eruit is.
tot je wat hebt kunnen sparen
Doe maar overuren tot de ‘buule drut’ is – tot de buil eruit is.
kroonkurktrekker, flessenopener
zie ook aftrekker, decapsulateur, opendoender, ziboelateur
uitspraak: zjupilateer: van Jupiler
Ik gén nog 1 vès fleske uipenduun, geft de jupilateer is.
Ik ga nog 1 vers flesje opendoen, geef de flessenopener eens.
kroonkurktrekker
Regio: (enkel bekend door oud chiro Hulshout)
uitspraak: zjupilateer
< Jupiler
Ik gén nog 1 vès fleske uipenduun, geft de jupilateer is.
1) als, indien: voorwaardelijk
2) dat, vooraf begeleid door een vz., bw, e.a.
3) of
Zie ook reacties
1) A we gaan schilderen, plakken we eerst alles af wat we kunnen ondersmossen.
A ge komt, brengt dan eens wat boes mee, ik betaal a da terug.
A ’t da moet en a ’t da beter is, dan doen we dat.
2) Tegen a ge aankomt van die lange autoreis, zullen we zorgen dat er ne warme maaltijd klaarstaat. Gene breugheliaanse maar toch ene waar ge genoeg mee gaat hebben.
Vermits a we niet op reis gaan, kunnen we toch een louncheset voor op ’t terras kopen?
Telkens a ’k ik aan iemand specifiek denk, kom ik die persoon tegen.
3) Kunt ge is naar de klein zien a ze al wakker is.
A ’t het ons uitkomt? Efkes in onze agenda zien dan.
wordt gebezigd wanneer men door negatieve veronderstellingen op voorhand denkt dat een verzoek zal geweigerd worden, dat de zaak al verloren is
ook in samenstellingen: ‘houdt uw krik’ gevoel, ‘houdt uw krik’ principe, ‘houdt uw krik’ verhaal, ‘houdt uw krik’ reactie …
< het gezegde is de pointe van een oude mop
“Het verhaal doet me ongelooflijk hard denken aan die mop van die man die ’s avonds platte band krijgt met zijn auto en blijkbaar geen krik bij zich heeft. Hij neemt zich voor om dan maar aan te bellen bij een huis om een krik te vragen. Vooraleer hij aan het huis is begint hij echter hard te malen in zijn hoofd en alle slechte dingen die kunnen gebeuren bij het aanbellen op te sommen : mensen zijn al slapen, of niet, maar willen niet opendoen uit schrik, of hebben geen krik, en als ze die wel hebben vinden ze die niet, etc… Hij jaagt zichzelf zo op met die hersenspinsels dat als hij aanbelt en de deur opengaat hij gewoon zegt “Och, houd uw krik” en kwaad weggaat.
Veel mensen hebben tegenwoordig dat “houd uw krik” gevoel. Dat verbaast mij altijd zo hard, dat die buren ipv dat rustig te komen bespreken zichzelf al zo hebben opgenaaid dat ze communicatie quasi onmogelijk maken." (bouwinfo.be)
wordt gebezigd wanneer men door negatieve veronderstellingen op voorhand denkt dat een verzoek zal geweigerd worden, dat de zaak al verloren is
ook in samenstellingen: ‘houdt uw krik’ gevoel, ‘houdt uw krik’ principe, ‘houdt uw krik’ verhaal, ‘houdt uw krik’ reactie
< het gezegde is de pointe van een oude mop
“Het verhaal doet me ongelooflijk hard denken aan die mop van die man die ’s avonds platte band krijgt met zijn auto en blijkbaar geen krik bij zich heeft. Hij neemt zich voor om dan maar aan te bellen bij een huis om een krik te vragen. Vooraleer hij aan het huis is begint hij echter hard te malen in zijn hoofd en alle slechte dingen die kunnen gebeuren bij het aanbellen op te sommen : mensen zijn al slapen, of niet, maar willen niet opendoen uit schrik, of hebben geen krik, en als ze die wel hebben vinden ze die niet, etc… Hij jaagt zichzelf zo op met die hersenspinsels dat als hij aanbelt en de deur opengaat hij gewoon zegt “Och, houd uw krik” en kwaad weggaat.
Veel mensen hebben tegenwoordig dat “houd uw krik” gevoel. Dat verbaast mij altijd zo hard, dat die buren ipv dat rustig te komen bespreken zichzelf al zo hebben opgenaaid dat ze communicatie quasi onmogelijk maken." (bouwinfo.be)
personeel, agent(e) bij de lokale politie
vgl federale
Mijn neef is ne lokale.
Twee lokalen hebben een chauffeur met agressief rijgedrag doen stoppen.
personeel, agent(e) bij de federale politie
vgl lokale
De schoonzoon van een vriendin is ne federale.
In haar vriendenkring zijn er een paar federalen die in Brussel werken.
De GP werd opgericht bij wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus: de federale politie en de lokale politie. Beide functioneren autonoom en zijn afhankelijk van hun eigen overheden. (politie.be)
De gemeentepolitie, de rijkswacht en de gerechtelijke politie bij de parketten werden afgeschaft.
Om bij te dragen aan de maatschappelijke veiligheid, moet elk personeelslid van de geïntegreerde politie van België bij de uitoefening van zijn job, rekening houden met de principes van de excellente politiezorg. (politie.be)
hevige discussie of (media)conflict tussen vooraanstaande dames die tot de opiniemakers worden gerekend,; wordt meestal denigrerend gebruikt
zie sacoche
“Deze week was het weer prijs. Er was – volgens de subtiele jongens en meisjes van De Standaard – een ‘sacochengevecht‘ uitgebroken. Die term wordt natuurlijk snel uit de kast gehaald om gelijk welk conflict tussen twee vrouwen te beschrijven.” (Wendykroy’s Blog)
Louis Croenen is mondiaal Belgiës beste zwemmer en komt uit dit sacochengevecht als de morele winnaar, zelfs al verzoop hij afgelopen nacht misschien, maar daar kunnen we u door het tijdsverschil geen uitsluitsel over geven. (demorgen.be)
in Nederland: speculaas (doch anders van smaak, zie reacties)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, weinig gebruikt
(weinig gebruikt? googlementen speculoos in .BE 105.000 tegen 95.000 voor speculaas)
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Ik lust graag speculoos bij mijn boterhammen.
“De federale politie in België is de benaming van een van de twee politieniveaus waaruit de Geïntegreerde Politie bestaat.” (wikipedia)
De federale politie opereert over heel België.
vgl. lokale politie
zie ook federaal
De federale politie en de lokale politie vormen samen de geïntegreerde politie van België. (Vlaanderen.be)
Senator Jean-Jacques De Gucht (Open VLD) waarschuwt voor de gevolgen van het opdoeken van de Kunstcel binnen de federale politie. (deredactie.be)
“De federale politie heeft een drone aangekocht. Twee piloten zijn er speciaal voor opgeleid,” staat er in het Laatste Nieuws. Die piloten zijn kabouter Plop en kabouter Klus?
personeel, agent(e) bij de federale politie
vgl lokale
De schoonzoon van een vriendin is ne federale.
In haar vriendenkring zijn er een paar federalen die in Brussel werken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
