Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #7041

    byekes
    (tussenwerpsel)

    tot ziens

    verkleinwoord van bye
    zie ciaokes; heykes

    zie ook ciaokes, byekes

    “Ciaokes, byekes!” (facebook)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Dec 2024 08:41
    0 reactie(s)

    #7042

    ciaokes, byekes
    (uitdr.)

    combinatie van ciaokes en byekes om de afscheidsgroet te benadrukken. Dikwijls ook pejoratief gebruikt.

    “Oké dan. Ciaokes, byekes!” (demorgen.be)

    TOEDELOE Ciaokes, byekes, wij gaan naar Ibiza!(facebook)

    Ga je haar aanspreken, moet je haar ouders aanspreken, of doe je alsof je niks gezien hebt? Of is het van: ciaokes byekes, die moet niet meer terug komen?! (maisonslash.be)

    Tips: is 2e geworden bij auditie voor like me, ze zegt ciaokes miawkes, in like me zegt ze ciaokes byekes. (beyondgaming.be)

    Ook willen we boke graag toelaten in 888-titels. En omdat er geen geschikte vervangvorm voor
    te vinden is, zijn ciaokes, byekes en miauwkes ook toegelaten (vrt stijlboek T888)

    De Noordzee is een gevaarlijke plas, met sterke stromingen en onderstromingen. Als je daardoor gegrepen wordt, is het ciaokes byekes (demorgen.be)

    Matthias Schoenaerts neemt geen afscheid met ‘Ciaokes, byekes’. Matthias Schoenaerts neemt afscheid met ’Veel groetjes, tot in den draai en … (knack.be)

    De stemming was duidelijk: elf stemmen voor Bert. Die was erg boos. “Bertje bondgenoot is weg. Ciaokes byekes”, brieste hij. (gva.be)

    “Ciaokes, byekes!”: Van Gerwen pakt snel in na historisch 6-0-verlies tegen Dobey (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Dec 2024 08:40
    0 reactie(s)

    #7043

    ciaokes
    (tussenwerpsel)

    tot ziens

    verkleinwoord van It. ciao
    uitspraak /sjaukes/
    veel gehoord in de stad Antwerpen
    vergelijk heykes

    zie ook ciaokes, byekes

    “Ze nam afscheid met de woorden ‘ciaokes, byekes.” (NB 05/07/2012)

    Regio onbekend
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Dec 2024 08:30
    0 reactie(s)

    #7044

    pointeren
    (ww. pointeerde; gepointeerd)

    1. afvinken
    2. aan- of afwezig registreren, prikken met de prikklok

    opm.: pointeren is blijkbaar ook nog een sportterm, o.a. in de petanque

    vnw:
    • afvinken
    • prikken, via een prikklok je aanwezigheid registreren, afstempelen

    Team Taaladvies: “De woorden pointeren* en punten* zijn geen standaardtaal in de betekenis ‘gebruikmaken van een prikklok’. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn prikken en klokken.”

    1.
    (…) maar we dienen ons in te schrijven… Wim zit drukdoende met zijn altijd bekommerde dame, zenuwachtig iedereen zijn bollekespijlroadbook te bezorgen, af te pointeren en de kassa te doen kloppen.(seniorennet.be)

    Bij een bemande controle dient de controlekaart overhandigd te worden aan de controleur. Het is niet toegestaan vroeger te pointeren aan een tijdscontrole (vas.be)

    2.
    Vragen aan een collega om te pointeren voor u? Dat is verleden tijd met onze mobiele prikklok. (geodynamics.be)

    Iedere werknemer die na het pointeren of na het appel op het werk komt, moet het uur van aankomst laten
    vaststellen door de daartoe aangewezen verantwoordelijke persoon. (handbal.be)

    Men was echter bezig om het pointeren af te schaffen (zeker met het werken van thuis en flexwerk…) (beyondgaming.be)

    Werknemers die zich niet melden worden voor het resterende aantal uren als ongewettigd afwezig gepointeerd. (werk.belgie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Dec 2024 08:13
    0 reactie(s)

    #7045

    Eenzame Hartenbureau, het ~
    (uitdr.)

    Naar het gelijknamige radioprogramma van wijlen Edwin Ysebaert waarbij luisteraars voor heel Vlaanderen hun hart konden uitstorten. Refereert nu in de Vlaamse taal naar toestanden waarbij het emotionele de bovenhand haalt.

    Het eenzame hartenbureau van Jean-Claude Juncker (tijd.be)

    Ik heb mezelf vandaag gepromoveerd tot zaakvoerder van het eenzame hartenbureau, nog een leuk logo en badge en daarmee spreken ze me misschien niet meer aan over Valentijn, want een goede kapitein kan zijn schip toch niet verlaten. (match4me.be)

    “Hij maakte misbruik van het eenzame hartenbureau van mijn cliënte”, zegt de advocaat van de Waalse vrouw. (nieuwsblad.be)

    Het leek hier soms wel het Eenzame Hartenbureau. Maar er werd hier ook veel gelachen, hoor. (kw.be)

    Het eenzame hartenbureau is bereikbaar via het Chirolink secretariaat (via de knop onderaan deze pagina). (chirolink.be)

    Met ‘Renners in aantocht’ mikken ze op een breed publiek. ”Dit toneelstuk zou ook ‘het eenzame hartenbureau’ kunnen heten.” zegt Goossens (gva.be)

    Jullie vormden het eenzame hartenbureau van de hiphop? (gva.be)

    Op zoek naar een goede film om het nieuwe jaar mee te beginnen? Stap gerust binnen in dit eenzaam hartenbureau voor gevorderden. (filmfreak.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 18:56
    0 reactie(s)

    #7046

    Eenzame Hartenbureau, het ~
    (uitdr.)

    Naar het gelijknamige radioprogramma van wijlen Edwin Ysebaert waarbij luisteraars voor luisterend Vlaanderen hun hart konden uitstorten. Refereert nu in de Vlaamse taal naar toestanden waarbij het emotionele de bovenhand haalt.

    Het eenzame hartenbureau van Jean-Claude Juncker (tijd.be)

    Ik heb mezelf vandaag gepromoveerd tot zaakvoerder van het eenzame hartenbureau, nog een leuk logo en badge en daarmee spreken ze me misschien niet meer aan over Valentijn, want een goede kapitein kan zijn schip toch niet verlaten. (match4me.be)

    “Hij maakte misbruik van het eenzame hartenbureau van mijn cliënte”, zegt de advocaat van de Waalse vrouw. (nieuwsblad.be)

    Het leek hier soms wel het Eenzame Hartenbureau. Maar er werd hier ook veel gelachen, hoor. (kw.be)

    Het eenzame hartenbureau is bereikbaar via het Chirolink secretariaat (via de knop onderaan deze pagina). (chirolink.be)

    Met ‘Renners in aantocht’ mikken ze op een breed publiek. ”Dit toneelstuk zou ook ‘het eenzame hartenbureau’ kunnen heten.” zegt Goossens (gva.be)

    Jullie vormden het eenzame hartenbureau van de hiphop? (gva.be)

    Op zoek naar een goede film om het nieuwe jaar mee te beginnen? Stap gerust binnen in dit eenzaam hartenbureau voor gevorderden. (filmfreak.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 18:42
    0 reactie(s)

    #7047

    poef, op de ~ staan
    (uitdrukking)

    ergens schulden hebben uitstaan, in het krijt staan
    SN: op de lat staan

    ook: in de poef staan (zie voorbeelden)

    vnw:
    -ergens in de poef staan: ergens in de schuld staan
    -iets op de poef hebben staan: iets nog niet betaald hebben

    Op de poef staan bij iemand terwijl je wel op reis vertrekt? Neen, dat raden we je niet aan. (flair.be)

    Help, ik heb nog geld op de poef staan? In overleg met onzer Eddy & Maria gaan we iedereen die nog op de poef staat een mailtje sturen. (KSVB Driehoek)

    tja, voor miljoenen in de poef bij leveranciers, RSZ, BTW, spelerslonen … soit (staging.iendracht.be)

    Als ge ziet dat ze bij Dender en sommige andere clubs stijf staan van de poef en ook hun licentie behalen. Je kan inderdaad voor miljoenen in de poef staan … (iendracht.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 09 Dec 2024 13:26
    0 reactie(s)

    #7048

    poetsman
    (zn. m.; ~nen)

    SN-NL: schoonmaker

    mannelijk van poetsvrouw

    In een nieuwe wervingscampagne vermeldt het bedrijf expliciet het loon dat een beginnende poetsman of -vrouw mag verwachten. (vrt.be)

    Poetsman is niet welkom bij klanten poetsdienst (standaard.be)

    Otto Herrarte, poetsman in een hotel, stelt dat niet hij maar zijn alter ego de moorden pleegde. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 08:06
    0 reactie(s)

    #7049

    poetsvrouw
    (de ~ (v.), ~en)

    schoonmaakster, werkster

    vnw: schoonmaakster, werkster

    Duits Putzfrau

    Belgisch-Nederlands volgens het referentiebestand van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie

    zie ook kuisvrouw, werkvrouw, poetshulp

    man.: poetsman

    Van het moment dat we een poetsvrouw hadden, deed mijne man gene klop meer in huis.

    Uit de enquête van ABVV blijkt dat eenzaamheid en de moeilijke relatie tussen klant en poetsvrouw voor de nodige spanningen zorgen. (standaard.be)

    Poetsvrouw nog altijd in levensgevaar na val in liftschacht (demorgen.be)

    Een poetsvrouw van 35 uit Geel is door de politie op heterdaad betrapt toen ze geld stal bij de familie waar ze werkte in Westerlo. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 08:03
    9 reactie(s)

    #7050

    poets wederom poets
    (uitdr.)

    iemand die u iets gelapt heeft iets teruglappen
    van hetzelfde laken een broek geven

    vnw: leer om leer, iemand een streek betaald zetten

    standaardtaal in België
    standaardtaal in NL: leer om leer

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Poets wederom poets of poets weerom, leer om leer, in Vlaanderen, België (Cornelissen-Vervliet; Teirlinck).

    Van Dale 2018 online: BE

    Miljaarde, ik ben er met open ogen ingetrapt. Maar wacht maar, poets wederom poets. Ik zal hem ook eens liggen hebben se.

    Poets wederom poets na aanval op “naakte” Di Rupo. Premier Di Rupo die zich laat filmen terwijl hij een ander hemd aantrekt. (demorgen.be)

    Poets wederom poets? Instagram kopieerde schaamteloos de korte filmpjes van Tiktok, nu komt Tiktok met een doorslagje van Instagram (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 08:00
    1 reactie(s)

    #7051

    poets wederom poets
    (uitdr.)

    iemand die u iets gelapt heeft iets teruglappen
    van hetzelfde laken een broek geven

    vnw: leer om leer, iemand een streek betaald zetten

    standaardtaal in België
    standaardtaal in NL: leer om leer

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Poets wederom poets of poets weerom, leer om leer, in Vlaanderen, België (Cornelissen-Vervliet; Teirlinck).

    Van Dale 2018 online: BE

    Miljaarde, ik ben er met open ogen ingetrapt. Maar wacht maar, poets wederom poets. Ik zal hem ook eens liggen hebben se.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 07:59
    1 reactie(s)

    #7052

    poesjenellenkelder
    (begrip, eigennaam)

    theaterplaats in Antwerpen waar men voorstellingen geeft met poesjenellen

    vnw: marionettentheater, poppentheater

    WNT: Kelder waarin men in Vlaams België, en wel inzonderheid te Antwerpen, voorstellingen pleegt te geven van een zeer oud en primitief marionettentheater.
    “Zeg, Frans, kunde gy die historie die ze Zondag in de’ poesjenellekelder gesp’eld hebben?” Conscience (ed. 1867).

    zie ook de poesje

    De poesjenellenkelder in de Repenstraat in Antwerpen is het meest bekende Poesjenellentheater.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 07:58
    0 reactie(s)

    #7053

    poesjenel
    (de ~ (v./m.), ~len)

    marionet, staafpop, opgedirkte, stijve hansworst (poppenkast)

    Ze worden ook wel “voddebalen” genoemd vanwege hun kledij gemaakt van vodden. De kop, onderarmen en onderbenen zijn van hout, de poppen zijn 50 à 60 centimeter hoog en worden met 2 ijzeren stangen bewogen.

    < Italiaans Pulcinella

    (Antwerpen, Mechelen en Brussel) zie voor Brussel pouchinelle

    In de betekenis ‘hansworst’ is poesjenel Belg.-Ned. volgens het RBBN

    vnw: hansworst, marionet ook (fig.)

    Van Dale:
    1. traditionele pop van vooral Antwerpse poppentheaters

    Met zo’n poesjenellen in de regering moeten wij het stellen.

    Een “poesjenel” is een woord dat voorkomt in andere delen van Vlaams-Brabant en Antwerpen. Het wordt gebruikt om ‘de gewone man’ te omschrijven. (vrt.be)

    Kennelijk heeft CD&V zo’n halvegare poesjenel nodig om het gevaar voor een interne standenguerrilla te beheersen. (demorgen.be)

    Stevaert is de poesjenel van Louis Tobback. Het vervolg laat zich raden. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 07:57
    1 reactie(s)

    #7054

    poësis
    (de ~, vr. zst. nw. geen mv.)

    de vijfde klas van de klassieke humaniora, waarbij de nadruk lag op de studie van poëzie van Griekse en Latijnse auteurs; ook bij de studie van de moderne talen kwamen dichters ruim aan bod

    vnw: (bnl. veroud.) voorlaatste klas van de Grieks-Latijnse humaniora, waar men de dichtkunst onderwijst, vijfde klas van het gymnasium (nl.)

    zie retorica

    “Hij zat ‘in de poësis’, vertelde hij. Wáár zat hij? In de poësis, de vijfde klas ‘van de humaniora’! O, juist, ja. Ik wist maar vaag wat een… euh… een humanoria was.” (G. Durnez “De bolhoed van mijn vader”)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 07:51
    0 reactie(s)

    #7055

    poes, niet van de ~ zijn
    (uitdr.)

    moeilijk, veel, indrukwekkend

    vnw

    NL: niet voor de poes zijn

    Zegt tegen de Jakke dat em dat ingangsexamen niet mag onderschatten: het is niet van de poes!

    Deze belasting is niet van de poes. In Gent en Leuven betaalt u ongeveer 1.600 per jaar, in Antwerpen zo’n 1.000 euro. (standaard.be)

    Valt een leraar ziek, dan is vervanging vinden niet van de poes, getuigen drie directeurs. (demorgen.be)

    Keukens verkopen, levert dan ook geld op in ons land. Maar de concurrentie in de sector is niet van de poes. (vrt.be)
    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 07:50
    1 reactie(s)

    #7056

    poepers, met de ~ zitten
    (uitdr.)

    ergens de zenuwen over hebben, met de schrik zitten, iets te vrezen hebben

    vnw: doodsbang zijn

    Van Dale 2013 online Belgisch-Nederlands, spreektaal

    Ik zat serieus met de poepers over mijn examenuitslag.

    Traditionele partijen zaten met de poepers, ze vreesden dat we twee zetels zouden inpikken. (demorgen.be)

    “We zitten met de poepers. Er komt een tweede film aan die afgeleid is van De buurtpolitie. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 07:46
    1 reactie(s)

    #7057

    poepen
    (ww. poepte, gepoept)

    neuken, vrijen

    vnw: (vulgair) vrijen, neuken, geslachtsgemeenschap hebben

    uitspraak: de /oe/wordt kort uitgesproken

    Officieel vermeldt de Van Dale hier de betekenis van kakken, en vermeldt de Vlaamse betekenis als bijkomstig, en grof. Ik denk niet dat de gemiddelde Vlaming poept op het toilet, een Nederlander doet dat wel. Een Vlaming poept graag met z’n twee, een Nederlander vindt dat maar een vieze gedachte.

    < Het woord gaat terug op poppen ‘met poppen spelen’, als afleiding van pop. Daaruit ontwikkelden zich de betekenissen ‘koesteren, strelen’ en ‘het minnespel spelen, vrijen, neuken’. (Etymologisch Woordenboek Nederlands)

    Van Dale 2016 online: BE

    DS2015 geen standaardtaal

    zie ook poepvet, Chinees poepen, weekendpoeper, poeper, bospoeper, torenpoeper

    Maasland: poppen

    Evelien liet in een geile bui aan Flor weten dat ze goesting had om met hem te poepen.

    - Van poepen wordt ge doof.
    - Wat zegt ge?

    VIDEO. Wat doen Erasmusstudenten? Poepen in het buitenland – De Standaard

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 07:43
    4 reactie(s)

    #7058

    poepeloerezat
    (bn., bw.)

    stomdronken

    vnw: stomdronken

    zie poepeloere

    Hij heeft z’ne kezem getrokken zeker? Ziet ’m daar weer poepeloerezat de cafés afdweilen …

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 07:42
    1 reactie(s)

    #7059

    poep
    (de ~ (v.), ~en)

    kont, achterwerk, zitvlak

    vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
    -iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven

    DS2015 geen standaardtaal

    De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.

    < Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis

    CSD 2006 Cologne hotpants cropped

    zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep

    Zet u neer op uw poep.

    Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.

    Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)

    Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard

    Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Dec 2024 07:40
    4 reactie(s)

    #7060

    poeierdroog

    zie poederdroog

    vnw: poeierdroog (bn.): kurkdroog

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Dec 2024 11:39
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.