Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #7061

    werken
    (de ~ (meervoud))

    werkterrein, bouwterrein, bouwwerf, werf, wegenwerken, werkzaamheden, het werk

    “Het gebruik van het meervoud werken voor werk van kleinere omvang, bijvoorbeeld aan de weg, is standaardtaal in België.
    In Nederland wordt het meervoud werken alleen gebruikt als het om grote infrastructuurwerken gaat.” (Taaladvies.net)

    DS2015 standaardtaal

    Van Dale: wer­ken
    leen­ver­ta­ling van Frans travaux
    1. BE werk-, bouw­ter­rein; vb. ver­bo­den op het werk te ko­men
    2. BE; in ’t meer­voud werk in uit­voe­ring
    = (bouw)­werk­zaam­he­den

    vgl. ringwerken

    De controleur der werken controleert het werk in uitvoering op de werken.

    Er zijn werken aan het kruispunt van de Stationsstraat, het is er omlegging.

    “De schilderwerken verlopen moeizaam, waardoor de opruimingswerken nog niet aan de orde zijn. (Taaladvies.net)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Feb 2025 08:11
    6 reactie(s)

    #7062

    ringwerken
    (zn. v.; geen mv.)

    werken aan een ring, wegenwerken aan een ringweg

    De grote ringwerken in Tienen zijn nog steeds niet voorbij. Woensdag 4 april startte een nieuwe fase in het project, in de Veldbornstraat. (radio2.be)

    Ondernemers vrezen ringwerken (hln.be)

    Antwerpen belooft betere signalisatie bij ringwerken (demorgen.be)

    Die ingrepen zijn nodig om de chauffeurs tijdens de eigenlijke Ringwerken voldoende alternatieven te bieden. (standaard.be)

    Vraag is onder meer of er een nieuwe aanbesteding moet komen voor de geplande werken aan de Scheldetunnel en de ringwerken op de Antwerpse linkeroever (knack.be)

    “De Ringwerken, dat is niet zomaar wat beton bijleggen.” (bruzz.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Feb 2025 08:11
    0 reactie(s)

    #7063

    ring
    (zn. m.; ~en)

    ringweg rond een plaats, dorp of stad

    vnw: rondweg, ringweg

    vgl. ringverkeer, ringland, ringwerken

    Nieuwe verbindingsweg rond Eeklo-centrum. De Ring rond Eeklo is een project dat al vele jaren op tafel ligt. (wegenenverkeer.be)

    De Raad van State heeft het dossier over de ring rond Anzegem vernietigd. Het effect van zo’n ring op het Kluisbos, in de Vlaamse Ardennen … (vrt.be)

    Primeur in België: ‘Retiese ring’ is eerste ring rond dorp (demorgen.be)

    Op de ring rond Brussel in Vlaams-Brabant (R0) verwacht het Agentschap Wegen en Verkeer grote hinder door de renovatie van de Leonardtunnel (demorgen.be)

    Veel hinder verwacht op Antwerpse Ring richting Nederland (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Feb 2025 08:05
    0 reactie(s)

    #7064

    ringverkeer
    (zn. o.; geen mv.)

    verkeer op een ring/ringweg

    Ringverkeer Wezembeek-Oppem maand lang ’s nachts op één rijstrook. (demorgen.be)

    Mensen die van Oostende naar Luik moeten of omgekeerd – zo’n 12 procent van het totale ringverkeer – hebben de huidige drie rijstroken dan voor zich. (bruzz.be)

    Ringland schuift haar eigen mobiliteitsalternatief voor voren. Dat kan volgens de burgerbeweging gerealiseerd worden zonder het ringverkeer stil te leggen. (tijd.be)

    Over enkele jaren zal het ringverkeer niet langer via Dok-Zuid lopen, maar over de Koopvaardijlaan. (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Feb 2025 08:04
    0 reactie(s)

    #7065

    ring
    (zn. m.; ~en)

    ringweg rond een plaats, dorp of stad

    vnw: rondweg, ringweg

    vgl. ringverkeer, ringland

    Nieuwe verbindingsweg rond Eeklo-centrum. De Ring rond Eeklo is een project dat al vele jaren op tafel ligt. (wegenenverkeer.be)

    De Raad van State heeft het dossier over de ring rond Anzegem vernietigd. Het effect van zo’n ring op het Kluisbos, in de Vlaamse Ardennen … (vrt.be)

    Primeur in België: ‘Retiese ring’ is eerste ring rond dorp (demorgen.be)

    Op de ring rond Brussel in Vlaams-Brabant (R0) verwacht het Agentschap Wegen en Verkeer grote hinder door de renovatie van de Leonardtunnel (demorgen.be)

    Veel hinder verwacht op Antwerpse Ring richting Nederland (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Feb 2025 08:01
    0 reactie(s)

    #7066

    ring
    (zn. m.; ~en)

    ringweg rond een plaats, dorp of stad

    vnw: rondweg, ringweg

    vgl. ringland

    Nieuwe verbindingsweg rond Eeklo-centrum. De Ring rond Eeklo is een project dat al vele jaren op tafel ligt. (wegenenverkeer.be)

    De Raad van State heeft het dossier over de ring rond Anzegem vernietigd. Het effect van zo’n ring op het Kluisbos, in de Vlaamse Ardennen … (vrt.be)

    Primeur in België: ‘Retiese ring’ is eerste ring rond dorp (demorgen.be)

    Op de ring rond Brussel in Vlaams-Brabant (R0) verwacht het Agentschap Wegen en Verkeer grote hinder door de renovatie van de Leonardtunnel (demorgen.be)

    Veel hinder verwacht op Antwerpse Ring richting Nederland (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Feb 2025 07:59
    0 reactie(s)

    #7067

    Ringland
    (eigennaam)

    Actiegroep die streeft naar terrein dat vrij komt door de overkapping van de ring rond Antwerpen. Ringland verdeelt het verkeer over aparte tunnels voor doorgaand en stedelijk verkeer, dit concept levert zo goed als evenveel capaciteitswinst op als de Oosterweelverbinding op zich.

    In Antwerpen hebben meer dan tweeduizend mensen actie gevoerd op tien bruggen over de Antwerpse Ring, van Zwijndrecht tot Ekeren. Ze namen deel aan de “Ringlandwave”, een actie voor de overkapping van de ring.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Feb 2025 07:52
    0 reactie(s)

    #7068

    rilde
    (bn.)

    slank, tenger

    vnw: rild(e): slank, tenger

    verouder(en)d? Waar nog in gebruik? Regio?

    Gedicht van Karel Jonckheere. Muziek van Luc Van Branteghem. Gebroeders Schott, Brussel, z.j. 1949 “Gij lost uit uwe leest de rilde zilverberken” (schrijversgewijs.be)

    Het kleine kleed omhult de rilde dij (bloggen.be)

    Daar suisde een wondere wind door het rilde dennenwoud. (msv.d-en-v.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Feb 2025 07:50
    0 reactie(s)

    #7069

    dodeinen
    (ww., dodeinde, gedodeind)

    wiebelen, schudden, deinen

    regio: Zeeuws-Vlaanderen

    “Het clavecijn klinkelde onder de rilde vingeren der blonde Baljuwin. En vanaf zijne zate dodeinde Pastoor Poncke met het hoofd op de trage liedcadans.”
    (Leven en daden van Pastoor Poncke van Damme in Vlaanderen door Jan H. Eekhout, Nijkerk z.j.)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Feb 2025 07:44
    2 reactie(s)

    #7070

    rijwoning
    (zelfst. naamw. v. -en)

    synoniem: rijhuis

    vnw

    “Rijwoning te huur Ingelmunster
    Prachtige gesloten nieuwbouwwoning op een nieuwe verkaveling.” (immo.casa.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Feb 2025 07:37
    0 reactie(s)

    #7071

    ruwe lijnen, in ~
    (idioom)

    ongeveer, ruwweg
    NL: in grote lijnen

    Yep, ik ben eigenlijk met een rugzak vol kleren en een JR pass naar daar gegaan, ik wist in ruwe lijnen waar ik naartoe zou gaan, maar voor een deel heb ik het ook wat gewinged. (Beyond Gaming)

    Het lijkt misschien cru om te stellen maar in ruwe lijnen moet u steeds de redenering volgen: "hoe kan de zoekmachine het meest aan mijn SEA campagne verdienen?” ((isinet.be)

    Met cuppen kan je foutjes opsporen en de smaak van de koffie beschrijven. De koffie krijgt een score die je berekent aan de hand van een formulier. Er bestaan verschillende formulieren die in ruwe lijnen op hetzelfde neerkomen. (eostrace.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 Feb 2025 21:05
    0 reactie(s)

    #7072

    kompasfolder
    (z.n. de ~ (m.) ~s)

    naam die de gemeente Leuven heeft gekregen voor haar deontologische code waarin het personeel er o.a. op gewezen wordt elkaar niet meer te kussen

    Dat er een gedragscode is waar de ambtenaren van de stad Leuven zich moeten aan houden, is op zich niet zo bijzonder. Maar dat het echt gaat om een uitgebreide lijst met concrete regeltjes is opvallender. ‘Kompas’ zo heet het document. “Die voorbeelden komen er deels op vraag van medewerkers zelf. Om beter zicht te hebben op wat de verplichtingen van het ambt concreet inhouden”, vertelt schepen Cornillie. (Radio 2)

    Debyser doelt onder andere op het feit dat in de kompasfolder staat dat collega’s elkaar niet meer mogen kussen op het werk. Maar ook dat medewerkers op buurtfeesten niets meer mogen zeggen over het gevoerde beleid. “Die code is betuttelend, belerend. Voor ons moet die communicatie op een heel andere manier gebeuren en daarom vragen wij dat de kompasfolder wordt ingetrokken.” (VRTNWS)

    Regio Leuven
    Bewerking door Gene Zever op 11 Feb 2025 21:03
    0 reactie(s)

    #7073

    suikertje
    (het ~, ~s)

    kroonsteentje, lusterklemmeke

    Leuchterklemme 75dpi

    Ge moet de elektrische draad verbinden door middel van een suikertje.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 11 Feb 2025 15:46
    1 reactie(s)

    #7074

    pimpel
    (de ~ (m.), ~s)

    vlinder

    Gewestelijke bijvorm van ‘pepel’ = vlinder (Latijn: papilio, Frans papillon). Vooral in Leuven en Antwerpse Kempen

    zie piepel, wiewouter, hellekapelle, vijffouter

    Comma (15106769286)

    Da’s echt schoon om te zien… al die pimpels in de zomer.

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door de Bon op 11 Feb 2025 13:47
    1 reactie(s)

    #7075

    ruwe, in ~ lijnen
    (idioom)

    ongeveer, ruwweg
    NL: in grote lijnen

    Yep, ik ben eigenlijk met een rugzak vol kleren en een JR pass naar daar gegaan, ik wist in ruwe lijnen waar ik naartoe zou gaan, maar voor een deel heb ik het ook wat gewinged. (Beyond Gaming)

    Het lijkt misschien cru om te stellen maar in ruwe lijnen moet u steeds de redenering volgen: "hoe kan de zoekmachine het meest aan mijn SEA campagne verdienen?” ((isinet.be)

    Met cuppen kan je foutjes opsporen en de smaak van de koffie beschrijven. De koffie krijgt een score die je berekent aan de hand van een formulier. Er bestaan verschillende formulieren die in ruwe lijnen op hetzelfde neerkomen. (eostrace.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 Feb 2025 13:22
    0 reactie(s)

    #7076

    kompasfolder
    (z.n. de ~ (m.) ~s)

    naam die de gemeente Leuven heeft gekregen voor zijn deontologische code waarin het personeel er o.a. op gewezen wordt elkaar niet meer te kussen

    Dat er een gedragscode is waar de ambtenaren van de stad Leuven zich moeten aan houden, is op zich niet zo bijzonder. Maar dat het echt gaat om een uitgebreide lijst met concrete regeltjes is opvallender. ‘Kompas’ zo heet het document. “Die voorbeelden komen er deels op vraag van medewerkers zelf. Om beter zicht te hebben op wat de verplichtingen van het ambt concreet inhouden”, vertelt schepen Cornillie. (Radio 2)

    Debyser doelt onder andere op het feit dat in de kompasfolder staat dat collega’s elkaar niet meer mogen kussen op het werk. Maar ook dat medewerkers op buurtfeesten niets meer mogen zeggen over het gevoerde beleid. “Die code is betuttelend, belerend. Voor ons moet die communicatie op een heel andere manier gebeuren en daarom vragen wij dat de kompasfolder wordt ingetrokken.” (VRTNWS)

    Regio Leuven
    Bewerking door Gene Zever op 11 Feb 2025 13:04
    0 reactie(s)

    #7077

    halketie
    (de ~ m ~-s)

    klungelaar, verlopen kerel

    < van het Waalse halcoti

    zo een halketie wil ik niet meer in mijn huis (Diksjenêr van Kotsove). Kortessems woordenboek van Jef Oris

    Provincie Limburg
    Bewerking door de Bon op 11 Feb 2025 10:41
    1 reactie(s)

    #7078

    inrijven
    (ww. reef in/rijfde in; ingereven/ingerijfd)

    door rijven iets in de grond brengen, bv. zaad of mest

    indien enkel de voetsporen moeten weggewerkt worden kan je deze opvullen met zand, aandammen oprijven, inzaaien, inrijven, aandammen en terug rijven (bouwinfo.be)

    Met de frees achteraan bewerken wij de tuin (gazon) terug zaai klaar. Na het zaaien wordt het zaad ingereven (putboringen.be)

    De laatste keer heb ik alles ingerijfd en dan pas aangewalst dus zal het zaad overal wat dieper gelegen hebben. (beyondgaming.be)

    En zoals aangegeven een dun laagje kompost strooien en inrijven is ook zeer goed, wel liefst na verticuteren. (tuinadvies.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Feb 2025 10:27
    0 reactie(s)

    #7079

    rijven
    (ww. reef, gereven)

    harken, raspen

    vnw:
    •harken
    •raspen

    < Middelnedrduits: riven

    vgl. oprijven; bijeenrijven; binnenrijven; inrijven

    zie: rijf, rakelen, gritselen

    Zullen we die bladeren even bij elkaar rijven?

    Zij gingen in de herfst ook bladeren rijven om in hun stallen te strooien, of om hun patattenputten mee te bedekken. (henkdeconinck.be)

    Die moet ze bijeen rijven om ze te deponeren in een vuilbak van de stad, die eigenlijk in de weg staat. (nieuwsblad.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Feb 2025 10:21
    6 reactie(s)

    #7080

    binnenrijven
    (ww. rijfde/reef binnen, binnengerijfd/binnengereven)

    binnenhalen, in de wacht slepen, geld opstrijken

    znw: (Eig.: met een hark naar binnen halen). (Een overwinning e.d.) op zijn naam schrijven, behalen; (iets) in zijn bezit krijgen, binnenhalen.

    Van Dale 2015 online: BE

    Binnenrijven is een woord dat vrijwel alleen in België bekend is; in Nederland wordt het maar zelden gebruikt. Rijf is een ander woord voor ‘hark’ en rijven betekent ‘harken’. Ook deze woorden komen vooral in België voor, maar zijn ook in sommige delen van Nederland nog wel bekend. Letterlijk betekent binnenrijven dus ‘binnenharken’, ‘met een hark naar je toe halen’. In de praktijk wordt het vooral figuurlijk gebruikt voor ‘binnenhalen, binnenslepen’. (onzetaal.nl)

    zie rijven

    We hebben een dik contract binnengerijfd.

    De gezinnen die er het minst nood aan hebben, reven het grootste deel van de 3,5 miljard steun voor investeringen in energiebesparing binnen. (DS 20/01/17)

    BINNENRIJVEN, – Fig. Binnenpalmen. Hij héet dat erfdeel daar binnengereven. (Cornelissen-Vervliet 1899)

    Voor het tweede opeenvolgende jaar heeft de Amerikaanse zangeres en actrice Jennifer Lopez de titel van meest sexy vrouw ter wereld binnengereven. (hbvl.be)

    Facebook en co. hebben het afgelopen kwartaal weer vele miljarden binnengerijfd. (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Feb 2025 10:10
    4 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.