Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #7081

    elentriekendraad
    (znw. de ~ (m.), -en)

    SN/NL: elektriciteitskabel

    wordt dikwijls in twee woorden geschreven, maar het is een samenstelling van ‘elektriek’ en ‘draad’, niet ‘elektrieken draad’
    → maar 1 klemtoon: e·lek·trie·ken·draad
    → veel uitspraakvarianten: elektriekendraad, ellentriekendraad, eletriekendraad, …

    zie elektriek, draad

    Den hond heeft den elentriekendraad van de lamp kapotgebeten! Al een geluk dat den elentriek niet aanstond.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Dec 2023 17:33
    1 reactie(s)

    #7082

    elentrieken
    (bnw,)

    bijvoeglijk naamwoord van elentriek

    SN/NL: elektrisch(e)

    veel uitspraak- en schrijfvarianten: elektrieken, ellentrieken, eletrieken, …

    zie ook elentriekendraad

    Fijn stof is er tegen dan ook niet meer, want de elektrieken auto lost dat op. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Dec 2023 17:33
    0 reactie(s)

    #7083

    overnijpen
    (ww., neep over, overgenepen)

    door nijpen in 2 splitsen

    zie andere samenstellingen bij nijpen

    Met de kniptang kunt ge een elentriekendraad overnijpen.

    Dat fietsslot hebben ze overgenepen met een grote tang.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Dec 2023 17:32
    0 reactie(s)

    #7084

    elentriek
    (de ~ (m.), geen mv.)

    elektrische stroom, elektriciteit

    zie ook: elantriek, elektriek, elektrieken

    Den elentriek is uitgevallen. Waar liggen de kaarsen?

    Daar stond de dieselgenerator die ik in de Brico had gekocht, naast elektriek ook overvloedig decibels, zwarte rook en fijn stof te produceren. (Louis van Dievel – vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Dec 2023 17:30
    18 reactie(s)

    #7085

    wegcode
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming moet op tijd en stond eens zijn woonst verlaten en hem in het openbaar begeven. Voor van punt A naar punt B te geraken, moet hij beroep doen op de wegcode, maar die verschilt in het Vlaams aanzienlijk van het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van alle essentiële en minder essentiële terminologie en uitdrukkingen m.b.t. wegen en verkeer.

    voertuigen:
    alleterreinwagen
    automatic
    belbus
    boemeltrein
    cabriard
    camion
    camionette
    clark
    crèmekar
    decapotabel
    directiewagen
    geit
    harley trapson
    hollandse mercedes
    hoogtestapelaar
    koekendoos
    ministadswagen
    mobilhome
    monovolume
    moto
    motocyclette
    opligger
    otto
    overbrengwagen
    piekuurtrein
    pletwals
    plooivelo
    railbike
    splitbusje
    staancaravan
    trambus
    triporteur
    trottinette
    velo
    vlieger
    volumewagen
    vorklift
    wagen
    warmeluchtballon

    wegen:
    afdraai
    autostrade
    baan
    baanvak
    buurtweg
    drievaksbaan
    egelwegel
    enkel richting
    enkelrichtingstraat
    expresweg
    fietsostrade
    gemeenteweg
    gracht
    grote baan
    heirbaan
    ijzerenweg
    kasseibaan
    kasseiweg
    kerkwegel
    kruispunt, conflictvrij ~
    laan
    lei
    macadam
    middenvak
    ovalen punt
    ovonde
    pechstrook
    pelotonremmer
    pijpenkop
    premetro
    ribbelstrook
    rijbaan
    rijvak
    rondpunt
    sens unique
    signalisatie
    signalisatiebord
    sluikweg
    tarmac
    teleferiek
    trage weg
    trottoir
    tunnelkoker
    tweevaksbaan
    vak
    velostrade
    verkeerssignalisatie
    viervaksbaan
    voetpad
    wegel
    wegenis
    wegsignalisatie

    parking:
    betaalparking
    carpoolparking
    overloopparking
    overstapparking
    parkingplaats
    pendelparking
    privéparking
    randparking
    voorstadsparking

    auto-onderdelen:
    achterruitontdooiing
    achterzetel
    alternateur
    amortisseur
    baarchoc
    bache
    bielle
    boîte
    chappement
    claxon
    embrayage
    faar
    frein
    gardeboe
    groene nummerplaat
    guidon
    handelaarsplaat
    jante
    joint de culasse
    kilometriek
    koffer
    moteur
    naft
    naftbak
    naftstop
    nummerplaat
    petrol
    pinker
    pinklicht
    plak
    remork
    ressort
    slijklap
    vervangstuk
    vis platinées
    vitesse
    vitessepook
    voorruitontdooiing
    wisselstuk
    z-plaat

    velo-onderdelen:
    buis
    fietskader
    fietszak
    frein
    jante
    pikkel
    slijklap
    soupape
    staander
    verzet
    vitesse
    zaal

    varia:
    aan de klap
    aanloopwagen
    abri
    accident
    accordeonfile
    achter de hoek
    afdraaien
    afstappen
    agglomeratie
    Amsterdammer
    antigel
    arret
    auto-accident
    autoconstructeur
    autocontrole
    autocontroleur
    autoinspectie
    automobielinspectie
    baancafé
    baandancing
    baanhotel
    baanrestaurant
    baanwinkel
    baan, onder de ~
    banden leggen
    banden steken
    bedding
    bedding, eigen ~
    bedrijfswagen
    belauto
    betalend parkeren
    bitterballenakkoord, het ~
    blok
    blokrijden
    bluts
    blutsen
    Bob
    bollen
    bushinder
    buskotje
    busterminus
    cabrioleren
    camionchauffeur
    camioneur
    camion, van de ~ gevallen
    carwash
    chauffeur
    controle
    copiloot
    corijder
    coupon
    De Lijn
    depanneren
    doodrijder
    doorvlammen
    dwarsen
    een rijdende doodskist
    eindstatie
    embrayeren
    enkelrichtingsverkeer
    ertegen plakken
    fietstelpaal
    filegolf
    firmawagen
    flitsmarathon
    flitspaalspookrijden
    flitspaalspookrijder
    garagepoort
    garagist
    gat, in iemands ~ zitten
    gelijkvormigheidsattest
    halt
    herspuiten
    het hol van Pluto
    hoffelijkheidscode
    ijsgang
    janettenbak
    kaart, grijze ~
    kaartjesknipper
    keuring
    keuringscentrum
    kreukelpaal
    kusttram
    laagvlieger
    lage-emissiezone
    langs
    leasingwagen
    lichten
    Lidar
    loonwagen
    maleur
    maneuver
    middenstatie
    middenvakrijder
    MOBIB-kaart
    mobiliteitsknoop
    monovolume
    motard
    NMBS
    nummerplaatherkenning
    occasie
    octopuspaal
    octopusplan
    omlegging
    ontruimingspijl
    op den boek vliegen
    op den trein, tram, velo
    overdreven snelheid
    parkeren, zich ~
    pechstrookrijder
    pikkel
    pinken
    pinkers opzetten
    platten band
    pollutienorm
    Porschist
    rechtsomkeer maken
    rijmplek
    rijpad
    rittenkaart
    roderen
    rommeltrein
    rood licht
    schouwing
    schouwingsbewijs
    schuilhuisje
    simonis
    simoniseren
    sjieken bak
    smijten, alles dicht ~
    sneeuwschuifelen
    sortie
    stadsnet
    statie
    stationeren
    stelplaats
    ster, vallende ~
    superflitspaal
    terminus
    toerijden
    trambedding
    tramterminus
    treinbedding
    treinbegeleider
    treinterminus
    TreinTramBus
    uitblutsen
    uitbollen
    uur, in ’t ~
    uurrooster
    veldvitesse
    velorijden
    verbodsteken
    verdwaalde reiziger
    verdwijnpaal
    verkeersaccident
    verkeersbelasting
    verkeerscode
    verkeershinder
    verkeersinbreukonmiddellijke inningminnelijke schikking
    verkeerswisselaar
    Vespist
    Vlaamse Thalys
    vlammen
    vliegwet
    vogelkotje
    voorbijsteken
    waar men gaat langs Vlaamse wegen
    wegbollen
    wegeniswerken
    wegenwerken
    wegpolitie
    wet betreffende de politie over het wegverkeer
    wielerterrorist
    wielertoerist
    ZOA
    zone 30
    zone 30-bord
    zonk
    zwaantje
    zwieren, op de bon ~

    > andere betekenis van wegcode

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Dec 2023 17:30
    10 reactie(s)

    #7086

    elektriekendraad
    (znw. de ~ (m.), -en)

    SN/NL: elektriciteitskabel

    wordt dikwijls in twee woorden geschreven, maar het is een samenstelling van ‘elektriek’ en ‘draad’, niet ‘elektrieken draad’
    → maar 1 klemtoon: e·lek·trie·ken·draad
    → veel uitspraakvarianten: elentriekendraad, ellentriekendraad, eletriekendraad, …

    zie elektriek, draad

    Den hond heeft den elektriekendraad van de lamp kapotgebeten! Al een geluk dat den elektriek niet aanstond.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Dec 2023 17:29
    1 reactie(s)

    #7087

    draad
    (zn. m.; draden)

    snoer,
    een elektrische geleiding die verbonden is aan een elektrisch apparaat

    Standaardtaal in België
    DS2015 standaardtaal

    zie ook elektriekendraad

    De elektrische draad van mijn strijkijzer is te kort. Ik moet een verlengdraad gebruiken om het in de pries te kunnen steken.

    …mijn schoonmoeder rolde de draad van het strijkijzer altijd heel strak rond het handvat… (forum.politics.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Dec 2023 17:28
    2 reactie(s)

    #7088

    elektrieken
    (bnw,)

    bijvoeglijk naamwoord van elektriek

    SN/NL: elektrisch(e)

    veel uitspraakvarianten: elentrieken, ellentrieken, eletrieken, …

    zie ook elektriekendraad

    Fijn stof is er tegen dan ook niet meer, want de elektrieken auto lost dat op. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Dec 2023 17:23
    0 reactie(s)

    #7089

    directiewagen
    (zn., m., ~s)

    Een occasie die door de directie van de garage of een andere firma relatief kort gebruikt werd – in de praktijk meestal een eufemisme voor een auto die voor testritten gebruikt is door de garage.

    googlementen: .NL (>5000), .BE (>38000)

    Volgens VD is het een wagen van de directie, maar er staat niets bij over dat die verkocht wordt

    zie ook verzamellemma wegcode

    Wrakken die perte totale waren en terug opgelapt werden, worden soms als directiewagens verkocht. Ge moet daar mee oppassen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Dec 2023 17:17
    0 reactie(s)

    #7090

    pijp
    (de ~, (v), ~pen)

    hol in de grond

    ook in samenstellingen zoals konijnenpijp, mollenpijp,…

    Van Dale 2013 online: gewestelijk

    Konijnenpijpen is geen werkwoord.

    Als het rustig is komen de konijntjes uit hun pijp.

    De Konijnenpijp is de bijnaam voor de Waaslandtunnel.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Dec 2023 17:16
    0 reactie(s)

    #7091

    pijp
    (de ~, (v), ~pen)

    hol in de grond

    ook in samenstellingen zoals konijnenpijp, mollenpijp,…

    Van Dale 2013 online: gewestelijk

    Konijnenpijpen is geen werkwoord.

    Als het rustig is komen de konijntjes uit hun pijp.

    De Konijnenpijp is de bijnaam voor de Waaslandtunnel.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door nthn op 28 Dec 2023 17:15
    0 reactie(s)

    #7092

    pijp
    (de ~, (v), ~pen)

    hol in de grond

    ook in samenstellingen zoals konijnenpijp, mollenpijp,…

    Van Dale 2013 online: gewestelijk

    Konijnenpijpen is geen werkwoord.

    Als het rustig is komen de konijntjes uit hun pijp.

    De Konijnenpijp is de bijnaam voor de Waaslandtunnel.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Dec 2023 09:09
    0 reactie(s)

    #7093

    mollenpijp
    (zn. v.; ~en)

    gang die mollen graven
    ook fig.: een smalle gang, doorweg

    vnw: mollengang, mollenrit

    zie ook pijp

    En vorige week kwam ik nog bij iemand die een uur lang een tuinslang in een mollenpijp had laten lopen. Ook dat helpt niet (nieuwsblad.be)

    een middeltje dat ik van een oud vrouwtje uit mijn buurt heb geleerd en dat echt werkt is het volgende
    een beetje hondenhaar in de mollenpijp stoppen je gaat dit misschien een paar keer moeten herhalen omdat hij altijd een beetje opschuift maar na een paar dagen krijg je hem of haar zo wel weg (tuinadvies.be)

    Speuren naar bosdieren, door een mollenpijp kruipen, balanceren tussen bomen, een liedje componeren op houtstammetjes … spelenderwijs verkennen de kinderen het bos met al hun zintuigen. (mechelen.be)

    Sarajevo, omsingeld door Servische troepen, had weer een opening naar vrij Bosnië. Een mollenpijp van 800 meter lang, 1 meter breed en anderhalve meter hoog. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Dec 2023 09:08
    0 reactie(s)

    #7094

    mokke
    (het ~, ~s)

    meisje, jonge vrouw
    NL mokkel

    vnw: griet, meisje

    Geert z’n nieuw lief is een knap mokke.

    OK we gon schiejen, den boel weurdt geteld
    mor voor mij zen de kosten, voor a is het geld
    REFREIN:
    ni mè mij he mokke, ni mè mij
    ni mè mij he mokke, ni mè mij
    ni mè mij he mokke, ni mè mij he mokke
    ni mè mij he mokke, ni mè mij
    (Katastroof)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Dec 2023 08:58
    0 reactie(s)

    #7095

    mogen
    (ww. mocht, gemogen)

    iets eten of drinken zonder het slecht te vinden, maar ook niet echt lekker; lusten

    vnw: lusten: die soep mag ik niet

    uitspraak in de prov. Antw.:
    ik mag, gij meugt, hij mag, wij meugen, golle meugt, zij/zolle meugen
    Klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren

    voltooid deelwoord zeldener ook gemoogd, gemocht

    vergelijk West-Vlaanderen: meugen, meugen meugen

    zie ook meug

    - De Paul mag wel lever, maar hij is er niet zot van.

    - Der zijn niet veel kinderen die spruitjes mogen.

    - Ons Alexje eet alles behalve witloof, dat mag hij niet.

    - “Veel zijnder die geen beulingen en meugen” – uit ‘Sinnepoppen’, Roemer Visscher, 1614

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Dec 2023 08:56
    7 reactie(s)

    #7096

    mogelijks
    (bw.)

    misschien, mogelijk(erwijs)

    vnw: misschien, eventueel

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    Dees woord komt mogelijks uit het Frans.

    reporter in Iedereen Beroemd: Morgen wordt het voorwerp van het jaar verkozen. Mogelijks is dat ‘drone’…

    Zware brand in Koekelbergse loods mogelijks toch aangestoken (hln.be)

    Quentin Houart mogelijks enkele weken out – KBVB

    Terreurverdachten die mogelijks aanslag planden op EK-fandorp … (knack.be)

    De mogelijks eerste democratische presidentswissel in de Congolese geschiedenis brengt chaos met zich mee. (vrt.be)

    Welke bagage blijft mogelijks bij SP.A? – De Standaard

    Reynders ontmoet mogelijks Congolees president Kabila (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Dec 2023 08:51
    3 reactie(s)

    #7097

    uitpuren
    (ww. puurde uit, uitgepuurd)

    tot in detail uitwerken van iets, verfijnen
    in kunst of literatuur gebruikt in VL (niet in mijnwoordenboek.nl)

    Typisch Vlaams: iets uitpuren: de essentie ergens uithalen: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5

    ‘Met man en macht’ heeft alles in zich om Vlaanderen te bekoren, te verleiden en acht weken lang aan zich te binden. Het is zo’n reeks die uitgepuurd is tot in het detail en verslavend werkt. In treinwagons en op etentjes in Vlaamse huizen zal het gonzen van enthousiasme. Bron: De Standaard

    De tentoonstelling bevat kunstwerken uit Belgische privéverzamelingen. Van de Polynesische eilanden zijn er de verfijnde en uitgepuurde sculpturen te zien. (Kunst uit Oceanië in Brussel)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2023 19:16
    0 reactie(s)

    #7098

    bussel
    (de ~ (m./v.), -s)

    bundel, bos

    standaardtaal in België (VRT-Taalnet)
    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen

    op de vertaallijst VL-NL van Dagelijkse Kost (Jeroen Meus): busseltje – bosje

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Den hovenier uit de buurt geeft ons dikwijls verniet een paar bussels prei mee.

    1 preibussel; 2 eetlepels olie; 20 gram hoeveboter; 1 konijn dat reeds versneden is; peper en zout; 1 eetlepel bloem; 300 ml witte wijn … (onskookboek.be)

    1 volledige selderbussel (zonder bladeren, enkel de stengels). 7 wortels. 2 grote rode paprika’s. 1 grote courgette (of 2 kleintjes). (lindsayslighthouse.com)

    Een bussel bloemen voor het vrouwtje en subtiel wat extra middelen losweken :) (oplossing.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2023 12:35
    6 reactie(s)

    #7099

    prettige feesten
    (uitdr.)

    wensen ter gelegenheid van Kerstmis en nieuwjaar

    Bron: https://taalverhalen.be/taalonderzoek/kerstwensen-lage-landen-nederland-belgie/
    Op deze kaart komt prettige feesten enkel in Vlaanderen voor

    Blijkens google 2023 komt het ook wel in .NL (>3000) voor maar veel minder dan in .BE (>21000)

    Schenk een cadeaubon Prettige Feesten: 1 keuze uit een brede waaier culinaire, avontuurlijke of ontspannende belevenissen voor 1 of meer personen. (cadeaubox.be)

    ACLVB Handel wenst iedereen prettige feesten en de beste wensen! (aclvb.be)

    We wensen iedereen een fijne vakantie en prettige feesten toe! Tot in 2023 (atheneumantwerpen.be)

    .Ik wens u een goede gezondheid voor uzelf en voor uw dierbaren, en prettige feesten. (Applaus op alle banken) (dekamer.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2023 10:38
    1 reactie(s)

    #7100

    prettige feesten
    (uitdr.)

    wensen ter gelegenheid van Kerstmis en nieuwjaar

    Bron: https://taalverhalen.be/taalonderzoek/kerstwensen-lage-landen-nederland-belgie/
    Op deze kaart komt prettige feesten enkel in Vlaanderen voor

    Blijkens google 2023 komt het ook wel in .NL (3000) voor maar veel minder dan in .BE (21000)

    Schenk een cadeaubon Prettige Feesten: 1 keuze uit een brede waaier culinaire, avontuurlijke of ontspannende belevenissen voor 1 of meer personen. (cadeaubox.be)

    ACLVB Handel wenst iedereen prettige feesten en de beste wensen! (aclvb.be)

    We wensen iedereen een fijne vakantie en prettige feesten toe! Tot in 2023 (atheneumantwerpen.be)

    .Ik wens u een goede gezondheid voor uzelf en voor uw dierbaren, en prettige feesten. (Applaus op alle banken) (dekamer.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2023 10:38
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.