Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #6551

    calson
    (de ~ (v./m.), ~en)

    mannenonderbroek
    ook kalson, caleçon

    < Frans: le caleçon, onderbroek met pijpen < It. calzoni < calza, kous

    Er hingen singletjes en calsonnekes op de wasdraad in de wind te drogen.

    In de winter draagt de Paul een lange calson.

    “In Aalst spreekt men over een caleçon. Dat was oorspronkelijk de naam voor de ‘herenonderbroek met korte of lange pijpen’, maar werd later ook voor die voor vrouwen gebruikt”, legt de taalexperte uit. (vrt.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 15:18
    0 reactie(s)

    #6552

    orgelist
    (zn. m.; ~en)

    orgelspeler, organist

    vnw

    znwb: Organist, inz. in toep. op iem. die op een kerkorgel speelt; – orgelspeler (op een modern hammondorgel e.d.). Ook orgeliste v., -s en -n.

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 7

    De restauratie zelf duurde zo’n twee jaar. Orgelist Luc Ponnet is zeer tevreden dat het zover is. (vrt.be)

    Het kan goedkoper, zei ik dan altijd, maar dan moet je bijbetalen voor de gitarist en de orgelist en de pianist en dat was ik telkens zelf. (demorgen.be)

    Toenmalig directeur Lies Kerkhofs vond dat zonde en contacteerde Luc Ponet, een orgelist uit Tongeren met wereldfaam. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 15:18
    0 reactie(s)

    #6553

    onnozelaar

    dom iemand, sufferd, sukkel, sul (ietwat zachter dan ‘idioot’ in semantiek)

    (Booms) ‘Gy sen onnozelaar, wi zet na een papfles oep 90 grâde, moe di kleine ’t ziekenhuis in ofwa??’

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 15:18
    1 reactie(s)

    #6554

    golf
    (de ~ (m.), ~ven; golfke)

    cardigan, gebreid vestje met knopen

    Windowpane Print Top with a Teal Vintage Cardigan (16525592859)
    Groene golf

    zie verzamellemma kledij

    ’t Is maar frisjes buiten, trek maar een golf bij aan.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 15:16
    3 reactie(s)

    #6555

    joeng
    (mv van joenk)

    kinderen, tieners, jongeren

    ook aanspreking: zie jong, jom, … (SN-NL: jongen)

    zie ook joenk, jong

    Als die joeng aan ’t spelen zijn is ’t hier altijd veel laweit.

    Ja joeng, ’t is ’t een en ’t ander tegenwoordig hé.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 15:15
    0 reactie(s)

    #6556

    novenant
    (voegw., voorz.)

    naargelang, naarmate

    zie ook navenant

    Het is novenant langs welke kant ge de berg beklimt.

    Sommige mensen moeten zich kleden novenant wie ze zijn.

    Regio Hageland
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 15:14
    0 reactie(s)

    #6557

    pirrewitje
    (het ~ (o), ~s)

    schepkarretje, steekwagentje, steekkarreke

    Fotothek df roe-neg 0006477 010 Beim Aufladen von Säcken

    Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): Aanmerking bij pirouette. Te Antwerpen is pirrewitje in gebruik als benaming voor een steekwagentje, een klein handwagentje om een zak te verplaatsen (Cornelissen-Vervliet 1899). Dit kan een bijvorm zijn van Pierewiet en Pirouette, maar ook een verbastering van frans brouette, kruiwagen, onder invloed van deze woorden en met bijgedachte aan het opwippen van den zak die vervoerd zal worden.

    ook in het Pajottenland

    zie pierewiet

    Da’s te zwaar om op te heffen, haal het pirrewitsje eens.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 14:47
    7 reactie(s)

    #6558

    kutlekkerke
    (het ~, ~s)

    schoothondje

    Filou DSC01224 ji
    Yorkshire terrier, voorbeeld van kutlekkerke

    vergelijk sacochenhond, buggyhond
    West-Vlaanderen: preutelekker

    “Als ne hond als de mijne naar u komt gestormd(Presa Canario) dan snap ik uw angst…en terecht, want ‘t kan uw leven kosten, mor zo’n klein kutlekkerke(me alle respect voor de eigenaar),dan ben je toch ne mongool da ge daar schrik van hebt????” (forum.mountainbike.be)

    Een tijd geleden was het echt een rage: bijna iedereen had van die Yorkshirehondjes en nu zijn het weer chihuahua’s, dat wordt hier allemaal over dezelfde kam geschoren: kutlekkerkes!

    Regio Hageland
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 14:36
    1 reactie(s)

    #6559

    meurg
    (bn.)

    1. gaar
    2. dronken
    3. bekaf

    < herkomst: murw

    Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt):
    “Zet de patatten af, ze zijn mörg genoeg.” Cornelissen-Vervliet (1899).

    andere uitspraak: meurrig, meurreg, murrig, mérf, mörrig

    1. Zijn de patatten al meureg?
    2. Toen ’m van ’t café kwam, was ’m meureg.
    3. Na een paar keer bergop en bergaf met zijne velo was de Jean zo meurg als iet.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 14:32
    7 reactie(s)

    #6560

    mérf
    (bn., bw.)

    murw, gaar(gekookt); (van personen) bekaf

    zie ook: meurg, murrig

    De iërappel zin mérf (de aardappelen zijn gaar).

    Ich bèn mérf (ik ben op, ik kan niet meer).

    Regio Haspengouw
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 14:29
    1 reactie(s)

    #6561

    pottendarm
    (bn.)

    straalbezopen, heel zat

    zie synoniemen bij: pottoe
    In Antw. Kempen: zo meurrig als nen aap & koekemeurrig

    De Joris was gistere echt pottendaarm! W’hebben hem nog naar huis mogen dragen.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 14:28
    0 reactie(s)

    #6562

    murrig
    (bn.)

    gaar

    zie ook meurg, mérf

    < murw

    Zijn de aardappelen nog niet murrig?

    Regio Limburgse Kempen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 14:25
    0 reactie(s)

    #6563

    meurg
    (bn.)

    1. gaar
    2. dronken
    3. bekaf

    < herkomst: murw

    Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt):
    “Zet de patatten af, ze zijn mörg genoeg.” Cornelissen-Vervliet (1899).

    andere uitspraak: meurrig, meurreg, murrig, mérf

    1. Zijn de patatten al meureg?
    2. Toen ’m van ’t café kwam, was ’m meureg.
    3. Na een paar keer bergop en bergaf met zijne velo was de Jean zo meurg als iet.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 14:24
    7 reactie(s)

    #6564

    gekort, wat is dat nu ~
    (uitdr. )

    wat maakt dat nu uit? welk voordeel heeft dat? wat heb je daar nou aan?

    ook korten, niet ~
    gekort zijn

    Wat is da na gekört da ge u een ongeluk loopt achter dien tram. Hij is toch weg.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 13:55
    5 reactie(s)

    #6565

    a
    (voegwoord)

    1) als, indien: voorwaardelijk (ook in West-Vlaanderen)
    2) dat, vooraf begeleid door een vz., bw, e.a.
    3) of

    Zie ook reacties

    >WK<

    1) A we gaan schilderen, plakken we eerst alles af wat we kunnen ondersmossen.

    A ge komt, brengt dan eens wat boes mee, ik betaal a da terug.

    A ’t da moet en a ’t da beter is, dan doen we dat.

    2) Tegen a ge aankomt van die lange autoreis, zullen we zorgen dat er ne warme maaltijd klaarstaat. Gene breugheliaanse maar toch ene waar ge genoeg mee gaat hebben.

    Vermits a we niet op reis gaan, kunnen we toch een louncheset voor op ’t terras kopen?

    Telkens a ’k ik aan iemand specifiek denk, kom ik die persoon tegen.

    3) Kunt ge is naar de klein zien a ze al wakker is.

    A ’t het ons uitkomt? Efkes in onze agenda zien dan.

    > andere betekenis van a

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 13:54
    9 reactie(s)

    #6566

    a
    (bezitt. adj. 2pe)

    uw (van u)

    deze vorm komt van uw, dat gediftongeerd werd tot ouw (de Brabantse vorm) wat in Antwerpen weer monoftongeerd is tot een aa-klank

    zie ook ou

    >WK<

    Dat zijn a woorden. Dat hebt gij gezegd.
    Dat is awen auto.
    Dat is awe man.
    Dat is a kind.
    Dat is a vrouw.

    > andere betekenis van a

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 13:53
    2 reactie(s)

    #6567

    kuttenbijter

    iets wat niet door de beugel kan, iets doen wat door géén normaal mens wordt gedaan.
    ook iets onmogelijks, onverstandig.

    Hij(zij) is een kuttenbijter.

    Dat is een kuttenbijter.

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 10 Jun 2025 13:50
    1 reactie(s)

    #6568

    pakkeman
    (de ~ (m.), ~nen)

    1. politieagent, gendarme
    2. boeman

    vnw:
    •agent, politieman
    •boeman

    gwnt (1950): m., (Zuidn.) 1. veldwachter, gendarm; 2. boeman.

    - synoniemen van pakkeman bij korenpater

    “Weurd gendarm… weurd gendarm
    De pakkeman mè de langen arm” De Strangers, Bij de Rijkswacht

    Zij maar braaf of de pakkeman komt u halen.

    Ge zoudt denken dat de pakkemannen wel iets beter zouden te doen hebben dan achter sportief rijdende burgers te jagen, wel, ge moogt iets anders denken. (Louis van Dievel – vrt.be)

    Maar toen moesten de pakkemannen – brigades uit drie omliggende steden zelfs – alles uit de kast halen om hier de zedigheid aan te scherpen. (knesselaarsnieuws.net)

    De pakkemannen aan de snelweg hebben het al lang verleerd om de transmigranten te melden aan de Dienst Vreemdelingen Zaken (DVZ). (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 13:36
    4 reactie(s)

    #6569

    pakkeman
    (de ~ (m.), ~nen)

    1. politieagent, gendarme
    2. boeman

    vnw:
    •agent, politieman
    •boeman

    gwnt (1950): m., (Zuidn.) 1. veldwachter, gendarm; 2. boeman.

    - synoniemen in andere regio’s bij korenpater

    “Weurd gendarm… weurd gendarm
    De pakkeman mè de langen arm” De Strangers, Bij de Rijkswacht

    Zij maar braaf of de pakkeman komt u halen.

    Ge zoudt denken dat de pakkemannen wel iets beter zouden te doen hebben dan achter sportief rijdende burgers te jagen, wel, ge moogt iets anders denken. (Louis van Dievel – vrt.be)

    Maar toen moesten de pakkemannen – brigades uit drie omliggende steden zelfs – alles uit de kast halen om hier de zedigheid aan te scherpen. (knesselaarsnieuws.net)

    De pakkemannen aan de snelweg hebben het al lang verleerd om de transmigranten te melden aan de Dienst Vreemdelingen Zaken (DVZ). (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 13:33
    4 reactie(s)

    #6570

    glattig
    (bn.)

    glad, gelettig, gelattig

    zie ook gladdig, gladderig, glets

    Leiestreek: slerig

    In de winter kan de weg nog al es glattig zijn als het heeft gevrozen (vriezen).

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 13:28
    3 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.