Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
gras
uitspr. Westhoek /hès/ [hɛs], met weglating van de r
ook prov. Antw. /gès/ [gɛs]
Het gès staat hoog. (Kempen)
‘k Kunne t’hès nie afrien, want ‘t reint. (’k Kan ’t gras niet afrijden, want ’t regent)
‘t hès es lank want de hèsmachine es kapot. (’t Gras is lang, want de grasmaaier is stuk)
gras; uitspr. Westhoek /hès/ [hɛs]
met weglating van de r
ook prov. Antw. /gès/ [gɛs]
Het gès staat hoog. (Kempen)
‘k Kunne t’hès nie afrien, want ‘t reint. (’k Kan ’t gras niet afrijden, want ’t regent)
‘t hès es lank want de hèsmachine es kapot. (’t Gras is lang, want de grasmaaier is stuk)
marionet, staafpop, opgedirkte, stijve hansworst (poppenkast)
Ze worden ook wel “voddebalen” genoemd vanwege hun kledij gemaakt van vodden. De kop, onderarmen en onderbenen zijn van hout, de poppen zijn 50 à 60 centimeter hoog en worden met 2 ijzeren stangen bewogen.
< Italiaans Pulcinella
(Antwerpen, Mechelen en Brussel) zie voor Brussel pouchinelle
In de betekenis ‘hansworst’ is poesjenel Belg.-Ned. volgens het RBBN
Van Dale:
1. traditionele pop van vooral Antwerpse poppentheaters
Met zo’n poesjenellen in de regering moeten wij het stellen.
bezorgen, sturen, doen toekomen
DS2015: standaardtaal
Van Dale online: BE, bezorgen, doorgeven
- een brief, gegevens, informatie overmaken
Uw dossier zal worden overgemaakt aan het parket van eerste aanleg.
Ik moest u de groeten van de Jean overmaken.
- iemand die steeds ruzie zoekt
- en gij de mijn, ’t zal niet waar zijn
’t Is nen echte klotegerard, als ge hem tegenkomt zit het er tegen.
Heel die muur nog metsen? Klotegerard!
geen volk, niets te beleven
letterlijk: klotendood
Ben je naar dat gratis optreden geweest op de markt in Brugge?
Ja, maar het was er kluutedood
spatader
→ Frans la varice
Mijn tante heeft van die dikke varissen op haar benen. Het lijken wel kabels.
spatader
→ Frans la varice
Mijn tante heeft van die dikke varissen op haar benen. Het lijken wel kabels.
iets zien, doorzien, op iets letten, merken
Ik had het ook op dat het percies niet botert tussen die twee.
Die gast heeft dat niet op dat em twee verschillende kousen aanheeft.
Hedde da nog ni oep gehad?/
Hebt ge dat nog niet gemerkt?
nadeel, ongelijk of kwaad berokkenen
< Frans: faire tort à quelqu’un
ook in Antw.
Met zijne wagen op een circuit rijden, daar doet hij niemand toor mee.
1. stucwerk doen, stuken, plaasteren, beplaasteren
2. kleven, plakken
3. bevlekken
4. in bepaalde stukken verdelen
5. kleverig zijn
WNT:
1. Met pleister of leem besmeren.
2. Met een kleefstof aan of op iets bevestigen, vastkleven, plakken.
3. Plekken of vlekken maken of krijgen, besmeuren. Daarnaast ook Plakken.
4. Van grond. In plekken verdeelen, in bepaalde stukken deelen. Verouderd. (in de Kempen nog in gebruik)
5. Kleven, kleverig zijn. Gewestelijk, b.v. in het Haspengouw, Kempen
1. De man van mijn vriendin heeft de gang met plaaster geplekt.
“Met calck plecken”, Plantijn (1573).
2. Moeders kunnen hun kinderen soms achter het behang plekken.
Er hangt zoveel gelei aan de pot dat het aan mijn vingers blijft plekken.
“Tegen den wandt plecken”, Plantijn (1573)
3. Ge hebt mijn T-shirt helemaal onder geplekt met verfspatten.
“Muren plekken als zij vochtig worden”, De Bo (1873)
4. Het kerkhof is in verschillende plekken verdeeld. Elke overledene heeft zijn eigen plek.
5. Pas op! De sjambrangs zijn pas geschilderd, De verf plekt nog.
Appel + perenstroop, Luikse siroop
zie ook: poepsiroop, proes
Klik op de afbeelding
Mijn moeder eet elke morgen poepgelei op haar boterham.
“… het geheim van Jans ouderdom "gewoon doen, en een dagelijkse portie “poepgelei”." “Poepgelei”, oftewel “echte Luikse siroop” is een appel- en perensiroop die dient als beleg bij brood. De term “poepgelei” wordt vooral in de Antwerpse Kempen gebruikt." (deredactie.be)
Appel + perenstroop, Luikse siroop
zie ook: poepsiroop, proes
variant: poepjelei
Klik op de afbeelding
Mijn moeder eet elke morgen poepgelei op haar boterham.
“… het geheim van Jans ouderdom "gewoon doen, en een dagelijkse portie “poepgelei”." “Poepgelei”, oftewel “echte Luikse siroop” is een appel- en perensiroop die dient als beleg bij brood. De term “poepgelei” wordt vooral in de Antwerpse Kempen gebruikt." (deredactie.be)
zie siroop
Klik op de afbeelding
Een boterham met poepsiroop.
zie siroop
Klik op de afbeelding
Pannenkoeken met poepsiroop en bruine suiker.
bord
zie ook: talloor, telloor
< Frans tailloir, tailler
Hageland, West-Vl., Gent, Antw.: talloor
Brugge : taljoare
MNW: taeljoor: schotel voor het snijden van vlees
tafelbord: 16de en 17de E.
WNT: bij teljoor
gewestelijk ook m. en vr., mv. teljoren. Daarnaast taljoor (in meer fransche spelling tailloor enz.); telloor, talloor, in een groot deel van Brabant en in het Land van Waas; talloore (vr.), in ’t Zuid-Oosten van Vlaanderen; teljer, bij Schuermans (1865-1870). In ’t Westvl. is een vr. taljoore, teljoore.
Bord, schotel, waarop vleesch wordt voorgesneden (in dezen zin lang verouderd); vervolgens, en dit is reeds in ’t Middelnederlands de gewone bet.: tafelbord, etensbord, bord.
Men gebruikt diepe en platte teljoren om te eten, een diepe teljoor voor de soep en een platte teljoor voor de groenten en de patatten.
bord
zie ook: talloor, telloor
> fr. tailloir, tailler
Hageland, West-Vl., Gent, Antw.: talloor
Brugge : taljoare
MNW: taeljoor: schotel voor het snijden van vlees
tafelbord: 16de en 17de E.
WNT: bij teljoor
gewestelijk ook m. en vr., mv. teljoren. Daarnaast taljoor (in meer fransche spelling tailloor enz.); telloor, talloor, in een groot deel van Brabant en in het Land van Waas; talloore (vr.), in ’t Zuid-Oosten van Vlaanderen; teljer, bij Schuermans (1865-1870). In ’t Westvl. is een vr. taljoore, teljoore.
Bord, schotel, waarop vleesch wordt voorgesneden (in dezen zin lang verouderd); vervolgens, en dit is reeds in ’t Middelnederlands de gewone bet.: tafelbord, etensbord, bord.
Men gebruikt diepe en platte teljoren om te eten, een diepe teljoor voor de soep en een platte teljoor voor de groenten en de patatten.
bord, ook telloor, teljoor, taljoor
< Frans: tailloir: hakbord
etymologie bij teljoor: “Het eerste voorkomen was in 1441 in de betekenis ‘schotel, vooral dienend voor het snijden van vlees’. Het wordt in Nederlandse dialecten ook gespeld als taljoor.” (N. van der Sijs (2006), Klein uitleenwoordenboek)
Ik heb alles op mijn talloor opgegeten.
Hij heeft zijn talloor opgeten.
Neem eens talloren uit de kast! We gaan eten.
bol met een bepaalde geur (naftaline?), ter bescherming van wollen kleding tegen motten
Klik op de afbeelding
Algemeen Nederlands: mottenbal
Ons moeder legde vroeger altijd mottebollen in de kast. Die geur behoort tot mijn kinderjaren en zal ik nooit vergeten.
Het vorkvormig beentje van een kip. Het bijgeloof wil dat, als men met twee personen elk een kant van het beentje vasthoudt en elk een wens doet terwijl men aan het beentje trekt, degene die het grootste stuk overhoudt die zijn wens zal uitkomen.
Waarschijnlijk afkomstig uit het Engels: wishbone.
Klik op de afbeelding
Bij het eten van kip houden papa en ik altijd de wiesboom vast.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
