Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
examen
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij examen: Ontleend aan latijn examen, frans examen. In Zuid-Nederland kent men ook een vorm exaam.
Op een exaam moogt ge niet afschrijven.
nieuwslezeres 20/12/2014 op één: ‘De studenten hebben exaams…’
“Het exaam bestond uit 2 vragen. Het “uiterst maximum” was 4,5 uur om ze op te lossen, maar uiteindelijk liep het mondeling e.d. uit tot een goeie 5-5,5 uur." (wina.be 9 jun. 2015)
blauw
alleen predicatief gebruikt, behalve voor een onzijdig woord in het enkelvoud, bv. een blaut bloemeke.
Voor een mannelijk, vrouwelijk en meervoudig woord is het ‘blauw’: nen blauwe stoel, een blauw tafel, de blauw bloemekes.
uitspraak in Antwerpen: bloot
Kempen: blaut (Lier), blaat
idem voor graut en raut (rauw, bv. raut vlees)
Hij zag blaut (bloot) van de kou.
De lakens en de fluwijnen waren blaut.
“Ze slaagt mij bont en blaut.” (Zjuul Krapuul, Mijn liefken is veranderd)
Jong Vld Temse wordt ‘Jong Blaut’: “Klaar voor een nieuwe start" (hln.be 5 feb. 2019)
“Bijzonder Mooie en zeer complete Suzuki Intruder 1500 LC. moet voor de zomervakantie weg! Kleur blauwt metallic met veel chroom.” (2dehands.be 20 nov. 2018)
blauw
alleen predicatief gebruikt, behalve voor een onzijdig woord in het enkelvoud, bv. een blaut bloemeke.
Voor een mannelijk, vrouwelijk en meervoudig woord is het ‘blauw’: nen blauwe stoel, een blauw tafel, de blauw bloemekes.
uitspraak in Antwerpen: bloot
Kempen: blaut (Lier), blaat
idem voor graut en raut (rauw, bv. raut vlees)
Hij zag blaut (bloot) van de kou.
De lakens en de fluwijnen waren blaut.
“Ze slaagt mij bont en blaut.” (Zjuul Krapuul, Mijn liefken is veranderd)
Jong Vld Temse wordt ‘Jong Blaut’: “Klaar voor een nieuwe start" (hln.be 5 feb. 2019)
“Bijzonder Mooie en zeer complete Suzuki Intruder 1500 LC. moet voor de zomervakantie weg! Kleur blauwt metallic met veel chroom.” (2dehands.be 20 nov. 2018)
blauw
alleen predicatief gebruikt, behalve voor een onzijdig woord in het enkelvoud, bv. een blaut bloemeke.
Voor een mannelijk, vrouwelijk en meervoudig woord is het ‘blauw’: nen blauwe stoel, een blauw tafel, de blauw bloemekes.
uitspraak in Antwerpen: bloot
Kempen: blaut (Lier), blaat
idem voor graut en raut (rauw, bv. raut vlees)
Hij zag blaut van de kou.
De lakens en de fluwijnen waren blaut.
“Ze slaagt mij bont en blaut.” (Zjuul Krapuul, Mijn liefken is veranderd)
Jong Vld Temse wordt ‘Jong Blaut’: “Klaar voor een nieuwe start" (hln.be 5 feb. 2019)
“Bijzonder Mooie en zeer complete Suzuki Intruder 1500 LC. moet voor de zomervakantie weg! Kleur blauwt metallic met veel chroom.” (2dehands.be 20 nov. 2018)
likken, lekken
Woordenboek der Nederlandsche Taal: lakken: Likken; als bedr. ww. zoowel met de zaak waaraan gelikt wordt als met die welke men door likken tot zich neemt, als object. Veelal in fig. verband. In Noord-Nederland weinig of niet bekend.
zie ook uitlakken, oplakken, aflakken
De Jean die lakt niet aan zijn crème-glace, die bijt er in.
de juiste maat, op het randje van te klein
uitspraak in Antwerpen: passemotshe
Het kleed van ons Paulientje is maar passemotje: binnen een paar maanden kan ze er niet meer in.
schattig, lief en grappig
Woordenboek der Nederlandsche Taal: knoddig: Bnw.
1. Kluchtig, vermakelijk, koddig. In N.-Nederl. verouderd maar in het Zuiden nog bekend (Schuerm. (1865-1870), Tuerl., Corn.-Vervl.).
2. Volgens De Bo (1873) beteekent knoddig in ’t Westvl.: schoon, bevallig, niet: koddig.
vergelijk koddig
Wat een knoddig hondeke!
Zie hoe knoddig, dat meisje met die treskes boven op haar koppeke!
Officieel: Kleine Nete, rivier die ontspringt in de buurt van Arendonk en Postel en in Lier samenvloeit met de Grote Nete.
De naam Nete is van Keltische oorsprong en betekent zoiets als de walmende.
Hnita in 726, Nita in 1008, betekent waarschijnlijk de blanke, de glanzende, de heldere. (Wikipedia)
.jpg)
De Klein Neet in Herentals
De Grote Neet in Lier
Grote Neet in Herenthout.
Nu is de Neet ingedijkt, maar vroeger overstroomde ze bijna elk jaar en als het vroor gingen we schaatsen op de ondergelopen beemden (bempd).
Mijn jeugdjaren heb ik dikwijls doorgebracht bij mijn memoe die niet ver van de samenvloeiing van de Klein Neet en de Grote Neet woonde en waar ik als kind heb leren zwemmen in het Netekanaal.
Een deel van de film Pallieter uit de jaren 70, werd opgenomen aan’t Schipke aan de Grote Neet in Herenthout (foto 3)
“Waar de drie kronkelende Nethen een zilveren knoop leggen”. (Felix Timmermans)
> andere definitie van neet
neen
uitspraak met scherplange e: nieët, nijë(t), niejet
Woordenboek der Nederlandsche Taal: De oudere taal gebruikt soms ‘niet’ in gevallen waar men nu ‘neen’ zegt: te weten om te ontkennen wat gevraagd is of onderstellenderwijze is gezegd.
“Soudet gy daer na wachten …? Niet, mijne dochters” Statenbijbel, (ed. 1688).
- Ge gaat die vent zijn goesting geven, niet?
- Niejet gij!
> andere definitie van neet
neen
uitspraak met scherplange e: nieët, nijë(t), niejet
Woordenboek der Nederlandsche Taal: De oudere taal gebruikt soms ‘niet’ in gevallen waar men nu ‘neen’ zegt: te weten om te ontkennen wat gevraagd is of onderstellenderwijze is gezegd.
“Soudet gy daer na wachten …? Niet, mijne dochters” Statenbijbel, (ed. 1688).
- Ge gaat die vent zijn goesting geven, niet?
- Niejet gij!
> andere definitie van niet
neen
uitspraak met scherplange e: nieët, nijë(t), niejet
Woordenboek der Nederlandsche Taal: De oudere taal gebruikt soms ‘niet’ in gevallen waar men nu ‘neen’ zegt: te weten om te ontkennen wat gevraagd is of onderstellenderwijze is gezegd.
“Soudet gy daer na wachten …? Niet, mijne dochters” Statenbijbel, (ed. 1688).
> zie andere definitie van niet
- Ge gaat die vent zijn goesting geven, niet?
- Niejet gij!
opnieuw
ook opternief, oeptnieft, oepternieft
Bij het downloaden van die bestanden was de internetverbinding ineens weg en moest ik opternieuw beginnen.
stro
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In tal van vlaamse en brabantse dialekten komt strood (stroot) voor, waarvan de oorsprong niet duidelijk is.
Het stroot, voor het strooien dak te herstellen, ligt al gereed in de voorhof.
> andere betekenis van stroot
keel, strot
Komt net zoals “strot” van het Engelse “throat”
Stroot is thans gewestelijk nog in gebruik.
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Middelnederlands strot(te). Daarnaast in ’t Middelnederlands strote, stroot, dat tot in de 17de eeuw, althans in geschrifte, zeer verbreid was.
Die brakke spinazie krijg ik niet door m’n stroot. Ge hebt er een handsvol zout bijgedaan ipv. een snuifje.
’A’ge ni oeppast groebbel (groebbelen) ‘k ’a sebiet bâ a stroot!’ (Booms)
> andere betekenis van stroot
kinderspel, tikkertje
zie ook katteken de leste
- Gaan we katteke spelen?
- Katteken op den hoge of katteken op den blauwe? (blauwe steen = dorpel).
gemaakt van caoutchouc
ook katsjoe
zie ook botten, rubberen ~
Ze doet altijd katsjoe handschoenen aan voor te kuisen.
“En ik denk dat ik mij toch eens ‘caoutchoue botten’ (rubber laarzen) ga aanschaffen, want zo op mijn sleffers in mijnen hof werken is me toch wat te riskant aan het worden!” (uit een blog)
vooruitstekende kin
Hij is een keigoeie zanger maar hij heeft een mottige knut.
radijs
Moeder, eten we vanavond nog eens knolleke(n)s met platte kaas?
kruipen
znwb: krevelen (krafelen, kreffelen, kruifelen): Zich vlug en min of meer moeizaam, wriemelend bewegen: krabbelen, scharrelen.
vgl. kreuffelen; rechtkruifelen
Hoorde op radio 1 de presentatrice zeggen: ‘Wat is dat toch met al die jongeren di eeen berg op willen kruifelen.’ (Ze zei bijna kroffelen)
Allee, kruifelt maar in uw bed. ’t Is tijd om te gaan slapen.
Hij viel uitgeput op de grond. Kruifelde terug recht, maar viel uiteindelijk toch definitief neer.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
