Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
het gevoel van Vlaamstalige Brusselaars die zich in de eerste plaats met Brussel identificeren en minder of niet met Vlaanderen
Stadsfiloosof Philippe Van Parijs sprak van een Brussel-gevoel, verwijzend naar Brusselaars die zich eerder met de hoofdstad identificeerden en dat ook in hun stemgedrag uitten – hij durfde zelfs gewag te maken van een “koloniale” verhouding van de overige gewesten ten opzichte van de hoofdstad. (demorgen.be)
Alle Vlaamse partijen moeten er rekening mee houden dat er een soort ‘Brusselgevoel’ is ontstaan bij Nederlandstalige Brusselaars. (standaard.be)
En toch speelt een afkeer voor Vlaanderen in het Brusselgevoel van een aantal Brusselaars zeker mee, zegt VUB-onderzoeker Rudi Janssens. (knack.be)
Iedereen komt van elders, maar wat we gemeenschappelijk hebben is onze toekomst. Dat is het Brusselgevoel. (kifkif.be)
De bobo’s en hipsters bij Union, de ruige arbeiders bij RWDM en de dikke nekken bij Anderlecht, dat zijn de supportersclichés. Of dat nog klopt? “In elk geval teren de drie clubs op een authentiek Brusselgevoel.” (vrt.be)
tekeergaan, roepen en tieren
vnw: razen, tekeergaan, tieren, herrie schoppen
znwb: Van pers.: razen en tieren, bulderen; te keer gaan; ook: herrie schoppen, rumoer maken enz.; vaak in de verb. vloeken en tempeesten.
Van pure razernij ging hij welhaast door het dak van het Jan Breydel, Hein Vanhaezebrouck. In scherpe volzinnen maakte hij de arbitrage met de grond gelijk. (…) ‘Eén man heeft de 25.000 Brugse supporters tevreden gemaakt’, zo tempeestte achteraf Vanhaezebrouck.
Ray heeft in zaken van Geloof en Zeden werkelijk op sommige momenten getempeest tegen mij en daarbij mijn privé met naam en toenaam met alles erop en eraan voor de leeuwen gegooid. (blog.seniorennet.be)
Hoor het tempeesten, dat politiek beest, tegen wat het ervaart als onkunde, lafheid, hypocrisie of de tekenen des tijds. (hln.be)
wielerterm: hard rijden, er de pees opleggen, de hel laten losbarsten
Wielersportwoordenboek (Jan Luitzen – 2009): Belg.N. – enorm hard fietsen
Jargon & Slang van Wielrenners (Marc De Coster – 2017): Vlaams voor zeer hard fietsen
De finish ligt ook nog eens na de 18 kilometer lange Grote Beltbrug, waar het helemaal kan tempeesten. (sporza.be)
We maken ons op voor een lekker ouderwetse Gent-Wevelgem waarin het opnieuw dreigt te tempeesten. (gva.be)
Hoe slechter het weer, hoe liever Lucien het had. hij kon er zijn concurrenten mee tempeesten, zoals in Paris-Roubaix 1938 (kw.be)
“Vroeger kwamen we naar deze koers met knikkende knieën want het kan fel tempeesten in De Moeren.’ (nieuwsblad.be)
tekeergaan, roepen en tieren
vnw: razen, tekeergaan, tieren, herrie schoppen
znwb: Van pers.: razen en tieren, bulderen; te keer gaan; ook: herrie schoppen, rumoer maken enz.; vaak in de verb. vloeken en tempeesten.
Van pure razernij ging hij welhaast door het dak van het Jan Breydel, Hein Vanhaezebrouck. In scherpe volzinnen maakte hij de arbitrage met de grond gelijk. (…) ‘Eén man heeft de 25.000 Brugse supporters tevreden gemaakt’, zo tempeestte achteraf Vanhaezebrouck.
Ray heeft in zaken van Geloof en Zeden werkelijk op sommige momenten getempeest tegen mij en daarbij mijn privé met naam en toenaam met alles erop en eraan voor de leeuwen gegooid. (blog.seniorennet.be)
Hoor het tempeesten, dat politiek beest, tegen wat het ervaart als onkunde, lafheid, hypocrisie of de tekenen des tijds. (hln.be)
stormen
vnw: stormen
znwb: Stormen
gwnt: stormen
Tempeesten, gebaseerd op Shakespeares laatste stuk De Storm, mist een doorgedreven visie. Ofwel breng je het als een filosofische vertelling over macht, … (standaard.be)
Onweer, bakken stortregen en hagelbuien… het was echt tempeesten, alsof de wereld ging vergaan. (pipa.be)
De godganse dag had het getempeest, maar omdat Peer Blues nu eenmaal in een tent plaatsvindt, viel het qua modder nogal mee. (hbvl.be)
Totaal tegenstrijdige geluiden echter in het Franse zuiden, waar het dagenlang apocalyptisch getempeest heeft, met zware overstromingen en stormen à volonté. (demorgen.be)
Toen Hurricane Ivan er een dik jaar geleden over het land, meer bepaald Panama City Beach, tempeestte, werd ook de SeaBreeze Winery geteisterd.(knack.be)
postzegel, zegel
zie ook temper, timber, kopken
vnw: postzegel
< Frans timbre-poste
“Den Tember” is ook de naam van de oude postzegeldrukkerij in Mechelen. Gedurende 125 jaar werden aldaar alle Belgische postzegels gedrukt. (mechelenblogt.be)
Tember van Belgisch-Congo uit 1925
Ik moet nog een tember op de brief plakken, dan kan hij op de post.
eetbord
wnt bij teljoor:
Daarnaast taljoor (in meer fransche spelling tailloor enz.); telloor, talloor, in een groot deel van Brabant en in het Land van Waas; talloore (vr.), in ’t Z.-O. van Vlaanderen; teljer, bij Schuermans (1865-1870). In ’t Westvlaams is een vrouweijke taljoore, teljoore.
Bord, schotel, waarop vleesch wordt voorgesneden (in dezen zin lang verouderd); vervolgens, en dit is reeds in ’t Middelnederlands de gewone betekenis: tafelbord, etensbord, bord.
zie ook zie ook teljoor, iets op zijn ~ krijgen
“Moe, pakt es de telloren uit de kast.”
“Stel u gerust: uit uw telloor zal ‘m niet mee-eten. Nietwaar, Floske? Gij lust het alleen maar van vrouwke’s telloor?”
(Johan Fabricius – 2013 – ?Fiction https://books.google.be/books?isbn=9025863604)
meter voor nutsvoorzieningen
vnw: meter voor water, gas, elektriciteit
Typisch Vlaams: gasteller/waterteller/… In Algemeen Nederlands wordt ‘teller’ alleen gebruikt in ‘kilometerteller’. Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
zie ook compteur, elektriciteitsteller
Bekisting rond teller van de gas + eventueel bureau hier rond uitwerken. (twizzi.be)
De garage heeft een aparte teller voor de elektriciteit (zimmo.be)
De koudwaterverdeling gebeurt vanaf de stijgleidingen dit vanaf de individuele tellers in de kelder. (woestyn.com)
kepke watste veur dien moel mos doon om urges noa binnne te moge
VL : mondmasker
NL: mondkapje
Zonger moelkepke kumste huu den daag nurges mië in.
achterdeel, kont, zitvlak
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
(eigenl.) onbeholpen schaatsen; krabbelen, grabbelen, zwoegen
VD BE; informeel, iteratief van krassen
vnw:
•knoeien, een smeerboel maken
•krabbelen, spartelen
vgl. rechtkrasselen; opkrasselen
Christophe Smeets ziet Torpedo krasselen en toch winnen (TITEL) (HN 29.10.08)
“Even later krasselde de 61-jarige gewoon terug recht, kroop van de sporen het perron op.” (HLN 01.01.09)
- niet goed behandelen, verknoeien
- bewerken, manipuleren, hanteren
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
knoeien
zie ook sjoefelaar
Hare man is zo vol van zijn eigen dat hij alles kan, met zijne mond; hij sjoefelt meer dan dat hij iets fatsoenlijk maakt.
vnw: (fig.) domoor, dom en koppig persoon
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Prov. Antw.: ne /stienezel/ ook /steinezel/
zie: steenezel, zo koppig zijn gelijk ne ~
Het is ne loempe steenezel
Chris en Wendy van ‘t Gerecht in Turnhout zitten nog in de race voor het tv-programma ’Mijn Restaurant’ en die race wordt vermoeiend. Bij een interviewafspraak stuurt Chris zijn kat, want hij is voetballen en Wendy noemt hem een “koppige steenezel”. HBVL 260509)
dwarsligger
zie ook dweizigaard, dweis
Hangt ge den dweizerik weer uit? Straks komt ge weer een accident tegen.
Als ge niet wilt luisteren naar goeie raad en den dweizerik wilt uithangen, dan moet ge achteraf bij mij niet komen klagen.
kikker
Van Dale 2005: kikker
zie ook veus, vors, puit, peut, kikveus
vgl vorsenslidder, kikkerdril, veusseslidder
De kikvors sprong uit het water op de oever dicht tegen mijn voeten. Waarschijnlijk om te kijken of ik zijn prinses was, maar hij was rapper vroem het water in, dan hij eruit kwam.
wereldexpositie, wereldtentoonstelling
Wereldexpo in Antwerpen in 1894
niet in Van Dale 2015 online
google 2015: .BE (>42.000) ; .NL (>9.000), vele ivm BE
deredactie.be: België trekt met innovatief paviljoen naar Wereldexpo
nieuwsblad.be: Hevige rellen in Milaan na opening wereldexpo
SN/NL: boterhamworst
uitspraak:
in Antw.: espewöst
in W-Vl: espewost(e)
zie ook hesp
Ja madam en voila zie: tien schelletjes hespewoste en dat ’t mag smaken, zunne.
onmiddellijk, direct, meteen
Taaladvies.net: Ik doe dat meteen is in elk geval standaardtaal in het hele taalgebied. Ik doe dat gelijk is standaardtaal in Nederland. Het is onduidelijk of het gebruik van gelijk in de betekenis ‘(zo) meteen’ ook in België tot de standaardtaal gerekend kan worden.
regio: Antwerpse Kempen en standaardtaal in Nederland
“Schiet op, de voorstelling begint gelijk. (standaardtaal in Nederland)” Taaladvies.net
Dat zal ik gelijk regelen.
Ik ben gelijk content, nu dat ik u zien.
Ik ga d’er gelijk aan beginnen se, as ge ’n secondje kunt wachten.
> andere definities van gelijk
boterhamworst met de afbeelding van de hond Samson
zie ook roos rolleke
“Waar is de tijd dat ik nog samson worst kreeg bij de slager?” (facebook)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
