Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
vroedvrouw, baker
ook: achterwoarsterigge
Z’èt ekocht mi d’achterwoareege.
ekster
uitspraak dikwijls met verkorte lange a, o.m.: okster, oster, aster, akster, aaster, …
ten oosten van de Schelde vooral hanne, hanneke, …
ook regio West-Vlaanderen
merk op: veel woorden die in het Nederlands een lange of korte a hebben, hebben in het Vlaams een zware e; hier is echter het omgekeerde gebeurd, en heeft het Nederlands een e-vorm gekregen (de zware e heeft daar nooit bestaan, maar is in korte/verkorte vorm amper tot niet te onderscheiden van de korte Nederlandse e), terwijl in het Vlaams de a-vorm de bovenhand heeft gehaald
Wa is nou weeral ’t verschil tussen ne meirlaan en een aakster?
op niets trekken, op geen kloten trekken, op geen voeten trekken
ook: op geen bal trekken, op genen bal trekken
Het trekt op genen bal van verhaalinhoud, de effecten derintegen zijn wel goed, maar ze zijn veel te ver van de tekenfilms afgeweken (cinenews.be)
Eerst had ik gedacht van het embleem volledig uit Carbon te maken, maar dit trok op geen ballen vond ik. (bimmerboard.be)
Alleen hun testen en hun adviezen trekken op geen ballen. (forum.mountainbike.be)
iets dat zeer moeilijk is, een zware opgave
Weg naar 2024 dreigt col buiten categorie te worden. Het regent onheilsberichten over de toekomst van de regering-De Croo. (DS)
Met de gedwongen verkoop van Centea door KBC volgt nu de grote stap voorwaarts, de col buiten categorie. (Kanaal Z)
De extra kosten voor voor defensie worden buiten de begroting gehouden, daarmee is ze een col van de buitencategorie aan het worden. Schulden zijn schulden. (Bron: de krantencommentaren)
“Alles wordt duurder, ook het geven van een startschot. Nergens anders weten ze dat beter dan in Brugge. Amper 7.500 euro betaalde burgemeester Patrick Moenaert in 1998 om de Ronde van Vlaanderen op gang te schieten. Die prijs heeft sindsdien een serieuze versnelling genomen: de West-Vlaamse hoofdstad betaalt dit jaar liefst 500.000 euro voor het pistool in de handen van Dirk de fauw. De Ronde mag dan een monument zijn, het prijskaartje is stilaan een col buiten categorie geworden. (KW)
iets dat zeer moeilijk is, een zware opgave
Weg naar 2024 dreigt col buiten categorie te worden. Het regent onheilsberichten over de toekomst van de regering-De Croo. (DS)
Met de gedwongen verkoop van Centea door KBC volgt nu de grote stap voorwaarts, de col buiten categorie. (Kanaal Z)
De extra kosten voor voor defensie worden buiten de begroting gehouden, daarmee is ze een col van de buitencategorie aan het worden. Schulden zijn schulden. (Bron: de krantencommentaren)
“Alles wordt duurder, ook het geven van een startschot. Nergens anders weten ze dat beter dan in Brugge. Amper 7.500 euro betaalde burgemeester Patrick Moenaert in 1998 om de Ronde van Vlaanderen op gang te schieten. Die prijs heeft sindsdien een serieuze versnelling genomen: de West-Vlaamse hoofdstad betaalt dit jaar liefst 500.000 euro voor het pistool in de handen van Dirk de fauw. De Ronde mag dan een monument zijn, het prijskaartje is stilaan een col buiten categorie geworden. (KW)
iets dat zeer moeilijk is, een zware opgave
Weg naar 2024 dreigt col buiten categorie te worden. Het regent onheilsberichten over de toekomst van de regering-De Croo. (DS)
Met de gedwongen verkoop van Centea door KBC volgt nu de grote stap voorwaarts, de col buiten categorie. (Kanaal Z)
De extra kosten voor voor defensie worden buiten de begroting gehouden, daarmee is ze een col van de buitencategorie aan het worden. Schulden zijn schulden. (Bron: de krantencommentaren)
“Alles wordt duurder, ook het geven van een startschot. Nergens anders weten ze dat beter dan in Brugge. Amper 7.500 euro betaalde burgemeester Patrick Moenaert in 1998 om de Ronde van Vlaanderen op gang te schieten. Die prijs heeft sindsdien een serieuze versnelling genomen: de West-Vlaamse hoofdstad betaalt dit jaar liefst 500.000 euro voor het pistool in de handen van Dirk de fauw. De Ronde mag dan een monument zijn, het prijskaartje is stilaan een col buiten categorie geworden. (KW)
krasse taal; sterke uitspraken
vnw: straffe taal: stoere taal, krasse taal
Thibau Nys spreekt straffe taal over zijn ambities voor de Waalse Pijl (redactie24.be)
De vakbond schuwt de straffe taal niet. Ze heeft het over een “ethische en bestuurlijke crisis” aan de top van de federale politie (hln.be)
De Wever hoedde zich voor al te straffe taal over een staatshervorming (hbvl.be)
het ergste is, het sterkste is
vnw: het strafste is: het ergste is
“Het strafste is toch dat ik een mail kreeg van de ploeg met de vraag om mijn bank- en tankkaarten binnen te brengen." (nieuwsblad.be)
“Het strafste is dat ik de week ervoor een attest van mijn hoofdverblijfplaats moest gaan halen bij het Italiaanse Consulaat" (hln.be)
Het strafste is dat Jef Cleymans als priester naar dezelfde plaatsen werd gezonden als zijn naamgenoot. (gva.be)
dat is sterk! Dat is knap!
vnw: dat is straf: dat is sterk
zie straf
Werken bij de Politiezone VLAS, dat is straf! (pzvlas.be)
Union heeft kwaliteitsverlies na vorig jaar, wat logisch is, maar dat vangen ze collectief op. En dat is straf. (sporza.be)
Vandaag bereikt VRT op weekbasis 90% van de Vlamingen. Dat is straf. (vrt.be)
Dat is straf, want gemiddeld krijgen we op dit moment van het jaar +1 graad voorgeschoteld in Ukkel. (demorgen.be)
dat is sterk! Dat is knap!
vnw: dat is straf: dat is sterk
Werken bij de Politiezone VLAS, dat is straf! (pzvlas.be)
Union heeft kwaliteitsverlies na vorig jaar, wat logisch is, maar dat vangen ze collectief op. En dat is straf. (sporza.be)
Vandaag bereikt VRT op weekbasis 90% van de Vlamingen. Dat is straf. (vrt.be)
Dat is straf, want gemiddeld krijgen we op dit moment van het jaar +1 graad voorgeschoteld in Ukkel. (demorgen.be)
1. dik, stevig, stug; wordt gezegd van een baard (algemeen)
2. sterk, kras (algemeen)
3. zwaargebouwd, fors, krachtig (niet algemeen)
4. knap, verstandig (informeel)
vnw:
•fors, zwaargebouwd: een straffe kerel
•knap, goed, bekwaam, ervaren: straf in iets zijn
•erg, kras, sterk
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
2: DS2015 sterk, nauwelijks aanvaardbaar: standaardtaal
1. Mijn schoonbroer heeft een straffe baard. Hij moet zijn eigen (eigen, zijn ~) 2x per dag scheren.
2. Straffe koffie is het best om rap wakker van te worden. (K. Norel)
3. Jerommeke en John Massis zaliger, zijn straffe kerels.
In ‘De nieuwe Antwerpenaar’ (gazetteke) schrijft men dat brandweerman Dries een straffe vent is want hij fietst elke dag 224 kilometer, door weer en wind.
4. Onze Kevin is altijd straf in wiskunde geweest.
> andere betekenis van straf
personen die veel tijd op straat doorbrengen:
- doelloos zwerven, ook uit verveling
- beroepsmatig of voor een hobby
- sociale contacten
vnw:
•leegloper
•straatjongen
wnt: Straatlooper, in N.-Ndl. Niet meer in gebruik.
Van Dale 2018 online: niet algemeen iem., m.n. jongen, die veel op straat verkeert
Afbeelding zie hier
Heemkundigen worden vaak straatlopers genoemd omdat zij vrij veel rondzwerven op zoek naar sporen uit het lokaal verleden. (http://bouveloo.be)
Medewerker Jan Vens is een straatloper: rondlopen, mensen kijken, opvallende dingen proberen te registreren, veranderingen in het stadsbeeld vastleggen. (nieuwsblad.be)
‘Ik ben een straatloper’, zegt facteur-fotograaf Rudy Chatelet. Al bijna 30 jaar fotografeert hij zijn geliefde Gent. (nieuwsblad.be)
Haar motto was: je moet in beweging blijven. Daarom trok ze elke dag op wandel doorheen de buurt. Eigenlijk was ze een echte straatloper. (hln.be)
In het speelfilmdebuut van Fonteyne vormen een Italiaanse ex- kapper en een straatloper een onafscheidelijk duo dat de sfeer van Brussel kristalliseert in gevatte natuurlijke dialogen. (cinenews.be)
personen die veel tijd op straat doorbrengen:
- doelloos zwerven, ook uit verveling
- beroepsmatig of voor een hobby
- sociale contacten
vnw:
•leegloper
•straatjongen
wnt: Straatlooper, in N.-Ndl. Niet meer in gebruik.
Van Dale 2018 online: niet algemeen iem., m.n. jongen, die veel op straat verkeert
Afbeelding zie hier
Heemkundigen worden vaak straatlopers genoemd omdat zij vrij veel rondzwerven op zoek naar sporen uit het lokaal verleden. (http://bouveloo.be)
Medewerker Jan Vens is een straatloper: rondlopen, mensen kijken, opvallende dingen proberen te registreren, veranderingen in het stadsbeeld vastleggen. (nieuwsblad.be)
‘Ik ben een straatloper’, zegt facteur-fotograaf Rudy Chatelet. Al bijna 30 jaar fotografeert hij zijn geliefde Gent. (nieuwsblad.be)
Haar motto was: je moet in beweging blijven. Daarom trok ze elke dag op wandel doorheen de buurt. Eigenlijk was ze een echte straatloper. (hln.be)
In het speelfilmdebuut van Fonteyne vormen een Italiaanse ex- kapper en een straatloper een onafscheidelijk duo dat de sfeer van Brussel kristalliseert in gevatte natuurlijke dialogen. (cinenews.be)
een lief gevonden hebben of zullen vinden
eigenlijk: d’straat (klinkt gelijk: tstraat), zie ook grammatica: gereduceerd lidwoord
nóóit uitgesproken gelijk ‘(h)et’ straat
vnw: (niet) van de straat (ge)raken: (niet) getrouwd raken
Onze Jeroen gaat nooit uit, ik weet niet hoe die ooit van ’t straat moet geraken.
’t Schijnt dat die actrice al lang van ’t straat is, dus stop maar met dromen.
heel oud
ook dingen die al oud zijn maar als nief worden aangeboden, terwijl ze dat niet zijn
vnw: zo oud als de straat: zeer oud
Van Dale 2014 online: zo oud als de straat: Belgisch-Nederlands
ook: zo oud als de straat
Die menskes van hierneffe zijn zo oud als ’t straat.
Die kwakkel van de Jakke en Nadine, waar komt gij nog mee af. Dien is al zo oud als ’t straat, manneke.
iets dat maar blijft duren, waar geen eind aan komt
vnw: een straatje zonder eind(e): impasse, hopeloze situatie
wnt: bij straat:
Een straatje zonder eind, een bezigheid, waar geen einde aan schijnt te komen. Gewestelijk in het Zuiden.
Da’ werk vordert nie’: ’t is e straatje zonder eind. As em eens aan ’t vertellen geraakt, is ’t e straatje zonder eind, Cornelissen-Vervliet (1899-1906)
bij einde:
Een straatje zonder end, iets dat door langdurigheid verveelt. In Zuid-Nederland (Rutten (1890); Cornelissen Vervliet).
(De verveling in de omschrijving van het WNT is volgens mij niet noodzakelijk.)
Van Dale 2013 online: straatje zonder eind(e): Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Die politieke onderhandelingen zijn echt een straatje zonder end.
Van de ene miserie kwam hij in de andere. ’t Was echt een straatje zonder end.
zie stoofkarbonade
vnw: stoofvlees, hachee, gerecht dat bestaat uit gestoofde stukjes rundvlees
Van Dale 2017: BE
stoofvlees
Ingrediënten van stoverij
Ik lust graag stoverij met friet.
douche
vnw: douche
Van Dale: stortbad
1 bad waarbij iem. een grote hoeveelheid water tegelijk over zich heen krijgt
2 (archaïsch) douche
Een stortbad nemen.
Schrijft Knack Belgisch? (Siegfried Theissen)
Stortbad i.p.v. douche: ‘De moord in het stortbad’ (Knack, 20-01-1999)
boekentas, schooltas
Wie in september naar het eerste studiejaar gaat, krijgt systematisch een nieuwe kazak van zijn fiere ouders.
In het begin van het nieuwe schooljaar worden de kazakken weer gevuld met boeken.
Tegenwoordig worden nog maar weinig kazakken gedragen. De meesten gebruiken een rugzak om hun schoolspullen mee te sleuren.
> andere betekenis van kazak
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
