Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #47671

    puit
    (de ~ (m.), -en)

    kikker, vors, kikvors, veus

    Van Dale: puit
    < 1287 ‘kikker’
    Zweeds puta (gezwollen zijn), de grondbetekenis is ‘zwellen’

    uitspraak in Antwerpen: peut

    RanaLessonae1

    Onze vijver zit vol puiten.

    “Daar wipte opeens een puit vlak vóor zijnen neus uit het gras” De Mont en De Cock, Vl. Vert. (1898).

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 16:15
    12 reactie(s)

    #47672

    jenoffel
    (de ~ (v.), ~s/~len)

    uitspraak in Antwerpen: klik op het luidsprekertje

    anjer
    zie ook genoffel
    Limburg: kernoeffel
    van het Frans “girofle” (kruidnagel)

    ook wel gebruikt voor een dommige vrouw of voor het vrouwelijke geslachtsdeel

    Dianthus caryophullus kz1

    De jenoffele in onzen hof staan al schoon in bloei.

    Ons Marie, da’s soms echt een jenoffel…

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 16:14
    5 reactie(s)

    #47673

    zift
    (de ~ (v.), ~en)

    Zeef

    Ook als ww: ziften (zeven) – zift, ziftte, gezift.

    < Middelnedelands: sifte, sichte

    Sieve
    Keukenzift

    Ge kunt dat blikske pekes en aarte (erwten) afgieten door de zift.

    Ge moet dat zand ziften, dan blijven de steentjes er in liggen.

    Ze hebben daar nogal gelachen! Ze hebben die leerjongen om een glazen zift gestuurd.

    Gierigorde emme een zift op hun schouw staan om hunnen smoor te zifte. Dan kunnen ze de beste stukken nog is gebruiken.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 16:13
    1 reactie(s)

    #47674

    stramijn
    (de, het ~ (v.), ~en/~s)

    vergiet

    Van Dale: stramien
    < (1555) Oud-Frans estamine (zeefdoek)
    de r is te verklaren uit een vorm stermijn, waarin de r naar voren werd verplaatst

    nevenvormen:
    strameen: Gent
    stromijne: Meetjesland
    stromijn: Waasland
    stramien
    stamijn

    synoniemen in verschillende regio’s: trizee, zijbaar, zij, verzijp, temst

    Plastic Colander

    Giet de patatten af in een strameen.

    Giet het witloof eens af in de stromeine.

    Schep moed, al is het met een stramijn.

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 16:12
    7 reactie(s)

    #47675

    pollepel
    (de ~ (m.), ~s)

    opscheplepel, niet gelijk aan het gebruik van ‘pollepel’ in het AN.

    Gr.V.D 2005:
    1.grote (houten) keukenlepel met vrij lange steel voor het roeren of dooreenstampen van spijzen
    2.hoeveelheid die een pollepel kan bevatten
    3.(niet algemeen, algemeen Belgisch-Nederlands) soeplepel

    Ladle

    Soep schepte op me ne pollepel.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 16:11
    10 reactie(s)

    #47676

    zoenzone
    (de ~ (v.), ~s)

    ook knuffelzone, knuffelstrook

    SN: kiss & ride, afzetzone

    Bruxelles-Kiss and Ride-001
    zoenzone in Brussel

    Er is een zoenzone vlak voor de schoolpoort.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 16:10
    3 reactie(s)

    #47677

    aftrekker
    (de ~ (m.), ~s)

    gerief om mee te dweilen: rubberen wisser aan een steel

    zie ook aftrekken

    Rakel fcm

    Om de vloer te kuisen heb ik een dweil, een emmer water, allesreiniger en een aftrekker nodig.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 16:10
    6 reactie(s)

    #47678

    ontschminken
    (ww. ontschminkte, ontschminkt)

    schmink of maquillage verwijderen, afschminken, make-up verwijderen

    Van Dale 2016 online: BE

    Elke morgend een half uur schminken en elke avond een half uur ontschminken. Dat maakt een uur per dag om schoon te zijn.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 15:11
    0 reactie(s)

    #47679

    kabas
    (de ~ (m.), ~sen)

    zak, tas, boodschappentas of handtas, boekentas

    Middelnederlands: ‘cabas’, ‘cabaes’ voor geldkist, geldbuidel, beurs
    oorsprong: Latijn capsa of capax.
    < Frans: ‘cabas’
    Vgl.: Noord-Nederlands ‘karbies’

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: mand, korf, ben, hengselmand.
    Voorheen ook KABASSE; daarnaast KABAAS, KARBAAS; ook wordt op vele plaatsen in Vlaamsch-België (o.a. te Gent) KABA gezegd (het woord moet dus tweemaal ontleend zijn)

    zie ook: kabba, bazas, redecuul

    De boodschappen zitten in mijn kabas.

    ’k Vind mijn sleutels niet, waar is mijn kabas ergens? Hopelijk zitten ze daar in.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 15:09
    3 reactie(s)

    #47680

    kabas
    (de ~ (m.), ~sen)

    zak, tas, boodschappentas of handtas, boekentas

    Middelnederlands: ‘cabas’, ‘cabaes’ voor geldkist, geldbuidel, beurs
    oorsprong: Latijn capsa of capax.
    < Frans: ‘cabas’
    Vgl.: Noord-Nederlands ‘karbies’

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: mand, korf, ben, hengselmand.
    Voorheen ook KABASSE; daarnaast KABAAS, KARBAAS; ook wordt op vele plaatsen in Vlaamsch-België (o.a. te Gent) KABA gezegd (het woord moet dus tweemaal ontleend zijn)

    zie ook: kabba, bazas, redecuul

    De boodschappen zitten in mijn kabas.

    ’k vind mijn sleutels niet, waar is mijn kabas ergens? Hopelijk zitten ze daar in.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 15:09
    3 reactie(s)

    #47681

    kabas
    (de ~ (m.), ~sen)

    zak, tas, boodschappentas of handtas, boekentas

    Middelnederlands: ‘cabas’, ‘cabaes’ voor geldkist, geldbuidel, beurs
    oorsprong: Lat. capsa of capax.
    > Frans: ‘cabas’
    Vgl.: Noord-Nederlands ‘karbies’

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: mand, korf, ben, hengselmand.
    Voorheen ook KABASSE; daarnaast KABAAS, KARBAAS; ook wordt op vele plaatsen in Vlaamsch-België (o.a. te Gent) KABA gezegd (het woord moet dus tweemaal ontleend zijn)

    zie ook: kabba, bazas, redecuul

    De boodschappen zitten in mijn kabas.

    ’k vind mijn sleutels niet, waar is mijn kabas ergens? Hopelijk zitten ze daar in.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 15:08
    3 reactie(s)

    #47682

    nettas
    (zn. m., ~sen)

    boodschappentas

    zie ook netteke, netzak

    Als ge naar den Unic gaat vergeet dan gene nettas voor de kommisches in te doen.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 14:55
    6 reactie(s)

    #47683

    netzak
    (de ~ (m.), ~en)

    Een netzak is een boodschappentas in stof – ook wel redecuul genoemd in Gent

    zie ook: kabas
    vgl netteke

    netzak: ook in de prov. Antwerpen

    Vergeet je netzak niet, want anders moet je je boodschappen in je handen dragen…

    Regio Gent
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 14:47
    6 reactie(s)

    #47684

    à peu près
    (bw.)

    ongeveer

    < Frans: à peu près

    Die plank is à peu près 45 cm breed.

    Vanaf 22 juli (tot eind augustus , à peu près) zullen hardwerkende journalisten elke dag het onderste uit de kan moeten halen om de kolommen en de minuten te vullen. (Louis van Dievel – vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Jul 2018 13:58
    0 reactie(s)

    #47685

    schuppesteel, op een ~ zitten
    (uitdr.)

    1) in een nauwe, wankele, onstabiele situatie verkeren
    2) nauw behuisd zijn: bijvoorbeeld: in een kaal huis of tijdelijke verblijfplaats wonen

    < zie schupstoel, op een ~ zitten; schupstoel werd door volksetymologie verbasterd tot schupsteel

    1) Het wordt dit of dat, ik weet nog niet juist waarnaar toe. Ik zit nog efkes op ne schuppesteel tot ik antwoord krijg.

    Al die recent opgerichte initiatieven zitten ‘op een schuppesteel’ omdat de financiering vanuit de Vlaamse overheid sterk teruggeschroefd wordt – niet alleen vanuit Welzijn trouwens – waardoor de peuterspeelpunten niet meer leefbaar zijn. (vlaamsparlement.be)

    Met andere woorden, beste mensen, zonder de uitbreiding die door de N-VA gerealisseerd werd, had het OCMW opnieuw op een schuppesteel gezeten. Welke vooruitgang was er dan geboekt? (dessel.n-va.be mei 2009)

    2) Hij is aan ’t verhuizen daarom zit hij nu op ne schuppesteel.

    Bijgevolg zitten we een beetje op ne schuppesteel. We mogen niet van de kamer en we mogen ook echt geen risico’s nemen met haar immuniteit maar gevoelsmatig voelen we ons niet thuis in het ziekenhuis. (blogspot okt. 2015)

    Die campings zitten overvol – in Scandinavië is het nu ook vakantietijd – en als je maar één nacht blijft, zet men je op een ‘schuppesteel’. Nu staan we heel mooi, … (blogspot juli 2016)

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 13:49
    5 reactie(s)

    #47686

    schuppesteel, op een ~ zitten
    (uitdr.)

    1) in een nauwe, wankele, onstabiele situatie verkeren
    2) nauw behuisd zijn: bijvoorbeeld: in een kaal huis of tijdelijke verblijfplaats wonen

    < zie schupstoel, op een ~ zitten; schupstoel werd door volksetymologie verbasterd tot schupsteel

    1) Het wordt dit of dat, ik weet nog niet juist waarnaar toe. Ik zit nog efkes op ne schuppesteel tot ik antwoord krijg.

    Al die recent opgerichte initiatieven zitten ‘op een schuppesteel’ omdat de financiering vanuit de Vlaamse overheid sterk teruggeschroefd wordt – niet alleen vanuit Welzijn trouwens – waardoor de peuterspeelpunten niet meer leefbaar zijn. (vlaamsparlement.be)

    Met andere woorden, beste mensen, zonder de uitbreiding die door de N-VA gerealisseerd werd, had het OCMW opnieuw op een schuppesteel gezeten. Welke vooruitgang was er dan geboekt? (dessel.n-va.be mei 2009)

    2) Hij is aan ’t verhuizen daarom zit hij nu op ne schuppesteel.

    Bijgevolg zitten we een beetje op ne schuppesteel. We mogen niet van de kamer en we mogen ook echt geen risico’s nemen met haar immuniteit maar gevoelsmatig voelen we ons niet thuis in het ziekenhuis. (blogspot okt. 2015)

    Die campings zitten overvol – in Scandinavië is het nu ook vakantietijd – en als je maar één nacht blijft, zet men je op een ‘schuppesteel’. Nu staan we heel mooi, …

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 13:48
    5 reactie(s)

    #47687

    schuppesteel, op een ~ zitten
    (uitdr.)

    1) in een nauwe, wankele, onstabiele situatie verkeren
    2) nauw behuisd zijn: bijvoorbeeld: in een kaal huis of tijdelijke verblijfplaats wonen

    < zie schupstoel, op een ~ zitten; schupstoel werd door volksetymologie verbasterd tot schupsteel

    1) Het wordt dit of dat, ik weet nog niet juist waarnaar toe. Ik zit nog efkes op ne schuppesteel tot ik antwoord krijg.

    Al die recent opgerichte initiatieven zitten ‘op een schuppesteel’ omdat de financiering vanuit de Vlaamse overheid sterk teruggeschroefd wordt – niet alleen vanuit Welzijn trouwens – waardoor de peuterspeelpunten niet meer leefbaar zijn. (vlaamsparlement.be)

    Met andere woorden, beste mensen, zonder de uitbreiding die door de N-VA gerealisseerd werd, had het OCMW opnieuw op een schuppesteel gezeten. Welke vooruitgang was er dan geboekt? (dessel.n-va.be mei 2009)

    2) Hij is aan ’t verhuizen daarom zit hij nu op ne schuppesteel.

    Bijgevolg zitten we een beetje op ne schuppesteel. We mogen niet van de kamer en we mogen ook echt geen risico’s nemen met haar immuniteit maar gevoelsmatig voelen we ons niet thuis in het ziekenhuis. (blogspot okt. 2015)

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 13:47
    5 reactie(s)

    #47688

    schuppesteel, op een ~ zitten
    (uitdr.)

    1) in een nauwe, wankele, onstabiele situatie verkeren
    2) nauw behuisd zijn: bijvoorbeeld: in een kaal huis of tijdelijke verblijfplaats wonen

    < zie schupstoel, op een ~ zitten; schupstoel werd door volksetymologie verbasterd tot schupsteel

    1) Het wordt dit of dat, ik weet nog niet juist waarnaar toe. Ik zit nog efkes op ne schuppesteel tot ik antwoord krijg.

    Al die recent opgerichte initiatieven zitten ‘op een schuppesteel’ omdat de financiering vanuit de Vlaamse overheid sterk teruggeschroefd wordt – niet alleen vanuit Welzijn trouwens – waardoor de peuterspeelpunten niet meer leefbaar zijn. (vlaamsparlement.be)

    Met andere woorden, beste mensen, zonder de uitbreiding die door de N-VA gerealisseerd werd, had het OCMW opnieuw op een schuppesteel gezeten. Welke vooruitgang was er dan geboekt? (dessel.n-va.be mei 2009)

    2) Hij is aan ’t verhuizen daarom zit hij nu op ne schuppesteel.

    Bijgevolg zitten we een beetje op ne schuppesteel. We mogen niet van de kamer en we mogen ook echt geen risico’s nemen met haar immuniteit maar gevoelsmatig voelen we ons niet thuis in het ziekenhuis.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 13:45
    5 reactie(s)

    #47689

    schuppesteel, op een ~ zitten
    (uitdr.)

    1) in een nauwe, wankele, onstabiele situatie verkeren
    2) nauw behuisd zijn: bijvoorbeeld: in een kaal huis of tijdelijke verblijfplaats wonen

    < zie schupstoel, op een ~ zitten; schupstoel werd door volksetymologie verbasterd tot schupsteel

    1) Het wordt dit of dat, ik weet nog niet juist waarnaar toe. Ik zit nog efkes op ne schuppesteel tot ik antwoord krijg.

    Al die recent opgerichte initiatieven zitten ‘op een schuppesteel’ omdat de financiering vanuit de Vlaamse overheid sterk teruggeschroefd wordt – niet alleen vanuit Welzijn trouwens – waardoor de peuterspeelpunten niet meer leefbaar zijn. (vlaamsparlement.be)

    Met andere woorden, beste mensen, zonder de uitbreiding die door de N-VA gerealisseerd werd, had het OCMW opnieuw op een schuppesteel gezeten. Welke vooruitgang was er dan geboekt? (dessel.n-va.be mei 2009)

    2) Hij is aan ’t verhuizen daarom zit hij nu op ne schuppesteel.

    Zij verhuizen van een huis naar een appartement? Om op een schuppesteel te gaan zitten?

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 13:42
    5 reactie(s)

    #47690

    schuppesteel, op een ~ zitten
    (uitdr.)

    1) in een nauwe, wankele, onstabiele situatie verkeren
    2) nauw behuisd zijn: bijvoorbeeld: in een kaal huis of tijdelijke verblijfplaats wonen

    < zie schupstoel, op een ~ zitten; schupstoel werd door volksetymologie verbasterd tot schupsteel

    1) Het wordt dit of dat, ik weet nog niet juist waarnaar toe. Ik zit nog efkes op ne schuppesteel tot ik antwoord krijg.

    Al die recent opgerichte initiatieven zitten ‘op een schuppesteel’ omdat de financiering vanuit de Vlaamse overheid sterk teruggeschroefd wordt – niet alleen vanuit Welzijn trouwens – waardoor de peuterspeelpunten niet meer leefbaar zijn. (vlaamsparlement.be)

    Met andere woorden, beste mensen, zonder de uitbreiding die door de N-VA gerealisseerd werd, had het OCMW opnieuw op een schuppesteel gezeten. Welke vooruitgang was er dan geboekt?

    2) Hij is aan ’t verhuizen daarom zit hij nu op ne schuppesteel.

    Zij verhuizen van een huis naar een appartement? Om op een schuppesteel te gaan zitten?

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 13:40
    5 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.