Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #39851

    Algemeen Beschaafd Vlaams
    (begrip)

    standaard Vlaams, Verkavelingsvlaams, gekuist Vlaams, Belgisch-Nederlands, …

    soms ook pejoratief

    zie ook Vlaams

    In zijn geschriften en toespraken ijverde hij voor een Algemeen Beschaafd Vlaams en trok hij van leer tegen de verfransing, maar evenzeer tegen de hollandisering. (wikipedia)

    Het heeft blijkbaar prestige en is daardoor op weg de algemene omgangstaal in Vlaanderen te worden, het Algemeen Beschaafd Vlaams. (Hun hebben de taal verkwanseld: over Poldernederlands, fout nederlands en ABN – Jan Stroop)

    Waarde Hollander, al kennen wij volgens u geen ABN, wij kennen wel ons Algemeen Beschaafd Vlaams, met misschien hier en daar een Frans woordje ertussen, maar geen Engels gebroebel zoals in het Nederlands (hbvl.be)

    Een bodem algemeen beschaafd Vlaams met een scheut Antwerps, een portie Hollands en een wolkje Oost-Vlaams. (standaard.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Dec 2018 17:49
    0 reactie(s)

    #39852

    Algemeen Beschaafd Vlaams
    (begrip)

    een soort standaard Vlaams, Verkavelingsvlaams, een gekuist Vlaams, …

    soms ook pejoratief

    zie ook Vlaams

    In zijn geschriften en toespraken ijverde hij voor een Algemeen Beschaafd Vlaams en trok hij van leer tegen de verfransing, maar evenzeer tegen de hollandisering. (wikipedia)

    Het heeft blijkbaar prestige en is daardoor op weg de algemene omgangstaal in Vlaanderen te worden, het Algemeen Beschaafd Vlaams. (Hun hebben de taal verkwanseld: over Poldernederlands, fout nederlands en ABN – Jan Stroop)

    Waarde Hollander, al kennen wij volgens u geen ABN, wij kennen wel ons Algemeen Beschaafd Vlaams, met misschien hier en daar een Frans woordje ertussen, maar geen Engels gebroebel zoals in het Nederlands (hbvl.be)

    Een bodem algemeen beschaafd Vlaams met een scheut Antwerps, een portie Hollands en een wolkje Oost-Vlaams. (standaard.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Dec 2018 17:48
    0 reactie(s)

    #39853

    Vlaams
    (FORUM)

    de taal gesproken door de Vlamingen
    of Belgisch-Nederlands of standaardtaal in België?
    of zuid-nederlands of schoolmeesternederlands?
    of archaïsch Nederlands?
    of de bakermat van het Nederlands?
    of een tussentaal, een eenheidstussentaal?
    of vrt-nederlands, schoon vlaams
    of een samenraapsel van dialecten, doorspekt met gallicismen, gemanismen, purismen, hypercorrecties?
    of de hedendaagse omgangstaal in Vlaanderen?
    of Algemeen Beschaafd Vlaams?
    of bestaat Vlaams niet?
    of is ze de taal van de toekomst ;)

    Lees meer over het Vlaams op:
    http://vlaamsetaal.be/

    zie ook Verkavelingsvlaams, Vlaamse gemiddeldentaal

    Ik spreek Vlaams!

    demorgen.be: “Via NedBox komen anderstaligen in contact met Vlaamse uitdrukkingen, of concrete situaties zoals gesprekken op de werkvloer of aan de schoolpoort”,

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Dec 2018 17:37
    66 reactie(s)

    #39854

    Vlaamse geslachten
    (lijst)

    Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
    - in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
    - waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
    - waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)

    account: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    afval: m. in de prov. Antwerpen
    album: m. in de provincie Antwerpen
    aperitief: m. in Vlaanderen
    asfalt: m. in Vlaanderen
    atelier: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    (auto)bus: v. in Antwerpen en de Kempen
    beton: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    blog: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    boek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    bureau: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    cement: m. in Vlaanderen
    deken: o. in Vlaanderen, v. in de provincie Antwerpen; m./v. in Nederland
    deksel: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
    dessert: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    diner: m. in Vlaanderen
    dossier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    dok: v. in Antwerpen; m. in Mechelen, Oost-Vlaanderen
    filter: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    home: m. in de provincie Antwerpen; o. in Schoon Vlaams
    ID: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    kast: v. in de provincie Antwerpen; m. in Nederland
    kader: de in Vlaanderen, het in Nederland (zie VD)
    kat: v. in Vlaanderen (kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.); m. in Nederland
    koffer: o. in de provincie Antwerpen
    lek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    menu: m. in Vlaanderen
    nest: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    orkaan: o. in Antwerpen; m. in SN (zie reacties)
    rit: vr. in VL, m. in SN
    schilderij: v. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    salon: o. in VL, m. in SN (bv. ook kapsalon)
    t-shirt: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    tennis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    terras: m. in Oost-Vlaanderen
    voetbal (en andere balsporten): m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland

    zie ook:
    - de, ’t, over de versus ’t
    - grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
    - straat, t straat

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Dec 2018 14:42
    148 reactie(s)

    #39855

    zatte zever
    (vaste woordverbinding)

    zattemanspraat zie ook zatte kul
    onzin, zever

    PS… nu kunnen we wel niet meer roddellen! … weg koffie en thee … de Leffe terug aansluiten en terug beginnen met de zatte zever dan! (https://forum.mountainbike.be/viewtopic.php?p=278762)

    “Er was veel geloop tussen de Bemdhal en de cafés in het
    centrum, er was veel zatte zever op straat, er werd in brievenbussen geplast, er werd geregeld
    vandalisme in de omgeving vastgesteld,… " (https://www.arendonk.be/f)

    8 dec. 2006 – Eén, 11 uur. “’t Zal wat zijn: twee zeveraars bij elkaar. Want dat is alles wat ze kunnen; zatte zever verkopen.”(politics.be)

    “nog wat meer regeringen, commissies, staatssecretarissen,politiezones en nog wat van die zatte zever in het leven roepen en wedden het zal nog complexer worden. (reactie in HLN 070518)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 02 Dec 2018 14:37
    0 reactie(s)

    #39856

    zatte zever
    (vaste woordverbinding)

    zattemanspraat zie ook zatte kul
    onzin, zever

    PS… nu kunnen we wel niet meer roddellen! … weg koffie en thee … de Leffe terug aansluiten en terug beginnen met de zatte zever dan! (https://forum.mountainbike.be/viewtopic.php?p=278762)

    “Er was veel geloop tussen de Bemdhal en de cafés in het
    centrum, er was veel zatte zever op straat, er werd in brievenbussen geplast, er werd geregeld
    vandalisme in de omgeving vastgesteld,… " (https://www.arendonk.be/f)
    8 dec. 2006 – Eén, 11 uur. ’t Zal wat zijn: twee zeveraars bij elkaar. "Want dat is alles wat ze kunnen; zatte zever verkopen.
    nog wat meer regeringen, commissies, staatssecretarissen,politiezones en nog wat van die zatte zever in het leven roepen en wedden het zal nog complexer worden.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 02 Dec 2018 14:36
    0 reactie(s)

    #39857

    zatte zever
    (vaste woordverbinding)

    zattemanspraat zie ook zatte kul
    onzin, zever

    PS… nu kunnen we wel niet meer roddellen! … weg koffie en thee … de Leffe terug aansluiten en terug beginnen met de zatte zever dan! (https://forum.mountainbike.be/viewtopic.php?p=278762)

    “Er was veel geloop tussen de Bemdhal en de cafés in het
    centrum, er was veel zatte zever op straat, er werd in brievenbussen geplast, er werd geregeld
    vandalisme in de omgeving vastgesteld,… " (https://www.arendonk.be/f)

    nog wat meer regeringen, commissies, staatssecretarissen,politiezones en nog wat van die zatte zever in het leven roepen en wedden het zal nog complexer worden. (reactie in HLN 070518)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 02 Dec 2018 14:34
    0 reactie(s)

    #39858

    zatte zever
    (vaste woordverbinding)

    zattemanspraat zie ook zatte kul
    onzin, zever

    PS… nu kunnen we wel niet meer roddellen! … weg koffie en thee … de Leffe terug aansluiten en terug beginnen met de zatte zever dan! (https://forum.mountainbike.be/viewtopic.php?p=278762)

    nog wat meer regeringen, commissies, staatssecretarissen,politiezones en nog wat van die zatte zever in het leven roepen en wedden het zal nog complexer worden. (reactie in HLN 070518)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 02 Dec 2018 14:32
    0 reactie(s)

    #39859

    zatte kul

    geklets van een zatlap

    ook zatte zever

    - Wat was de Paul daar allemaal aan het vertellen?
    - Dat weet ik niet. Ik heb niet geluisterd, het was zatte kul.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door Marcus op 02 Dec 2018 14:26
    0 reactie(s)

    #39860

    milieutaks
    (zn. m., -en )

    taks op milieuvervuilende producten

    Van Dale 2016 online: BE
    NL-SN: milieuheffing

    ANW: (vooral) in België

    zie ook taks

    exsu.be: De milieutaks is van toepassing op wegwerpfototoestellen, batterijen en verpakkingen die sommige nijverheidsproducten bevatten.

    hln.be: Ford Genk kan miljoenen besparen met milieutaks

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 02 Dec 2018 14:24
    0 reactie(s)

    #39861

    geweest
    (grammatica)

    vrt taalmail 631:
    Twee medeverdachten zijn om dezelfde reden ook al veroordeeld geweest.
    ? Twee medeverdachten zijn om dezelfde reden eerder ook al veroordeeld.

    “In België komt in de voltooide tijd van de lijdende vorm ook geregeld geweest voor. Dat gebruik is in geen geval standaardtaal.” (taaladvies.net)

    Het M-decreet is in maart dit jaar goedgekeurd geweest en gaat in voege vanaf volgend schooljaar. (vrt.be)

    “Mocht hier (op het partijbestuur, nvdr.) gestemd geweest zijn over het lot van Marianne Thyssen, dan zou zij alle stemmen van het hele bestuur gehad hebben om verder te gaan.” (vrt.be)

    Sinds 31 maart 1968 is Herman De Croo altijd verkozen geweest of was hij minister. (vrt.be)

    Sommige juwelen waren al sinds haar dood in 1793 niet meer gezien geweest in het openbaar.(vrt.be)

    “Mijn vader is na de oorlog veroordeeld geweest voor collaboratie. " Geert Bourgeois (pleitbezorger voor een afgeborsteld SN) op vrt.be

    Bent u al ooit bedrogen geweest op vakantie? | VRT NWSVRT.be

    De regering zou nu niet nog een legervliegtuig naar India hebben willen sturen om de koninklijke besluiten door koning Filip te laten ondertekenen waardoor de koning zou gevraagd geweest zijn om vroeger naar België terug te keren. (vrt.be)

    Kardinaal Godfried Danneels is vandaag meer dan tien uur ondervraagd geweest in de zaak van kindermisbruik door geestelijken. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Dec 2018 09:56
    5 reactie(s)

    #39862

    komen piepen
    (uitdr.)

    1) komen kijken
    ook: eens komen piepen
    NL: een kijkje komen nemen

    2) voorzichtig verschijnen, toonbaar worden

    zie piepen

    1) ik kom eens piepen om te zien of alles naar behoren gaat. (seniorennet.be)

    2) Als een baby al in de auto wil komen piepen… (vrt.be)

    2) Tepel van supermodel kwam piepen tijdens Super Bowl (al lijkt ze zelf niet echt onder de indruk) (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Dec 2018 09:24
    1 reactie(s)

    #39863

    piepen
    (ww., piepte, heeft gepiept)

    gluren, loeren; vluchtig naar iets kijken, een kijkje nemen

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel

    zie ook komen piepen

    ‘Moeder mag ik eens piepen achter de gordijn
    of dat die zwarte mannekes al gewassen zijn.’
    Door het sleutelgat piepen.
    De zon piepte door de wolken.
    Ben hier toevallig beland en moet zeggen: doe zo voort! mooie teksten!, en ik zie dat ge u fotos in psp gaat bewerken, het zal mooi worden; ik kan dat niet, zou het ook graag kunnen. Komt ge ook eens piepen bij mij, ge vindt me terug bij fotografie x. (forum Seniorennet)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Dec 2018 09:21
    1 reactie(s)

    #39864

    komen piepen
    (uitdr.)

    1) komen kijken
    2) voorzichtig verschijnen

    zie piepen

    1) ik kom eens piepen om te zien of alles naar behoren gaat. (seniorennet.be)

    2) Als een baby al in de auto wil komen piepen… (vrt.be)

    2) Tepel van supermodel kwam piepen tijdens Super Bowl (al lijkt ze zelf niet echt onder de indruk) (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Dec 2018 09:19
    1 reactie(s)

    #39865

    afsteken

    - uit de toon vallen
    - een uitzondering zijn

    WNT bij afsteken: In het Zuiden ook abs. voor: een groot verschil vormen, contrasteeren

    Ze wilde niet dat haar dochter afstak op school, daarom kocht ze haar een veel te dure boekentas die eigenlijk boven haar budget lag.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Dec 2018 21:34
    0 reactie(s)

    #39866

    Vlaams gedachtegoed
    (vaste woordverbinding)

    historisch en actueel gedachtengoed van de Vlaamse Beweging of het flamingantisme

    spellingsvariant: Vlaams gedachtengoed

    Praktisch iedereen, die het Vlaams gedachtegoed genegen is, mag zich aansluiten bij VNJ. (hln.be)

    Politiek, het Vlaams gedachtegoed en vooral het Vlaams-nationalisme werd hem immers met de paplepel ingegeven.(vosselaar.nv-a.be)

    Het is belangrijk dat men vandaag nog op een correcte manier Vlaamsgezind mag zijn en het Vlaams gedachtegoed mag uitdragen. (docs.vlaamsparlement.be)

    Aelbrecht kreeg het Vlaams gedachtengoed thuis met de paplepel ingegeven. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Dec 2018 21:23
    0 reactie(s)

    #39867

    afsteken, zijn broek ~

    zie broek, zijn ~ afsteken

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Dec 2018 21:19
    0 reactie(s)

    #39868

    broek, zijn ~ afsteken
    (uitdr.)

    zijn broek laten zakken

    in Oost- en West-Vlaanderen

    WNT bij afsteken: In Z.-Nederl. nog bekend, ook met af in andere bet. Voorheen ook in N.-Nederl.:
    1. Afduwen, afstooten, afwerpen.
    (…)
    — De broek afsteken, afstrijken.

    De demonstranten staken gezamenlijk hun broek af.

    In totaal heeft de politie drie meldingen gekregen over een naakte man die op verschillende locaties in de regio zijn broek afsteekt. (vrt.be)

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Dec 2018 21:19
    0 reactie(s)

    #39869

    schampavie
    (bw., bn., zn.)

    - weg, verdwenen, ook gebruikt voor gestolen
    - weg zijn, er van onder muizen
    Wordt gebruikt met hulpwerkwoord ‘zijn’, maar ook wel met ‘spelen’.

    Herkomst:
    - Waarschijnlijk van het Spaanse “escampar” (vluchten) of van het soortgelijke Italiaanse “Scampa via !” (scheer je weg).
    - volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal: Ontleend aan een afleiding van Frans escamper, misschien aan escampativos.
    - volgens Van Dale: scham­pa­vie < Spaans escampavia (licht vaar­tuig dat zich ge­mak­ke­lijk kan ver­plaat­sen), van escampar (de wijk ne­men)

    Van Dale online: BE: spreek­taal: ver­dwe­nen
    scham­pa­vie spe­len: ge­ruis­loos ver­dwij­nen

    WNT: Alleen in de verbindingen schampavie spelen, zich wegpakken, de plaat poetsen, uitknijpen en schampavie zijn, er van door zijn. In Z.-Ndl.

    zie ook schamplavie

    Ik ben schampavie, ik ben er van door.

    Toen de beklaagde moest verschijnen voor de rechter, speelde hij schampavie.

    Mijn auto is schampavie, hij is gestolen.

    Het jongentje was hier aan het spelen, maar al met ne keer was hij schampevie. (West-Vlaanderen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Dec 2018 20:24
    5 reactie(s)

    #39870

    impressionant
    (bn.)

    indrukwekkend

    Van Dale: 2016 online: BE

    De groei is ‘vrij impressionant’, zegt Yoeri Roels. Zijn start-up is winstgevend, maar cijfers maakt hij niet bekend. (tijd.be)

    Rochus: “Djokovic was erg impressionnant” (gva.be)

    Toch blijft module 8 een impressionant gegeven, wat ook nodig is om een kolom van meer dan 20 ton te verplaatsen. (wittensteinbenelux)

    Ik zit nu eenmaal opgescheept met een impressionante persoonlijkheid en een oogverblindende uitstraling. (bloggen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2018 19:52
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.