Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
tegelijkertijd, gelijk, in ’t ~
ook “in ’t persant”
< Frans: en passant
Ik ben toch met een kleine handwas bezig, geeft die kouskes van de kleine maar hier, dan doen ik ze impersant mee.
tegelijkertijd, impersant, onmiddellijk, direct
zie ook: slag, van de ~, impesant
Woordenboek der Nederlandse Taal: In ’t gelijk, in toepassing op den tijd. In gelijkheid van tijd, gelijktijdig, te gelijker tijd. Alleen in Vlaamsch België in gebruik: in Noord-Nederland zegt men te gelijk.
Ik ben nu de plafond aan’t schilderen, ventje, als gij die muur een beetje proper kunt maken, dan pak ik dien in ’t gelijk mee.
tegelijkertijd, impersant, onmiddellijk, direct
zie ook: slag, van de ~, impesant
Woordenboek der Nederlandse Taal: In ’t gelijk, in toepassing op den tijd. In gelijkheid van tijd, gelijktijdig, te gelijker tijd. Alleen in Vlaamsch België in gebruik: in Noord-Nederland zegt men te gelijk
Ik ben nu de plafond aan’t schilderen, ventje, als gij die muur een beetje proper kunt maken, dan pak ik dien in ’t gelijk mee.
zoals dat
combinatie gelijk als, gelijk dat
vgl. ook gelijk als dat ge wilt
soms ook met verdubbeling dat: gelijk als dat dat
Gelijk als dat het nu een weer is, kunt ge moeilijk van een zomer spreken.
Gelijk als dat dat er daar aan toegaat, moet ge niet verschieten dat er vroeg of laat ongelukken gebeuren.
Trop is te veel en te veel is trop, gelijk als dat ze zeggen.
op dezelfde manier als, zoals dat
Vroeg Middelederlands Woordenboek: Oudste attestatie: Limburg, 1200
Tastt ende siet, want en gheest en heft noch vleesch noch been, gelijc+dat gi mi siet hebben. Diat. p. 278, r. 27-28, Brabant-West, 1291-1300
Woordenboek der Nederlandse Taal: Het begrip van gelijkheid, op den tijd toegepast, leidt tot de voorstelling van gelijktijdigheid. Vandaar dat gelijk, evenals het voegwood als, kon gebruikt worden als voegwoord van tijd, in den zin van terwijl, te gelijk dat. Als zoodanig echter wordt het thans alleen nog in Vlaamsch België gebezigd.
Man, we gaan nog zo eens koersen met onze fiets gelijk dat we da vroeger deden. Dat was machtig!
Gelijk dat hij nu werkt, dat is toch ongelooflijk. Zo’n energie!
zoals, (even)als, alsof
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Als voegwoord van wijze. Evenals het voegwoord als, wordt gelijk ook gebezigd, om de wijze, waarop iemand of iets voorgesteld wordt, bij vergelijking te kennen te geven. Het staat dan in beteekenis nagenoeg gelijk met als zelf, met of ’t ware of als ’t ware. In deze toepassing echter komt het thans weinig meer voor, ofschoon in Vlaamsch België nog in gebruik (Schuermans (1883)).
zie andere definities van gelijk, gelijk of lijk
Uw manieren en principes zijn juist gelijk die van uw vader.
Gelijk het er nu naar uitziet zal er misschien toch nog een regering komen.
Ik ben weer helemaal de oude, gelijk ge ziet!
(Ge)lijk da gij weet hoe dat da moet.
zoals, (even)als, alsof
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Als voegwoord van wijze. Evenals het voegwoord als, wordt gelijk ook gebezigd, om de wijze, waarop iemand of iets voorgesteld wordt, bij vergelijking te kennen te geven. Het staat dan in beteekenis nagenoeg gelijk met als zelf, met of ’t ware of als ’t ware. In deze toepassing echter komt het thans weinig meer voor, ofschoon in Vlaamsch België nog in gebruik (Schuermans (1883)).
zie andere definities van gelijk, gelijk of lijk
Uw manieren en principes zijn juist gelijk die van uw vader.
Gelijk het er nu naar uitziet zal er misschien toch nog een regering komen.
Ik ben weer helemaal de oude, gelijk ge ziet!
(Ge)lijk da gij weet hoe dat da moet.
gelijk aan “als” of “dan” in vergelijkingen, zowel in de vergelijkende als in de vergrotende trap
in de Antwerpse Kempen: uitspraak: /gelak/, /lak/
Het gebruik schijnt beperkt te zijn tot de spreektaal.
Vroeg MiddelNederlands Woordenboek: Ghelike: voegwoord; Oudste attestatie: Brabant-West, 1265-1270
Woordenboek der Nederlandse Taal: gelijk: Als vergelijkend voegwoord: Bij vergelijking van twee termen, die ten opzichte van datgene, waarin zij met elkander vergeleken worden, gelijk worden gesteld. In ontwikkelde bijzinnen, in welke het ww., of althans het object dat er door beheerscht wordt, is uitgedrukt, en waar gelijk dus geheel en volkomen voegwoord is geworden: Bart is zenuwachtig, gelijk zijn vader was, (consc. 1, 212 b ed. 1867)
Evenals het voegwoord als in de spreektaal gebezigd wordt achter een comparatief, en dus bij vergelijking van twee termen, die als ongelijk voorgesteld worden,… (”lichter gelijk een veer,” ”heeter gelijk de gloed,” enz.).
Hij is al zo groot gelijk zijn vader.
Zij is zo groot lijk haar moeder.
Zijn vader is nog erger gelijk hij.
Gij zijt veel rijker lijk ik.
gelijk aan “als” of “dan” in vergelijkingen, zowel in de vergelijkende als in de vergrotende trap
in de Antwerpse Kempen: uitspraak: /gelak/, /lak/
Het gebruik schijnt beperkt te zijn tot de spreektaal.
Vroeg MiddelNederlands Woordenboek: Ghelike: voegwoord
Oudste attestatie: Brabant-West, 1265-1270
Woordenboek der Nederlandse Taal: gelijk: Als vergelijkend voegwoord: Bij vergelijking van twee termen, die ten opzichte van datgene, waarin zij met elkander vergeleken worden, gelijk worden gesteld. In ontwikkelde bijzinnen, in welke het ww., of althans het object dat er door beheerscht wordt, is uitgedrukt, en waar gelijk dus geheel en volkomen voegwoord is geworden: Bart is zenuwachtig, gelijk zijn vader was, (consc. 1, 212 b ed. 1867)
Evenals het voegwoord als in de spreektaal gebezigd wordt achter een comparatief, en dus bij vergelijking van twee termen, die als ongelijk voorgesteld worden,… (”lichter gelijk een veer,” ”heeter gelijk de gloed,” enz.).
Hij is al zo groot gelijk zijn vader.
Zij is zo groot lijk haar moeder.
Zijn vader is nog erger gelijk hij.
Gij zijt veel rijker lijk ik.
de spaken van een fiets
Een paar speeten van mijn fiets moeten hersteld worden.
bevestiging, meestal van een zekere verontwaardiging
- Als hij toch al naar de Gamma moest, kost hij dan nie ook nog rap efkes langst den Delhaize passeren voor ons? ’t Ligt der just neffest.
- Ja ’t is da, percies of hij heeft het zo druk.
het is niet om naar huis te schrijven, pover, armzalig, slecht
regio Wetteren
De presentatie van het gerecht is bof, het had beter gekund.
bevestiging, meestal van een zekere verontwaardiging
- Als hij toch al naar de Gamma moest, kost hij dan nie ook nog rap efkes langst den Delhaize passeren voor ons? ’t Ligt der just neffest.
- Ja ’t is da, percies of hij heeft het zo druk.
vroor, vroren, gevroren, bevroor, bevroren
vrttaal.net: De vormen *bevroos en *bevrozen zijn geen algemeen Nederlands.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bedr. en onz. st. ww. Mnl. bevriesen (VERDAM 1, 1196). Het verl. deelw. bevroren of bevrozen wordt vaak bnw.; in de algemeene taal klinkt bevrozen minder alledaagsch dan bevroren, maar in sommige gewesten, ook in België, is juist bevrozen de gewone term (zie b.v. HOEUFFT, Bred. T. 62 ).
Vandewinter, toen dat het zo koud was, is zelfs het shellkraantje in de bergplaats bevrozen.
Het was zo koud dat zelfs de Schelde dichtvroos.
Het heeft de stenen uit de straat gevrozen.
uitspraak- en spellingsvariant van “passe-vite” (draaizeef, roerzeef)
Een pasvit is erg handig in de keuken.
door het vuur verteerd worden, helemaal verbranden
AN “in vlammen opgaan”
De brandweer kon niet voorkomen dat het bedrijf volledig uitbrandde. Ook twee auto’s gingen in de vlammen op.
Geen venster in het gebouw was nog heel, en zelfs de houten trap binnen was volledig in de vlammen opgegaan.
reeks, rij, serie, rist
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, rist
vormvariant: resel
< (1562) verwant met rijgen
VRT taalnet: Standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
dikwijls in de vaste woordverbinding ‘een hele resem’
We moeten nog een hele resem todo’s afwerken.
“Met één druk op de knop wordt een resem bewerkingen uitgevoerd.” (vrt Taalnet)
De regering-Di Rupo heeft in alle discretie een akkoord bereikt over nog een resem topjobs. (DeMorgen.be)
uitspraakvariant van “podding” (pudding)
De Leo heeft al 2 pottekes bodding met caramelsaus in zijne goemmer geslagen.
> andere betekenis van bodding in Brussel
voor een korte periode een hotelkamer huren voor seks
Hij houdt aan met de vrouw van zijn beste vriend. Zij gaan dan ook geregeld kameren.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
