Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #35061

    aanvil
    (de ~ (m), ~len)

    aambeeld

    ook: anvil
    (vergelijk Engels anvil)

    Op den aonvil hooë mèt de viërhaomel (op het aambeeld slaan met de voorhamer)

    Regio Haspengouw
    Bewerking door de Bon op 16 Mar 2019 19:08
    6 reactie(s)

    #35062

    onrechtstreekse vrije trap
    (begrip)

    sport, o.a. voetbal: vrije trap die niet rechtstreeks op doel mag genomen worden; indirecte vrije trap

    Van Dale 2016 online: BE

    zie ook onrechtstreeks

    futsalbel.be: bij een foutieve wissel zal het spel hernomen worden met een onrechtstreekse vrije trap in het voordeel van de tegenpartij en dit op de plaats waar de bal zich bevond.

    schoolsport.be: Bestraffing is onrechtstreekse vrije trap vanaf eender welk punt op de middenlijn

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Mar 2019 19:04
    0 reactie(s)

    #35063

    Canada dry-regeling
    (de ~ (v.), ~en)

    Het is een regeling waarbij een werknemer wordt ontslagen zonder dat hij/zij reeds voldoet aan de voorwaarden om te kunnen genieten van een brugpensioen. Het lijkt op een brugpensioenregeling, maar het is toch nog iets anders.
    De werkgever betaalt het afgedankte personeelslid een aanvullende vergoeding uit, bovenop de werkloosheidsuitkering, waardoor het inkomen hetzelfde blijft, als voor zijn ontslag.
    Deze regeling kan voortvloeien uit een CAO, afgesloten op sectoraal – of op ondernemingsvlak, of uit een individueel akkoord.
    Men mag niet vergeten dat, als men dan uiteindelijk op pensioen gaat, de werkloosheidsuitkering en deze extra toeslag vervalt en het inkomen aanzienlijk lager zal worden.

    Oorsprong: De naam ‘Canada Dry-regeling’ verwijst naar het alcoholverbod tijdens de drooglegging in de VS.
    Canada Dry was toen een populair drankje omdat het uitzicht van onschuldige limonade bewaard bleef, ook wanneer men het mengde met alcohol. Het was dus een handige manier om de wetgeving op het alcoholverbod te omzeilen. (taaltelefoon.be)

    Pseudo-brugpensioenregeling wordt ook wel Canada Dry-regeling genoemd.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Mar 2019 18:50
    0 reactie(s)

    #35064

    bakkes
    (het ~, geen mv.)

    aangezicht, meestal bedoeld op kin en onderste gedeelte van een gezicht (informeel)
    syn.: smoel

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: znw. onz., mv. bakkesen; verkl. bakkesje.
    Bakkes is verkort uit vnnl. bakhuis ‘gezicht, kinnebak’ met verdoffing van het tweede lid. Het eerste lid is Middelnederlands backe ‘wang, kaak’, al Oudnederlands in de samenstelling kinnebak. Het tweede lid is huis in de betekenis ‘omhulsel, kap’, zoals dat ook voorkomt in bijv. klokhuis

    C.H.Ph. Meijer (1919),Woorden en uitdrukkingen:
    Bakkes, ook bakhuis, in België: gezicht. Het eerste gedeelte is dezelfde stam, die in kinnebak, baktand voorkomt en kaak beteekent. Verondersteld wordt, dat het ontstaan is uit een meerv. bakkens, dat tot bakkes werd en dat later (reeds Kil. heeft alleen bakhuys) schijnbaar hersteld zal zijn tot dien gewaanden juisten vorm bakhuis

    Van Dale online: bakkes zelfstandig naamwoord: het, mv. bak­ke­sen

    Moet ik u eens een toek op uw bakkes verkopen?

    Kijk nu eens naar die bakkes! (regio?)

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door de Bon op 16 Mar 2019 18:45
    19 reactie(s)

    #35065

    diamantwijk
    (begrip)

    wijk in Antwerpen in de buurt van het centraal station waar traditioneel veel (joodse) diamanthandelaars gevestigd zijn

    Waar kan ik de diamantwijk in Antwerpen vinden? (baunat.com)

    Voor werken in de Diamantwijk (Hovenierstraat, Schupstraat of Rijfstraat) gelden bijzondere voorschriften en procedures.(Antwerpen.be)

    Als wereldcentrum van de diamanthandel heeft Antwerpen ook zijn diamantwijk, gelegen vlakbij het Centraal station tussen de Pelikaanstraat, de Vestingstraat en de Appelmanstraat. (traveltalia.com)

    De Antwerpse politie is tijdens de eindejaarsperiode extra waakzaam, met name in de diamantwijk. (gva.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2019 18:41
    0 reactie(s)

    #35066

    coifferen
    (ww. coiffeerde, gecoiffeerd)

    het haar opmaken, een kapsel maken

    < Frans: coiffer (1780 – 1781), ook coëffer: coëfferen, coëffeur

    zie ook haar doen, coiffuur, coiffeersel, coiffeur, coiffeuse

    Zij kwam in een prachtig kleed en stijlvol gecoiffeerd naar het trouwfeest.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Mar 2019 18:29
    3 reactie(s)

    #35067

    vistrap
    (begrip)

    De vistrap is een openlucht-vismarkt in de Belgische havenstad Oostende. (Wikipedia)

    Vroeger was het drummen om een verkoopplaats op de Vistrap te krijgen. Tegenwoordig zijn er slechts zes van de zestien plaatsen bezet. (nieuwsblad.be)

    De vishandelaars hebben gisteren de nieuwe vistrap in gebruik genomen en het publiek vond meteen de weg naar het nieuwe gebouw. (hln.be)

    In Oostende zijn een viertal schepen die hun vangst aanlanden aan de vistrap en een deel ervan daar ook verkopen. (hetvirtueleland.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2019 18:20
    3 reactie(s)

    #35068

    tabacologie
    (zn. v. ; geen mv.)

    medische leer over rookverslaving

    ook tabakologie

    Van Dale 2016 online: BE

    opm: Een andere SN betekenis is studie van de geschiedenis van de tabak en het roken

    zie ook tabacoloog, tabakoloog

    Wat houdt het Getuigschrift tabakologie en rookstopbegeleiding in? (kuleuven.be)

    Dr. DE COCK Carole
    Specialismen:
    •Intensieve zorg •Pneumologie
    Bijkomende vorming: •Tabacologie
    (mariamiddelares.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Mar 2019 18:16
    0 reactie(s)

    #35069

    diamantwijk
    (begrip)

    buurt in Antwerpen in de buurt van het centraal station waar traditioneel veel (joodse) diamanthandelaars gevestigd zijn

    Waar kan ik de diamantwijk in Antwerpen vinden? (baunat.com)

    Voor werken in de Diamantwijk (Hovenierstraat, Schupstraat of Rijfstraat) gelden bijzondere voorschriften en procedures.(Antwerpen.be)

    Als wereldcentrum van de diamanthandel heeft Antwerpen ook zijn diamantwijk, gelegen vlakbij het Centraal station tussen de Pelikaanstraat, de Vestingstraat en de Appelmanstraat. (traveltalia.com)

    De Antwerpse politie is tijdens de eindejaarsperiode extra waakzaam, met name in de diamantwijk. (gva.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2019 18:14
    0 reactie(s)

    #35070

    Vlaamse uitspraak
    (uitspraakvarianten)

    Heel wat woorden worden in VL anders uitgesproken dan in NL. Dan gaat het niet zozeer over regelgebonden uitspraken zoals de zachte g, maar over woorden zoals pyjama dat in VL als pie-zja-ma en in NL als pie-jaa-maa uitgesproken wordt. Of over klemtonen zoals bij burgemeester waarbij in VL het accent op de eerste lettergreep valt en in NL op de derde.

    Voor Engelse leenwoorden met korte a is er een afzonderlijk lemma waar deze gevallen ondergebracht kunnen worden.

    Het spijtige is dat de VL media voor deze woorden de NL uitspraak gebruiken ondanks dat de VL uitspraak in VL zeer algemeen is. Dit is een aanfluiting van de V die voor Vlaams staat in o.a. vrt en VTM.

    alfabetische lijst:

    burgemeester: VL: klemtoon eerste lettergreep; NL: klemtoon derde lettergreep
    pyjama: VL: pi-zja-ma; NL: pie-jaa-maa

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2019 18:06
    116 reactie(s)

    #35071

    dees
    (aanw. vnw.)

    zowel onzijdig (dit) als vrouwelijk/meervoudig van ‘deze’.

    zie ook de dees, den deze

    Dees jaar, dees kind, dees papirreke, maar ook dees week, dees plaats en dees vrouw.

    Dees pennen en dees boeken liggen in de kast.

    > andere betekenis van dees

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2019 17:56
    6 reactie(s)

    #35072

    Vlaamse uitspraak

    Heel wat woorden worden in VL anders uitgesproken dan in NL. Dan gaat het niet zozeer over regelgebonden uitspraken zoals de zachte g, maar over woorden zoals pyjama dat in VL als pie-zja-ma en in NL als pie-jaa-maa uitgesproken wordt. Of over klemtonen zoals bij burgemeester waarbij in VL het accent op de eerste lettergreep valt en in NL op de derde.

    Voor Engelse leenwoorden met korte a is er een afzonderlijk lemma waar deze gevallen ondergebracht kunnen worden.

    Het spijtige is dat de VL media voor deze woorden de NL uitspraak gebruiken ondanks dat de VL uitspraak in VL zeer algemeen is. Dit is een aanfluiting van de V die voor Vlaams staat in o.a. vrt en VTM.

    alfabetische lijst:

    burgemeester: VL: klemtoon eerste lettergreep; NL: klemtoon derde lettergreep
    pyjama: VL: pi-zja-ma; NL: pie-jaa-maa

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2019 17:54
    116 reactie(s)

    #35073

    Vlaamse uitspraak

    Heel wat woorden worden in VL anders uitgesproken dan in NL. Dan gaat het niet zozeer over regelgebonden uitspraken zoals de zachte g, maar over woorden zoals pyjama dat in VL als pie-zja-ma en in NL als pie-jaa-maa uitgesproken wordt. Of over klemtonen zoals bij burgemeester waarbij in VL het accent op de eerste lettergreep valt en in NL op de derde.

    Voor Engelse leenwoorden met korte a is er een afzonderlijk lemma waar deze gevallen ondergebracht kunnen worden.

    Het spijtige is dat de VL media voor deze woorden de NL uitspraak gebruiken ondanks dat de VL uitspraak in VL zeer algemeen is. Die is een aanfluiting van de V die voor Vlaams staat in o.a. vrt en VTM.

    alfabetische lijst:

    burgemeester: VL: klemtoon eerste lettergreep; NL: klemtoon derde lettergreep
    pyjama: VL: pi-zja-ma; NL: pie-jaa-maa

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2019 17:53
    116 reactie(s)

    #35074

    Vlaamse uitspraak

    Heel wat woorden worden in VL anders uitgesproken dan in NL. Dan gaat het niet zozeer over regelgebonden uitspraken zoals de zachte g, maar over woorden zoals pyjama dat in VL als pie-zja-ma en in NL als pie-jaa-maa uitgesproken wordt. Of over klemtonen zoals bij burgemeester waarbij in VL het accent op de eerste lettergreep valt en in NL op de derde.

    Voor Engelse leenwoorden met korte a is er een afzonderlijk lemma waar deze gevallen ondergebracht kunnen worden.

    Het spijtige is dat de VL media voor deze woorden de NL uitspraak gebruiken ondanks dat de VL uitspraak in VL zeer algemeen is. Die is een aanfluiting van de V die voor Vlaams staat in o.a. vrt en VTM.

    alfabetische lijst:

    burgemeester: VL: klemtoon eerste lettergreep; NL: klemtoon derde lettergreep
    pyjama: VL: pie-zja-ma; NL: pie-jaa-maa

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2019 17:52
    116 reactie(s)

    #35075

    Vlaamse uitspraak

    Heel wat woorden worden in VL anders uitgesproken dan in NL. Dan gaat het niet zozeer over regelgebonden uitspraken zoals de zachte g, maar over woorden zoals pyjama dat in VL als pie-zja-ma en in NL als pie-jaa-maa uitgesproken wordt. Of over klemtonen zoals bij burgemeester waarbij in VL het accent op de eerste lettergreep valt en in NL op de derde.

    Voor Engelse leenwoorden met korte a is er een afzonderlijk lemma waar deze gevallen ondergebracht kunnen worden.

    Het spijtige is dat de VL media voor deze woorden de NL uitspraak gebruiken ondanks dat de VL uitspraak in VL zeer algemeen is. Die is een aanfluiting van de V die voor Vlaams staat in o.a. vrt en VTM.

    alfabetische lijst:

    burgemeester: VL: klemtoon eerste lettergreep; NL: klemtoon derde lettergreep
    pyjama: VL: pie-zja-ma; NL: pie-jaa-maa

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2019 17:47
    116 reactie(s)

    #35076

    Vlaamse uitspraak

    Heel wat woorden worden in VL anders uitgesproken dan in NL. Dan gaat het niet zozeer over regelgebonden uitspraken zoals de zachte g, maar over woorden zoals pyjama dat in VL als pie-zja-ma en in NL als pie-jaa-maa uitgesporken wordt. Of over klemtonen zoals bij burgemeester waarbij in VL het accent op de eerste lettergreep valt en in NL op de derde.

    Voor Engelse leenwoorden met korte a is er een afzonderlijk lemma waar deze gevallen ondergebracht kunnen worden.

    Het spijtige is dat de VL media voor deze woorden de NL uitspraak gebruiken ondanks dat de VL uitspraak in VL zeer algemeen is. Die is een aanfluiting van de V die voor Vlaams staat in o.a. vrt en VTM.

    alfabetische lijst:

    burgemeester: VL: klemtoon eerste lettergreep; NL: klemtoon derde lettergreep
    pyjama: VL: pie-zja-ma; NL: pie-jaa-maa

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2019 17:46
    116 reactie(s)

    #35077

    gildig
    (bn. bw.)

    vroeger waren de moeders preus (fier) als hun baby mollig was – een gildig kind was synoniem voor gezond

    Een gildige boerendochter had veel aftrek bij de mannen.

    Nu affronteer je een meisje als je zegt dat ze een gildige jongedochter geworden is.

    “Westvlaams Dialect
    “Een gildige brokke”. “Gildig” is “stevig”, flink uit de kluiten gewassen, goed in het vlees. een brokke is een “stevige” vrouw. OOk : " een gildig vromins" (vrouwmens). (facebook.com 6 mars 2013)

    > andere betekenis van gildig

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Mar 2019 16:07
    0 reactie(s)

    #35078

    gildig
    (bn. bw.)

    vroeger waren de moeders preus (fier) als hun baby mollig was – een gildig kind was synoniem voor gezond

    Een gildige boerendochter had veel aftrek bij de mannen.

    Nu affronteer je een meisje als je zegt dat ze een gildige jongedochter geworden is.

    > andere betekenis van gildig

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Mar 2019 16:03
    0 reactie(s)

    #35079

    gildig

    vroeger waren de moeders preus (fier) als hun baby mollig was – een gildig kind was synoniem voor gezond

    Een gildige boerendochter had veel aftrek bij de mannen.

    Nu affronteer je een meisje als je zegt dat ze een gildige jongedochter geworden is.

    > andere betekenis van gildig

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Mar 2019 16:02
    0 reactie(s)

    #35080

    gildig
    (bn. of bijw.)

    veel, overdadig

    De eerste i kort uitspreken zoals in kip

    Moeje een keer kijken, al die plassen. Het heeft gildig geregend vannacht.

    “In heel wat steden en gemeenten worden huldigingen gebracht aan overleden dierbaren en bloemenkransen worden gildig neergelegd aan graven en gedenkstenen.” (kw.knack.be 16 maart 2019)

    > andere betekenis van gildig

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Mar 2019 16:01
    6 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.