Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
Krellen:
Gedeeltelijk uitgerafeld of verscheurd textiel of vlees van prooien.
- Na het gevecht waren zijn kleren in krellen vaneen.
- De oude bruggenslaper liep in krellen rond.
- In Africa ziet men nog veel mensen in krellen rondlopen.
- Na de storm bleven er van het zeil enkel nog wat krellen over.
- De gieren sleurden het lammetje in krellen uit elkaar.
- Hyena’s, leeuwen en krokodillen slingeren hun prooi rond,tot ze in krellen vervalt.
- In de zoo kan men zien hoe wilde dieren vlees verscheuren tot krellen.
1. de Heilige Marculphus (Frans: Saint-Marcoul of Saint-Marcouf), 2. benaming voor de klierziekte, ook het koningszeer (scrofulose) geheten
Sint(e)-Marcoen is aan hem, hij heeft het sinte-marcoen.
1. de Heilige Marculphus (Frans Saint-Marcoul of Saint-Marcouf), 2. benaming voor de klierziekte, ook het koningszeer (scrofulose) geheten
Sint(e)-Marcoen is aan hem, hij heeft het sinte-marcoen.
t.w. lymfklieren, in de uitdrukking ‘klieren hebben’: aan de klierziekte, of scrofulose (het koningszeer) lijden
Zij heeft klieren, Zij heeft de ziekte van Sinte-Marcoen.
1. de Heilige Marculphus (Fr. Saint-Marcoul of Saint-Marcouf), 2. benaming voor de klierziekte, ook het koningszeer (scrofulose) geheten
Sint(e)-Marcoen is aan hem, hij heeft het sinte-marcoen.
in orde brengen
< Frans: mettre en ordre
“Vandeput erkent dat de besparingen zwaar zijn, maar onderstreept dat ze noodzakelijk zijn om de openbare financiën weer op orde te zetten.” (HBVL 12/03/15)
nu en dan, soms, af en toe
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen, synoniem: tussenbeide
Mama en papa halen om de beurt, op vaste dagen, de kinderen van ’t school af. Als 1 van de 2 niet kan, dan doe ik dat tussendoor wel eens.
de prefect in een school
(verouderd?)
Jan Leyers: “Ik herinner me nog goed dat de pif (het koosnaampje voor Pater Prefect, nvdr) me op de speelplaats tegenhield, toen hij gemerkt had dat mijn haar tot in mijn nek gegroeid was. (vrt.be)
,,Het was er streng want van de pif (prefect) was iedereen bang’’, zo vertelt Vlaams parlementslid Mark Demesmaeker (N-VA). (nieuwsblad.be)
Met knikkende knieën een gesprek met de Pif aangevraagd – we kregen tien minuten om een rouw- en protestmoment te organizeren vanop het bordes. (mechelenblogt.be)
iemand die in het vrij secundair onderwijs de orde en tucht moet handhaven; in het Rijksonderwijs (nu Gemeenschapsonderwijs): directeur van een atheneum.
zie ook pif
De prefect had geen enkel gezag. Enkel met het kwistig uitdelen van strafstudies kon hij enigszins de orde handhaven.
verouderd? de prefect in een school
Jan Leyers: “Ik herinner me nog goed dat de pif (het koosnaampje voor Pater Prefect, nvdr) me op de speelplaats tegenhield, toen hij gemerkt had dat mijn haar tot in mijn nek gegroeid was. (vrt.be)
,,Het was er streng want van de pif (prefect) was iedereen bang’’, zo vertelt Vlaams parlementslid Mark Demesmaeker (N-VA). (nieuwsblad.be)
Met knikkende knieën een gesprek met de Pif aangevraagd – we kregen tien minuten om een rouw- en protestmoment te organizeren vanop het bordes. (mechelenblogt.be)
(in tijdsaanduidingen) tien over drie
Van Dale: (algemeen Belgisch-Nederlands) kwart na acht, na vier e.d.
kwart over acht e.d.
West-Vlaams: achter, tien ~ drie
zie ook na
“Zoudt ge ni voortgaan, want het is al tien na drie.”
(in tijdsaanduidingen) tien over drie
buiten West-Vlaanderen: na, tien ~ drie
Zou je ni voortgaan, want het is al tien achter drie?
Iemand met opmerkelijk grote oren.
talloor = schotel, bord
vergelijk: oren gelijk talloren maar nog niet horen
andere uitdrukking met talloor: ‘hij is niet in zijn talloor’
< Van Dale: “(gewestelijk) niet in zijn (gewone) assiette zijn
niet in zijn gewone doen zijn, zich niet behaaglijk voelen,
leenvertaling van Frans “ne pas être dans son assiette”
(assiette betekent hier niet bord, maar is waarschijnlijk afgeleid van het volkslatijn ‘assedita’ = manier van zitten, geplaatst zijn, bv. de zithouding van een ruiter op zijn paard.)
Dat zijn geen oren maar talloren aan die zijne kop.
Iemand met opmerkelijk grote oren.
talloor = schotel, bord
vergelijk: oren gelijk talloren maar nog niet horen
andere uitdrukking met talloor: ‘hij is niet in zijn talloor’
< Van Dale: “(gewestelijk) niet in zijn (gewone) assiette zijn
niet in zijn gewone doen zijn, zich niet behaaglijk voelen,
leenvertaling van Fr. ne pas être dans son assiette”
(assiette betekent hier niet bord, maar is waarschijnlijk afgeleid van het volkslatijn ‘assedita’ = manier van zitten, geplaatst zijn, bv. de zithouding van een ruiter op zijn paard.)
Dat zijn geen oren maar talloren aan die zijne kop.
Wikipedia: “De Vlaamse strijdvlag is een niet-erkende vlag die onder meer door organisaties uit de Vlaamse Beweging gevoerd wordt. (…) Het belangrijkste verschil met de officiële vlag is de kleur van de klauwen en de tong (rood). Dit doet voor sommige Vlaams-nationalisten te veel denken aan de Belgische driekleur (zwart, geel, rood). Dat is de reden waarom ze de voorkeur geven aan de zwart-gele versie.” (wikipedia)
zie ook collaboratievlag
Dat Pukkelpop als reactie op het incident specifiek de Vlaamse strijdvlaggen verwijderde, lokt heel wat kritiek uit. (vrt.be)
Naar aanleiding van 11 juli omschrijven enkele linkse opiniemakers de Vlaamse strijdvlag als de collaboratievlag. (knack.be)
contaminatie van ‘van een koude kermis thuiskomen’ (NL) en ‘van een kale reis thuiskomen’ (VL)
zie ook: kaal, van een kale reis terugkomen
Wij zijn er alvast zeker van dat je niet van een kale kermis zult thuiskomen. (columbus-middelkerke.be)
En wie de ene dwang met de andere bestrijdt, komt op den duur pas echt van een kale kermis thuis. (Revue Lanoye: filippica (polemische replieken))
Wie gisteren op de markt op het Polenplein wat kaas wilde kopen in het oranje kraam, kwam van een kale kermis thuis. (hln.be)
contaminatie van ‘van een koude kermis thuiskomen’ (NL) en ‘van een kale reis thuiskomen’ (VL)
zie ook: kaal, van een kale reis terugkomen
Wij zijn er alvast zeker van dat je niet van een kale kermis zult thuiskomen. (columbus-middelkerke.be)
En wie de ene dwang met de andere bestrijdt, komt op den duur pas echt van een kale kermis thuis. (Revue Lanoye: filippica (polemische replieken))
Wie gisteren op de markt op het Polenplein wat kaas wilde kopen in het oranje kraam, kwam van een kale kermis thuis. (hln.be)een ontgoocheling oplopen
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal; NL: van een koude kermis thuiskomen
Ook: van een kale kermis terugkomen/thuiskomen (kermis, van een kale ~ thuiskomen)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In Zuid-Nederl. (Joos (1900-1904), Cornelissen-Vervliet), kwalijk thuis komen.
Ik kon wat extra centjes gebruiken en trok dus met mijn munten, ringen, kettingen en oorbellen naar mijn vaste juwelier, maar kwam van een kale kermis thuis!
Vakbonden Opel terug van kale reis. (kop in De Standaard)
in het politiek discours wel eens gebruikte benaming voor de Vlaamse strijdvlag
Naar aanleiding van 11 juli omschrijven enkele linkse opiniemakers de Vlaamse strijdvlag als de collaboratievlag. (knack.be – 2018)
N-VA blundert op Twitter: Collaboratievlag? “Schoontje!” (hln.be)
Volgens Pukkelpop is dat een “zwarte collaboratievlag”, maar die benaming is de Roover in het verkeerde keelgat geschoten. (gva.be)
Wikipedia: “De Vlaamse strijdvlag is een niet-erkende vlag die onder meer door organisaties uit de Vlaamse Beweging gevoerd wordt. (…) Het belangrijkste verschil met de officiële vlag is de kleur van de klauwen en de tong (rood). Dit doet voor sommige Vlaams-nationalisten te veel denken aan de Belgische driekleur (zwart, geel, rood). Dat is de reden waarom ze de voorkeur geven aan de zwart-gele versie.” (wikipedia)
zie ook collaboratievlag
Dat Pukkelpop als reactie op het incident specifiek de Vlaamse strijdvlaggen verwijderde, lokt heel wat kritiek uit. (vrt.be)
Naar aanleiding van 11 juli omschrijven enkele linkse opiniemakers de Vlaamse strijdvlag als de collaboratievlag. (knack.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
