Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
toestel om muizen en ratten te vangen
verouderd in Nederland:
Trappe, knip, val. (Meyer, Woordenschat (1669)). WNT
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Klem, ijzeren of op een andere wijze geconstrueerde val.
Traap, trape, v. Klem, ijzeren kip om mollen, vissen, wezels, enz. te vangen, De Bo (1873).
Ik heb muizenstrontjes zien liggen, wil je een troape ( een trape) zetten manlief, want ik ben bang van muizen.
> andere betekenis van trape
fluisteren
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij vezelen
— FEZELEN, FIEZELEN. Middelnederlands veselen.
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
ANW: (vooral) in België
zie ook vezelen, gefezel, fezelaar
Wat zijn jullie aan het fezelen of mag ik het niet weten?
schreien
Woordenboek der Nederlandsche Taal: schreemen: schreien, wenen
Het arme kind schreemde van de koude. Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, De Bo (1873)
zie ook schremienge
Ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was.
gras
ook gers
ook in de Kempen
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij gras:
— daarnevens dialectisch ook GARS, GERS (in de uitspraak GES), GEERS en GRES; middelnederlands gars, gers, gaers, gors, gras.
Out u an ’t ges zeggen ze: geef de moed niet op.
We hebben voor de laatste keer dees jaar het ges afgedaan, met het gesmachine.
> andere betekenis van ges
mest (meestal niet-vloeibare)
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij vette: Middelnederlands vette. Van vet met -te (enkele idiotica (Schuermans (1865-1870); Rutten (1890)) geven den vorm vedde met het oude -de-suffix).
?In Zuid-Nederl. algemeen voor: mest, meststof, bepaaldelijk vaste mest.
Zie ook: vette
Limburg: zie reactie
Nu de rozen geplant zijn, moeten we er vedde aan doen.
afstraffing
vetting geven: de levieten lezen
ook: iemand zijn vetting geven
In de prov. Antwerpen is een vetting een pak rammel, dus meer dan iemand de les lezen. De levieten lezen is ‘iemand zijn vet geven’.
P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1899-1906). Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen):
VETTING, znw., v. – Pak slagen, rammeling, Fr. raclée. Iemand en vetting geven.
uit F.A. Stoett, Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden: vetting: Zuidnederlands iemand vetten of invetten; iemand een vetting geven
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In Zuid-Nederland vrij algemeen voor: pak slaag
Van Dale 1995 (gewestelijk): afstraffing
Van Dale 2018: niet algemeen afstraffing
Weer een buis voor geschiedenis? Als hij straks thuis komt zal ik hem eens goed zijn vetting geven.
teelbalzak
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
c. Teelbal (zie b.v. gallée); ook: balzak (zie b.v. uitdrukkingen met deze betekenis, in platte taal, bij Cornelissen-Vervliet). In denzelfden zin hoogduits kloss en klotz.
- Klos. kloot … Coleus, testis, Junius, bij Kiliaan (1599).
Hij weet niet meer wat te doen of zeggen; hij staat mee de klos in zijn handen. (als gezegde)
schommel
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij bijze: In Zuid-Nederland is bijs, bijze hier en daar de naam voor een schommel.
zie ook: bies, biezabijs, bijze, boes, boeschcammeré, boesjkammeree, ratak, ratek, renne, rennekoker, rietseko, rijtak, sturrel, stuur, suur, toeter, touter, wippentater, zwier
Als gij op de bijs gaat zitten, zal ik u duwen.
> andere betekenis van bijs
(koude) noorderwind
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij bijze:
— BIJS, en gewestelijk BIEZE, BIES —, znw. vr. Middelnederlands bise.
Frans bise
In Bilzen zei men vroeger: “Thaajs ’t ès baajs!” (Thijs, ‘t is bijs), "’t ès Kêmpische wènd" of “Sjoeg, ’t ès kaad!” of ook: “Sjoeg sjoeg, Peiterke ploeg, lêpke lèèr, kaad wèèr!” (als het bijtend koud was, zei men: “‘t vries de steen aut d’iëd” (het vriest de stenen uit de grond).
Met “’t ès ne pit kadder woëne” (het is een jas kouder geworden) bedoelde men dat men zonder overjas niet meer de deur uit kon.
> andere betekenis van bijs
verdriet, geschrei
zie ook schreemen
Er was veel schrèmienge bij de begrafenis van het kindje.
Verleden nacht was er veel schrèmienge van katten in de tuin, ja ’t is weer kattenmaand hé.
schreien
WNT: schreemen: schreien, wenen
Het arme kind schreemde van de koude. Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, De Bo (1873)
zie ook schremienge
Ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was.
verdriet, geschrei
WNT: schreemen: schreien, wenen
Het arme kind schreemde van de koude. Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, De Bo (1873)
Er was veel schrèmienge bij de begrafenis van het kindje.
Verleden nacht was er veel schrèmienge van katten in de tuin, ja ’t is weer kattenmaand hé.
schreien
zie ook schremienge
Ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was.
schreien
zie ook schremienge
Ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was
schreien
zie ook schremienge
ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was
wenen, bleiten, schreemen/schremen/schreeuwen/schreien
eigenlijk krijschen (uitspraak ? Krishna -a)
’k Woarn doajuste noa ’t nieuws an ’t kykn en ’k mostege bykans kryschn van oal de misèrie in de weirld, en ook e bitje van ’t feit dan ze zyder uus nog assan oundertiteln ip den tv.
wenen, bleiten, schreemen/schremen/schreeuwen/schreien
eigenlijk krijschen (uitspraak ? Krishna -a)
’k Woarn doajuste noa ’t nieuws an ’t kykn en ’k mostege bykans kryschn van oal de misèrie in de weirld, en ook e bitje van ’t feit dan ze zyder uus assan oundertiteln ip den tv.
wenen, bleiten, krijsen, schreemen/schremen/schreeuwen
wordt in NL beschouwd als formeel tot archaïsch, maar is zoals vele andere in VL een doodnormaal woord
Da kindjen is daar nu al gans den tijd aan ’t schreien omda ze heure lekstok op de grond ee laten vallen. ’k Zou ze der ne nieuwe geven gewoon voor van ’t lawijt af te zijn.
bij de Bo samentrekking van schaduwe
bij Kiliaen Schawe.
Syn. schaute (schalte, schaduw, lommer)
Hij is aan ’t liegen dat het schaûwe geeft.
(buitenmate liegen)
niet groot, klein, …
vergelijk postzegel, zo groot als een ~ en zakdoek, een ~ groot
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Dat terras is amper een voorschoot groot, ge kunt er nog geen tafel zetten.
Op wereldvlak is België amper een voorschoot groot.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
