Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
intiem betasten, flikflooien, flodderen, stoeien
Frans finaud (gladjanus, goochemerd)
Zie die twee daar finoeën, ’t is een geflets en gefoemel! (kijk die twee daar kroelen, ’t is een gefleem en gewriemel)
Daf
Toen ik nog jong was zag je ze veel rijden, die kleine Dafjes en eigenlijk hadden ze wel hun charme, maar toen werd daar heel geringschattend over gepraat…"het autootje voor zuinige/gierige mensen. En dat werd dus ook nogal eens over de Nederlanders gezegd, zodoende….
zie ook wegcode
Mijn oma reed vroeger tot op hoge leeftijd in zo’n Hollandse Mercedes rond.
2pk: antiek model van Citroën auto, met 2pk vermogen (ook wel 2cv, eend, …)
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
ook geit
SN: deux-chevaux (NL: deuj zjevoow :)
zie ook wegcode
Hij heeft zo’n opgekalefaterd 2pk-ke dat hij rood geschilderd heeft met blauwe bollen. Opvallen doet hij wel.
Klein model auto van het merk Citroën
zie twee pk
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, deux-chevaux
ook: geitje, getje, …
zie ook wegcode
Ik heb ooit met een geit gereden en op den buiten was dat een formidabel goed autoke, maar het deugde niet voor de autostrade.
cabriolet
< Frans: décapotable
zie ook wegcode
Die kakmadam kon nogal stoefen met hare decapotabel.
…en een schadevergoeding van een nieuwe iPhone6, een BMW decapotabel en een jaarabonnement voor dancing Carré eisen en krijgen. (forum.politics.be, Kinepolis Brussel)
Koen Roggen maakte een indrukwekkend geluidsdecor met geloofwaardige omgevingsgeluiden. Alleen de “decapotabel” van Koen Van Impe klinkt nog wat teveel als een blikken doos, en te weinig als een echte oldtimer en de zweep van Illegems op het gat van de muilezel knalt iets te luid in mijn ochtendoren, maar dat is detailkritiek. (Cobra.canvas.be)
ijskar
varianten: kremkar, kreimkar, crème-de-glace-kar, kreimboer
in Antwerpen: crème-glacekar
zie ook wegcode
Helga rijdt rond in crèmekar met ambachtelijk ijs.
(TITEL HLN ed. Mechelen 02/04/2014)
kleine vrachtauto, bestelwagen
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
< Frans: camionnette
zie ook wegcode
Die zetels en andere grote meubelen verhuizen we met een camionette.
bloemlezing De Standaard:
De cargofiets, de camionette van morgen – De Standaard
Maak van je camionette geen etalage – De Standaard
Inbrekers sloegen een ruit van een geparkeerde camionette in de Ciamberlanidreef in en stalen een gps-toestel en documenten. (standaard.be)
Onbekenden hebben maandagavond rond 18.45 uur aan de Turnhoutsebaan in Mol een camionette van het merk Nissan Interstar gestolen. (standaard.be)
Zaterdagnacht reden twee gemaskerde mannen met een witte camionette, merk Fiat Professional, de parking van de AD op en namen de … (standaard.be)
enz.
vrachtwagen
< Frans le camion; de etymologie van dit woord is niet bekend
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015 geen standaardtaal
zie ook: camionette; wegcode
Camions zouden tijdens de spits niet mogen rijden, het verkeer zou dan veel vlotter lopen.
bloemlezing De Standaard:
Daardoor sloeg de massa met kippeningewanden in de open laadbak van de camion over de wand en kwam tussen de laadbak en de trekker …(standaard.be)
De man legde zich te rusten in zijn camion en vertrok rond vier uur. (standaard.be)
Hoe Roger Borlez onder een camion sukkelde.(standaard.be)
De Tahoe steekt met ramen en bagagerek boven alle gewone auto’s uit en lijkt wel een kleine camion. (standaard.be)
Na afloop trok de wereldkampioen een halfuur lang naar de mobiele radiologie-camion om uit te maken of hij geen breuken had (standaard.be)
enz.
handeling
< Frans: la manoeuvre
- vrt.taal: “In België is het manoeuvre gebruikelijk, in Nederland de manoeuvre.
Van Dale spelt ook maneuver, wat de Belgische uitspraak beter weergeeft, maar wij volgen de Woordenlijst.”
zie ook wegcode
Hij moest alle soorten maneuvers doen om dat op zijn plaats te krijgen.
Inhalen is een heel gevaarlijk maneuver. (rijbewijs-online.be)
> andere betekenis van maneuver
Ook de Vlaming moet af en toe eens zijn woonst verlaten en hem in het openbaar begeven. Om van punt A naar punt B te geraken, moet hij een beroep doen op de wegcode, maar die verschilt in het Vlaams aanzienlijk van het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van alle essentiële en minder essentiële terminologie en uitdrukkingen m.b.t. wegen en verkeer.
voertuigen:
cabriard
camion
camionette
crèmekar
decapotabel
geit
hollandse mercedes
ministadswagen
mobilhome
moto
motocyclette
opligger
otto
trottinette
velo
vlieger
wagen
wegen:
afslag
autostrade
baan
baanvak
buurtweg
drievaksbaan
egelwegel
fietsostrade
gemeenteweg
gracht
kasseibaan
kasseiweg
kerkwegel
macadam
middenvak
ovalen punt
ovonde
rijbaan
rijvak
rondpunt
tarmac
trage weg
trottoir
tunnelkoker
tweevaksbaan
vak
velostrade
viervaksbaan
voetpad
wegel
wegenis
varia:
aan de klap
accident
achter de hoek
achterruitontdooiing
amortisseur
auto-accident
autoconstructeur
autocontrole
automatic
baancafé
baandancing
baanhotel
baanrestaurant
baanwinkel
baan, onder de ~
baarchoc
bache
banden leggen
banden steken
bedrijfswagen
betalend parkeren
bielle
blokrijden
bluts
blutsen
Bob
boîte
bollen
cabrioleren
camion, van de ~ gevallen
chappement
copiloot
corijder
depanneren
doorvlammen
dwarsen
een rijdende doodskist
embrayage
embrayeren
ertegen plakken
faar
firmawagen
frein
garagepoort
garagist
gardeboe
gat, in iemands ~ zitten
groene nummerplaat
handelaarsplaat
herspuiten
hol van Pluto
ijsgang
janettenbak
kaartjesknipper
keuring
kilometriek
kreukelpaal
langs
loonwagen
maleur
maneuver
middenvakrijder
mobiliteitsknoop
monovolume
motard
moteur
naft
nummerplaat
occasie
op den trein, tram, velo
pinken
pinker
pinkers opzetten
pinklicht
plak
platten band
Porschist
ressort
rijmplek
rood licht
schouwing
schouwingsbewijs
sjieken bak
slijklap
smijten, alles dicht ~
sortie
soupape
statie
stationeren
treinbegeleider
uitblutsen
uitbollen
verbodsteken
verkeersaccident
verkeersbelasting
verkeerscode
verkeershinder
verkeersinbreuk
verkeerswisselaar
vervangstuk
Vespist
vlammen
vis platinées
vitesse
vitessepook
volumewagen
voorbijsteken
voorruitontdooiing
waar men gaat langs Vlaamse wegen
wegbollen
wegeniswerken
wegenwerken
wet betreffende de politie over het wegverkeer
wisselstuk
z-plaat
> andere betekenis van wegcode
kaartspel dat in Oost- en West-Vlaanderen wordt gespeeld
ook geschreven “belote”
< Frans la Belote
zie ook belotten, op iemands hol kunnen ~, belotten
“Belot is een kaartspel dat met 32 kaarten en twee vaste, tegenover elkaar zittende, paren wordt gespeeld” (https://nl.wikibooks.org/wiki/Kaartspel/Belot)
“Belote is het Franse klaverjassen, waarbij echter niet in paren wordt gespeeld , maar individueel, hier staan de spelregels. Er zijn maar weinig verschillen met klaverjassen bij het spelen.” (https://www.nederlanders.fr/profiles/blogs/belote)
letterlijk: een achtergesteld of verwaarloosd kind
figuurlijk: een onderwerp dat te weinig aandacht krijgt
NL: een stiefkind of een ondergeschoven kindje
De Amerikaanse politie heeft gisteren een gruwelijke ontdekking gedaan in een woning in Texas. Toen ze er aanbelde omdat de bewoners in een slaande ruzie verwikkeld waren, ontdekten agenten er vier onderkomen kinderen. Twee van hen zaten opgesloten in een hondenhok. (HLN)
Ze beweerde dat er nooit reclame op gewone TV is geweest met full frontal blote tetten. Arm onderkomen kind is opgegroeid zonder TV enzo, weet zij veel. (shrimpfuge.be)
Het is nog steeds een onderkomen kind, niet voldoende gefinancierd en niet aangepast aan de moderne mogelijkheden van deze tijd. (Open brief aan de minister in zaak Julie van Espen – Het Nieuwsblad).
De minibar is een onderkomen kind vanwege de prijzen, de kleine koelkast koelt ook matig. (zoover.be)
een liefhebber van iets zijn
opm: vooral ontkennend, zie voorbeelden
vergelijk hebben, het niet ~ voor
Veel plezier, maar ik ben niet aan carnaval; :) (twitter)
Ach ik ben zo niet aan moppetjes van Agnew (facebook)
Ik ben zo niet aan de cocktailjurken, doe mij maar de cocktails zelf, dus naaide ik de Harlequin uit La Maison Victor. (blogspot.com)
ik heb het liefst ‘echt’ vlees, ik ben zo niet aan worsten enzo. :lol (weljongniethetero.be)
Mijn vriend heeft altijd superdroge en geschonden handen van het werken en het schuren na het werk en hij is zo niet aan de crèmes, you know. (sprinklesonacupcake.com)
De Vlaming is, zacht uitgedrukt, erg gesteld op zijn koterij in de bouwkunde, maar even goed in de taalkunde. In dit lemma bewaren we een overzicht van een hele rist koten – ‘koterij’ is hiervan het collectief meervoud. In se is elke afgesloten ruimte kleiner dan een volwaardige woonst een kot (hoewel het woord ‘kot’ ook als koosnaam voor een huis kan aangewend worden), waardoor er constant nieuwe samenstellingen kunnen ontstaan. Naast deze samenstellingen bestaan er ook ettelijke typische uitdrukkingen die rond een of ander ‘kot’ draaien.
Samenstellingen:
apenkot
ballenkot
bergkot
bergingskot
bezemkot
buskotje
digikot
doempkot
drugskot
druppelkot
duivenkot
fietsenkot
frietkot
fritkot
hoerenkot
hondenkot
houtkot
hullekot
jeneverkot
kattenkot
kiekenkot
koffiekot
kolenkot
koolkot
paskot
platen kot
rattekot
rokerskot
rommelkot
smoorkot
smurfenkot
stampkot
stemkotje
studentenkot
telefoonkot
tuinkot
vogelkot
vogelkotje
waskot
wc-kot
werkkot
wietkot
zottekot
zwienekot
zwijnenkot
Studentenjargon:
kotstudent
kotbaas, kotmadam
kotbaasbedrijf
kotencomplex
kotreglement
kotleven
koteten en daarmee ook kotkilo’s
kotlabel
kotbelasting/kottaks
boerenkot
luxekot
Uitdrukkingen:
kot, het ~ afbreken
dansen, mijn kot staat te ~
kot houden
kot, iemand uit zijn ~ lokken
kot, uit z’n ~ komen
kot, op ~ gaan, vervolgens kot, op ~ zitten
kot, het ~ vrij hebben / kot, het ~ voor zich (alleen) hebben
kot, het ~ in brand steken
kot, het ~ is te klein
kot, eerst een ~ en dan een varken
Regionaal beperktere uitdrukkingen:
kot, iemand naar zijn ~ rijden
kot, er zijn ~ in hebben
kot, daar hebt ge het ~
sterven op het kot
kotje, in een ~ zitten
vogelkotje, tegen het ~ gelopen
> andere betekenissen van koterij
oplichten, een veel te hoge prijs vragen
vgl. Engels ‘to rip off’
→ merk op dat het hier niet noodzakelijk om een leenwoord gaat, aangezien ‘rippen’ een oeroud Vlaams werkwoord is voor ‘aftrekken, afscheuren, openrijten’
→ de betekenisverschuivende stap van letterlijk naar figuurlijk ‘afrippen’ is dus rap gezet
→ enkele andere afleidingen van ‘rippen’, zoals ‘openrippen’, zijn wel in Nederland verspreid geraakt, maar aangezien zij het werkwoord ‘rippen’ nooit gekend hebben is de kans reëel dat het daar wél om Engelse leenwoorden gaat
→ in Nederland, en in mindere mate in Vlaanderen, gebruikt men heden ten dage ook ‘rippen’ in de betekenis van ‘stelen’
alle zoekresultaten uit NL zijn afkomstig van Vlamingen
zie ook zak, in ’t ~ zetten; ribbedebie + commentaren
booster: issem mij aant afrippen ofnie? (9lives.be)
Zoals jij het uitdrukt klinkt het inderdaad zwaar afgeript en oneerlijk (forum.proximus.be)
losschroeven
zie ook vijzen
antoniem vastvijzen
De leiding maakt zich nog wel zorgen over twee, mogelijk drie privéwagens van agenten waarvan de wielbouten werden losgevezen. (hln.be)
Aangezien de materialen dus eigendom geworden zijn van de klant, kunt u ze ook niet zomaar terug losvijzen en terug meenemen als er niet betaald wordt. (indicator.be)
vastschroeven
zie ook vijzen
antoniem: losvijzen
Ofwel zit de kabel van uw scherm niet goed in, en is het een kwestie van goed induwen en vastvijzen. (wijfzonderlijf.be)
Dit gebeurt aan de hand van terrasplaatjes die aan de onderkant vastgevezen worden. (woodstoxx.be)
schroeven, vastschroeven, aanschroeven
DS2015 geen standaardtaal
opmerking: in Antwerpen: vees, gevezen (sterk werkwoord) in tegenstelling tot
West-Vlaanderen: zwakke vorm (bij De Bo, in het Westvlaamsch Idioticon (1873): zwak en sterk: “VIJZEN (westvlaams VIZEN), vijsde en vees, gevijsden gevezen.”
samenstellingen: aanvijzen, afvijzen, bijvijzen, opeenvijzen, losvijzen, vastvijzen, uiteenvijzen; ineenvijzen
zie ook vijs
Je moet eerst een plug steken, als je in die muur wil vijzen.
Zondag vond hij zijn wagen terug in zijn carport met in het slot twee vijzen die meer dan 4 centimeter in het slot waren gevezen. (standaard.be)
schroeven, vastschroeven, aanschroeven
DS2015 geen standaardtaal
opmerking: in Antwerpen: vees, gevezen (sterk werkwoord) in tegenstelling tot
West-Vlaanderen: zwakke vorm (bij De Bo, in het Westvlaamsch Idioticon (1873): zwak en sterk: “VIJZEN (westvlaams VIZEN), vijsde en vees, gevijsden gevezen.”
samenstellingen: aanvijzen, afvijzen, bijvijzen, opeenvijzen, losvijzen, vastvijzen, uiteenvijzen; ineenvijzen
zie ook vijs
Je moet eerst een plug steken, als je in die muur wil vijzen.
Zondag vond hij zijn wagen terug in zijn carport met in het slot twee vijzen die meer dan 4 centimeter in het slot waren gevezen. (standaard.be)
voltooid deelwoord van het werkwoord recycleren
NL: gerecycled (van ww. recyclen)
vgl. ook recycleerbaar
Gerecycleerd papier is sowieso minder milieubelastend dan wit papier. (bewustverbruiken.be)
En zo is er dus ook heel wat kleding te vinden die specifiek van gerecycleerde PET-flessen is gemaakt. (supergoods.be)
De gerecycleerde batterijen worden geladen door zonnepanelen en dienen als noodoplossing. (autogids.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.