Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #30711

    cafetariaplan
    (zn. o.; ~nen)

    (neologisme) een flexibel verloningspakket waarbij de werknemer a.h.w. à la carte kan kiezen

    google2020: .BE (103) ; .NL (86)

    zie ook cafetaria

    Met een cafetariaplan kunt u uw medewerkers een flexibel loonpakket aanbieden zonder impact op uw budget. Het is een win-winsituatie: u bevordert het personeelsbehoud in uw bedrijf en geeft uw werknemers persoonlijke extralegale voordelen naargelang hun behoeften. (securex.be)

    Het aantal werknemers dat via een cafetariaplan zijn loon flexibiliseert, is in een jaar tijd met de helft toegenomen. (tijd.be)

    Een recente studie van hr-dienstverlener SD Worx wijst uit dat het cafetariaplan steeds populairder wordt, en dat is allerminst een verrassing. (blog)

    Met een cafetariaplan zou de werknemer echter kunnen kiezen uit gepersonaliseerde voordelen binnen verschillende domeinen, bijvoorbeeld: familie, welzijn, … (vrouwenmaatschappij.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Feb 2020 11:39
    0 reactie(s)

    #30712

    mij niet gelaten
    (uitdr.)

    van mij mag het, ik heb er niets op tegen

    NL: voor mij hoef je het niet te laten

    variant: voor mij niet gelaten

    Bonte: “Hoofddoek bij politie? Mij niet gelaten” (vrt.be)

    Moeten we supporters weer achter plexiglas zetten? Mij niet gelaten, maar het zou wel een stap terug zijn. (voetbalprimeur.be)

    Mij niet gelaten, zenne. Ik ben een echt kerstmens. (pinterest.com)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 10 Feb 2020 22:10
    0 reactie(s)

    #30713

    voor mij niet gelaten
    (uitdr.)

    van mij mag het, ik heb er niets op tegen

    NL: voor mij hoef je het niet te laten

    variant: mij niet gelaten

    Voor mij niet gelaten als een andere regio een andere optie neemt, maar alstublieft, geef ons dan de ruimte om zelf de belastingvoeten te verlagen. (standaard.be)

    Als het niet meer hoeft, voor mij niet gelaten. Daar kan ik mee leven. (hbvl.be)

    Als Blanpain zich wil bezig houden met zulke buitenlandse uitzonderingen, voor mij niet gelaten. Maar ik ben sekretaris-generaal van de Belgische voetbalbond en ik houd me enkel met het Belgisch gebeuren bezig. (veto.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 10 Feb 2020 22:10
    0 reactie(s)

    #30714

    stampkot
    (z.nw. het ~ (o.) ~en)

    (verouderd) benaming voor een stamp- of slagmolen (zie reacties)
    NL: oliemolen, olieslagerij

    Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij stampen:
    Stampkot, olieslagerij. In Zuid-Nederland.
    Stampkot, ook: roskot, rosmeulen, d. i. kot, keet of elk ander gebouw waar men olieen raapbrood stampt of slaat, Schuermans (1865-1870).
    Stampkot … Oliemolen, De Bo (1873).
    - Naar ’t stampkot gaan om olie, De Bo.
    - De wind is af, het stampkot draait niet, De Bo.

    zie ook verzamellemma koterij

    Het Stampkot Veldeman (ook: Stampkot Duerinck) is een voormalige rosmolen in het tot de Belgische gemeente Dendermonde behorende dorp Schoonaarde, gelegen aan Eegene 136. De molen fungeerde als oliemolen en ligt vlak bij de Schelde. (Wikipedia)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door koarebleumke op 10 Feb 2020 18:46
    2 reactie(s)

    #30715

    Kattepad
    (eigennaam, begrip)

    Het Kattepad ligt in Noordoost van Destelbergen en is ongeveer 1.598 meter lang.

    < Destelbergen

    Het traject dat in de volksmond het ‘Kattepad’ wordt genoemd, draagt het statuut van een feitelijke buurtweg (ontstaan door minstens 30 jaar openbaar gebruik). Het Kattepad als trage weg maakt onderdeel uit van de recreatieve wandelroute Damvalleipad binnen het natuurreservaat Damvallei. De aanleg van een vlonderpad op een deel van het traject van het Kattepad werd nodig geacht, aangezien het tracé jaarlijks – vooral gedurende de natte maanden – te drassig was om te gebruiken. (Destelbergen.be)

    Vlaams Minister Joke Schauvliege kwam in de buurt van ‘t Buikske Rond genieten van ons ’botanisch pareltje’ zoals ze het noemde, en opende daarbij het gloednieuwe Kattepad. (nieuwsblad.be)

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Feb 2020 18:45
    0 reactie(s)

    #30716

    koterij
    (verzamellemma)

    De Vlaming is, zacht uitgedrukt, erg gesteld op zijn koterij in de bouwkunde, maar even goed in de taalkunde. In dit lemma bewaren we een overzicht van een hele rist koten – ‘koterij’ is hiervan het collectief meervoud. In se is elke afgesloten ruimte kleiner dan een volwaardige woonst een kot (hoewel het woord ‘kot’ ook als koosnaam voor een huis kan aangewend worden), waardoor er constant nieuwe samenstellingen kunnen ontstaan. Naast deze samenstellingen bestaan er ook ettelijke typische uitdrukkingen die rond een of ander ‘kot’ draaien.

    Samenstellingen:

    apenkot
    ballenkot
    bergkot
    bergingskot
    bezemkot
    buskotje
    digikot
    doempkot
    drugskot
    druppelkot
    duivenkot
    fietsenkot
    frietkot
    fritkot
    hoerenkot
    hondenkot
    houtkot
    hullekot
    jeneverkot
    kattenkot
    kiekenkot
    koffiekot
    kolenkot
    koolkot
    platen kot
    rattekot
    rokerskot
    rommelkot
    smoorkot
    smurfenkot
    stampkot
    stemkotje
    studentenkot
    telefoonkot
    tuinkot
    vogelkot
    vogelkotje
    waskot
    wc-kot
    wietkot
    zottekot
    zwienekot
    zwijnenkot

    Studentenjargon:

    kotstudent
    kotbaas, kotmadam
    kotbaasbedrijf
    kotencomplex
    kotreglement
    kotleven
    koteten en daarmee ook kotkilo’s
    kotlabel
    kotbelasting/kottaks
    boerenkot
    luxekot

    Uitdrukkingen:

    kot, het ~ afbreken
    dansen, mijn kot staat te ~
    kot houden
    kot, iemand uit zijn ~ lokken
    kot, uit z’n ~ komen
    kot, op ~ gaan, vervolgens kot, op ~ zitten
    kot, het ~ vrij hebben / kot, het ~ voor zich (alleen) hebben
    kot, het ~ in brand steken
    kot, het ~ is te klein
    kot, eerst een ~ en dan een varken
    Regionaal beperktere uitdrukkingen:
    kot, iemand naar zijn ~ rijden
    kot, er zijn ~ in hebben
    kot, daar hebt ge het ~
    sterven op het kot
    kotje, in een ~ zitten
    vogelkotje, tegen het ~ gelopen

    zie ook kot, -erij

    > andere betekenissen van koterij

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 10 Feb 2020 18:02
    1 reactie(s)

    #30717

    smurfenkot
    (z.nw. het ~ (o.) ~en)

    grappende benaming voor een behuizing, een kot, een plek

    zie ook verzamellemma koterij

    Het feest zal doorgaan op 500m van de lokalen van Crescendo op het kruispunt van de Kortebergstraat en de Herendaal. Voor velen bekend als het kruispunt van het smurfenkot! (chiro.crescendo)

    Het smurfenkot. Je zou stilaan denken: een typisch West-Vlaams boerengat. “ Zeer zeker niét”, zegt de bekendste aller inwoners van Oostkamp. (Nieuwsblad)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 10 Feb 2020 18:02
    0 reactie(s)

    #30718

    ovonde
    (de ~ (v.), ~s)

    ovale rotonde, ovaal rondpunt

    ook: ovalen rondpunt, ovalen punt, ovaalpunt

    Wikipedia: In België wordt het otonde of ovonde genoemd; in Nederland spreekt men van ovatonde, ovotonde of een ovonde.

    zie ook verzamellemma wegcode

    Het zand van de afgegraven grondophoping wordt afgevoerd via de ovonde aan de Ring naar het Albertkanaal. (heraanleg Nete, Herentals)

    Onze gemeente heeft maar 1 ovonde waarop 7 wegen zijn aangesloten. Ze ligt op een grote 100m voor de spoorovergang. Ge kunt u wel inbeelden zeker hoe de verkeerssituatie op de ovonde is tijdens het spitsuur?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 10 Feb 2020 18:00
    0 reactie(s)

    #30719

    wegcode
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming moet af en toe eens zijn woonst verlaten en hem in het openbaar begeven. Om van punt A naar punt B te geraken, moet hij een beroep doen op de wegcode, maar die verschilt in het Vlaams aanzienlijk van het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van alle essentiële en minder essentiële terminologie en uitdrukkingen m.b.t. wegen en verkeer.

    voertuigen:
    camion
    camionette
    crèmekar
    geit
    mobilhome
    moto
    motocyclette
    opligger
    otto
    trottinette
    velo
    vlieger
    wagen

    wegen:
    afslag
    autostrade
    baan
    baanvak
    buurtweg
    drievaksbaan
    egelwegel
    fietsostrade
    gemeenteweg
    gracht
    kasseibaan
    kasseiwegel
    kerkwegel
    macadam
    middenvak
    ovalen punt
    ovonde
    rijbaan
    rijvak
    rondpunt
    tarmac
    trage weg
    trottoir
    tunnelkoker
    tweevaksbaan
    vak
    viervaksbaan
    voetpad
    wegel
    wegenis

    varia:
    aan de klap
    accident
    achter de hoek
    amortisseur
    auto-accident
    baancafé
    baandancing
    baanhotel
    baanrestaurant
    baanwinkel
    baan, onder de ~
    bache
    betalend parkeren
    blokrijden
    bluts
    Bob
    bollen
    camion, van de ~ gevallen
    chappement
    depanneren
    doorvlammen
    dwarsen
    faar
    frein
    garagepoort
    gardeboe
    hol van Pluto
    ijsgang
    kaartjesknipper
    kilometriek
    kreukelpaal
    langs
    maleur
    middenvakrijder
    mobiliteitsknoop
    motard
    naft
    op den trein, tram, velo
    pinken
    pinker
    pinkers opzetten
    pinklicht
    platten band
    ressort
    rijmplek
    rood licht
    slijklap
    smijten, alles dicht ~
    soupape
    statie
    stationeren
    treinbegeleider
    uitbollen
    verbodsteken
    verkeersaccident
    verkeersbelasting
    verkeerscode
    verkeershinder
    verkeersinbreuk
    verkeerswisselaar
    vlammen
    voorbijsteken
    waar men gaat langs Vlaamse wegen
    wegbollen
    wegeniswerken
    wegenwerken
    wet betreffende de politie over het wegverkeer

    > andere betekenis van wegcode

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 10 Feb 2020 17:59
    10 reactie(s)

    #30720

    ovalen punt
    (znw. het ~, ~en)

    ovalen rondpunt

    ook ovaalpunt, ovalen rondpunt, ovonde

    zie ook verzamellemma wegcode

    De vrouw reed met de fiets op de ovonde toen een personenwagen, bestuurd door een 75-jarige man, het ovalen punt opreed. (hln.be)

    Ruime gezinswoning op een perceel grond van 301m2, gelegen aan het ovalen punt van Zwijnaarde. (immomatch.com)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 10 Feb 2020 17:58
    0 reactie(s)

    #30721

    ovalen rondpunt
    (znw. het ~, ~en)

    ovalen rondpunt

    ook ovalen punt, ovaalpunt, ovonde

    zie ook verzamellemma wegcode

    Het ovalen rondpunt dat ik moet dwarsen om te Rijksweg over te geraken is mijn keerpunt. (bloggen.be)

    “Tussen Twee Waters” is een ‘ovalen rondpunt’, waarop de bestaande toegangswegen uitmonden. (mech.kuleuven.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 10 Feb 2020 17:58
    0 reactie(s)

    #30722

    ovaalpunt
    (znw. het ~, ~en)

    ovalen rondpunt

    ook ovalen punt, ovalen rondpunt, ovonde

    zie ook verzamellemma wegcode

    De vergunning voor de aanleg van het ‘ovaalpunt’ (Van Praet-Lambermont) wordt trouwens aangevraagd door de Brusselse administratie, Mobiel Brussel, maar de plannen werden wel degelijk getekend door de mensen achter JUTS. (bralvzw.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 10 Feb 2020 17:58
    0 reactie(s)

    #30723

    stampkot
    (z.nw. het ~ (o.) ~en)

    verouderde benaming voor een type molen (zie reactie)

    Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij stampen:
    Stampkot, olieslagerij. In Zuid-Nederland.
    Stampkot, ook: roskot, rosmeulen, d. i. kot, keet of elk ander gebouw waar men olieen raapbrood stampt of slaat, Schuermans (1865-1870).
    Stampkot … Oliemolen, De Bo (1873).
    - Naar ’t stampkot gaan om olie, De Bo.
    - De wind is af, het stampkot draait niet, De Bo.

    zie ook verzamellemma koterij

    Het Stampkot Veldeman (ook: Stampkot Duerinck) is een voormalige rosmolen in het tot de Belgische gemeente Dendermonde behorende dorp Schoonaarde, gelegen aan Eegene 136. De molen fungeerde als oliemolen en ligt vlak bij de Schelde. (Wikipedia)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Feb 2020 16:47
    2 reactie(s)

    #30724

    afslag
    (de ~ (m.), ~en)

    korting, prijsverlaging

    Algemeen Nederlands Woordenboek
    afslag
    ((vooral) in België)
    korting; vermindering van een bedrag

    Als je dat toestel in onze winkel koopt, krijg je 5 euro afslag.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Feb 2020 16:28
    4 reactie(s)

    #30725

    afslag
    (de ~ (m.), ~en)

    1. korting, prijsverlaging
    2. afrit van autostrade
    3. overeenkomst tussen veekoopmannen

    1. Als je dat toestel in onze winkel koopt, krijg je 5 euro afslag.
    2. We nemen de volgende afslag.
    3. We hebben de koe afgeslagen op 2000 euro.

    > andere betekenis van afslag

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Feb 2020 15:33
    4 reactie(s)

    #30726

    smurfenkot
    (z.nw. het ~ (o.) ~en)

    grappende benaming voor een behuizing, een kot, een plek

    Het feest zal doorgaan op 500m van de lokalen van Crescendo op het kruispunt van de Kortebergstraat en de Herendaal. Voor velen bekend als het kruispunt van het smurfenkot! (chiro.crescendo)

    Het smurfenkot. Je zou stilaan denken: een typisch West-Vlaams boerengat. “ Zeer zeker niét”, zegt de bekendste aller inwoners van Oostkamp. (Nieuwsblad)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door koarebleumke op 10 Feb 2020 15:32
    0 reactie(s)

    #30727

    vlieger
    (de ~ (m.), ~s)

    vliegtuig

    Van Dale 2016 online: BE, spreektaal

    zie ook: vliegmachien

    Brussels Airlines A319-112 (OO-SSG) landing at Brussels Airport (1)

    Ons geburen zijn met de vlieger naar Rome.

    Mijn vriendin en ik willen doorheen Portugal reizen, met de vlieger naar daar en daar dan een auto huren. (9lives.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Feb 2020 15:30
    1 reactie(s)

    #30728

    vlieger
    (de ~ (m.), ~s)

    vliegtuig

    Van Dale 2016 online: BE, spreektaal

    zie ook: vliegmachien

    Klik op de afbeelding
    OOSSG

    Brussels Airlines A319-112 (OO-SSG) landing at Brussels Airport (1)

    Ons geburen zijn met de vlieger naar Rome.

    Mijn vriendin en ik willen doorheen Portugal reizen, met de vlieger naar daar en daar dan een auto huren. (9lives.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Feb 2020 15:29
    1 reactie(s)

    #30729

    wegcode
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming moet af en toe eens zijn woonst verlaten en hem in het openbaar begeven. Om van punt A naar punt B te geraken, moet hij een beroep doen op de wegcode, maar die verschilt in het Vlaams aanzienlijk van het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van alle essentiële en minder essentiële terminologie en uitdrukkingen m.b.t. wegen en verkeer.

    voertuigen:
    camion
    camionette
    crèmekar
    geit
    mobilhome
    moto
    motocyclette
    opligger
    otto
    trottinette
    velo
    vlieger
    wagen

    wegen:
    afslag
    autostrade
    baan
    baanvak
    buurtweg
    drievaksbaan
    egelwegel
    fietsostrade
    gemeenteweg
    gracht
    kasseibaan
    kasseiwegel
    kerkwegel
    macadam
    middenvak
    ovonde
    rijbaan
    rijvak
    rondpunt
    tarmac
    trage weg
    trottoir
    tunnelkoker
    tweevaksbaan
    vak
    viervaksbaan
    voetpad
    wegel
    wegenis

    varia:
    aan de klap
    accident
    achter de hoek
    amortisseur
    auto-accident
    baancafé
    baandancing
    baanhotel
    baanrestaurant
    baanwinkel
    baan, onder de ~
    bache
    betalend parkeren
    blokrijden
    bluts
    Bob
    bollen
    camion, van de ~ gevallen
    chappement
    depanneren
    doorvlammen
    faar
    frein
    garagepoort
    gardeboe
    hol van Pluto
    ijsgang
    kaartjesknipper
    kilometriek
    kreukelpaal
    langs
    maleur
    middenvakrijder
    mobiliteitsknoop
    motard
    naft
    op den trein, tram, velo
    pinken
    pinker
    pinkers opzetten
    pinklicht
    platten band
    ressort
    rijmplek
    rood licht
    slijklap
    smijten, alles dicht ~
    soupape
    statie
    stationeren
    treinbegeleider
    uitbollen
    verbodsteken
    verkeersaccident
    verkeersbelasting
    verkeerscode
    verkeershinder
    verkeersinbreuk
    verkeerswisselaar
    vlammen
    voorbijsteken
    waar men gaat langs Vlaamse wegen
    wegbollen
    wegeniswerken
    wegenwerken
    wet betreffende de politie over het wegverkeer

    > andere betekenis van wegcode

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 10 Feb 2020 15:28
    10 reactie(s)

    #30730

    wegcode
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming moet af en toe eens zijn woonst verlaten en hem in het openbaar begeven. Om van punt A naar punt B te geraken, moet hij een beroep doen op de wegcode, maar die verschilt in het Vlaams aanzienlijk van het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van alle essentiële en minder essentiële terminologie en uitdrukkingen m.b.t. wegen en verkeer.

    voertuigen:
    camion
    camionette
    crèmekar
    geit
    mobilhome
    moto
    motocyclette
    opligger
    otto
    trottinette
    velo
    vlieger
    wagen

    wegen:
    afslag
    autostrade
    baan
    baanvak
    buurtweg
    drievaksbaan
    egelwegel
    fietsostrade
    gemeenteweg
    gracht
    kasseibaan
    kasseiwegel
    kerkwegel
    macadam
    middenvak
    ovonde
    rijbaan
    rijvak
    rondpunt
    tarmac
    trage weg
    trottoir
    tunnelkoker
    tweevaksbaan
    vak
    viervaksbaan
    voetpad
    wegel
    wegenis

    varia:
    aan de klap
    accident
    amortisseur
    auto-accident
    baancafé
    baandancing
    baanhotel
    baanrestaurant
    baanwinkel
    baan, onder de ~
    bache
    betalend parkeren
    blokrijden
    bluts
    Bob
    bollen
    camion, van de ~ gevallen
    chappement
    depanneren
    doorvlammen
    faar
    frein
    garagepoort
    gardeboe
    hol van Pluto
    ijsgang
    kaartjesknipper
    kilometriek
    kreukelpaal
    langs
    maleur
    middenvakrijder
    mobiliteitsknoop
    motard
    naft
    op den trein, tram, velo
    pinken
    pinker
    pinkers opzetten
    pinklicht
    platten band
    ressort
    rijmplek
    rood licht
    slijklap
    smijten, alles dicht ~
    soupape
    statie
    stationeren
    treinbegeleider
    uitbollen
    verbodsteken
    verkeersaccident
    verkeersbelasting
    verkeerscode
    verkeershinder
    verkeersinbreuk
    verkeerswisselaar
    vlammen
    voorbijsteken
    waar men gaat langs Vlaamse wegen
    wegbollen
    wegeniswerken
    wegenwerken
    wet betreffende de politie over het wegverkeer

    > andere betekenis van wegcode

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 10 Feb 2020 11:33
    10 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.