Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #29681

    resto
    (de ~ (m.), ~'s)

    restaurant

    Gij moogt kiezen: op resto gaan of een cinemake doen?

    “De studentenresto‘s en cafetaria’s zijn open op weekdagen van maandag tot en met vrijdag.” (ugent.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Mar 2020 09:13
    4 reactie(s)

    #29682

    kot, in zijn ~ blijven
    (uitdr.)

    1) thuis, binnen blijven
    2) zich gedeisd houden (antoniem: uit zijn kot komen (kot, uit z’n ~ komen)

    zie ook verzamellemma koterij

    1) “Blijf in uw kot”, met die iconische uitspraak probeerde Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) de Vlaming te overtuigen om thuis te blijven. (hln.be)

    1) ‘Vrouwen, blijf in uw kot op Internationale Vrouwendag!’ (demorgen.be)

    2) Maar zoals gezegd: blijf niet in uw kot zitten, ga rond, stuur zelf brieven en toon initiatief.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 09 Mar 2020 00:16
    1 reactie(s)

    #29683

    Suske en Wiske
    (verwijslemma)

    “Lambik, van nu af spreken wij beschaafd Nederlands en daarom wil ik voortaan Sidonia heten”
    Een analyse van intralinguale vertalingen van Suske en Wiske-albums (1958-1998)
    Masterproef aangeboden door Liesbeth VICCA tot het behalen van de graad van Master in het vertalen Duits-Spaans
    Promotor: Elke BREMS Academiejaar 2016 – 2017

    Interessante studie over de taal in de strips van Suske en Wiske in Vlaanderen (Belgisch-Nederlands), Nederland (Noord-Nederlands) en het Standaard Nederlands.

    Dit lemma wordt als verwijslemma gebruikt bij woorden of uitdrukkingen die in de strip als Vlaams beschouwd worden. Zie voorbeelden lemma’s of reacties: ajuin (scheldwoord); goesting; miljaar; vent; verwittigen; weeral; zaag, een ~ spannen; ziekenkas.

    Verder hieronder enkele vermeldenswaardige passages van de tekst.

    “Peter Van Gucht, de huidige scenarist van Suske en Wiske, lijkt zowel qua inhoud als qua taal geen immense veranderingen door te willen voeren (…). (Hij) laat de stripfiguren Standaardnederlands spreken, omdat dat volgens hem perfect past in de opvoedende taak die de strips van Suske en Wiske hebben”

    “In de Vlaamse strip drinkt Lambik ‘gin’, maar in de Standaardnederlandse uitgave drinkt hij ‘jenever’.
    Figuur 23. Gin wordt jenever (De geverniste zeerovers, p. 21). Een klein beetje kennis van de geschiedenis en van jenever kan de vertaling van het CSE (Cultureel Specifieke Elementen, GG) verklaren. Jenever is een Nederlandse drank.”

    “Ten slotte is er in dit prentje een wijziging aan de onomatopee doorgevoerd. ‘Ploup’ in de Vlaamse strip wordt ‘Plop’ in de Standaardnederlandse versie.”

    “Realia worden (in de standaardtalige uitgave, GG), net zoals de woordenschat en grammatica, aangepast naar de norm van het Noorden.”

    “De vertalingen van realia in De duistere diamant tonen dat de Standaardnederlandse versie de Noord-Nederlandse norm volgt. In Figuur 47 past de vertaler een culturele adaptatie toe op het Vlaamse CSE ’50 fr.’. In de Noord-Nederlandse uitgave wordt er van ‘een rijksdaalder’ gesproken. De Standaardnederlandse versie behoudt de Noord-Nederlandse aanpassing.”

    “In de Vlaamse uitgave zegt Alwina ‘de duistere diamant’. In de Noord-Nederlandse uitgave zegt ze echter ‘de Zwarte diamant’. Ook in de Standaardnederlandse uitgave heeft ze het over ‘de Zwarte diamant’. De titel van het album (zowel in het Vlaams als in het Noord-Nederlands als in het Standaardnederlands) is De duistere diamant. Op het einde van het verhaal in de Vlaamse uitgave wordt dus uitdrukkelijk de titel gebruikt door Alwina: ‘de duistere diamant’. Een vertaling naar ‘de Zwarte diamant’ is hier niet nodig. De verwijzing naar de titel geraakt verloren in de vertaling van de Noord-Nederlandse en Standaardnederlandse uitgave.”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 21:51
    5 reactie(s)

    #29684

    bloemen toegeworpen krijgen met de pot nog aan
    (uitdr.)

    een vergiftigd geschenk krijgen, iets dat mooi lijkt maar waar een angel aan zit

    De Cauwer was natuurlijk niet onder de indruk daarvan: “Ze gooien met bloemetjes, maar de potten zitten er nog aan”, grapte hij live op Sporza. (wielerkrant.be)

    Deze brief, heren, om u te waarschuwen: u wordt niet alleen gehuldigd, maar ook gebruikt. U krijgt een bos bloemen toegeworpen waar de pot nog aan hangt. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 19:40
    3 reactie(s)

    #29685

    bloemen toegeworpen krijgen met de bloempot nog aan
    (uitdr.)

    een vergiftigd geschenk krijgen, iets dat mooi lijkt maar waar een angel aan zit

    De Cauwer was natuurlijk niet onder de indruk daarvan: “Ze gooien met bloemetjes, maar de potten zitten er nog aan”, grapte hij live op Sporza. (wielerkrant.be)

    Deze brief, heren, om u te waarschuwen: u wordt niet alleen gehuldigd, maar ook gebruikt. U krijgt een bos bloemen toegeworpen waar de pot nog aan hangt. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 19:38
    3 reactie(s)

    #29686

    mèche
    (zn. v., -n)

    klis haar die anders gekleurd is (natuurlijk of geverfd)

    Om mèchen te verkrijgen, gebruikt de coiffeur een trizee en trekt door alle gaatjes een klis haar die gekleurd of gebleekt wordt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 08 Mar 2020 17:51
    0 reactie(s)

    #29687

    Teller VW
    (tijdelijk tellemma)

    Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestie van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.

    Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma én het aantal nieuwe lemma’s sinds de vorige tellingen (zie hiervoor lijst ‘recent’ en zelf daadwerkelijk tellen als controle).

    datum______teller____laatste lemma___________________aantal nieuwe sinds vorige__woorden tekort/verdwenen + opm
    **********************************************************************************
    8/3/2020___32680_____coiffeuse
    8/3/2020___32681_____Teller VW_____________________1 _____________________ineens een test :)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 16:40
    10 reactie(s)

    #29688

    kot
    (zn. o.; ~en of ~ten)

    doel (bv. voetbal)

    de Ultra’s, met in midden de geschorste aanvoerder Dessoleil in ontbloot bovenlijf, schreeuwden om Penneteau, maar de doelman bleef in zijn kot (hln.be)

    Nadien stond hij ver jankend in zijn kot, en heeft hij zeker nog twee keer grat neven de bal gepakt bij het uitkomen op hoge ballen. (iendracht.be)

    Neuer er al 3 in zijn kot en dat tegen Bayern hmmmmz …(9lives.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 16:35
    0 reactie(s)

    #29689

    kot
    (zn. o.; ~en of ~ten)

    doel (bv. voetbal)

    de Ultra’s, met in midden de geschorste aanvoerder Dessoleil in ontbloot bovenlijf, schreeuwden om Penneteau, maar de doelman bleef in zijn kot (hln.be)

    Nadien stond hij ver jankend in zijn kot, en heeft hij zeker nog twee keer grat neven de bal gepakt bij het uitkomen op hoge ballen. (iendracht.be)

    Neuer er al 3 in zijn kot en dat tegen Bayern hmmmmz …(9lives.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 16:34
    0 reactie(s)

    #29690

    kot, in zijn ~ blijven
    (uitdr.)

    1) thuis, binnen blijven
    2) zich gedeisd houden (antoniem: uit zijn kot komen (kot, uit z’n ~ komen)

    1) “Blijf in uw kot”, met die iconische uitspraak probeerde Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) de Vlaming te overtuigen om thuis te blijven. (hln.be)

    1) ‘Vrouwen, blijf in uw kot op Internationale Vrouwendag!’ (demorgen.be)

    2) Maar zoals gezegd: blijf niet in uw kot zitten, ga rond, stuur zelf brieven en toon initiatief.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 16:28
    1 reactie(s)

    #29691

    Teller VW
    (tijdelijk tellemma)

    Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestie van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.

    Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma én het aantal nieuwe lemma’s sinds de vorige tellingen (zie hiervoor lijst ‘recent’ en zelf daadwerkelijk tellen als controle).

    datum______teller____laatste lemma___________________aantal nieuwe sinds vorige
    **********************************************************************************
    8/3/2020___32680_____coiffeuse
    8/3/2020___32681_____Teller VW_____________________1 →ineens een test :)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 16:13
    10 reactie(s)

    #29692

    Teller VW
    (tijdelijk tellemma)

    Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestie van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.

    Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma.

    datum______teller____laatste lemma___________________aantal nieuwe sinds vorige
    **********************************************************************************
    8/3/2020___32680_____coiffeuse
    8/3/2020___32681_____Teller VW_____________________1 →ineens een test :)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 16:10
    10 reactie(s)

    #29693

    Teller VW
    (tijdelijk tellemma)

    Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestie van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.

    Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma.

    datum______teller____laatste lemma_________aantal nieuwe sinds vorige
    ************************************************************************
    8/3/2020___32680_____coiffeuse
    8/3/2020___32681_____Teller VW___________1 →ineens een test :)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 16:09
    10 reactie(s)

    #29694

    Teller VW
    (tijdelijk tellemma)

    Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestie van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.

    Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma.

    datum______teller____laatste lemma_________opmerking
    ****************************************************
    8/3/2020___32680_____coiffeuse
    8/3/2020___32681_____Teller VW___________ineens een test :)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 16:06
    10 reactie(s)

    #29695

    Teller VW
    (tijdelijk tellemma)

    Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestie van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.

    Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma.

    datum teller laatste lemma opmerking
    ****************************************************
    8/3/2020 32680 coiffeuse
    8/3/2020 32681 Teller VW ineens een test :)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 16:04
    10 reactie(s)

    #29696

    Teller VW
    (tijdelijk tellemma)

    Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestie van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.

    Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma.

    datum teller laatste lemma
    ************************************************
    8/3/2020 32680 coiffeuse

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 16:03
    10 reactie(s)

    #29697

    Teller VW
    (tijdelijk tellemma)

    Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestive van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.

    Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma.

    datum teller laatste lemma
    ************************************************
    8/3/2020 32680 coiffeuse

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Mar 2020 16:02
    10 reactie(s)

    #29698

    wegcode
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming moet op tijd en stond eens zijn woonst verlaten en hem in het openbaar begeven. Om van punt A naar punt B te geraken, moet hij een beroep doen op de wegcode, maar die verschilt in het Vlaams aanzienlijk van het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van alle essentiële en minder essentiële terminologie en uitdrukkingen m.b.t. wegen en verkeer.

    voertuigen:
    cabriard
    camion
    camionette
    crèmekar
    decapotabel
    geit
    hollandse mercedes
    ministadswagen
    mobilhome
    moto
    motocyclette
    opligger
    otto
    trottinette
    velo
    vlieger
    wagen

    wegen:
    afdraai
    autostrade
    baan
    baanvak
    buurtweg
    drievaksbaan
    egelwegel
    fietsostrade
    gemeenteweg
    gracht
    heirbaan
    kasseibaan
    kasseiweg
    kerkwegel
    macadam
    middenvak
    ovalen punt
    ovonde
    rijbaan
    rijvak
    rondpunt
    tarmac
    trage weg
    trottoir
    tunnelkoker
    tweevaksbaan
    vak
    velostrade
    viervaksbaan
    voetpad
    wegel
    wegenis

    varia:
    aan de klap
    accident
    achter de hoek
    achterruitontdooiing
    afdraaien
    amortisseur
    auto-accident
    autoconstructeur
    autocontrole
    automatic
    baancafé
    baandancing
    baanhotel
    baanrestaurant
    baanwinkel
    baan, onder de ~
    baarchoc
    bache
    banden leggen
    banden steken
    bedrijfswagen
    betalend parkeren
    bielle
    blokrijden
    bluts
    blutsen
    Bob
    boîte
    bollen
    cabrioleren
    camion, van de ~ gevallen
    chappement
    copiloot
    corijder
    depanneren
    doorvlammen
    dwarsen
    een rijdende doodskist
    embrayage
    embrayeren
    ertegen plakken
    faar
    firmawagen
    frein
    garagepoort
    garagist
    gardeboe
    gat, in iemands ~ zitten
    groene nummerplaat
    handelaarsplaat
    herspuiten
    het hol van Pluto
    ijsgang
    janettenbak
    kaartjesknipper
    keuring
    kilometriek
    kreukelpaal
    langs
    lichten
    loonwagen
    maleur
    maneuver
    middenvakrijder
    mobiliteitsknoop
    monovolume
    motard
    moteur
    naft
    nummerplaat
    occasie
    omlegging
    op den trein, tram, velo
    petrol
    pikkel
    pinken
    pinker
    pinkers opzetten
    pinklicht
    plak
    platten band
    Porschist
    ressort
    rijmplek
    rood licht
    schouwing
    schouwingsbewijs
    sjieken bak
    slijklap
    smijten, alles dicht ~
    sneeuwschuifelen
    sortie
    soupape
    staander
    statie
    stationeren
    treinbegeleider
    uitblutsen
    uitbollen
    verbodsteken
    verkeersaccident
    verkeersbelasting
    verkeerscode
    verkeershinder
    verkeersinbreuk
    verkeerswisselaar
    vervangstuk
    Vespist
    vlammen
    vis platinées
    vitesse
    vitessepook
    volumewagen
    voorbijsteken
    voorruitontdooiing
    waar men gaat langs Vlaamse wegen
    wegbollen
    wegeniswerken
    wegenwerken
    wet betreffende de politie over het wegverkeer
    wisselstuk
    z-plaat

    > andere betekenis van wegcode

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 08 Mar 2020 12:56
    10 reactie(s)

    #29699

    wegcode
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming moet af en toe eens zijn woonst verlaten en hem in het openbaar begeven. Om van punt A naar punt B te geraken, moet hij een beroep doen op de wegcode, maar die verschilt in het Vlaams aanzienlijk van het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van alle essentiële en minder essentiële terminologie en uitdrukkingen m.b.t. wegen en verkeer.

    voertuigen:
    cabriard
    camion
    camionette
    crèmekar
    decapotabel
    geit
    hollandse mercedes
    ministadswagen
    mobilhome
    moto
    motocyclette
    opligger
    otto
    trottinette
    velo
    vlieger
    wagen

    wegen:
    afdraai
    autostrade
    baan
    baanvak
    buurtweg
    drievaksbaan
    egelwegel
    fietsostrade
    gemeenteweg
    gracht
    heirbaan
    kasseibaan
    kasseiweg
    kerkwegel
    macadam
    middenvak
    ovalen punt
    ovonde
    rijbaan
    rijvak
    rondpunt
    tarmac
    trage weg
    trottoir
    tunnelkoker
    tweevaksbaan
    vak
    velostrade
    viervaksbaan
    voetpad
    wegel
    wegenis

    varia:
    aan de klap
    accident
    achter de hoek
    achterruitontdooiing
    afdraaien
    amortisseur
    auto-accident
    autoconstructeur
    autocontrole
    automatic
    baancafé
    baandancing
    baanhotel
    baanrestaurant
    baanwinkel
    baan, onder de ~
    baarchoc
    bache
    banden leggen
    banden steken
    bedrijfswagen
    betalend parkeren
    bielle
    blokrijden
    bluts
    blutsen
    Bob
    boîte
    bollen
    cabrioleren
    camion, van de ~ gevallen
    chappement
    copiloot
    corijder
    depanneren
    doorvlammen
    dwarsen
    een rijdende doodskist
    embrayage
    embrayeren
    ertegen plakken
    faar
    firmawagen
    frein
    garagepoort
    garagist
    gardeboe
    gat, in iemands ~ zitten
    groene nummerplaat
    handelaarsplaat
    herspuiten
    het hol van Pluto
    ijsgang
    janettenbak
    kaartjesknipper
    keuring
    kilometriek
    kreukelpaal
    langs
    lichten
    loonwagen
    maleur
    maneuver
    middenvakrijder
    mobiliteitsknoop
    monovolume
    motard
    moteur
    naft
    nummerplaat
    occasie
    omlegging
    op den trein, tram, velo
    petrol
    pikkel
    pinken
    pinker
    pinkers opzetten
    pinklicht
    plak
    platten band
    Porschist
    ressort
    rijmplek
    rood licht
    schouwing
    schouwingsbewijs
    sjieken bak
    slijklap
    smijten, alles dicht ~
    sneeuwschuifelen
    sortie
    soupape
    staander
    statie
    stationeren
    treinbegeleider
    uitblutsen
    uitbollen
    verbodsteken
    verkeersaccident
    verkeersbelasting
    verkeerscode
    verkeershinder
    verkeersinbreuk
    verkeerswisselaar
    vervangstuk
    Vespist
    vlammen
    vis platinées
    vitesse
    vitessepook
    volumewagen
    voorbijsteken
    voorruitontdooiing
    waar men gaat langs Vlaamse wegen
    wegbollen
    wegeniswerken
    wegenwerken
    wet betreffende de politie over het wegverkeer
    wisselstuk
    z-plaat

    > andere betekenis van wegcode

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 08 Mar 2020 12:54
    10 reactie(s)

    #29700

    sneeuwschuifelen
    (ww. sneeuwschuifelde, gesneeuwschuifeld)

    in de file staan in de sneeuw

    zie ook wegcode

    Tot twee uur sneeuwschuifelen op de ring van Brussel. (verschillende VRT radiopresentatoren tijdens het record filerijden op 2 maart 2018)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 08 Mar 2020 12:53
    2 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.