Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
neologisme: laatste feest op vrijdagavond in cafés en dancings op 13/3/2020 voor de verplichte sluiting van de horeca voor 3 weken tengevolge het corona virus
ook: lockdownfeest
Geen ‘lockdown party’ in het Antwerpse studentencafé De Prof. (gva.be)
Cafés organiseren massaal een laatste ‘lockdown party’ (demorgen.be)
Crisiscentrum en ministers Jambon en De Crem misnoegd over “lockdownfeestjes”: “Negatieve impact op evolutie epidemie” (vrt.be)
Gemeentebestuur verbiedt jeugdhuis Basement om Lockdown Party te organiseren (hln.be)
’s morgens, voor de middag
Periode van de dag tussen de ochtend en de middag, ongeveer tussen 9u en 12u.
In Nederland wordt dit woord gebruikt voor de periode van de vroege namiddag, dus tussen 12u-14u.
DS2015 standaardtaal (geeft als betekenis ochtend!)
We zijn deze voormiddag al naar de winkel geweest.
In de voormiddag zijn we gaan wandelen, dan hebben we ’s middags gegeten in een taverneke aan de baan, en in de namiddag hebben we dan op de camping wat gevoetbald.
uitkijken naar wat gaat komen
NL op het vinkentouw zitten
< vinkenslag = slagnet om vinken te vangen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Op vinkenslag staan, zitten enz., in Zuid-Nederland voor: op de loer staan (enz.) (verg. op het vinkentouw zitten).
Op vinkeslag staan, staan loeren, iemand staan afwachten achter hoek of kant, Cornelissen-Vervliet (1900).
Van Dale: uitdrukking, BE
DS2015 op vinkenslag zitten: standaardtaal
Ze zat op vinkenslag om te horen of de facteur geen brief van haar lief in de bus stopte.
zonder meer, zonder omwegen, botweg, in zijn gezicht
standaardtaal in België (VRT-Taalnet)
Van Dale 2016 online: BE
DS2015 standaardtaal
Volgens de meester is Piet een dommerik. Hij heeft het hem vlakaf gezegd.
Dat is vlakaf het slechtste dat ik ooit al gezien heb.
Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.
aandoeningen:
appendicite
attak
bommaziekte
buikstorm
brand
bronchite
cellulite
crise
deshydratatie
deurvlogentheid
dikoor
draaiing
fleuris
geestesgestoord
geraaktheid
griepig
kerkhofblommen
kiekeborst
kiekhoest
klierkoorts
knikkebolziekte
nevenverschijnsel
notarisziekte
plekken
’t pootje
rattenziekte
rodehond
sinusite
slaptitude
slepende ziekte
vallende ziekte
valling
vuil ziekte
wateroog
onechte aandoeningen:
hypo
jupilitis
manzjenieziekte
Sinte-Medunkt
vanbrustum
het menselijk lichaam:
billen
karuur
kas
kop
vel
wervelzuil
wijsheidstanden
gezondheidsverlening:
arbeidsgeneesheer
baxter
cocoonvaccinatie
collocatie
dokteres
dokter van wacht
dokteur
doktoor
gasthuis
Het Vlaamse Kruis
honderd
hospitaal
hospitalisatie
huisapotheker
huisartsenwachtpost
intensieve
intensieve zorgen
internering
kliniek
materniteit
medicijnen
moederhuis
mug
palliatieve
pikuur
plaasterspecialist(e)
plakker
recupereren
senologie
spoed
spoedarts
tandplaaster
urgentiearts
vloed
wasdom
zorgen
zothuis
documenten:
dixitattest
doktersbriefje
gmd
maagdelijkheidsattest
sis-kaart
ziekenbrief
uitdrukkingen:
beterhand, aan de ~ zijn
klot, van zijne ~ vallen
laste, ten ~ van de patiënt
losbreken
mensen, het zit onder de ~
vallen, van zijnzelve ~
sus, van zijne ~ draaien
ziek vallen
ziek vieren
varia:
Bednet
berechten
b-fast
center
coronacoalitie
coronavluchteling
disponibiliteit
gezondheidsfactuur
hospitalisatieverzekering
medische bijpremie
mutualiteit
noodnummer
pyjamadag
Riziv
sanitair
systeem
voos
ziekenbond
ziekenkas
-
Persoon die naar een veilig gebied in het buitenland vlucht om in eigen land de uitbreiding van het coronavirus te ontlopen.
zie ook geneeskunde
In Nederland is alles open. Ge kunt in Maastricht op’n terraske Coronavluchteling gaan spelen (smoelenboek: Gert Goverts)
Vlaming (dikwijls pej.)
vgl. flamin
De Vlaam is gefocust op zijn welvaart en zijn lekkere leventje, en zolang die vreemdelingen een beetje uit het zicht blijven, zal het hem verder een zorg zijn. (politics.be)
De brave Vlaam had er genoeg van en begon te hamsteren. (Mark Coenen – De Morgen)
‘Ja, iedere Vlaam heeft ieder jaar van iedere Waal 1.000 euro tegoed!’ (humo.be)
Elke Vlaam spreekt Frans. wist je dat niet? (politics.be)
De Vlamen hebben den moed niet hun taal te spreken op straat, op de wandeling, in openbare vergaderingen! (dbnl.org)
scheldwoord voor Vlaming in Franstalig België
Belgisch Frans
meestal voorafgegaan door het bijv.nw. “sale” (vuil)
zie ook flamouche
vgl. Vlaam
‘De belgische pers in Vlaanderen, is een collaboratie pers, die in dienst van de franstaligen, mee oorlog voert tegen “les flamins”.’ (http://nageltjes.be reactie van 260614)
Cultuur geeft een gevoel van eigenwaarde aan wie gediscrimineerd en geminacht wordt. ‘Geus’ en ‘brigand’ werden eretitels, en het ‘sale flamin’ doet ons glimlachen en kan ons niet meer kwetsen, ook al was dit de bedoeling. (Doorbraak 180714)
Vlaming (dikwijls pej.)
De Vlaam is gefocust op zijn welvaart en zijn lekkere leventje, en zolang die vreemdelingen een beetje uit het zicht blijven, zal het hem verder een zorg zijn. (politics.be)
De brave Vlaam had er genoeg van en begon te hamsteren. (Mark Coenen – De Morgen)
‘Ja, iedere Vlaam heeft ieder jaar van iedere Waal 1.000 euro tegoed!’ (humo.be)
Elke Vlaam spreekt Frans. wist je dat niet? (politics.be)
De Vlamen hebben den moed niet hun taal te spreken op straat, op de wandeling, in openbare vergaderingen! (dbnl.org)
Vlaming (dikwijls pej.)
De Vlaam is gefocust op zijn welvaart en zijn lekkere leventje, en zolang die vreemdelingen een beetje uit het zicht blijven, zal het hem verder een zorg zijn. (politics.be)
De brave Vlaam had er genoeg van en begon te hamsteren. (Mark Coenen – De Morgen)
‘Ja, iedere Vlaam heeft ieder jaar van iedere Waal 1.000 euro tegoed!’ (humo.be)
Elke Vlaam spreekt Frans. wist je dat niet? (politics.be)
Elke Vlaam spreekt Frans. wist je dat niet? (dbnl.org)
Vlaming (dikwijls pej.)
De Vlaam is gefocust op zijn welvaart en zijn lekkere leventje, en zolang die vreemdelingen een beetje uit het zicht blijven, zal het hem verder een zorg zijn. (politics.be)
De brave Vlaam had er genoeg van en begon te hamsteren. (Mark Coenen – De Morgen)
‘Ja, iedere Vlaam heeft ieder jaar van iedere Waal 1.000 euro tegoed!’ (humo.be)
Elke Vlaam spreekt Frans. wist je dat niet? (politics.be)
Persoon die naar een veilig gebied in het buitenland vlucht om in eigen land de uitbreiding van het coronavirus te ontlopen.
In Nederland is alles open. Ge kunt in Maastricht op’n terraske Coronavluchteling gaan spelen (smoelenboek: Gert Goverts)
Persoon die naar een veilig gebied in het buitenland vlucht om in eigen land de uitbreiding van het coronavirus te ontlopen.
In Nederland is alles open. Ge kunt in Maastricht op’n terraske Coronavluchteling gaan spelen (Gert Goverts)
subjectsverdubbeling van 2de persoon enkelv. gij
De spelling is niet altijd evident:
“komt egij”: uitspraak komdegij
“gade gij” is eigenlijk “gaat egij”
zie ook ekik
Van woar komt-egij? (Het gezin Van Paemel – Cyriel Buysse)
De uitspraak ‘Da gade gij nie bepale hé’ zal Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) zonder twijfel nog lang achtervolgen. (nieuwsblad.be)
Ge steekt gij just niks in mijne neus weet egij da? (ugent.be)
Persoon die paniekwinkelt.
Nu met de corona-epidemie-uitbraak paniekwinkelen vele mensen uit angst tekorten te hebben wanneer men thuis in quarantaine moet blijven. Deze paniekwinkelaars vertonen echter een eigenaardig winkelgedrag: ze hamsteren wc- en keukenpapier i.p.v. voeding.
Persoon die paniekwinkelt.
Nu met de corona-epidemie-uitbraak paniekwinkelen vele mensen uit angst tekorten te hebben wanneer men thuis s
in quarantaine moet blijven. Deze paniekwinkelaars vertonen echter een eigenaardig winkelgedrag: ze hamsteren wc- en keukenpapier i.p.v. voeding.
Winkelen uit paniek omdat men denkt voeding tekort te komen bij een dreiging van bepaalde rampscenario’s, zoals o.a. een epidemie-uitbraak.
Zie ook paniekwinkelaar
Tijdens de dreiging van de uitbreiding van het coronavirus merkt men dat velen paniekwinkelen ondanks dat bakkers, supermarkten en apotheken niet sluiten.
Persoon die paniekwinkelt.
Nu met de corona-epidemie-uitbraak paniekwinkelen vele mensen uit angst tekorten te hebben wanneer men thuus in quarantaine moet blijven. Deze paniekwinkelaars vertonen echter een eigenaardig winkelgedrag: ze hamsteren wc- en keukenpapier i.p.v. voeding.
subjectsverdubbeling van 2de persoon enkelv. gij
De spelling is niet altijd evident:
“komt egij”: uitspraak komdegij
“gade gij” is eigenlijk “gaat egij”
zie ook ekik
Van woar komt-egij? (Het gezin Van Paemerl – Cyriel Buysse)
De uitspraak ‘Da gade gij nie bepale hé’ zal Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) zonder twijfel nog lang achtervolgen. (nieuwsblad.be)
Ge steekt gij just niks in mijne neus weet egij da? (ugent.be)
- wordt gebruikt na een werkwoord en na ‘dat’ en ‘als’ ( als = of in de Vlaanders)
- ook gebruikt na ik om nadruk te leggen
- kan samengetrokken worden tot ‘kik’
in de taalkunde noemt dat subjectsverdubbeling
zie ook egij
Moet ekik het vragen?
Hij is bijna even groot als ekik.
Ik zal ekik het wel doen als gij niet wilt.
Swengst dat kik mijn boekske uitlees kunde gij de patatten al schellen :)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
