Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #29391

    vijzen
    (ww. vijsde, gevijsd)

    schroeven, vastschroeven, aanschroeven

    DS2015 geen standaardtaal

    opmerking: in Antwerpen: vees, gevezen (sterk werkwoord) in tegenstelling tot
    West-Vlaanderen: zwakke vorm (bij De Bo, in het Westvlaamsch Idioticon (1873): zwak en sterk: “VIJZEN (westvlaams VIZEN), vijsde en vees, gevijsden gevezen.”

    samenstellingen: aanvijzen, afvijzen, bijvijzen, opeenvijzen, losvijzen, vastvijzen, uiteenvijzen; ineenvijzen

    zie ook vijs

    Je moet eerst een plug steken, als je in die muur wil vijzen.

    Zondag vond hij zijn wagen terug in zijn carport met in het slot twee vijzen die meer dan 4 centimeter in het slot waren gevezen. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Feb 2020 12:44
    2 reactie(s)

    #29392

    gerecycleerd
    (bn.)

    voltooid deelwoord van het werkwoord recycleren

    NL: gerecycled (van ww. recyclen)

    vgl. ook recycleerbaar

    Gerecycleerd papier is sowieso minder milieubelastend dan wit papier. (bewustverbruiken.be)

    En zo is er dus ook heel wat kleding te vinden die specifiek van gerecycleerde PET-flessen is gemaakt. (supergoods.be)

    De gerecycleerde batterijen worden geladen door zonnepanelen en dienen als noodoplossing. (autogids.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 22:43
    0 reactie(s)

    #29393

    recycleerbaar
    (bn.)

    in Nederland: recyclebaar

    zie ook recycleren; gerecycleerd

    Al de prachtige vuilbakken in onze cataloog zijn volledig recycleerbaar.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 22:42
    0 reactie(s)

    #29394

    recycleren
    (ww., recycleerde, gerecycleerd)

    hergebruiken
    in Nederland: recyclen

    zie ook gerecycleerd; recycleerbaar

    Door het systeem dat de vervuiler betaalt, staat België aan de top wat recycleren betreft.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 22:41
    0 reactie(s)

    #29395

    gerecycleerd
    (bn.)

    van het ww recycleren

    NL: gerecycled (van ww. recyclen)

    vgl. ook recycleerbaar

    Gerecycleerd papier is sowieso minder milieubelastend dan wit papier. (bewustverbruiken.be)

    En zo is er dus ook heel wat kleding te vinden die specifiek van gerecycleerde PET-flessen is gemaakt. (supergoods.be)

    De gerecycleerde batterijen worden geladen door zonnepanelen en dienen als noodoplossing. (autogids.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 22:41
    0 reactie(s)

    #29396

    recycleren
    (ww., recycleerde, gerecycleerd)

    hergebruiken
    in Nederland: recyclen

    zie ook gerecycleerd

    Door het systeem dat de vervuiler betaalt, staat België aan de top wat recycleren betreft.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 22:35
    0 reactie(s)

    #29397

    statutair ambtenaar
    (begrip)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: een ambtenaar met een vaste aanstelling

    verkort: statutair

    antoniem: contractueel ambtenaar

    zie ook statutair personeel

    De ambtenaren die voor de Vlaamse overheid of de lokale besturen werken, hebben verschillende statuten: de ene is statutair ambtenaar, de andere contractueel. (hln.be)

    Wanneer hij ziek wordt, moet een statutair ambtenaar eerst zijn ziektedagen “opbruiken”. (nn.be)

    Geldelijke anciënniteit bouw je automatisch op tijdens je loopbaan, zowel als contractueel en als statutair ambtenaar.(vlaanderen.be)

    Het is zo dat een statutair ambtenaar gemiddeld een hoger wettelijk brutopensioen heeft dan een doorsnee werknemer of zelfstandige. (acodonline.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 22:19
    0 reactie(s)

    #29398

    hebben, het niet ~ voor
    (uitdrukking)

    niet houden van

    “Ik heb het niet voor gezwollen woordgebruik”, zegt Raymond. “Daarom ben ik blij dat ik er mij, samen met Jan Hautekiet, eens officieel vrolijk over mag maken.” (Heerlijk Helder, Radio 1)

    “Ik heb het niet voor communiefeesten die halve trouwfeesten zijn, maar wilde dat zaaltje toch niet mislopen.” (nieuwsblad.be 13 apr. 2019)

    “Ik denk, ik wil daar niet mee leren leven. Ik heb het niet voor spinnen. Ik ben dan gaan opzoeken, journalistieke reflex.” (raymondrombout.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Feb 2020 19:39
    0 reactie(s)

    #29399

    hebben, het niet ~ voor
    (uitdrukking)

    niet houden van

    “Ik heb het niet voor gezwollen woordgebruik”, zegt Raymond. “Daarom ben ik blij dat ik er mij, samen met Jan Hautekiet, eens officieel vrolijk over mag maken.” (Heerlijk Helder, Radio 1)

    “Ik heb het niet voor communiefeesten die halve trouwfeesten zijn, maar wilde dat zaaltje toch niet mislopen.” (nieuwsblad.be 13 apr. 2019)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Feb 2020 19:35
    0 reactie(s)

    #29400

    schotels, schotelen
    (altijd meervoud)

    de afwas, alles inbegrepen, bestek, potten, pannen, tallooren, tassen,…

    W-Vl: schuttels

    Er staat nog een hele berg schotels, afwassen en opbergen in de kast.
    Eerst eten koken en achteraf nog de schotels doen met de schoteldoek.

    Regio Waasland
    Bewerking door nthn op 22 Feb 2020 17:29
    0 reactie(s)

    #29401

    schuttels
    (meerv. van schuttel)

    afwas

    “De schuttels zyn de vule talloorn, gloazn en alloam (alaam). De schuttels doen is ’t proper moakn van da eetgerief.” West-Vl. Wikipedia
    De Bo: schuttel (m.) ’t zelfde als schotel

    O-Vl: schotels, schotelen

    zie ook de schotels doen

    Help ééns met de schuttels.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 22 Feb 2020 17:28
    0 reactie(s)

    #29402

    de schotels doen
    (uitdrukking)

    de afwas doen
    zie ook schuttels

    ook in West-Vlaanderen

    We doen eerst de schotels, ik was af, jij droogt af.

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 22 Feb 2020 17:26
    1 reactie(s)

    #29403

    onderzip

    Het woord zip is reeds opgenomen in dit woordenboek.
    Ik meen echter dat mijn vader indertijd sprak van zip en onderzip. Zip was dan de vest en onderzip de “ondervest” of gilet.

    Mijn zip past nog goed maar mijn onderzip zit een beetje krap.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Josjdw op 22 Feb 2020 15:17
    1 reactie(s)

    #29404

    aan iets zijn
    (uitdr.)

    een liefhebber van iets zijn

    opm: vooral ontkennend, zie voorbeelden

    Veel plezier, maar ik ben niet aan carnaval; :) (twitter)

    Ach ik ben zo niet aan moppetjes van Agnew (facebook)

    Ik ben zo niet aan de cocktailjurken, doe mij maar de cocktails zelf, dus naaide ik de Harlequin uit La Maison Victor. (blogspot.com)

    ik heb het liefst ‘echt’ vlees, ik ben zo niet aan worsten enzo. :lol (weljongniethetero.be)

    Mijn vriend heeft altijd superdroge en geschonden handen van het werken en het schuren na het werk en hij is zo niet aan de crèmes, you know. (sprinklesonacupcake.com)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 13:42
    1 reactie(s)

    #29405

    boefkick
    (de ~ (m.), ~en)

    vreetkick, een vreetaanval

    van het werkwoord boefen

    Van te veel te paffen krijgde altijd zo’nen boefkick.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 12:47
    1 reactie(s)

    #29406

    pestbelasting
    (zn. v.; ~en)

    belastingen die ondernemers treffen bvb op bedrijfswagens en de liquidatiebonus
    meer alg.: vermeende onnodige belastingen die als pesterij beschouwd worden

    NL-equivalent: ondernemertje pesten
    zie ook liquidatietaks

    Bent u niet in de fout gegaan met enkele concrete maatregelen die erg slecht gevallen zijn? Open Vld heeft het over ‘pestbelastingen’. (intervieuw Di Rupo in de Morgen)

    Reynders in De Standaard: “De ‘pestbelasting’ is niet toevallig een Vlaamse uitdrukking. Er zijn meer bedrijfswagens in de provincie Antwerpen dan in heel Wallonië.”

    Open VLD klaagt gemeentelijke “pestbelastingen” aan, VVSG nuanceert: “Lokale belastingen zijn belangrijk voor gemeenten” (vrt.be – 2020)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 12:26
    0 reactie(s)

    #29407

    pestbelasting
    (zn. v.; ~en)

    belastingen die ondernemers treffen bvb op bedrijfswagens en de liquidatiebonus
    NL-equivalent: ondernemertje pesten
    zie ook liquidatietaks

    Bent u niet in de fout gegaan met enkele concrete maatregelen die erg slecht gevallen zijn? Open Vld heeft het over ‘pestbelastingen’. (intervieuw Di Rupo in de Morgen)

    Reynders in De Standaard: “De ‘pestbelasting’ is niet toevallig een Vlaamse uitdrukking. Er zijn meer bedrijfswagens in de provincie Antwerpen dan in heel Wallonië.”

    Open VLD klaagt gemeentelijke “pestbelastingen” aan, VVSG nuanceert: “Lokale belastingen zijn belangrijk voor gemeenten” (vrt.be – 2020)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 12:24
    0 reactie(s)

    #29408

    pestbelasting
    (neologisme)

    belastingen die ondernemers treffen bvb op bedrijfswagens en de liquidatiebonus
    NL-equivalent: ondernemertje pesten
    zie ook liquidatietaks

    Bent u niet in de fout gegaan met enkele concrete maatregelen die erg slecht gevallen zijn? Open Vld heeft het over ‘pestbelastingen’. (intervieuw Di Rupo in de Morgen)

    Reynders in De Standaard: “De ‘pestbelasting’ is niet toevallig een Vlaamse uitdrukking. Er zijn meer bedrijfswagens in de provincie Antwerpen dan in heel Wallonië.”

    Open VLD klaagt gemeentelijke “pestbelastingen” aan, VVSG nuanceert: “Lokale belastingen zijn belangrijk voor gemeenten” (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 12:24
    0 reactie(s)

    #29409

    klachtmisdrijf
    (zn. o.; ~misdrijven)

    (jur.) een misdrijf waarvoor vervolging enkel kan als er een formele klacht over ingediend wordt (bv. laster en eerroof)

    NL: klachtdelict

    Sinds een wetswijziging in 2016 is belaging niet langer een klachtmisdrijf. (demorgen.be)

    In België spreekt men van een klachtmisdrijf (of nog: privaat misdrijf). Ook hier is een formele klacht vereist om tot vervolging te kunnen overgaan. (wikipdia)

    De Kamercommissie Justitie heeft vandaag unaniem een wetsvoorstel goedgekeurd waardoor pesten niet langer een klachtmisdrijf is. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 12:19
    0 reactie(s)

    #29410

    contractueel
    (de ~ (m.), -uelen)

    arbeidscontractant, tijdelijk ambtenaar
    verkorting van contractueel ambtenaar

    antoniem statutair

    Van Dale 2016 online:BE

    < Frans contractuel

    In uitvoering van de wet van 20 februari 1990 betreffende het personeel van de overheidsdiensten en van sommige instellingen van openbaar nut en de wet van 10 april 1995 betreffende de herverdeling van de arbeid in de openbare sector, zijn er ook op het ministerie van Financiën meerdere contractuelen in dienst.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Feb 2020 09:44
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.