Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #29371

    Waals Gewest
    (vaste woordverbinding)

    Wallonië. Het Waalse Gewest omvat de 5 Franstalige provincies met name Henegouwen (Hainaut), Waals-Brabant (Brabant Wallon), Namen (Namur) Luik (Liège) en Luxemburg (Luxembourg). De Duitstalige gemeenschap in de Oostkantons valt in het Waalse Gewest.

    “Het Waals Gewest heeft nieuwe begrotingsmaatregelen genomen die gevolgen hebben op vlak van fiscaal recht. Eén van die maatregelen betreft de verhoging van het verkooprecht.” (Afschrift, 260216)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Feb 2020 13:31
    0 reactie(s)

    #29372

    Waals Gewest
    (vaste woordverbinding)

    Wallonië. Het Waalse Gewest omvat de 5 Franstalige provincies met name Henegouwen (Hainaut), Waals-Brabant (Brabant Wallon), Namen (Namur) Luik (Liège) en Luxemburg (Luxembourg). De Duitstalige gemeenschap in de Oostkantons valt in het Waalse Gewest.

    Waalse regio

    “Het Waals Gewest heeft nieuwe begrotingsmaatregelen genomen die gevolgen hebben op vlak van fiscaal recht. Eén van die maatregelen betreft de verhoging van het verkooprecht.” (Afschrift, 260216)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Feb 2020 13:28
    0 reactie(s)

    #29373

    vorming, van ~ zijn
    (idioom)

    van opleiding zijn, opgeleid of gevormd zijn als

    Swennen, die psycholoog is van vorming en een bijzondere belangstelling heeft voor psychoanalyse, begon in de jaren 1960 als dichter. (DS)

    Van vorming was Nico violist, maar toen hij debuteerde in 1946 in een Brussels balorkest, was het als bassist. (Ronny’s schepper.com)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door koarebleumke op 15 Feb 2020 17:47
    0 reactie(s)

    #29374

    dood, iets is niet ~ zolang het niet begraven is
    (gezegde)

    er blijft altijd hoop

    Koen Geens geeft zijn opdracht terug aan de koning. Zijn nieuwe verkiezingen nu onvermijdelijk? Welnee, iets is niet dood zolang het niet begraven is. (Het commentaar, radiojournaal)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door koarebleumke op 15 Feb 2020 17:33
    0 reactie(s)

    #29375

    debatcultuur
    (zn. v./m.; ~culturen)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België:
    “cultuur waarin de zogenoemde gevestigde orde het debat aangaat met andere en andersdenkende groeperingen; cultuur waarin open gedebatteerd wordt over belangrijke zaken”

    zie ook opendebatcultuur

    Die nood aan een debatcultuur kwam ook naar boven op het consistorie in Rome. (demorgen.be)

    Op de Beeck begint met een centrale vraag: willen we een debatcultuur of een verbied- en taboecultuur? (penvlaanderen.be)

    Leidt een debatcultuur tot meer gelijkheid en tot een betere toegang tot de besluitvorming? (sampol.be)

    “De leden nemen, zoals in een parlement, beslissingen op basis van consensus in een debatcultuur. Stemmen gebeurt alleen uit noodzaak.” (etion.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Feb 2020 16:37
    3 reactie(s)

    #29376

    valentijnsfuif
    (zn. v. -ven)

    fuif gegeven ter gelegenheid van Sint-Valentijn

    KLJ Doorslaar presenteert: Liefde is… Samen naar de VALENTIJNSFUIF gaan! ?? Kom samen met ons feesten op de 30ste editie van onze Valentijnsfuif …(facebook)

    Mini-Valentijnsfuif: zaterdag 10 februari
    Ben je jonger dan 12 jaar? Kom je dan zeker uitleven op onze mega-super-de-pupper-leuke-kei-coole mini-valentijnsfuif !! (Chiro 2 feb. 2018)

    Senioren gaan uit de bol op valentijnsfuif: “Het plezier straalt van ieders gezicht” (hln.be 14 februari 2020) 

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Feb 2020 16:11
    0 reactie(s)

    #29377

    valentijnsfuif
    (zn. v. -ven)

    fuif gegeven ter gelegenheid van Sint-Valentijn

    KLJ Doorslaar presenteert: Liefde is… Samen naar de VALENTIJNSFUIF gaan! ?? Kom samen met ons feesten op de 30ste editie van onze Valentijnsfuif …(facebook)

    Senioren gaan uit de bol op valentijnsfuif: “Het plezier straalt van ieders gezicht” (hln.be 14 februari 2020) 

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Feb 2020 16:05
    0 reactie(s)

    #29378

    Valentijnsfuif
    (zn. v. -ven)

    fuif gegeven ter gelegenheid van Sint-Valentijn

    KLJ Doorslaar presenteert: Liefde is… Samen naar de VALENTIJNSFUIF gaan! ?? Kom samen met ons feesten op de 30ste editie van onze Valentijnsfuif …(facebook)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Feb 2020 16:02
    0 reactie(s)

    #29379

    sortie
    (zn. m.; ~s)

    een uitstap

    ANW: (vooral) in België, weinig gebruikt

    Maandag 3 October zal de fanfare «De Volksvrienden» een sortie doen langs de wijken St Lievenspcort en Heirnis. (De Vooruit)

    > andere betekenis van sortie

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Feb 2020 15:03
    0 reactie(s)

    #29380

    sortie
    (zn. m.; ~s)

    autosport: met de wagen van de baan afgeraken

    Die wagen is totaal niet veilig als je het mijn vraagt hoor.
    Daarmee een sortie doen, zal er niet zo lekker uitzien… (autosportforum.be)

    In de Monteberg Shortrally maakte Eric een sortie met zijn nagelnieuwe BMW en had heel wat carrosserie werk voor de boeg. (vila-racing.be)

    > andere betekenis van sortie

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Feb 2020 15:03
    0 reactie(s)

    #29381

    sortie
    (zn. m.; ~s)

    een sortie doen: (letterlijk: een uitval), met iets naar buiten komen

    En informatie is de brandstof van de politiek. Zo kunnen voorzitters en ministers op het juiste moment een sortie doen. (Johny Vansevenant – vrt.be)

    > andere betekenis van sortie

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Feb 2020 15:02
    0 reactie(s)

    #29382

    verniet
    (bw.)

    gratis

    “niets” is oorpronkelijk de genitiefvorm van “niet”; het is dus eigenlijk
    “voor/veur niet” met verdoffing tot doffe e
    Middelnederlandsch Woordenboek: Vore niet (14de E.)

    zie ook de uitdrukkingen: van de verniet, steendood of Verniet, steendood, verniet, van de ~ zijn

    In den Bazar kunt ge nen tweede koffie verniet krijgen.

    “Gij krijgt het boek voor niet, als het gedrukt is”, Conscience (ed. 1867)

    > andere betekenis van verniet

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 15 Feb 2020 01:48
    6 reactie(s)

    #29383

    wegcode
    (de ~ (m.), ~s)

    verkeersreglement, verkeerscode, wet betreffende de politie over het wegverkeer

    < leenvertaling uit Frans ‘code de la route’

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands verkeersreglement
    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Wegcode, wegenverkeersreglement. In Vl.-België.

    > andere betekenis van wegcode

    De wegcode maakt een onderscheid tussen overtredingen van de eerste, tweede, derde en vierde graad.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Feb 2020 22:29
    0 reactie(s)

    #29384

    fietsostrade
    (de ~, ~s vr. zelfst. nw.)

    fietssnelweg, weg bestemd voor fietsers die zo ingericht is dat het fietsverkeer er over lange afstand veilig en vlot kan verlopen

    ook velostrade

    naar analogie met autostrade

    Van Dale: BE fiets­snel­weg (opgenomen in 2015)

    zie ook fiets-o-strade

    Het jaagpad langs het Albertkanaal zal op korte termijn ingericht worden als fietssnelweg. (…) Titel
    Het provinciebestuur heeft zopas de tracéstudie die de ontwikkeling van een veilige fietssnelweg langs het Albertkanaal onderzoekt, afgerond. Bedoeling van de fietsostrade is dat fietsers conflictvrij lange afstanden kunnen afleggen (HNB050613)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Feb 2020 22:28
    0 reactie(s)

    #29385

    debatcultuur
    (zn. m.; ~culturen)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België:
    “cultuur waarin de zogenoemde gevestigde orde het debat aangaat met andere en andersdenkende groeperingen; cultuur waarin open gedebatteerd wordt over belangrijke zaken”

    zie ook opendebatcultuur

    Die nood aan een debatcultuur kwam ook naar boven op het consistorie in Rome. (demorgen.be)

    Op de Beeck begint met een centrale vraag: willen we een debatcultuur of een verbied- en taboecultuur? (penvlaanderen.be)

    Leidt een debatcultuur tot meer gelijkheid en tot een betere toegang tot de besluitvorming? (sampol.be)

    “De leden nemen, zoals in een parlement, beslissingen op basis van consensus in een debatcultuur. Stemmen gebeurt alleen uit noodzaak.” (etion.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Feb 2020 22:28
    3 reactie(s)

    #29386

    wegcode
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming moet af en toe eens zijn woonst verlaten en hem in het openbaar begeven. Om van punt A naar punt B te geraken, moet hij een beroep doen op de wegcode, maar die verschilt in het Vlaams aanzienlijk van het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van alle essentiële en minder essentiële terminologie en uitdrukkingen m.b.t. wegen en verkeer.

    voertuigen:
    cabriard
    camion
    camionette
    crèmekar
    decapotabel
    geit
    hollandse mercedes
    ministadswagen
    mobilhome
    moto
    motocyclette
    opligger
    otto
    trottinette
    velo
    vlieger
    wagen

    wegen:
    afslag
    autostrade
    baan
    baanvak
    buurtweg
    drievaksbaan
    egelwegel
    fietsostrade
    gemeenteweg
    gracht
    kasseibaan
    kasseiweg
    kerkwegel
    macadam
    middenvak
    ovalen punt
    ovonde
    rijbaan
    rijvak
    rondpunt
    tarmac
    trage weg
    trottoir
    tunnelkoker
    tweevaksbaan
    vak
    velostrade
    viervaksbaan
    voetpad
    wegel
    wegenis

    varia:
    aan de klap
    accident
    achter de hoek
    achterruitontdooiing
    amortisseur
    auto-accident
    autoconstructeur
    autocontrole
    automatic
    baancafé
    baandancing
    baanhotel
    baanrestaurant
    baanwinkel
    baan, onder de ~
    baarchoc
    bache
    banden leggen
    banden steken
    bedrijfswagen
    betalend parkeren
    bielle
    blokrijden
    bluts
    blutsen
    Bob
    boîte
    bollen
    cabrioleren
    camion, van de ~ gevallen
    chappement
    copiloot
    corijder
    depanneren
    doorvlammen
    dwarsen
    een rijdende doodskist
    embrayage
    embrayeren
    ertegen plakken
    faar
    firmawagen
    frein
    garagepoort
    garagist
    gardeboe
    gat, in iemands ~ zitten
    groene nummerplaat
    handelaarsplaat
    herspuiten
    hol van Pluto
    ijsgang
    janettenbak
    kaartjesknipper
    keuring
    kilometriek
    kreukelpaal
    langs
    loonwagen
    maleur
    middenvakrijder
    mobiliteitsknoop
    monovolume
    motard
    moteur
    naft
    nummerplaat
    occasie
    op den trein, tram, velo
    pinken
    pinker
    pinkers opzetten
    pinklicht
    plak
    platten band
    Porschist
    ressort
    rijmplek
    rood licht
    schouwing
    schouwingsbewijs
    sjieken bak
    slijklap
    smijten, alles dicht ~
    sortie
    soupape
    statie
    stationeren
    treinbegeleider
    uitblutsen
    uitbollen
    verbodsteken
    verkeersaccident
    verkeersbelasting
    verkeerscode
    verkeershinder
    verkeersinbreuk
    verkeerswisselaar
    vervangstuk
    Vespist
    vlammen
    vis platinées
    vitesse
    vitessepook
    volumewagen
    voorbijsteken
    voorruitontdooiing
    waar men gaat langs Vlaamse wegen
    wegbollen
    wegeniswerken
    wegenwerken
    wet betreffende de politie over het wegverkeer
    wisselstuk
    z-plaat

    > andere betekenis van wegcode

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Feb 2020 22:28
    10 reactie(s)

    #29387

    velostrade
    (znw. de ~ (v.), ~s)

    letterlijk: autostrade voor velo’s

    ook fietsostrade

    zie ook verzamellemma wegcode

    Er komt na 2020 een fietssnelweg die de stations van Kortrijk, Harelbeke en Waregem verbindt. De velostrade zal langs de spoorweg lopen. (hln.be)

    Gouverneur pleit voor velostrades (standaard.be, 2008)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Feb 2020 22:26
    1 reactie(s)

    #29388

    opendebatcultuur
    (znw. (v.), ~en)

    een politiek zonder gesloten deuren, waarbij alle meningen overwogen worden en alles ter sprake kan komen. Ook letterlijk: het toelaten van journalisten op regeringsvergaderingen.

    Deze term dateert uit de tijd van de paarse kabinetten van de vroege jaren 2000.

    zie ook debatcultuur

    Opendebatcultuur in de politiek kan in principe wel werken, maar na verloop van tijd verzandt dat dikwijls in oftewel oppervlakkig gezever, oftewel slaande ruzie.

    Noël Slangen: ‘Ik pleit opnieuw voor een redelijke opendebatcultuur’. (apache.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Feb 2020 22:23
    0 reactie(s)

    #29389

    velostrade
    (znw. de ~ (v.), ~s)

    letterlijk: autostrade voor velo’s

    ook fietsostrade

    zie ook verzamellemma wegcode

    Er komt na 2020 een fietssnelweg die de stations van Kortrijk, Harelbeke en Waregem verbindt. De velostrade zal langs de spoorweg lopen. (hln.be)

    Gouverneur pleit voor velostrades (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Feb 2020 22:18
    1 reactie(s)

    #29390

    bijs
    (de ~ (v.), -en)

    schommel

    Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij bijze: In Zuid-Nederland is bijs, bijze hier en daar de naam voor een schommel.
    vergelijk bijzen

    zie ook: bies, biezabijs, bijze, boes, boeschcammeré, boesjkammeree, ratak, ratek, renne, rennekoker, rietseko, rijtak, sturrel, stuur, suur, toeter, touter, wippentater, zwier

    Als gij op de bijs gaat zitten, zal ik u duwen.

    > andere betekenis van bijs

    Regio Waasland
    Bewerking door de Bon op 14 Feb 2020 18:55
    5 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.