Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
1) kloppen, slagen
2) ijverig en met drukte bezig zijn, rumoer maken
syn: boezelen
Van Dale online: niet algemeen: kloppen, slaan
Etymologie: boezen: kloppen, slaan, met bedrijvige drukte bezig zijn (J. Vercoullie 1925)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Boezen: Thans nog slechts hier en daar bekend; in Vlaanderen hetzij in ’t algemeen: kloppen, slaan
- ”Wie boest daar”, Schuermans 1865-1870
1) Hij werd kwaad en boesde hevig op tafel om zijn woorden kracht bij te zetten.
De hevige rukwind heeft de deur wild dicht geboesd.
2) Laat ze maar even gerust, ze is aan ’t boezen op de zolder. Ze wil dat het tegen van den avond op orde staat.
2 openslaande of uiteen te schuiven deuren zonder middenstijl, die 2 vertrekken verbinden.
1 enkele deur op zich is ook een portebrisée, soms ook wel portebriséedeur genoemd.
syn. vleugeldeur, vouwdeur
uitspraak: portbrizee, porbrizee
< Frans porte-brisée: lett. gebroken deur, fausse porte
Woordenboek der Nederlandsche Taal: gewestelijk
De saloondeurtjes uit de comboytijd zijn portbrizeedeurtjes.
In sommige gebouwen gaat een glazen portebrisée automatisch open vanaf het moment dat iemand in de reikwijdte van een bewegingdetecterende camera komt.
In de horeca vindt men portebriséedeuren tussen de zaal en de keuken.
bes
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bees
znw. vr., mv. bezen. Uit Middelnederlands bese, een vorm die tot heden toe in het Vlaamsch is bewaard. Bijvorm van Bezie en van Bes.
Van Dale 2018: bees
niet algemeen
bes
Rode bezekes:
.jpg)
“Wij hebben bezekes in de tuin. Rode bezekes, en het zijn er VEEL. De afgelopen 2 weken pluk ik dagelijks een heel mand vol, en je ziet …” (veerleschrijftblog Jun 23, 2017)
> andere betekenis van bees
witloof uitdoen
deklimop.net/witloofmuseum: Eerst moesten we het witloof ‘langen’ of oogsten. Daarna werd het witloof gekuist en vervolgens ingepakt.
bloggen.be: Het witloof ‘langen’ of uitdoen! Met een riek proberen we het ook! Wie krijgt met één ‘riekslag’ de meeste stronken te pakken?
> andere betekenis van langen
geven, aanreiken
ook regio Mechelen
Lang mij dat touw eens.
Lang mich èns e poeneke! (Krijg ik een kusje?)
> andere betekenis van langen
geven, aanreiken
ook regio Mechelen
Lang mij dat touw eens.
Lang mich èns e poeneke! (Krijg ik een kusje?)
brede poort in de garage waardoor de auto binnen en buiten kan
In Nederland: garagedeur
zie ook kantelpoort
In de garage is een sectionale garagepoort en een deur naar den hof.
eksterachtige vogelsoort, zie roeter, rotzak, wuiten
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij Gaai: Ontleend aan Oudfrans gai, en zeker ’t eerst in Vlaanderen gebezigd (verg. Nat. Bl. 3, 2116, waar van den Garrulus gezegd wordt: ”Een gay heetet in Walsche lant.”), gelijk ook uit de benaming Vlaamsche gaai blijkt.
Nederland: gaai
opm: verschillen Vlaanderen en Nederland vogelnamen, zie reactie
zie ook vogelnamen
Klik op de afbeelding
wikipedia: De Vlaamse gaai (Garrulus glandarius) Geluidsfragment roep (info / uitleg) en Geluidsfragment zang (info / uitleg), ook wel kortweg gaai genoemd, of schreeuwekster, is een opvallend gekleurde kraaiachtige.
vogelbescherming.be:
- Gaai (Garrulus glandarius) – vroeger Vlaamse Gaai genoemd
- Vlaamse Gaai (zie Gaai)
mannelijk geslachtsdeel
uitdrukking : ’t is fris aan den dis
Het is koud weer.
ook gebruikt als scheldwoord of plagerig onder vrienden
Gijse foempen dis!!! (voze vent, idioot, halve gare,
onnozel manneke…)
zie ook dees
De zon scheen dus ik dacht dat het goed weer was buiten maar het was ferm fris aan den dis. Zo koud man.
Heb jij nu frisdrank gekocht?? Maar gijse foempen dis!!! Wij zitten hier wel op bier te wachten hé.
> andere betekenis van dis
Openbare Onderstand, nu ocmw, verschafte arme mensen voedsel, kledij, kolen en kwam ook tussen bij huur en begrafenis.
In een dorp was iedereen die van die steun leefde gekend
Wellicht klopt de beschrijving van gedekte tafel hier met ‘aan de dis zijn’, mogen aanzitten aan een gedekte tafel
Van Dale 2013 online: (gewestelijk) fonds voor bedeling
Ze leven van de dis en toch zijn ze gekleed lijk prinsessen.
Hij werd vandaag begraven, de dis moest alles betalen want hij bezat geen nagel om aan zijn gat te krabben (nagel, geen ~ voor aan zijn gat te krabben).
> andere betekenis van dis
cafétoog
Wie van achter den dis komt moet een tournee betalen.
> andere betekenis van dis
Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestie van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.
Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma én het aantal nieuwe lemma’s sinds de vorige tellingen (zie hiervoor lijst ‘recent’ en zelf daadwerkelijk tellen als controle).
datum______teller____laatste lemma___________________aantal nieuwe sinds vorige__woorden tekort/verdwenen + opm
**********************************************************************************
8/3/2020___32680_____coiffeuse
8/3/2020___32681_____Teller VW_____________________1 _____________________ineens een test :)
11/3/2020__32690_____kunstencentrum________________9 _____________________OK
13/3/2020__32695____paniekwinkelen_________________5 _____________________OK
14/3/2020__32706_____gengig_______________________11 _____________________OK
17/3/2020__32720____kant, er de ~jes (van) afrijden___14 _____________________OK
19/3/2020__32740____dadelaar______________________20 _____________________OK
22/3/2020__32765____klappe nansje_________________25 ____________________ OK
24/3/2020__32777____wasmachien____________________12 _____________________OK
26/3/2020__32784____voortonen______________________7 _____________________OK
28/3/2020__32789____achtervolgingskoers____________5 _____________________OK
30/3/2020__32800____mammeloeze_____________________11 _____________________OK
2/4/2020___32819____dis, ’t is fris aan den ~______19 ____________________OK
Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.
aandoeningen:
appelsienhuid
appelsienvel
appendicite
attak
bommaziekte
buikstorm
brand
bronchite
cellulite
crise
deshydratatie
deurvlogentheid
dikoor
draaien
draaiing
flebit
fleuris
geel
geestesgestoord
geraaktheid
griepig
kerkhofblommen
kiekeborst
kiekhoest
klierkoorts
knikkebolziekte
nevenverschijnsel
notarisziekte
pellekes
plekken
’t pootje
rattenziekte
rodehond
sciatique
sinusite
slaptitude
slepende ziekte
vallende ziekte
valling
vuil ziekte
wateroog
onechte aandoeningen:
hypo
jupilitis
manzjenieziekte
Sinte-Medunkt
vanbrustum
het menselijk lichaam:
billen
kaaken
karuur
kas
kop
vel
wervelzuil
wijsheidstanden
gezondheidsverlening:
arbeidsgeneesheer
baxter
cocoonvaccinatie
collocatie
dokteres
dokter van wacht
dokteur
doktoor
gasthuis
Geel
Geneeskunde voor het Volk
geneesmiddel, wit ~
generisch geneesmiddel
griepcommissaris
Het Vlaamse Kruis
honderd
hospitaal
hospitalisatie
huisapotheker
huisartsenwachtpost
intensieve
intensieve zorgen
internering
kinderbed
kine
kinesist
kinesitherapeut
kinesietherapie
kliniek
materniteit
medicijnen
militair geneesheer
moederhuis
mug
O.K.
operatiekwartier
palliatieve
pikuur
plaaster
plaasterspecialist(e)
plakker
plomberen
recupereren
senologie
spoed
spoedarts
suppo
tandplaaster
tantist
urgentiearts
valse tanden
vals gebit
vloed
wasdom
zorgen
zothuis
documenten:
dixitattest
doktersbriefje
gmd
klevertje
maagdelijkheidsattest
sis-kaart
ziekenbrief
uitdrukkingen:
beterhand, aan de ~ zijn
in het kinderbed blijven
klot, van zijne ~ vallen
laste, ten ~ van de patiënt
losbreken
mensen, het zit onder de ~
vallen, van zijnzelve ~
sus, van zijne ~ draaien
ziek vallen
ziek vieren
varia:
arbeidsonbekwaam
Bednet
berechten
b-fast
center
compensatiekas
corona (voorvoegsel samenstellingen)
coronacoalitie
coronanummer
coronaregering
coronavluchteling
coronavrijwilliger
disponibiliteit
gezondheidsfactuur
hospitalisatieverzekering
kiwimodel
medische bijpremie
mutualiteit
noodnummer
orde van artsen
orde van geneesheren
pyjamadag
Riziv
sanitair
systeem
voos
werkonbekwaam
ziekenbond
ziekenkas
-
kunstgebit
zie ook valse tanden; verzamellemma geneeskunde
Wordt een vals gebit door de ziekenkas terugbetaald?
Nonkel Fons heeft een vals gebit. Behalve als em moet eten, dan doet em het uit: Anders kruipen er heel den tijd kruimels onder en dat is ambetant, zegt em. Nu gij!
kunstgebit
zie ook vals gebit; verzamellemma geneeskunde
Klik op de afbeelding
#/media/File:TotaleProthese.JPG)
Bovenste valse tanden
Valse tanden kunt ge bijna niet van echte onderscheiden, behalve als ze ’s nachts in een glas water liggen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
