Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
Kindertaal en koosnaam voor piemeltje.
zie ook pietje
Mien kokkenoane zit nie goed in mien broek.
Mijn piemel zit ongemakkelijk in m’n broek.
van de ruilhandel leven
In de Kempen betekent van de trok leven: van een uitkering ~ of een vervangingsinkomen leven. Zie: trek, van den ~ leven
De geburs doen niets va werk en en olles, ze leven verzekers van de trok!
De buren werken niet en hebben alles, ze leven waarschijnlijk van de ruilhandel!
jongerentaal: vervlaamste versie van ‘what the fuck’
Wanneer de dreumesen op de speelplaats een uitroep als ‘Asjemenou!’ of ‘Jeetjemina!’ verkiezen boven het degelijk Vlaamse alternatief ‘Wattefok!’, dan zouden bij de betrokken onderwijsinstelling, CLB en zorgleerkrachten meteen alle alarmbellen moeten afgaan. (demorgen.be)
Wattefok djiezes echt waar allez komaan.(bookspot.be)
Wattefok!” riep Zwangere Guy na minutenlang gesukkel uit. (damusic.be)
En dan zult ge, met de nodige decibels uiteraard, horen: ’Wattefok, zijt gij helemaal naar hier gekomen om mij te zien ofwa? (carolcooksclean.be)
luilak, luiaard, luzzigoard, luzzige nond, leeghanger
zie ook luiszak, luierik, leegganger
Den lussak lag heel de dag in z’n nest te stienken.
Op travo staat ie meer up z’n schuppe te leun dan wad anders, de leeghangere.
luilak, luiaard, luzzigoard, luzzige nond, leeghanger
zie ook luiszak, luierik, leegganger
Den lussak lag heel de dag in z’n nest te stienken.
Op travo staat ie meer up z’n schuppe te leun dan wad anders, de leeghangere.
appel om direct te eten i.t.t. een moesappel
Van Dale 2015 online: BE
SN/NL: handappel, appel
vergelijk eetpeer; eetappelsien
Waar de Nederlander een kilo handappels koopt, houdt de Vlaming het vaak op een kilo eetappels. (Hans Budding – NRC-Handelsblad)
sinaasappel
< Genoemd naar het land van herkomst: China (in de oudere vorm Sina, zoals in sinologie). Voor de vorming zijn bijv. nootmuskaat, appelgranat, appelen van oraignen (in plaats van resp. muskaatnoot, granaatappel en oranjeappel) te vergelijken. Eveneens door woordmetathese is dan ook de vorm sinaasappel ontstaan. (M. Philippa e.a.)
soorten: persappelsien, eetappelsien, bloedappelsien
zie ook appelsienpel; appelsiensap; appelsienkist, ginappel, seenappel; verzamellemma groenten en fruit; Vlaamse volgorden
Als we deze appelsienen persen hebben we vers fruitsap.
Appelsien, laat u zien!
Pas maar op, of ik eet u op!
kapje, doekje om mond en neus te beschermen tegen stof, bacteries,…
SN: stofmasker
NL: mondkapje
Van Dale 2014 online maakt voor het SN onderscheid tussen:
mondmasker: syn. operatiemasker: hygiënisch masker dat chirurgen en hun assistenten bij operaties dragen
en
mondkapje: kapje met filter, voor de mond gedragen, tegen besmetting, vervuilde lucht e.d.
In VL wordt dat onderscheid niet gemaakt, ook niet in de ‘professionele sector’. Moest ge het mij in een quiz vragen, ik zou de betekenissen dan eerder omdraaien. Trouwens denk ik dat ze in NL ook niet altijd dat onderscheid maken: ‘Shop online voor Medisch mondkapje uit een breed aanbod bekende merken en webwinkels in Nederland’
gamma.be: Veiligheid bij klussen dragen wij hoog in het vaandel. Zo draag je bij sommige klussen, zoals het verwijderen van gevaarlijke stoffen, best een mondmasker.
irceline.be: Helpt een mondmasker om de inhalering van fijnstof te verminderen?
standaard.be: Een marathon met een mondmasker.
zwaluw
ook in Oost-Vlaanderen
< één van de bijvormen van zwaluw
zie ook zwolm
In het uitkomen zullen we de zwalms weer horen gieren, als ze hier weer zijn van hun trektocht.
laatste
in het AN alleen maar in vaste uitdrukkingen: lest best, ten langen leste, …
in het West-Vlaams eerder ‘latste(n)’
Hij is de leste van de klas.
Ze hebben meegedaan met het spelprogramma, maar ze waren van alle deelnemers lestes.
> ander gebruik van leste
’s middags
ook in de Antwerpse Kempen, Oost- en West-Vlaanderen
snoenes komen eten
kant-en-klaarwoning
ANW: ((vooral) in België, bouwbedrijven (gebouwen))
Van Dale 2018: sleutel-op-de-deur
leenvertaling van Frans clé sur porte
1. BE sleutelklaar
zie ook sleuter
Vele mensen kiezen de formule sleutel op de deur. Doorgaans is alles klaar en kunnen ze er zo intrekken.
zwaluw
ook in Oost-Vlaanderen
< één van de bijvormen van zwaluw
zie ook zwolm
In het uitkomen zullen we de zwalms weer horen gieren, als ze hier weer zijn van hun trektocht.
zwaluw
ook in Oost-Vlaanderen
< één van de bijvormen van zwaluw
zie ook zwolm
In het uitkomen zullen we de zwalms weer horen gieren, als ze hier weer zijn van hun trektocht.
kapje, doekje om mond en neus te beschermen tegen stof, bacteries,…
SN: stofmasker
NL: mondkapje
VD2014 online maakt voor het SN onderscheid tussen:
mondmasker: syn. operatiemasker: hygiënisch masker dat chirurgen en hun assistenten bij operaties dragen
en
mondkapje: kapje met filter, voor de mond gedragen, tegen besmetting, vervuilde lucht e.d.
In VL wordt dat onderscheid niet gemaakt, ook niet in de ‘professionele sector’. Moest ge het mij in een quiz vragen, ik zou de betekenissen dan eerder omdraaien. Trouwens denk ik dat ze in NL ook niet altijd dat onderscheid maken: ‘Shop online voor Medisch mondkapje uit een breed aanbod bekende merken en webwinkels in Nederland’
gamma.be: Veiligheid bij klussen dragen wij hoog in het vaandel. Zo draag je bij sommige klussen, zoals het verwijderen van gevaarlijke stoffen, best een mondmasker.
irceline.be: Helpt een mondmasker om de inhalering van fijnstof te verminderen?
standaard.be: Een marathon met een mondmasker.
klaar om te schilderen
SN-NL: schilderklaar
zie ook klaar
Wanden en plafonds die schildersklaar afgeleverd worden. (schrijnwerkerijderidder.be)
Dit kan met onze Reuzereiniger, een niet schuimende ontvetter, die je planchetten schildersklaar maken.(paintfactory.be)
Schildersklaar is schildersklaar, en ik vind niet dat het schildersklaar is (kattensite.be)
klaar: gereed om te …
Als achtervoegsel kan dit met bepaalde werkwoorden gebruikt worden. Niet alle werkwoorden lenen zich ertoe: infinitief + s + klaar
SN: klaar om te + hele werkwoord
zie vb: vechtensklaar, etensklaar, vurensklaar, vertrekkensklaar; schildersklaar
“Oksel van de Schelde. Stervensklaar ben ik er aangespoeld.”, stadsdichter Peter Holvoet-Hanssen in ‘de inwijkeling’.
theo.kuleuven.be: Daarna maken we ons stappensklaar voor de afdaling naar onze ‘bescheiden’ blokhut in Tashiding.
nieuwblad.be: Maak je fiets rijdensklaar voor Gentse Gordel
hbvl.be: Limburgers met schietensklaar wapen opgepakt
seniorennet.be: Neem weer een molensteen, leg hem vallensklaar, grijp uw hamer en geef een grote slag op.
muzeuminzicht.be: Beschrijving: Henri De Moor wordt ten voeten uit afgebeeld in een bijna heroïsche pose: ernstige blik, rechterknie vooruit, de pen schrijvensklaar in de hand.
nieuwsblad.be: De botten zitten springensklaar aan vele bomen, maar houden zich nog even gedeisd.
nieuwblad.be: Superjumbo A380 is vliegensklaar
forum: Ze moet op 1 kindje passen, en hem nog wel in bed steken, maar wij hebben hem al slapensklaar gemaakt eer ze komt.
liniaal
meetlat, liniaal
Bij het woord lat denk ik niet meteen aan een lineaal. Ik denk nog eerder aan een bal tegen de lat en ik hou niet eens van voetbal. (Nederlandse over ‘lat’, gidsvoorhetzuiden.nl)
> andere betekenissen van lat
bedevaart, letterlijk “bedeweg”
ook wel ommegang
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In de zuidelijke gewesten de gewone term voor wat anders bedevaart heet. Een beeweg, eene bedevaart doen (zie ook Loquela (1885))
ook in de provincie Antwerpen
ook b-weg
Ik ben al verschillende keren op beeweg geweest naar Scherpenheuvel.
Donderdag 9 augustus organiseren wij een bedevaart naar Melsele. We verzamelen om 12u45 in de inkomhal. Rond 14u00 voorzien we een gezamenlijke B-weg en krijgt iedereen de kans om een kaars te branden in de kapel. (www.zorgnetwerktrento.be)
De Nieuwe beeweg werd aangelegd in 1968. Pastoor Sabot was hiervoor de drijvende kracht. (ontdekhetwaasland.be)
Ze namen Victoor zijn gezegden kwalijk maar vergaven ‘t hem omdat ze onder Victoors knoet lagen: om ‘t wieden van hun hof, ‘t maken van kwee van de kweeperen die niemand en wilde, om wijn af te trekken tegen een schenteventersprijsje, om een beeweg te doen verre van de parochie, en om duizend andere kleine diensten.(dekroniekenvandewesthoek.be)
Langs de straten van de oude dorpskern loopt een beeweg, ontstaan tussen 1870 en 1880, met zeven in steen opgetrokken kapellen. (klein-sinaai.be)
Toen ons-lieve-vrouwke heuren beeweg deed – Ernest Claes
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
