Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #24581

    Vlaamse bronnen
    (verzamellemma)

    Dit artikeltje wordt gebruikt om een aantal bronnen op te lijsten voor Vlaamse taal. Er wordt geen waardeoordeel over de kwaliteit van de bronnen gegeven. Wel is het aan te raden om altijd kritisch te blijven en verschillende bronnen te vergelijken.

    Interessant: Om te controleren of een woord/uitdrukking misschien van BE naar NL overgewaaid is, kan men NL publicaties doorzoeken met www.delpher.nl.

    Google: om op google de BE en NL voorkomens te vergelijken (en te tellen): woord/uitdrukking tussen dubbele aanhalingstekens (" ") plaatsen en daarachter site:.BE of site:.NL vermelden.

    > Het lijstje mag natuurlijk aangevuld worden

    gedrukte bronnen: DS2015; TV2015

    https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Belgisch-Nederlands (klik bij “Deze woorden moeten nog bekeken worden” onderaan op ‘Uitklappen’)

    https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_Belgisch-Nederlandse_woorden

    http://www.vlaamsetaal.be/artikel/24/algemene-vlaamse-woorden

    http://www.vandale.be/opzoeken#.U24m-fl_uPw
    opm: Voor Vlaamse woorden gebruikt VD o.a. de labels in België; België; Belgisch-Nederlands; gewestelijk (soms); BE

    https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_verschillen_tussen_het_Nederlands_in_Belgi%C3%AB,_Nederland_en_Suriname

    Discussie over Belgisch-Nederlands, Vlaams, …
    http://nl.taal.narkive.com/hALTRbBy/algemeen-belgische-woorden

    lijst met typisch Vlaamse wielertermen van Michel Wuyts:
    https://www.standaard.be/cnt/dmf20120628_186

    Vlaamse studententaal (uitgebereid, interessant en gedocumenteerd):
    http://club.studiant.be/plutonica/studententaal.html (link ligt plat, nov 2019)

    Over verschillen VL en N-NL door de taaltelefoon:
    https://www.taaltelefoon.be/standaardtaal-verschillen-tussen-belgi%C3%AB-en-nederland

    De Standaard is ook bedreven in zeg-niet-zus-maar-zeg-wel-zo. Voorwaar een inspiratiebron voor het VL:
    http://www.standaard.be/extra/static/pdf/taal2010/bijlage3.pdf

    Een dialectloket:
    https://www.dialectloket.be/

    Vlaamse keukentermen:
    http://blogs.seniorennet.be/keukenverhalen/archief.php?startdatum=1121637600&stopdatum=1122242400

    VRT Taalnet:
    https://vrttaal.net/

    Het Nederlandse Genootschap Onze Taal beantwoordt op zijn bladen honderden taalvragen. Daarnaast biedt de website een uitgebreide verzameling koppelingen naar andere taalbladen op het internet.
    https://onzetaal.nl/

    Geïntegreerde TaalBank:
    http://gtb.inl.nl/

    Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren:
    http://www.dbnl.org/

    Taalunie:
    https://taaladvies.net/

    Taaltelefoon:
    https://taaltelefoon.be/

    Algemene Nederlandse Spraakkunst:
    http://ans.ruhosting.nl/e-ans/

    Het Meldpunt Taal verzamelt alles wat u over taal te melden hebt: nieuwe woorden, opmerkelijke uitspraken, kromme zinnen, ergernissen. www.meldpunttaal.org

    Het doel van de etymologiebank is alle belangrijke etymologische publicaties van het Nederlands op één centraal punt en van de recentste publicaties tot de oudste te catalogiseren. Zo kan men de herkomst van Nederlandse woorden opzoeken op de website:
    etymologiebank.nl

    Vlaams-Brabant en Antwerps (ook Kempens):
    http://www.dbnl.org/arch/ooms010vlaa01_01/pag/ooms010vlaa01_01.pdf

    spreekwoorden en uitdrukkingen:
    https://www.woorden.org/spreekwoord.php

    Vlaamse politieke begrippen en Wetstratees:
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Politieke_terminologie_in_Belgi%C3%AB

    Interessante literatuur over de taalverbeteringen van de vrt taaladviseur Ruud Hendrickx:
    http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/786/736/RUG01-001786736_2012_0001_AC.pdf

    Lijst met zogezegde belgicismen:
    http://lists.sf.own-it.nl/pipermail/opentaal/2006-August/000182.html (link ligt plat, nov 2019)

    ‘Typisch Vlaams’ Ludo Permentier – Rik Schutz uitgegeven bij het Davidsfonds
    http://www.davidsfonds.be/folder/files/TypischVlaams-promo.pdf

    INL: formatiewoordenboekje met enkele typisch VL termen over politieke regeringsvorming
    http://www.inl.nl/onderzoek-a-onderwijs/webrubrieken/gelegenheidswoordenboekjes/348-formatiewoordenboekje

    lijst Belgisch-Nederlands:
    http://www.gentvertaalt.be/taaldatabank/links/taalvandaal-cached.html
    + bepeizingen:
    http://users.telenet.be/taalvandaal/

    West-Vlaamse woorden:
    https://vls.wikipedia.org/wiki/Typische_West-Vlamsche_woordn

    Verhalen over het Nederlands in België:
    https://taalverhalen.be/

    Deze lijst van Vlaams moet zeker kritisch bekeken worden want het is niet allemaal VL:
    http://www.encyclo.nl/lokaal/11289&page=0

    Een vertaalwoordenboek Vlaams naar Nederlands:
    https://wablief.eu/

    Opzoeksite van UGent voor dialecten:
    https://e-wvd.be/lid/wvd/f?p=131:1::::::

    Collegenet – Woordenlijst Nederlands-Vlaams’:
    http://www.encyclo.nl/lokaal/11289

    Oost-Vlaamse Wikipedia:
    https://incubatorplus.fandom.com/wiki/Wp/ovls

    Een reeks “Schrijft Knack Belgisch?” (Siegfried Theissen):
    www.dbnl.org/tekst/nee003200401_01/_nee003200401_010076.php
    (google voor andere afleveringen); zie ook DB & Co

    Zeer veel informatie over de Vlaamse dialecten, dialectwoorden, -uitdrukkingen, e.d.m.:
    http://blog.seniorennet.be/waasland_dialect/

    https://www.gidsvoorhetzuiden.nl/wat-betekent-101/ (Vlaams door de ogen (oren) van ingeweken NL)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 09:34
    11 reactie(s)

    #24582

    naam, tussenvoegsel in een ~

    zie grammatica: tussenvoegsel in een naam

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 09:32
    0 reactie(s)

    #24583

    de
    (tussenwerpsel)

    beklemtoont een vraag

    Een interrogatief partikel geeft aan dat een stellende zin een vraag is. (Ge hebt toch gedaan met eten, huhn?)
    Een hyper-interrogatief partikel komt na een vragen zin.
    (flipvw op31 mei 2020 19:29)

    uitspraak: dè

    ook: te

    voor een zeer uitgebreide beschrijving, zie: Bert Cappelle (2003), “Het gebruik van het Brugse dialoogpartikel d è (/d æ/)”
    https://dspace.library.uu.nl/bitstream/handle/1874/28500/article.pdf

    Zie j’ oleeëne gekommen dè? (Cappelle 2003)

    Waar is ze zij naartoe, de?
    Hoe oud zijde gij, de?
    Wien is dat daar, de?
    (voorbeelden flipvw op31 mei 2020 19:29)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 09:29
    0 reactie(s)

    #24584

    tussenvoegsel in een naam

    zie grammatica: tussenvoegsel in een naam

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 09:14
    0 reactie(s)

    #24585

    grammatica: tussenvoegsel in een naam

    “Hoe een Belgische achternaam geschreven wordt, hangt af van de manier waarop hij in het bevolkingsregister is vastgelegd. Als de achternaam vastgelegd is als Van der Meeren, is dat altijd de juiste schrijfwijze in België, of de voornaam er nu aan voorafgaat of niet: Patsy Van der Meeren, mevrouw Van der Meeren. Wie in Nederland over een Belg schrijft, volgt bij voorkeur het Belgische hoofdlettergebruik.

    In Nederlandse namen krijgen tussenvoegsels als van, de en der geen hoofdletter als er een ander deel van de naam (zoals de voornaam of voorletters) voor staat. Juist zijn dus: Isa de Jong, I.B. de Jong, Isa de Jong-van der Zijl, mevrouw De Jong, mevrouw De Jong-van der Zijl, burgemeester De Jong en burgemeester I.B. de Jong.

    Belgische namen krijgen in de praktijk vrijwel altijd twee hoofdletters: Margot De Ridder, Patsy Van der Meeren, Marie De Ruyter-Van Goethem. Er zijn ook vrij veel namen waarin de tussenvoegsels aan de rest van de achternaam vast worden geschreven. De naam heeft dan maar één hoofdletter: Willy Vandersteen, Nadine Vanhee, Marcel Vanthilt."
    (onzetaal.nl/taaladvies/hoofdletters-namen-belgie)

    Marc Van Ranst

    Vanranst Jenny Antwerpen | 1207.be

    Louis van Dievel: “Van Dievel is vertaler Italiaans en Engels van opleiding en is nagenoeg zijn volledige loopbaan bij de Vlaamse publiekszender VRT actief als journalist.” (Wikipedia)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 09:14
    1 reactie(s)

    #24586

    water, er staat ~ in zijne kelder
    (uitdr.)

    een lange broek die te kort is

    zie ook: tram, afgereden van de ~, onder de tram gezeten hebben, smirrekes, op ~ lopen

    Hij groeit zo rap, die broek is weeral te kort…, er staat water in zijne kelder.

    ‘water in de kelder hebben staan’. Zou het iets te maken hebben met een mislukte verbouwing? Nattigheid aanvoelen? Nope, hiermee wordt bedoeld dat je ‘hoogwater’ hebt. Oftewel: je broek is te kort. (gidsvoorhetzuiden.nl)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 08:54
    3 reactie(s)

    #24587

    water in de kelder hebben

    zie water, er staat ~ in zijne kelder

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 08:53
    0 reactie(s)

    #24588

    stukken van mensen kosten
    (uitdr.)

    iets dat heel duur is

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel

    NL: een rib uit m’n lijf kosten

    Huizen, dat is bijna niet meer te betalen. Die kosten stukken van mensen tegenwoordig.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 08:49
    0 reactie(s)

    #24589

    gat, met zijn ~ in de boter vallen
    (uitdr.)

    veel geluk hebben, voorspoedig zijn, het goed treffen

    NL: met zijn neus in de boter vallen

    Hij is met zijn gat in de boter gevallen: van den enen dag op den andere diensthoofd worden, na promotie van de chef.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 08:48
    1 reactie(s)

    #24590

    krop, een ~ in de keel
    (uitdr.)

    SN-NL: een brok in de keel

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands

    Tijdens de ontroerende mis kreeg ik een krop in mijn keel.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 08:46
    2 reactie(s)

    #24591

    graag zien
    (vaste woordgroep)

    houden van, liefhebben , beminnen

    DS2015 standaardtaal

    dit is de enige authentieke uitdrukking in Vlaanderen om liefde uit te drukken; andere uitdrukkingen worden hier als bekakt en onecht ervaren; voor Vlamingen is woordgebruik zoals “Ik heb je lief”, “Ik bemin je”, “Ik hou van je” typisch voor boekskes of liefdesliedjes

    zie ook gaar­ne zien

    Schatje, ik zie u graag!

    “Als ge wilt dat het iets wordt met haar zult ge toch ne keer moeten zeggen dat ge haar graag ziet.”

    “Ziet ge elkander graag? Kus elkander dan, ga ne keer samen onder den douche”

    ’k Zien a ook geire!

    demorgen.be: Nederlandse krant AD brengt ode aan België: “Wij zien u graag”

    Hoeveel Nederlanders in een relatie met een Belg zullen er in onzekerheid hebben gezeten door de zin: ‘Ik zie je graag’? (gidsvoorhetzuiden.nl)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 08:35
    0 reactie(s)

    #24592

    vogelnestje
    (zn. o. -s)

    gerecht bestaande uit een boulet gevuld met een hardgekookt ei
    NL: gehaktbal kiekeboe

    Klik op de afbeelding
    Vogelnestje (eiergerecht)

    Vogelnestjes worden traditioneel geserveerd met tomatensaus.

    Mijn moeder paneerde de vogelnestjes altijd, dan hadden ze een krokante korst als ze uit het fritvet kwamen.

    Tot voor kort kregen we nog schattige vogelnestjes in bomen te zien wanneer we deze zoekopdracht intikten in Google. Inmiddels zitten we in de Belgische filterbubbel en krijgen we plaatjes van gehaktbal met een hardgekookt ei erin te zien. (gidsvoorhetzuiden.nl)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 08:29
    0 reactie(s)

    #24593

    maillot
    (zn. m.; ~s)

    turnpak voor vrouwen, balletkostuum voor vrouwen

    opm: in SN-NL is een maillot een kousenbroek

    Hoe was je een maillot het best? – Turnkring Atlas

    Ik bleef echter trouw gaan, want mama had al een maillot van de balletschool gekocht. (lunatic.be)

    Voor het keurturnen is een maillot verplicht. (sportuna.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 08:21
    1 reactie(s)

    #24594

    wat met
    (vaste woordverbinding)

    In Nederland zeggen we: ‘Hoe zit het met …?’
    In Vlaanderen zeggen we: ‘Wat met …?’
    (gidsvoorhetzuiden.nl)

    Wat met de buitenlandse kampen? (scoutsengidsenvlaanderen.be)

    Wat met de tijdelijke aanstelling van doorlopende duur (TADD)? (onderwijs.vlaanderen.be)

    Wat met de kinderen? (demorgen.be)

    Wat met de geboekte zomervakantie? (tijd.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 08:09
    0 reactie(s)

    #24595

    niks, 't is ~
    (uitdr.)

    niets te danken, graag gedaan
    het is niet erg

    ook: da’s niks, ‘t is nikske, da’s nikske

    Allez, bedankt! – ‘t Is niks!
    Hebt ge u pijn gedaan? Och, ’t is niks, een beetje ’t vel af, da’s alles. Kom hier, mama zal er wat moederkeszalf op doen!

    In Nederland zeggen we: Het geeft niks
    In Vlaanderen zeggen we: ’t is niks
    (gidsvoorhetzuiden.nl)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2020 08:02
    0 reactie(s)

    #24596

    Vlaamse uitspraak
    (uitspraakvarianten)

    Heel wat woorden worden in Vlaanderen anders uitgesproken dan in Nederland. Dan gaat het niet zozeer over regelgebonden uitspraken zoals de zachte g, maar over woorden zoals pyjama dat in Vlaanderen als pie-zja-ma en in Nederland als pie-jaa-maa uitgesproken wordt. Of over klemtonen zoals bij burgemeester waarbij in Vlaanderen het accent op de eerste lettergreep valt en in Nederland op de derde. Bij leenwoorden hanteert men in Nederland zeer dikwijls een nabootsing volgens de Nederlandse klankwetten van de klanken in de oorspronkelijke taal (meestal Engels of Frans), terwijl de uitspraak in Vlaanderen vervlaamst wordt. Soms wordt in Vlaanderen een Franse uitspraak gehanteerd, dan volgt de uitspraak in Nederland meestal het Engels.

    Voor Engelse leenwoorden met korte a is er een afzonderlijk lemma waar deze gevallen ondergebracht kunnen worden.

    Het spijtige is dat de Vlaamse media voor deze woorden de Nederlandse uitspraak gebruiken ondanks dat de Vlaamse uitspraak in Vlaanderen zeer algemeen is. Dit is een aanfluiting van de V die voor Vlaams staat in o.a. vrt en VTM.

    Wat klemtonen betreft kan voor het West-Vlaams algemeen gesteld worden dat de klemtoon zeer dikwijls op de eerste lettergreep ligt (zoals ook in het nabije(re) Engels), ook en wellicht het meest opmerkelijk bij eigennamen. Bijvoorbeeld, waar een doorsnee Vlaming of Nederlander de naam Stefanie zal uitspreken zoals de Fransen, met de klemtoon op de laatste lettergreep, heet deze vrouw in West-Vlaanderen Stefanie. De West-Vlaamse politieker Vande Lanotte heet in zijn thuisprovincie Vande Lanotte.

    In de Vlaamse audiovisuele media, en bij uitstek bij de VRT, verzint men ook dikwijls een zogenaamd correcte uitspraak, die evenwel door Vlamingen noch door Nederlanders wordt gedragen. Deze gevallen worden ook aan dit lemma toegevoegd. Zie bij deze ook het lemma vrt-taal.

    zie ook Breda, Spa: vokaalreductie

    alfabetische lijst:

    ‘s anderendaags: VL: san·dren·da(a)gs; NL: san·de·ren·daags
    advocaat: VL: ad·vo·kaat; NL: at·fo·kaat
    Afrika: VL: a·fri·ka; NL: aa·fri·kaa
    Amerika: VL: a·mee·ri·ka; NL: a·mee·ri·kaa
    Antarctica (idem Arctica): an·tarc·ti·ca; NL: an·tarc·ti·caa
    archipel: VL: ar·chi·pel; NL: ar·chi·pel
    asfalt: VL: as·falt; NL: as·falt
    azalea: VL: a·za·lee·ja; NL: a·zaa·lee·jaa
    badminton: VL: bat·min·ton (fonetisch); NL: bèt·min·ten (Engels)
    Belgrado: VL: bel·gra·do; NL: bel·gra·do
    Bernard: VL: ber·naar (Frans); NL: bern·(h)art (Engels)
    bijna: VL: bij·na(a)/be·na(a) (zie ook bekan); NL: bij·naa
    bikini: VL: bi·ki·ni; NL: bi·ki·ni
    braderie: VL: bra·de·ri; NL: braa·de·rie
    braderij: VL: bra·de·rij; NL: braa·de·rij
    buggy: VL: bu·gi (zachte g); NL: bu·Gi (g van Frans ’grand’ of Engels ‘great’)
    burgemeester: VL: bur·ge·mees·ter; NL: bur·ge·mees·ter
    cacao: VL: ca·ca·oo; NL: ca·caa·oo
    carnaval: VL: kar·na·val (Frans); NL: kar·ne·val (Engels); VRT-uitspraak: kar·naa·val
    casino: VL: ca·zi·noo; NL: ca·sie·noo (zie ook Vlaamse geslachten)
    catalogus: VL: ca·ta·loo·gus (scherpe u; eigenlijk eerder cataloog); NL: ca·taa·lo·chus (doffe u)
    chips (patatten): VL: tjips (scherpe i); NL: sjips (doffe i)
    cichorei: VL: sjie·ko·rei; NL: sie·cho·rei (± fonetisch)
    clitoris: VL: cli·too·ris (beide i’s als in fiets); NL: cli·to·ris (beide i’s als in dik)
    compagnie: VL: kom.pa.nie; NL-SN: kom.panj.ie
    conciërge: VL: kon·s·jer·zje (± Frans); NL: kon·zjer·zje
    coup: VL: koe (Frans); NL: koep (± fonetisch)
    dement: VL: dee·ment; NL: de ment
    dementie: VL: dee·men·sie; NL: de·men·tsie
    detective: VL: de·tek·tie·ve/de·dek·tie·ve (fonetisch); NL: die·tek·tif (Engels)
    Doornroosje: VL: doo·rn·roo·sje; NL: doo·rn·roo·sje
    doorprikken: VL: door·prik·ken; NL: door·prik·ken
    dossier: VL: dos·sier (fonetisch); NL: do·sjee (Frans)
    elixir: VL: ee·liek·sier/ee·lieg·zier (Arabisch, ‘g’ uitgesproken als in het Engelse ‘good’); NL: ee·lik·ser (‘lik’ uitgesproken als ‘dik’)
    encyclopedie: VL: en·cy·clo·pe·die (fonetisch); NL: aun·cy·clo·pe·die (Frans, de ‘aun’ is nasaal)
    energie: VL: e·ner·gie (fonetisch); NL: e·ner·zjie/e·ner·sjie (Frans)
    epidemie: VL: ee·pi·dee·mi (korte i); NL: ee·pi·dee·mie (Frans)
    essay: VL: es· (Frans); NL: es·seej/es·seej (Engels)
    Europa: VL: eu·roo·pa; NL: eu·roo·paa
    exo- (bv. exorbitant, exotisch): VL: eG·zoo (G = stemhebbende k); NL: ek·soo
    festival: VL: fest·ti·val; NL: fes·ti·val
    flirten: VL: flir·ten (fonetisch); NL: fleur·ten (Engels)
    foto: VL: fo·too; NL: foo·too
    fotografie: VL: fo·to·gra·fie; NL: foo·too·gra·fie
    garantie: VL: ga·ran·tie (Frans; ook ga·ran·sie); NL: ga·ran·tsie
    gelijkvloers: VL: ge·lijk·vloers; NL: ge·lijk·vloers
    Gerard: VL: zjee·raar (Frans); NL: gee·rart (fonetisch)
    gilet: VL: zjie·lee; NL: zjie·lèt
    goal: VL: gool (zachte g); NL: Gool (g van Frans ‘grand’ of Engels ‘great’)
    golf: VL: golf (zachte g); NL: Golf (g van Frans ‘grand’ of Engels ‘great’)
    Google: VL: goe·gel/Goe·Gel (korte oe-klank; G = stemhebbende k); NL: Goe·Gel (lange oe-klank; G = stemhebbende k)
    hifi: VL: haai·fi (Brits Engels); NL: haai·faai (Amerikaans Engels)
    hostess: VL: hos·tès; NL: hos·tes (Engels)
    hygiëne: VL: hy·gjee·ne; NL: hy·gjèè·ne (Frans)
    ingewikkeld: VL: in·ge·wik·keld; NL: in·ge·wik·keld
    intrige: VL: in·trie·ge (fonetisch); NL: in·trie·zje/in·trie·sje (hypercorrecte uitspraak van intrige met /ž/ -Frans intrigue)
    Iran: VL: i·ran; NL: i·raan (zie ook Iranees
    Israël: VL: iez·ra·jel (‘i’ als in ‘kiwi’); NL: is·ra·‘el (‘i’ als in ‘dik’)
    item: VL: i·tem (korte i, doffe e); NL: aaj·tem (Engels)
    jacuzzi: dja·koe·zi/zja·koe·zi; NL: ja·koe·zi
    jenever: VL: zje·nee·ver; NL: je·nee·ver (fonetisch)
    Jos: VL: zjos; NL: jos
    junior: VL: zju·njor (scherpe u); NL: ju·ni·jor (scherpe u en i)
    kameleon: VL: ka·mee·lee·jon; NL: ka·mee·lie·jon
    kathedraal: VL: ka·tee·draal; NL: kat·te·draal
    koala: VL: ko·a·la; NL: koo·aa·laa
    Koran: VL: koo·ran; NL: ko·raan
    landrover: VL: land·roe·ver; NL: land·ro·ver
    lavabo: VL: la·va·boo; NL: la·vaa·boo/la·vaa·boo
    Lutgart: VL: lut·gart; NL: lutgart
    mammoet: VL: mam·moet; NL: mam·moet
    Mercedes: VL: Mèr·ce·dès (scherpe e achteraan; ± Spaans); NL: Mèr·cee·des (doffe e achteraan; ± Engels)
    meteen: VL en NL: mè·teen (‘mè’ als in ‘bed’); VL media: me·teen (‘me’ als in ‘der’)
    Monaco: VL: Mo·na·coo; NL: Moo·naa·coo
    monopoly: VL: mo·no·poo·ly; NL: mo·no(o)·pe·ly (Engels)
    namiddag: VL: na·mid·dag; NL: na·mid·dag
    nasi (goreng): VL: naa·zi; NL: na·si
    Nieuwjaar: VL: nieuw·jaar; NL: nieuw·jaar
    Nobelprijs: VL: No·bel·prijs; NL: No·bèl·prijs
    nostalgie: VL: nos·tal·gie (fonetisch); NL: nos·tal·zjie/nos·tal·sjie (Frans)
    nylon: VL: ni·lon / nij·lon (Frans / vervlaamst); NL: naaj·lon (Engels)
    omwenteling: VL: om·wen·te·ling; NL: om·wen·te·ling
    onderhoud: VL: on·der·houd; NL: on·der·houd
    Oostende: VL: os·ten·de; NL: oost en·de
    pallet: VL: pa·lèt; NL: pèl·let (Engels)
    pandemie: VL: pan·dee·mi (korte i); NL: pan·dee·mie (Frans)
    parameter: VL: pa·ra·mee·ter; NL: pa·raa·m?·ter
    parfum: VL: par·fui (Frans, de ‘ui’ is nasaal); NL: par·fum (fonetisch)
    passagier: VL: pas·sa·gier (fonetisch); NL: pas·sa·zjier/pas·sa·sjier
    pedalo: VL: pee·da·loo; NL: pee·daa·loo
    per: VL: ‘per’ als ‘der’; NL: ‘per’ als ‘ver’
    percent: VL: per·cent (‘per’ als ‘der’); NL: per·cent (‘per’ als ‘ver’)
    per se: VL: per see (‘per’ als ‘der’); NL: pèr see (Latijn, ‘pèr’ als ‘ver’)
    pikken: VL: pi·ken (scherpe i); NL: p?·ken (doffe i)
    pissen: VL: pi·sen (scherpe i); NL: p?·sen (doffe i)
    pistolet: VL: pis·to·lee; NL: pis·to·lèt
    platform: VL: plat·form; NL: plat·form
    pointe: VL: pwèèn·te; NL: pwan·te
    pyjama: VL: pi·zja·ma; NL: pie·jaa·maa
    reclame: VL: ree·claa·me (echter dikwijls reklam, wél met een doffe e); NL: re·claa·me (beide e’s zijn dof)
    record: VL: re·kort (fonetisch); NL: ree·koor (Frans)
    recital: VL: re·si·tal (scherpe i, Frans); NL: rie·saaj·tel (Engels)
    reportage: VL: ree·por·taa·zje; NL: re·por·taa·sje (beide e’s zijn dof)
    reünie: VL: ree·ju·nie; NL: ree·u·nie (Franse klemtoon)
    Robert: VL: ro·beir (Frans); NL: ro(o)·bert (Engels)
    robot: VL: ro·bot; NL: roo·bot
    rondpunt: VL: rond·punt; NL: rond·punt
    Roodkapje: VL: rood·kap·je; NL: rood·kap·je
    salami: VL: sa·la·mi; NL: sa·laa·mi
    sceptisch: VL: sep·ties; NL: skep·ties
    service: VL: ser·vis (scherpe i, Frans); NL: seur·vis (doffe i, Engels)
    site: VL: sitte; NL: saajt
    Sneeuwwitje: VL: sneeuw·wi·tje; NL: sneeuw·wit·je
    stadhuis: VL: sta·tuis; NL: stad·huis
    steak: VL: stek/stik (Frans); NL: steek (Engels)
    super, hyper: VL én NL: su·per, hy·per; VL media: sup·per, hip·per
    tabak: VL: ta·bak (zie ook toebak); NL: ta·bak (Frans)
    tarmac: VL: tar·mac; SN: tar·mac
    Tenerife: VL: ·ne·rif ; NL: tee·nee·rif (korte, scherpe i); VRT-uitspraak: tee·nee·rie·fee
    tenzij: VL: ten·zij (‘e’ als in ‘der’, komt van "’t en zij’); NL: ten·zij, ten·zij (‘e’ in beide varianten als in ‘bed’)
    terras: VL: tèr·ras; NL: te ras
    tic: VL: tik (scherpe i, zie ook tic nerveux); NL: tik (doffe i)
    ticket: VL: tie·kèt (Frans); NL: tik·ket (Engels)
    trainen: VL: trei·nen; NL: treej·nen (Engels)
    urgent: VL: ur·gent (scherpe u); NL: ur·gent (doffe u)
    vanille: VL: va·nie·le (fonetisch); NL: va·nie·je (Frans)
    verkoop: VL: ver·koop; NL: vér·koop (tegen alle regels in)
    virus: VL: vi·rus (scherpe korte i, scherpe korte u); NL: vie·res (lange i, doffe e)
    voormiddag: VL: voor·mid·dag; NL: voor·mid·dag
    vrijgezel: VL: vrij·ge·zel; NL: vrij·ge·zel
    werkloos: VL: werk·loos; NL: werk·loos
    werkloosheid: VL: werk·loos·heid; NL: werk·loos·heid
    werknemer: VL: werk·nee·mer; NL: werk·nee·mer
    wodka: VL: vod·ka (Slavisch, de ‘d’ is eerder stemhebbend); NL: wot·kaa (de ‘t’ is stemloos)
    yoghurt: VL: joe·choert (soms joe·goert; ± Turks); NL: jo·chert, jo·ggert (fonetisch)
    YouTube: VL: joe·toep; NL: joew·tsjoewp
    zone: VL: zoo·ne; NL: zoa·ne (Frans)
    zonsondergang: VL: zon·zon·der·gang; NL: zons·on·der·gang
    zonsopgang: VL: zon·zop·gang; NL: zons·op·gang

    woorden op —ist/—isme/—isch: VL: —ist/—isme/—isch (‘i’ als in ‘fiets’); NL: —?st/—?sme/—?sch (‘i’ als in ‘dik’)
    woorden op —tie: VL: —sie; NL: —tsie
    woorden op —tje/—dje: VL: —tje (de t- en j-klanken komen samen zoals in ‘checken’); NL: —t·je (de t- en j-klanken worden apart uitgesproken)
    woorden met —ci— of —ti— (bv. ‘officieel’, ‘politioneel’): VL: —s·j— (de s- en j-klanken worden apart uitgesproken); NL: —sj—, —tsj— (de s- en j-klanken komen samen zoals in ‘sjaal’ of ‘checken’)
    woorden met dis—: VL: dis— (‘i’ als in ‘fiets’); NL: d?s— (‘i’ als in ‘dik’)
    woorden op —achtig: VL: klemtoon op woord zelf; NL: klemtoon op achtig en adempauze tussen woord en achtig → bv. VL: ze·nu·wach·tig; NL: ze·nuw acht·ig

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 02 Jun 2020 01:38
    116 reactie(s)

    #24597

    ijsroom
    (de ~ (m.))

    roomijs

    Van Dale 2016 online: BE

    zie ook Vlaamse volgorden

    Klik op de afbeelding
    " Ice cream display (Crepes & Waffles, Quito) pic. bb8

    seniorennet.be : Ik bereid graag zelf ijsroom -volgens een recept van JEF DAMME -wat een goed resultaat geeft.

    Het verkopen en bereiden van ijsroom is geen gereglementeerd beroep. (unizo.be)

    Fabrikant van ijsroom

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 02 Jun 2020 00:14
    0 reactie(s)

    #24598

    Vlaamse volgorden
    (verzamellemma)

    In het Vlaams worden soms dezelfde woorden in een andere volgorde gebruikt vergeleken met het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van deze voor Nederlanders omgekeerde woorden en uitdrukkingen. Verschillende van deze volgorden worden afgekeurd en afgeleerd louter en alleen omwille van het feit dat men ze in Nederland anders oplijst.

    Vlaanderen Nederland speciallekes & opmerkingen
    appelsien sinaasappel in het West-Vlaams worden (ook) vormen gebruikt met de Nederlandse volgorde, bv. ginappel, seenappel
    blad, steen, schaar (VL)
    schaar, steen, papier (Antw.-Brussel)
    steen, papier, schaar
    duimen en vingers aflekken vingers en duimen aflikken
    fauna en flora flora en fauna
    groenten en fruit fruit en groenten
    grootteorde ordegrootte
    ijsroom roomijs
    loontje komt om zijn boontje boontje komt om zijn loontje
    muskaatnoot nootmuskaat zie ook kruidnoot
    nko-arts
    neus-keel-oorarts
    kno-arts
    keel-neus-oorarts
    pief poef paf pief paf poef
    scha en schande, met ~ met schande en schade scha = scha((d)e), vgl. mede → mee, weder → weer, in stede → in stee, NL lade → la (schuif), …
    vertaler-tolk tolk-vertaler
    water en bloed zweten bloed en tranen zweten
    water, zweet en bloed bloed, zweet en tranen
    weeral alweer
    wetens en willens willens en wetens
    zeker en vast vast en zeker

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 02 Jun 2020 00:11
    8 reactie(s)

    #24599

    Vlaamse uitspraak
    (uitspraakvarianten)

    Heel wat woorden worden in Vlaanderen anders uitgesproken dan in Nederland. Dan gaat het niet zozeer over regelgebonden uitspraken zoals de zachte g, maar over woorden zoals pyjama dat in Vlaanderen als pie-zja-ma en in Nederland als pie-jaa-maa uitgesproken wordt. Of over klemtonen zoals bij burgemeester waarbij in Vlaanderen het accent op de eerste lettergreep valt en in Nederland op de derde. Bij leenwoorden hanteert men in Nederland zeer dikwijls een nabootsing volgens de Nederlandse klankwetten van de klanken in de oorspronkelijke taal (meestal Engels of Frans), terwijl de uitspraak in Vlaanderen vervlaamst wordt. Soms wordt in Vlaanderen een Franse uitspraak gehanteerd, dan volgt de uitspraak in Nederland meestal het Engels.

    Voor Engelse leenwoorden met korte a is er een afzonderlijk lemma waar deze gevallen ondergebracht kunnen worden.

    Het spijtige is dat de Vlaamse media voor deze woorden de Nederlandse uitspraak gebruiken ondanks dat de Vlaamse uitspraak in Vlaanderen zeer algemeen is. Dit is een aanfluiting van de V die voor Vlaams staat in o.a. vrt en VTM.

    Wat klemtonen betreft kan voor het West-Vlaams algemeen gesteld worden dat de klemtoon zeer dikwijls op de eerste lettergreep ligt (zoals ook in het nabije(re) Engels), ook en wellicht het meest opmerkelijk bij eigennamen. Bijvoorbeeld, waar een doorsnee Vlaming of Nederlander de naam Stefanie zal uitspreken zoals de Fransen, met de klemtoon op de laatste lettergreep, heet deze vrouw in West-Vlaanderen Stefanie. De West-Vlaamse politieker Vande Lanotte heet in zijn thuisprovincie Vande Lanotte.

    In de Vlaamse audiovisuele media, en bij uitstek bij de VRT, verzint men ook dikwijls een zogenaamd correcte uitspraak, die evenwel door Vlamingen noch door Nederlanders wordt gedragen. Deze gevallen worden ook aan dit lemma toegevoegd. Zie bij deze ook het lemma vrt-taal.

    zie ook Breda, Spa: vokaalreductie

    alfabetische lijst:

    ‘s anderendaags: VL: san·dren·da(a)gs; NL: san·de·ren·daags
    advocaat: VL: ad·vo·kaat; NL: at·fo·kaat
    Afrika: VL: a·fri·ka; NL: aa·fri·kaa
    Amerika: VL: a·mee·ri·ka; NL: a·mee·ri·kaa
    Antarctica (idem Arctica): an·tarc·ti·ca; NL: an·tarc·ti·caa
    archipel: VL: ar·chi·pel; NL: ar·chi·pel
    asfalt: VL: as·falt; NL: as·falt
    azalea: VL: a·za·lee·ja; NL: a·zaa·lee·jaa
    badminton: VL: bat·min·ton (fonetisch); NL: bèt·min·ten (Engels)
    Belgrado: VL: bel·gra·do; NL: bel·gra·do
    Bernard: VL: ber·naar (Frans); NL: bern·(h)art (Engels)
    bijna: VL: bij·na(a)/be·na(a) (zie ook bekan); NL: bij·naa
    bikini: VL: bi·ki·ni; NL: bi·ki·ni
    braderie: VL: bra·de·ri; NL: braa·de·rie
    braderij: VL: bra·de·rij; NL: braa·de·rij
    buggy: VL: bu·gi (zachte g); NL: bu·Gi (g van Frans ’grand’ of Engels ‘great’)
    burgemeester: VL: bur·ge·mees·ter; NL: bur·ge·mees·ter
    cacao: VL: ca·ca·oo; NL: ca·caa·oo
    carnaval: VL: kar·na·val (Frans); NL: kar·ne·val (Engels); VRT-uitspraak: kar·naa·val
    casino: VL: ca·zi·noo; NL: ca·sie·noo (zie ook Vlaamse geslachten)
    catalogus: VL: ca·ta·loo·gus (scherpe u; eigenlijk eerder cataloog); NL: ca·taa·lo·chus (doffe u)
    chips (patatten): VL: tjips (scherpe i); NL: sjips (doffe i)
    cichorei: VL: sjie·ko·rei; NL: sie·cho·rei (± fonetisch)
    clitoris: VL: cli·too·ris (beide i’s als in fiets); NL: cli·to·ris (beide i’s als in dik)
    compagnie: VL: kom.pa.nie; NL-SN: kom.panj.ie
    conciërge: VL: kon·s·jer·zje (± Frans); NL: kon·zjer·zje
    coup: VL: koe (Frans); NL: koep (± fonetisch)
    dement: VL: dee·ment; NL: de ment
    dementie: VL: dee·men·sie; NL: de·men·tsie
    detective: VL: de·tek·tie·ve/de·dek·tie·ve (fonetisch); NL: die·tek·tif (Engels)
    Doornroosje: VL: doo·rn·roo·sje; NL: doo·rn·roo·sje
    doorprikken: VL: door·prik·ken; NL: door·prik·ken
    dossier: VL: dos·sier (fonetisch); NL: do·sjee (Frans)
    elixir: VL: ee·liek·sier/ee·lieg·zier (Arabisch, ‘g’ uitgesproken als in het Engelse ‘good’); NL: ee·lik·ser (‘lik’ uitgesproken als ‘dik’)
    encyclopedie: VL: en·cy·clo·pe·die (fonetisch); NL: aun·cy·clo·pe·die (Frans, de ‘aun’ is nasaal)
    energie: VL: e·ner·gie (fonetisch); NL: e·ner·zjie/e·ner·sjie (Frans)
    epidemie: VL: ee·pi·dee·mi (korte i); NL: ee·pi·dee·mie (Frans)
    essay: VL: es· (Frans); NL: es·seej/es·seej (Engels)
    Europa: VL: eu·roo·pa; NL: eu·roo·paa
    exotisch: VL: eG·zoo·tis (G = stemhebbende k); NL: ek·soo·tis
    festival: VL: fest·ti·val; NL: fes·ti·val
    flirten: VL: flir·ten (fonetisch); NL: fleur·ten (Engels)
    foto: VL: fo·too; NL: foo·too
    fotografie: VL: fo·to·gra·fie; NL: foo·too·gra·fie
    garantie: VL: ga·ran·tie (Frans; ook ga·ran·sie); NL: ga·ran·tsie
    gelijkvloers: VL: ge·lijk·vloers; NL: ge·lijk·vloers
    Gerard: VL: zjee·raar (Frans); NL: gee·rart (fonetisch)
    gilet: VL: zjie·lee; NL: zjie·lèt
    goal: VL: gool (zachte g); NL: Gool (g van Frans ‘grand’ of Engels ‘great’)
    golf: VL: golf (zachte g); NL: Golf (g van Frans ‘grand’ of Engels ‘great’)
    Google: VL: goe·gel/Goe·Gel (korte oe-klank; G = stemhebbende k); NL: Goe·Gel (lange oe-klank; G = stemhebbende k)
    hifi: VL: haai·fi (Brits Engels); NL: haai·faai (Amerikaans Engels)
    hostess: VL: hos·tès; NL: hos·tes (Engels)
    hygiëne: VL: hy·gjee·ne; NL: hy·gjèè·ne (Frans)
    ingewikkeld: VL: in·ge·wik·keld; NL: in·ge·wik·keld
    intrige: VL: in·trie·ge (fonetisch); NL: in·trie·zje/in·trie·sje (hypercorrecte uitspraak van intrige met /ž/ -Frans intrigue)
    Iran: VL: i·ran; NL: i·raan (zie ook Iranees
    Israël: VL: iez·ra·jel (‘i’ als in ‘kiwi’); NL: is·ra·‘el (‘i’ als in ‘dik’)
    item: VL: i·tem (korte i, doffe e); NL: aaj·tem (Engels)
    jacuzzi: dja·koe·zi/zja·koe·zi; NL: ja·koe·zi
    jenever: VL: zje·nee·ver; NL: je·nee·ver (fonetisch)
    Jos: VL: zjos; NL: jos
    junior: VL: zju·njor (scherpe u); NL: ju·ni·jor (scherpe u en i)
    kameleon: VL: ka·mee·lee·jon; NL: ka·mee·lie·jon
    kathedraal: VL: ka·tee·draal; NL: kat·te·draal
    koala: VL: ko·a·la; NL: koo·aa·laa
    Koran: VL: koo·ran; NL: ko·raan
    landrover: VL: land·roe·ver; NL: land·ro·ver
    lavabo: VL: la·va·boo; NL: la·vaa·boo/la·vaa·boo
    Lutgart: VL: lut·gart; NL: lutgart
    mammoet: VL: mam·moet; NL: mam·moet
    Mercedes: VL: Mèr·ce·dès (scherpe e achteraan; ± Spaans); NL: Mèr·cee·des (doffe e achteraan; ± Engels)
    meteen: VL en NL: mè·teen (‘mè’ als in ‘bed’); VL media: me·teen (‘me’ als in ‘der’)
    Monaco: VL: Mo·na·coo; NL: Moo·naa·coo
    monopoly: VL: mo·no·poo·ly; NL: mo·no(o)·pe·ly (Engels)
    namiddag: VL: na·mid·dag; NL: na·mid·dag
    nasi (goreng): VL: naa·zi; NL: na·si
    Nieuwjaar: VL: nieuw·jaar; NL: nieuw·jaar
    Nobelprijs: VL: No·bel·prijs; NL: No·bèl·prijs
    nostalgie: VL: nos·tal·gie (fonetisch); NL: nos·tal·zjie/nos·tal·sjie (Frans)
    nylon: VL: ni·lon / nij·lon (Frans / vervlaamst); NL: naaj·lon (Engels)
    omwenteling: VL: om·wen·te·ling; NL: om·wen·te·ling
    onderhoud: VL: on·der·houd; NL: on·der·houd
    Oostende: VL: os·ten·de; NL: oost en·de
    pallet: VL: pa·lèt; NL: pèl·let (Engels)
    pandemie: VL: pan·dee·mi (korte i); NL: pan·dee·mie (Frans)
    parameter: VL: pa·ra·mee·ter; NL: pa·raa·m?·ter
    parfum: VL: par·fui (Frans, de ‘ui’ is nasaal); NL: par·fum (fonetisch)
    passagier: VL: pas·sa·gier (fonetisch); NL: pas·sa·zjier/pas·sa·sjier
    pedalo: VL: pee·da·loo; NL: pee·daa·loo
    per: VL: ‘per’ als ‘der’; NL: ‘per’ als ‘ver’
    percent: VL: per·cent (‘per’ als ‘der’); NL: per·cent (‘per’ als ‘ver’)
    per se: VL: per see (‘per’ als ‘der’); NL: pèr see (Latijn, ‘pèr’ als ‘ver’)
    pikken: VL: pi·ken (scherpe i); NL: p?·ken (doffe i)
    pissen: VL: pi·sen (scherpe i); NL: p?·sen (doffe i)
    pistolet: VL: pis·to·lee; NL: pis·to·lèt
    platform: VL: plat·form; NL: plat·form
    pointe: VL: pwèèn·te; NL: pwan·te
    pyjama: VL: pi·zja·ma; NL: pie·jaa·maa
    reclame: VL: ree·claa·me (echter dikwijls reklam, wél met een doffe e); NL: re·claa·me (beide e’s zijn dof)
    record: VL: re·kort (fonetisch); NL: ree·koor (Frans)
    recital: VL: re·si·tal (scherpe i, Frans); NL: rie·saaj·tel (Engels)
    reportage: VL: ree·por·taa·zje; NL: re·por·taa·sje (beide e’s zijn dof)
    reünie: VL: ree·ju·nie; NL: ree·u·nie (Franse klemtoon)
    Robert: VL: ro·beir (Frans); NL: ro(o)·bert (Engels)
    robot: VL: ro·bot; NL: roo·bot
    rondpunt: VL: rond·punt; NL: rond·punt
    Roodkapje: VL: rood·kap·je; NL: rood·kap·je
    salami: VL: sa·la·mi; NL: sa·laa·mi
    sceptisch: VL: sep·ties; NL: skep·ties
    service: VL: ser·vis (scherpe i, Frans); NL: seur·vis (doffe i, Engels)
    site: VL: sitte; NL: saajt
    Sneeuwwitje: VL: sneeuw·wi·tje; NL: sneeuw·wit·je
    stadhuis: VL: sta·tuis; NL: stad·huis
    steak: VL: stek/stik (Frans); NL: steek (Engels)
    super, hyper: VL én NL: su·per, hy·per; VL media: sup·per, hip·per
    tabak: VL: ta·bak (zie ook toebak); NL: ta·bak (Frans)
    tarmac: VL: tar·mac; SN: tar·mac
    Tenerife: VL: ·ne·rif ; NL: tee·nee·rif (korte, scherpe i); VRT-uitspraak: tee·nee·rie·fee
    tenzij: VL: ten·zij (‘e’ als in ‘der’, komt van "’t en zij’); NL: ten·zij, ten·zij (‘e’ in beide varianten als in ‘bed’)
    terras: VL: tèr·ras; NL: te ras
    tic: VL: tik (scherpe i, zie ook tic nerveux); NL: tik (doffe i)
    ticket: VL: tie·kèt (Frans); NL: tik·ket (Engels)
    trainen: VL: trei·nen; NL: treej·nen (Engels)
    urgent: VL: ur·gent (scherpe u); NL: ur·gent (doffe u)
    vanille: VL: va·nie·le (fonetisch); NL: va·nie·je (Frans)
    verkoop: VL: ver·koop; NL: vér·koop (tegen alle regels in)
    virus: VL: vi·rus (scherpe korte i, scherpe korte u); NL: vie·res (lange i, doffe e)
    voormiddag: VL: voor·mid·dag; NL: voor·mid·dag
    vrijgezel: VL: vrij·ge·zel; NL: vrij·ge·zel
    werkloos: VL: werk·loos; NL: werk·loos
    werkloosheid: VL: werk·loos·heid; NL: werk·loos·heid
    werknemer: VL: werk·nee·mer; NL: werk·nee·mer
    wodka: VL: vod·ka (Slavisch, de ‘d’ is eerder stemhebbend); NL: wot·kaa (de ‘t’ is stemloos)
    yoghurt: VL: joe·choert (soms joe·goert; ± Turks); NL: jo·chert, jo·ggert (fonetisch)
    YouTube: VL: joe·toep; NL: joew·tsjoewp
    zone: VL: zoo·ne; NL: zoa·ne (Frans)
    zonsondergang: VL: zon·zon·der·gang; NL: zons·on·der·gang
    zonsopgang: VL: zon·zop·gang; NL: zons·op·gang

    woorden op —ist/—isme/—isch: VL: —ist/—isme/—isch (‘i’ als in ‘fiets’); NL: —?st/—?sme/—?sch (‘i’ als in ‘dik’)
    woorden op —tie: VL: —sie; NL: —tsie
    woorden op —tje/—dje: VL: —tje (de t- en j-klanken komen samen zoals in ‘checken’); NL: —t·je (de t- en j-klanken worden apart uitgesproken)
    woorden met —ci— of —ti— (bv. ‘officieel’, ‘politioneel’): VL: —s·j— (de s- en j-klanken worden apart uitgesproken); NL: —sj—, —tsj— (de s- en j-klanken komen samen zoals in ‘sjaal’ of ‘checken’)
    woorden met dis—: VL: dis— (‘i’ als in ‘fiets’); NL: d?s— (‘i’ als in ‘dik’)
    woorden op —achtig: VL: klemtoon op woord zelf; NL: klemtoon op achtig en adempauze tussen woord en achtig → bv. VL: ze·nu·wach·tig; NL: ze·nuw acht·ig

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 02 Jun 2020 00:09
    116 reactie(s)

    #24600

    Vlaamse geslachten
    (lijst)

    Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
    - in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
    - waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
    - waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)

    woord Vlaanderen Nederland speciallekes & opmerkingen
    abces m. o. v. in Antwerpen
    accordeon m. o.
    account m. o.
    affiche v. o.
    afval m. o.
    album m. o.
    algoritme o. m./v./o. zie ook logaritme
    angst v. m.
    aperitief m. o.
    asfalt m. o.
    atelier m. o.
    (auto)bus m. m. v. in Antwerpen
    bassin m. o.
    beton m. o.
    blog m. o.
    blok m. o.
    boek m. o.
    bos (bomen) o. o. m. in West-/Oost-Vlaanderen
    broodrooster m. o.
    bulletin m. o.
    bureau m. o.
    bureel m. o.
    cadeau m. o.
    café m./o. o.
    casino m. o. zie ook Vlaamse uitspraak
    cement m. o.
    code v. m. foutieve geslachtstoewijzing van de woordenboekmakers: ‘code’ is een verkorte vorm van ‘codex’, dat wel mannelijk is, maar dat maakt de code nog niet mannelijk
    combo v. o.
    commentaar m. o.
    decolleté m. o.
    decor m. o.
    deeg m. o.
    defilé m. o. zie ook den defilé
    deken o. m./v. v. in Antwerpen
    deksel o. m.
    denim m. o.
    dessert m. o.
    diner m. o.
    doolhof m. o.
    dossier m./o. o.
    dok m./v./o. o. v. in Antwerpen en de Kempen, m. in Mechelen en Oost-Vlaanderen, elders o.
    eigendom m. o.
    fiche v. o.
    filter m. o.
    flatscreen m. o.
    frituur v. v. schijnbaar onzijdig in Vlaanderen door grammatica: gereduceerd lidwoord
    fysiek m. o.
    gas v. o.
    getuigenis v. o.
    gilet m. o. v. in Antwerpen-stad
    hoen v. o.
    hof m. o.
    home m./o. m. voornamelijk m.
    horloge o. o. v. in Antwerpen
    zie ook uurwerk
    hypo m. o.
    ID m. o.
    idee o. m./o. zie ook gedacht
    kaart v. m./v.
    kast v. m.
    kader m. o. zie Van Dale
    kapsalon o. m. idem voor ‘salon’
    kat v. m. kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.
    kleur o. m./v.
    koffer m. m. o. in Antwerpen
    kroost m. o.
    koord v. o.
    lek o. o. m. in Antwerpen
    level m. o.
    logaritme o. m./v.
    marsepein m. m./o.
    matras v./m. o. voornamelijk v.
    “In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar.” (taaladvies.net)
    menu m. o.
    moment m. o.
    mozaïek m. o.
    muziek m. v.
    nest m. o.
    nummer m. o.
    omslag m. o.
    oog
    oor
    o./v. o. v. voornamelijk nog in vaste uitdrukkingen (zie iets of iemand in d’oog houden + commentaren aldaar)
    ogenblik m. o.
    order m./o. m./v./o. voornamelijk o., m. komt maar raarder voor
    orkaan m. m. o. in Antwerpen, v. in de Antwerpse Kempen (zie reacties)
    overschot m. o.
    percent m. o.
    plafond m. o. zie ook plafon, blafon
    plein o. o. v. in Antwerpen
    prikkeldraad m. o. nonsensicale geslachtstoewijzing in NL, want gewoon ‘draad’ is er wel m.
    zie ook pinnekesdraad/stekkerdraad
    proza v. o.
    punt (leesteken) o. m./v.
    raam m./v./o. o.
    reden v. m.
    riool v. o.
    rit v. m.
    salon o. m. idem voor ‘kapsalon’
    schilderij o. o. v. in Antwerpen, Vlaams-Brabant
    t-shirt m. o. v. in de Kempen
    tafel m./v. m./v. m. in West- en Oost-Vlaanderen; v. in Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg
    tarmac m. o. zie ook Vlaamse uitspraak
    techniek m. v.
    tenue m. o.
    tennis m. o.
    terras o. o. v./m. in West- en Oost-Vlaanderen
    thuis m. o.
    transport m. o.
    trottoir m. o.
    venster v. o.
    vest v. o. (kledij)
    m./v. (stadsgracht)
    villa v. m./v.
    voetbal + andere balsporten m. o.
    zand o. o. m. in Limburg

    zie ook:
    - de, ’t, over de versus ’t
    - grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
    - straat, t straat

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 01 Jun 2020 23:57
    148 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.