Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
schemering (lett. en fig.)
DS2015 geen standaardtaal
vnw: deemster (het), deemstering (de)/ het donker, duisternis of schemering
kuleuven.be: In de deemstering van het hiernamaalsgeloof hebben ook vele klassieke beelden van het hiernamaals een belangrijke rol gespeeld.
books.google.be: De verdwenen rechters. Analyse van een kunstroof: Ondertussen is de deemstering ingevallen. Om 191145 slaat de openbare elektrische verlichting aan. Op het Sint-Baafsplein voor de hoofdingang (westkant) …
schemering, duisternis, donkerte
vnw: het deemster: duister, donker of halfdonker
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
zie ook deemstering, deemsteren, wegdeemsteren
Als kind moesten wij voor den deemster thuis zijn of er zat een vlieg aan de lamp.
donker, duister
zie ook deemstering, deemsteren
vgl wegdeemsteren
vnw: duister, donker of halfdonker
Woordenboek der Nederlandsche Taal: deemster – deimster
Middelnederlands: deemster van de stam demen, donker worden, engels dim
Duister, donker. Thans in Noord-Nederland verouderd.
Van Dale online Belgisch-Nederlands, niet algemeen
“Het wordt deemster, ontsteek de lampte. In den deemsteren avond. In eene deemstere spelonk.” De Bo (1873)
schemering, duisternis, donkerte
vnw: duister, donker of halfdonker
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
zie ook deemstering, deemsteren, wegdeemsteren
Als kind moesten wij voor den deemster thuis zijn of er zat een vlieg aan de lamp.
initiatief van de stad Antwerpen om mensen die aan huis gebonden zijn thuis te vaccineren
Antwerpen zet de Vliegende Vaccinatoren in om mensen thuis te vaccineren.
vaccineerder, degene die de prik zet
Als vaccinator kan je op vraag van de burger zijn vaccinatiegegevens consulteren in Vaccinnet.
vriendjespolitiek, nepotisme
Copinage is het Belgisch-Congolese verschijnsel dat zich voordoet bij het aanwerven van, laat ons zeggen redder van het gemeentezwembad, voorrang te geven aan de vriend van een kozijn.
Sommige landen, waaronder België, suggereren dat er sprake is van favoritisme en copinage. (lachambre.be)
sport waarbij het op uithoudingsvermogen aankomt
NL: duursport
“Ik loop elke dag”, zegt Van der Poel. “Sterker nog ik loop meer dan ik schaats. Waarom? Schaatsen is toch een uithoudingssport? Volgens mij werkt deze aanpak wel, dat bewijzen mijn resultaten.” (VRTNWS)
op een volwassen manier
zie matuur
Hij was vroeger een speels manneke maar soms kon hij de dingen op een mature manier benoemen.
uitroep van verbazing of spijt
AN: verdomme toch, wat spijtig toch
zie merde
Wat was je een prachtige madam, iemand die volop van het leven genoot, alles durfde en met je glimlach een kamer opfleurde. Merde toch, veel te vroeg! (dansnospensées.be)
volwassen, volgroeid
ook fig.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6
“Match op een mature wijze uitgespeeld” (nieuwsblad.be)
Zo werken we verder aan een mature en klantgerichte organisatie. (vlaanderen.be)
UAntwerpen geeft volgens de commissie blijk van ‘een mature bestuurscultuur’. (uantwerpen.be)
Voor jongeren vanaf 16 jaar: we gaan ervan uit dat deze leeftijdsgroep een voldoende mature houding kan aannemen om samen onderweg te zijn (pimento.be)
Als werkgevers en werknemers op een mature manier omgaan met verwachtingen en ambities, is er veel mogelijk in een bedrijf. (beci.be)
op een volwassen manier
Hij was vroeger een speels manneke maar soms kon hij de dingen op een mature manier benoemen.
uitroep van verbazing of spijt
AN: verdomme toch, wat spijtig toch
Wat was je een prachtige madam, iemand die volop van het leven genoot, alles durfde en met je glimlach een kamer opfleurde. Merde toch, veel te vroeg! (dansnospensées.be)
fig. iets of iemand aanvaardbaar maken, van schuld ontlasten
vgl. dedouaneren: goederen inschrijven
Historisch onderzoek toont overigens aan dat De Vlaamse Linie het ‘zwarte Vlaanderen’ dedouaneerde bij de bredere katholieke bevolking (bloggen.be)
Als ze de eerste twee weken na haar ‘schandaal’ (wat het ook reëel moge geweest zijn) overleeft, is de zaak definitief van de baan en wordt ze vanzelf maatschappelijk gededouaneerd. (dewereldmorgen.be)
‘De N-VA is niet opgericht om het Belang te dedouaneren’ (knack.be)
Toch hebben de auteurs het gedrag van Laïs tegenover Soetkin terecht gesitueerd binnen een welbekende wetmatigheid: je kunt je als gedoodverfd “fascist” alleen dedouaneren door weer anderen van “fascisme” te beschuldigen. (inflandersfields.eu)
fig. iets of iemand aanvaardbaar maken, van schuld ontlasten
vgl. dedouaneren: goederen inschrijven
… de Franse socialistische premier Mollet paaide de gaullisten in zijn kabinet met de atoombom en dedouaneerde zo de vrijhandelszone. (tijd.be)
Historisch onderzoek toont overigens aan dat De Vlaamse Linie het ‘zwarte Vlaanderen’ dedouaneerde bij de bredere katholieke bevolking (bloggen.be)
Als ze de eerste twee weken na haar ‘schandaal’ (wat het ook reëel moge geweest zijn) overleeft, is de zaak definitief van de baan en wordt ze vanzelf maatschappelijk gededouaneerd. (dewereldmorgen.be)
‘De N-VA is niet opgericht om het Belang te dedouaneren’ (knack.be)
Toch hebben de auteurs het gedrag van Laïs tegenover Soetkin terecht gesitueerd binnen een welbekende wetmatigheid: je kunt je als gedoodverfd “fascist” alleen dedouaneren door weer anderen van “fascisme” te beschuldigen. (inflandersfields.eu)
fig. iets of iemand aanvaardbaar maken, van schuld te ontlasten
vgl. dedouaneren: goederen inschrijven
… de Franse socialistische premier Mollet paaide de gaullisten in zijn kabinet met de atoombom en dedouaneerde zo de vrijhandelszone. (tijd.be)
Historisch onderzoek toont overigens aan dat De Vlaamse Linie het ‘zwarte Vlaanderen’ dedouaneerde bij de bredere katholieke bevolking (bloggen.be)
Als ze de eerste twee weken na haar ‘schandaal’ (wat het ook reëel moge geweest zijn) overleeft, is de zaak definitief van de baan en wordt ze vanzelf maatschappelijk gededouaneerd. (dewereldmorgen.be)
‘De N-VA is niet opgericht om het Belang te dedouaneren’ (knack.be)
Toch hebben de auteurs het gedrag van Laïs tegenover Soetkin terecht gesitueerd binnen een welbekende wetmatigheid: je kunt je als gedoodverfd “fascist” alleen dedouaneren door weer anderen van “fascisme” te beschuldigen. (inflandersfields.eu)
inklaren/uitklaren van goederen
vnw: in- of uitklaren
zie ook andere betekenis dedouaneren
In Belgie heb je geen nummerplaat nodig voor een snorfiets, dedouaneren zal voldoende zijn zeker (kost ongeveer 1 €). (vespaforum.be)
Alleen zo lukt het de geblokkeerde goederen te dedouaneren op de boten die voor de kust liggen. (congoforum.be)
Preregistreren, dedouaneren en inschrijven van speed pedelecs (traxio.be)
3/03/2022 · 2021. 1800cc. 9800km. Full optie. is een Franse motor, maar reeds gededouaneerd in België. (2dehands.be)
augurk, al of niet opgelegd in zuur of zoetzuur
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal <Frans: (1847) = lett. hoorntje
DS2015 geen standaardtaal
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Een cornichon in schijven op een dikke boterham met roomboter en kaas is een lekker tussendoortje.
Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.
Vruchten/planten:
ajuin
appelkok
appelsien
banaanappel
beet
binnenrode
cornichon
cresson
eierplant
erpel
fraize, jerbees
kriek
look
maïs
mandarinne
muizenoorkes
papekul
patatten
peche
pee
pijpajuin
pompelmoes
porei
rijs
salaad
savooikool
schorsenelen
selder, knolselder, bleekselder
sluimererwt
sojascheut
stekelbes
suikerboon
tomat
witbuik
witloof, grondwitloof
zurkel
okkernoten
vuistnoot
kruidnoot, muskaatnoot
kalissenhout
Onderdelen:
appelkits
Bomen:
abrikozelaar, appelaar, appelpoeper, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar
Verwerkte producten:
ajuinpatatten, ajuinsaus, ajuinsoep, appelbol, appelsiensap, appelspijs, appeltrot, asperges à la Flamande, confituur, friet, fruitpap, fruitsap, fruitsla, gelei, groentepap, patates frites, patattenpuree, peekesstoemp, pompelmoessap, suikerboon, seldersoep, stoemp
Varia:
belgetarisch, bussel, crudivorisme, groentjes, zesser, twaalver, vette
Samenstellingen:
appelsienkist, appelsienpel, appelsienschel, erpelschelder, patattenjasser, patattenscheller
Vergelijkingen:
appelblauwzeegroen, peekesros, peeschijven, appelsienhuid, appelsienvel
Uitdrukkingen:
appel, amai mijnen ~, appel, de goeien ~, appel, een ~ uit de kast vallen, appelen en peren, appelen met citroenen vergelijken, appelen met peren vergelijken, mispel, zo plat als een ~, pee, een ~ steken, peekes, van ~ gebaren, peer, de ~ in twee snijden, peer, de ~ zijn, peer, iemand een ~ geven, peer, iemand een ~ stoven, peer, iemand een ~ verkopen, peer van Pollentier, patatten
Bijnamen:
ajuin, ajuinen, ajuinenstad, ajuinenvreter, appel, asperge, erpel, patat, pee, peesteker, serreplant, wortel
zie ook Vlaamse volgorden
folkloristische verklede figuren met witte maskers en klompen die carnaval inluiden, een traditie die stamt uit de middeleeuwen
Wanneer ik het tromgeroffel, de bellen en de klompen van de Gilles hoor, dan is Carnaval Aalst echt begonnen. (Aalster carnaval)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
