Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #17211

    desemen
    (ww. desemde; gedesemd)

    vnw: zuurdeeg doen in, gist doen door

    Groot woordenboek der Nederlandse taal: (Zuidn.) zuurdeeg in iets doen : het brood desemen.

    vgl. desem

    Een tuin zorgt voor groenten, kruiden en eetbare bloemen en planten, een houtoven voor traag gedesemd brood. (knack.be)

    Ten tweede moet het principe van het desemen in oorzakelijk verband worden gebracht met het ontstaan van een luchtig gebakken brood (scriptiebank.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Apr 2022 06:36
    2 reactie(s)

    #17212

    desemen
    (ww. desemde; gedesemd)

    vnw: zuurdeeg doen in, gist doen door

    Groot woordenboek der Nederlandse taal: (Zuidn.) zuurdeeg in iets doen : het brood desemen.

    Een tuin zorgt voor groenten, kruiden en eetbare bloemen en planten, een houtoven voor traag gedesemd brood. (knack.be)

    Ten tweede moet het principe van het desemen in oorzakelijk verband worden gebracht met het ontstaan van een luchtig gebakken brood (scriptiebank.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Apr 2022 06:31
    2 reactie(s)

    #17213

    Boon, de ~
    (eigennaam)

    naam van de in 2020 opgerichte prijs voor literatuur in Vlaanderen
    in NL meer bekend onder de naam “Vlaamse Boon”

    We hebben een boon voor een boek waarin iedereen ertoe doet, iedereen meetelt, iedereen erbij hoort. (Martine Tanghe)

    Vanavond wordt voor de eerste keer de Vlaamse Boon uitgereikt, een prijs voor fictie en non-fictie. (atlas.nl)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 12 Apr 2022 20:31
    1 reactie(s)

    #17214

    Boon, de ~
    (eigennaam)

    naam van de in 2021 opgerichte prijs voor literatuur in Vlaanderen
    in NL meer bekend onder de naam “Vlaamse Boon”

    We hebben een boon voor een boek waarin iedereen ertoe doet, iedereen meetelt, iedereen erbij hoort. (Martine Tanghe)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 12 Apr 2022 20:22
    1 reactie(s)

    #17215

    Kimback
    (gelegenheidswoord)

    de comeback van tennisster Kim Clijsters

    Kim Clijsters maakt maandagnamiddag haar comeback in Dubai tegen Garbine Muguruza, haar oud-trainer zegt over de Kimback: “Mentaal is ze sterker dan ooit”.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 12 Apr 2022 20:08
    1 reactie(s)

    #17216

    depannagewagen
    (zn. m.; ~s)

    vnw: takelwagen

    zie depanneren

    Iemand die een stukje vangrail in de kreukels rijdt, wordt geacht langs de kassa te passeren, als de depannagewagen of de ambulance moeten uitrukken (demorgen.be)

    Een onbekende heeft maandagnacht een depannagewagen van De Lijn gestolen op de stelplaats van Gentbrugge. (standaard.be)

    Onze wegenwachters zijn niet gekwalificeerd of verzekerd om mensen met beperkte mobiliteit in een depannagewagen te tillen. (vab.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 12 Apr 2022 10:23
    1 reactie(s)

    #17217

    desem
    (zn. m. ~s)

    vnw: zuurdeeg, gist

    Groot woordenboek der Nederlandse taal: (Zuidn.) zuurdeeg, zuur geworden deeg als gist gebruikt

    Lina van Lina’s Bakkerij: “Er zijn maar vier ingrediënten nodig om een heerlijk brood te bakken: water, bloem of meel, zout en desem.” (libelle-lekker.be)

    Nog enkele opmerkingen met het gebruik van desem in pannenkoeken: Kies zelf of je de eieren wenst toe te voegen voor of na fermentatie. Een ei aan deeg toevoegen voor fermentatie kan geen kwaad en zal anders smaken dan een ei toevoegen erna – het is zelfs niet erg als het beslag 26°C is. De bacteriën van je desem en het beetje zout zorgen er voor dat enkel “goedaardige” cellen kunnen reproduceren. (redzuurdesem.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Apr 2022 06:47
    0 reactie(s)

    #17218

    derven
    (ww., derfde, gederfd)

    zich onthouden van, zich ontzeggen, niet tot zich nemen

    vnw: vlees derven: geen vlees gebruiken

    Vroeger moest je van middernacht nuchter zijn eer je te communie mocht gaan, ’s vrijdags moest je vlees derven.

    Zelfs als de puur-religieuze inspiratie voor het derven van voedsel wegdeemstert, blijft er een neiging tot vasten, in andere vormen. (wegdeemsteren)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Apr 2022 06:40
    0 reactie(s)

    #17219

    vierde leeftijd

    zie leeftijd, de vierde ~

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Apr 2022 06:50
    0 reactie(s)

    #17220

    leeftijd, de vierde ~
    (uitdr.)

    vnw:
    -de derde leeftijd: mensen die pensioengerechtigd zijn, 65-plussers
    -de vierde leeftijd: mensen van meer dan 80 jaar, 80-plussers

    Opm: Ondertussen ook in NL gebruikte term. Volgens sommige bronnen ligt de leeftijdsgrens van de vierde leeftijd op 75 jaar

    Dan wordt een nieuwe categorie in het leven geroepen: de vierde leeftijd. Het geboortecijfer was ingestuikt en de levensverwachting bleef stijgen. (klara.be)

    We glijden van junior naar senior en komen terecht in de derde, de vierde leeftijd. (leefmagazine.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Apr 2022 06:49
    0 reactie(s)

    #17221

    leeftijd, de derde ~
    (begrip)

    ouderen, senioren

    Van Dale 2015 online : Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    herkomst: vertaling uit het Frans

    Elk weekend verzamelt de derde leeftijd zich in het parochiezaaltje bij ons in’t dorp om zich eens goed te laten gaan op muziek uit hunnen tijd.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Apr 2022 06:40
    2 reactie(s)

    #17222

    derde leeftijd

    zie leeftijd, de derde ~

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Apr 2022 06:39
    0 reactie(s)

    #17223

    depanneren
    (ww. depanneerde, gedepanneerd)

    1. een auto in panne repareren.
    2. iemand uit de nood helpen met een snelle en kleine interventie. Het betreft hier niet het oplossen van een groot of langdurig probleem.
    3. fig.: uit de nood helpen

    vwn:
    •uit een panne helpen, repareren: een auto depanneren
    •(fig.) uit de nood helpen, hulp bieden

    < Frans dépanner < être en panne; de “panne” is Italiaans voor doek of zeil < Lat “pannus” doek; de basis is dus een begrip uit de scheepvaart: aan de zeilen werken

    Taaladvies.net: standaardtaal in België
    Van Dale online 2016: BE; spreek­taal

    zie ook depanneur, depanneerder, depanneuse, depannage

    Ze zullen me moeten komen depanneren want ik krijg mijn motor niet meer aan de klap.

    “Als u pech hebt, sturen we meteen iemand om te depanneren.” (standaardtaal in België Taaladvies.net)

    Hij kreeg al die uitnodigingen onmogelijk op tijd de deur uit. Gelukkig is zijne vriend hem komen depanneren en na enkele uurkes brieven plooien en postzegels plakken waren ze er door.

    “Gelukkig hebben we een ict-coördinator die ons komt depanneren als het nodig is, wat ervoor zorgt dat we vol vertrouwen experimenteren.” (Standaardtaal in België Taaladvies.net)

    Omdat er geen meerderheid gevonden werd moest de oppositie de regering depanneren.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Apr 2022 06:35
    4 reactie(s)

    #17224

    van bij ons
    (zegswijze)

    uit ons land
    Maasland: van bie ôs

    In een van de vermetelste militaire ondernemingen uit de geschiedenis, Napoleons inval van 1812 in Rusland, speelden ook jongemannen van bij ons een rol. (Johan Op de Beeck)

    Ontdek lekkere recepten voor elk moment van de dag met de beste producten van bij ons. Kook je met producten van bij ons dan ben je zeker van een onberispelijke kwaliteit! (lekkervanbijons.be)

    Lekkere patatjes van bij ons! – Tamis homekitchen

    Een wereldtopper van bij ons.” Niet gevloekt omdat Wout van Aert er niet bij was? (kw.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Apr 2022 19:14
    1 reactie(s)

    #17225

    depannagewagen
    (z;; m.; ~s)

    vnw: takelwagen

    zie depanneren

    Iemand die een stukje vangrail in de kreukels rijdt, wordt geacht langs de kassa te passeren, als de depannagewagen of de ambulance moeten uitrukken (demorgen.be)

    Een onbekende heeft maandagnacht een depannagewagen van De Lijn gestolen op de stelplaats van Gentbrugge. (standaard.be)

    Onze wegenwachters zijn niet gekwalificeerd of verzekerd om mensen met beperkte mobiliteit in een depannagewagen te tillen. (vab.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Apr 2022 08:16
    1 reactie(s)

    #17226

    depannage
    (zn. v., ~s)

    takel- en sleepdienst, pechverhelping, VAB, Touring,…

    Taaladvies.net: standaardtaal in België? status onduidelijk
    Van Dale 1995: (in Belg.) takel- en sleepdienst
    Van Dale 2016 online: BE; spreektaal

    zie ook: depanneren, depannagedienst, depannagewagen en andere betekenissen van depannage

    Met dit koude vriesweer moeten er elke morgend een hoop mensen de depannage bellen omdat hunnen auto niet wilt starten.

    “De kosten van de depannage worden terugbetaald door de verzekering. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Apr 2022 08:12
    4 reactie(s)

    #17227

    zuskes
    (bw.)

    matig

    van zus en zo, waarbij de zus het negatieve is en de zo het positieve

    Ik vond het optreden maar zuskes. Ge hoorde die zangeres bijna niet zingen.

    De vakantie zelf was zo (duim onhoog). Alhoewel het weer maar zuskes was. Niet dat het regende, maar de zon hebben we toch niet veel gezien.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Apr 2022 08:08
    0 reactie(s)

    #17228

    komsa, van ~
    (idioom)

    uitdrukking bij iets dat heel groot is, een hele grote

    Die gasten zeiden dat ze een snoek gevangen hadden van komsa.

    De nieuwste Dikke van Dale is zopas te mijnent neergestreken, al kan je bij die drie turven van komsa nauwelijks van neerstrijken gewagen. (formidastisch)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 09 Apr 2022 19:40
    2 reactie(s)

    #17229

    pis, met zijn ~ in de wind staan
    (uitdrukking)

    in een ongunstige positie zijn, ten nadele van zichzelf handelen

    Zo kunnen ze met een nieuwe lei beginnen en staat de rest met zijn pis in de wind. (Arcopar)

    Zie mij hier staan met mijn pis in de wind. Nu moet ik iedere week de wispelturigheid van het Belgische weer en tegenwoordig ook de dreiging van een meedogenloos virus trotseren, om bij de krantenboer een Humo op te halen, want ik vertik het om me opnieuw te abonneren. (Benjamin, Uilenvlucht)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 09 Apr 2022 19:09
    0 reactie(s)

    #17230

    klapziek
    (bijwoord)

    praatziek, babbelziek

    Een aardig klapziek ventje, kort ineengedrongen, met gebruind gelaat en een grijzen stekelachtigen snorrebaard. (hetarchief.be)

    Van een ding heb ik het meest zei Cato, mijn berouw.
    Dat ik eens iets geheyms betrouwt heb aan een vrouw.
    Het is een klapziek dier dat gy haar zegt aan ’t oor.
    Gaat haar ten mont weer uyt, daar is geen grendel voor.

    Apollo’s Marsdrager.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 09 Apr 2022 19:05
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.