Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #11461

    laboreren
    (ww. laboreerde, gelaboreerd)

    vaak gebruikt met de toevoeging ‘aan’
    arbeiden, inspanning verrichten

    In 1992 startte de pater met een nieuwe politieke beweging: Helaba, of voluit ‘Hoe Eensgezind Laboreren aan een Beleefbaarder Antwerpen’. (DM)

    Om een centje bij te verdienen kwam hij vakantiewerk doen in de mijnen. Hij is in de Limburgse mijnen blijven laboreren tot ze sloten. (NVA)

    ‘Werkende vaders laboreren niet aan schuldgevoelens. Werkende moeders voortdurend.’ (kuleuven)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 26 Nov 2023 13:46
    0 reactie(s)

    #11462

    metsersbroek
    (zn. v.; ~en)

    werkbroek voor een metser
    fig.: verwijzend naar de metsersstiel

    Zelf zegt hij geboren te zijn met een metsersbroek. Met zoveel ervaring kon het dan ook niet anders dan dat hij samen met zijn pa het huis – waarin hij en Marieke nog steeds wonen – gebouwd heeft. (spierziektenvlaanderen.be)

    Ik dacht toch dat het bouwverlof was ? Die madam heeft toch een metsersbroek aan ! (forum.belgiumdigital.com)

    Hij was uit een metsersbroek geschud, dus zou hij zelf ook metser worden.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Nov 2023 10:10
    0 reactie(s)

    #11463

    metser
    (de ~ (m.), ~s)

    metselaar
    Een metser is een vak- of ambachtsman die bakstenen of blokken natuursteen metselt.

    vnw

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Afleiding van maetse, metse ‘huizenbouwer, metselaar’ dat ontleend is aan middeleeuws Latijn matio, machio (6e eeuw). Dit Latijnse woord gaat, evenals Frans maçon, terug op Frankisch *makjo, een nomen agentis bij het werkwoord maken. (Philippa e.a.)

    Van Dale 2018 online:met­ser
    BE; spreek­taal met­se­laar

    DS2015 geen standaardtaal

    zie: metsen
    vgl. metsersstiel, metsendiender; metsersbroek

    Bricklayer J4

    De metsers hebben op 1 week bijna het hele huis gezet.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Nov 2023 10:09
    1 reactie(s)

    #11464

    metsersbroek
    (zn. v.; ~en)

    werkbroek voor een metser
    fig.: verwijzend naar de metsersstiel

    Zelf zegt hij geboren te zijn met een metsersbroek. Met zoveel ervaring kon het dan ook niet anders dan dat hij samen met zijn pa het huis – waarin hij en Marieke nog steeds wonen – gebouwd heeft. (spierziektenvlaanderen.be)

    Ik dacht toch dat het bouwverlof was ? Die madam heeft toch een metsersbroek aan ! (forum.belgiumdigital.com)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Nov 2023 10:08
    0 reactie(s)

    #11465

    metser
    (de ~ (m.), ~s)

    metselaar
    Een metser is een vak- of ambachtsman die bakstenen of blokken natuursteen metselt.

    vnw

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Afleiding van maetse, metse ‘huizenbouwer, metselaar’ dat ontleend is aan middeleeuws Latijn matio, machio (6e eeuw). Dit Latijnse woord gaat, evenals Frans maçon, terug op Frankisch *makjo, een nomen agentis bij het werkwoord maken. (Philippa e.a.)

    Van Dale 2018 online:met­ser
    BE; spreek­taal met­se­laar

    DS2015 geen standaardtaal

    zie: metsen
    vgl. metsersstiel, metsendiender

    Bricklayer J4

    De metsers hebben op 1 week bijna het hele huis gezet.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Nov 2023 09:15
    1 reactie(s)

    #11466

    metsen
    (ww. metste, gemetst)

    metselen

    vnw

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: in Noord-Nederland thans verouderd en vervangen door metselen, maar in Zuid-Nederland nog algemeen in gebruik. Middelnederlands metsen, maetsen, maetchen.

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
    DS2015 geen standaardtaal

    zie: metser

    Als de fundering klaar is, beginnen ze de muren te metsen.

    Sander Gillis en Laura Govaerts, MNM-DJ’s: “Van muren metsen tot tegen de klok banden vervangen: ze kunnen het allemaal op Zonnebos." (vrt.be)

    Ondertussen scheldt de leraar de leerling uit voor rotte vis en maant hem aan zijn truweel vast te nemen en weer te gaan metsen. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Nov 2023 09:15
    0 reactie(s)

    #11467

    Sjokkedee

    sjokkedee en bloedkarros

    Seffens komt de sjokkedee en de bloedkarros

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door BertRobaye op 25 Nov 2023 21:02
    5 reactie(s)

    #11468

    roeper
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    iemand die maar wat roept, een niet ernstig te nemen persoon
    antoniem: ‘geen roeper’, een ernstig persoon

    NL: een schreeuwer, een kip zonder kop

    ’t Is meer een roeper die alleen zijn goesting doet. Dus ik hou me al vast en wou graag al op voorhand wat informatie inwinnen. (bouwinfo.be)

    De Vlaamse liberaal is in het interview erg streng voor de Franstalige liberale voorzitter. ’Hij is een roeper, wij zijn doeners. (knack.be)

    “En uiteindelijk moet die beleving toch van de spelers zelf komen. Het was een te brave groep. En ik ben ook geen roeper. (Voetbalnieuws)

    Ik denk dat Lawson al laten zien heeft uit het juiste hout gesneden te zijn. Geen roeper, maar laat de juiste dingen zien en is van niks of niemand bang. (Beyond Gaming)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 25 Nov 2023 14:59
    0 reactie(s)

    #11469

    cramignon
    (de ~ (m.), ~s)

    (vero.) soort reidans, slingerdans die men in Limburg bij feestelijke gelegenheden op straat of openbare pleinen placht te dansen

    < Waals cramignon

    Mheer Cramignon 2015

    Al in het begin van de twintigste eeuw omschreef D.J. van der Ven in het boek Neerlands Volksleven (1920) de cramignon als de enige nog levende dorpsreidans.

    Provincie Limburg
    Bewerking door de Bon op 25 Nov 2023 12:39
    0 reactie(s)

    #11470

    turboplan
    (z.n. het ~ (o.) ~nen)

    plan om nieuwkomers meer kansen geven op een toekomst, maar hen ook meer aanzetten om bij te dragen aan de welvaart , inburgeringsplan

    Met zijn Turboplan wil minister van Inburgering Bart Somers (Open VLD) nieuwkomers sneller aan het werk. (DS)

    De “turboplannen” van Somers zijn ons bekend. Die zijn geschikt voor onmiddellijk en definitief verticaal klassement. (HLN)

    Het turboplan biedt de kans op een betere samenwerking van het Vlaamse Inburgeringsbeleid met het lokaal integratie- en activeringsbeleid beleid. De VVSG vraagt dat de lokale besturen worden betrokken bij het regelgevend kader.(VVSG)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 25 Nov 2023 11:37
    0 reactie(s)

    #11471

    automekanieker
    (zn. m.; ~s)

    vnw: automonteur

    ook automechanieker (zie voorbeelden)

    ook automecanicien

    Alphonse werkte als automekanieker bij Mannes in Brussel en nadien bij Volvo Trucks in Vorst. (hln.be)

    Wij zijn op zoek naar een enthousiaste en dynamische automechanieker. (talentus.be)

    Na de oorlog week hij uit naar de Verenigde Staten, waar hij automechanieker werd. (vrt.be)

    Luc De Moor: “De job-inhoud van automekaniekers is de voorbije jaren sterk veranderd.” (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 24 Nov 2023 13:44
    0 reactie(s)

    #11472

    backlijn
    (de ~ (v.), ~en)

    - voetbalterm
    - lijn die het penaltygebied afbakent

    variant: baklijn (zie voorbeelden)

    Van Dale 2009: ongemarkeerd
    Van Dale 2015 online: BE
    Onze Taal.nl: standaardtaal in België

    zie ook grote backlijn ; klein backlijn

    De “backlijn” is de lijn op een voetbalveld die de rand van het strafschopgebied markeert; rand van het strafschopgebied; vandaar ook bij uitbreiding: het strafschopgebied zelf.

    Sven, onze doelman, ging voor de derde maal in de fout door de bal uit te trappen en over de backlijn te komen.

    Buyalskyi én Supryaha stonden allebei ongedekt alleen in de baklijn. (nieuwsblad.be)

    Baklijn – ‘de grote baklijn’: Vlaamse term voor het strafschopgebied. (ensie.nl/voetballers/baklijn)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 24 Nov 2023 12:42
    3 reactie(s)

    #11473

    sus, van zijne ~ vallen
    (uitdr.)

    flauwvallen, bewusteloos, in zwijm vallen, van zijne center vallen

    < Latijn “de suis cadere” van zichzelf vallen, bron: Cools, Karel “Vergeelde woorden”

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    Pietro Longhi 027
    Pietro Longhi c.1744

    zie ook klot, van zijne ~ vallen,
    vallen, van zijnzelve ~,
    sus, van zijne ~ draaien,
    stek, van zijne ~ vallen,
    sies, van zijne ~ vallen

    Karel was zo moe dat hij van zijne sus is gevallen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 24 Nov 2023 12:18
    0 reactie(s)

    #11474

    roeper, een (of geen) ~ zijn
    (uitdrukking )

    iemand die maar wat roept, een niet ernstig te nemen persoon
    antoniem: ‘geen roeper zijn’, een ernstig persoon zijn
    NL: een schreeuwer, een kip zonder kop

    ’t Is meer een roeper die alleen zijn goesting doet. Dus ik hou me al vast en wou graag al op voorhand wat informatie inwinnen. (bouwinfo.be)

    De Vlaamse liberaal is in het interview erg streng voor de Franstalige liberale voorzitter. ’Hij is een roeper, wij zijn doeners. (knack.be)

    “En uiteindelijk moet die beleving toch van de spelers zelf komen. Het was een te brave groep. En ik ben ook geen roeper. (Voetbalnieuws)

    Ik denk dat Lawson al laten zien heeft uit het juiste hout gesneden te zijn. Geen roeper, maar laat de juiste dingen zien en is van niks of niemand bang. (Beyond Gaming)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 24 Nov 2023 11:45
    0 reactie(s)

    #11475

    Bonbons Napoleon
    (z.n., merknaam)

    bolvormig zuurtje, ook wel Napoleonkogel genoemd

    Bonbon Napoleon 1

    Bonbons Napoleon werden voor het eerst gemaakt in Antwerpen in 1912 en nog steeds zijn de Napoleon kogels erg populair. De kern van het snoepje is zuur en ze zijn verkrijgbaar in verschillende smaken. (Wikipedia)

    Eens de buitenste laag opgelost is in je mond, word je verrast door de frisse, zure smaak van het poeder. Het snoepje werd in 1912 uitgevonden door de Antwerpse bakker Louis Janssens. (holywater.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 23 Nov 2023 12:00
    0 reactie(s)

    #11476

    Bonbons Napoleon
    (z.n., merknaam)

    bolvormig zuurtje, ook wel Napoleonkogel genoemd,

    Bonbons Napoleon werden voor het eerst gemaakt in Antwerpen in 1912 en nog steeds zijn de Napoleon kogels erg populair. De kern van het snoepje is zuur en ze zijn verkrijgbaar in verschillende smaken. (Wikipedia)

    Eens de buitenste laag opgelost is in je mond, word je verrast door de frisse, zure smaak van het poeder. Het snoepje werd in 1912 uitgevonden door de Antwerpse bakker Louis Janssens. (holywater.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 22 Nov 2023 17:31
    0 reactie(s)

    #11477

    duurtijd
    (z.n. de ~ (m.) ~en)

    de tijd dat iets duurt, ~ een polis loopt
    NL: tijdsduur, looptijd

    De duurtijd van het bouwen van een huis kan heel sterk variëren en is afhankelijk van verschillende factoren zoals jouw wensen, het aantal vierkante meter bewoonbare oppervlakte en je budget. (durabrik.be)

    Net zoals de voorbije jaren worden er vier staatsbons uitgegeven dus dat die er komt, is niet zo bijzonder. Wat de duurtijd en het rendement zullen zijn, moeten we nog bepalen samen met het Agentschap van de Schuld. (VRTNWS)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 21 Nov 2023 15:36
    5 reactie(s)

    #11478

    broske
    (het ~, ~s)

    heel kort geknipt kapsel, een bros, broshaar

    < Frans: brosse (borstel)

    Van Dale online: BE, spreek­taal: kort, over­eind staand kap­sel; bros­kuif

    Tony Trabert

    Toen men vroeger in het leger ging, knipten ze het haar in een broske.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 21 Nov 2023 10:22
    0 reactie(s)

    #11479

    trouw
    (z.n. de ~ (m.) mv. onbekend)

    AN: het trouwfeest, het huwelijksfeest, de bruiloft

    Het was een trouw zoals je maar een keer in je leven meemaakt”, zegt een gast die aanwezig was op de bruiloft van Thibaut Courtois en Mishel. (Nieuwsblad)

    Zaterdag is het zover. Lissa Lewis stapt in het huwelijksbootje én dat bezorgt haar toch een gezonde portie stress. "We doen heel veel zelf voor de trouw.” (radio2.be)

    Na een korte affaire, vraagt sportleraar Jurgen zijn knappe collega Sibel ten huwelijk. Voor hun ouders komt de trouw als een complete verrassing. (cinemazed.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 20 Nov 2023 17:35
    0 reactie(s)

    #11480

    King Connah
    (bijnaam)

    bijnaam van politieker Conner Rousseau (kingconnah is zijn twitternaam)

    zie ook Belgische bijnamen, Mateke

    De goddelijke status van King Connah – DeWereldMorgen.be

    King Connah, a.k.a. Conner Rousseau, slaagde er op korte tijd in om zijn stempel te drukken op de Belgische politiek. (facebook)

    Op Instagram – zijn geliefde sociale mediaplatform – is ‘King Connah’ de meest gevolgde politicus van Vlaanderen. (demorgen.be)

    King Connah, zoals hij zichzelf daar noemt, spreekt er mensen aan met mateke en noemde de koning ‘de Fluppe’ (standaard.be)

    ‘Kingconnah’ is de controle kwijt. Zelfs op Instagram krijgt hij de wind van voren (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 19 Nov 2023 22:41
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.