Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #11041

    "liefhebbersploeg
    (zn. v.; ~en)

    vnw: amateurploeg

    zie ook liefhebber

    Liefhebbersploeg viert vijftigste verjaardag: “SV Gooreinde: dat zijn vrienden met liefde voor de sport, en de drank? Die hoort erbij!”. (hln.be)

    Aan de derde uitgave nemen voor het eerst zes liefhebbers-ploegen deel. (aalst.courant.nu – 1987)

    Sporting Hasselt zegt af, Beerschot vindt met S.V.B Driehoek erg enthousiaste liefhebbersploeg als alternatief: “Hoogtepunt uit ons bestaan” (voetbalkrant.com)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Aug 2023 16:20
    0 reactie(s)

    #11042

    liefhebber
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    SN/NL: amateur (niet-professionele beoefenaar van een sport of andere activiteit)

    Taaladvies.net: standaardtaal in België

    zie ook liefhebbersploeg, amateur, professioneel

    Het liefhebbersvoetbal blijft gebukt onder geweld. In de Polderstraat in Hamme blies scheidsrechter Walraevens de bekerwedstrijd tussen de Hamse Bouwcentrale en FC Kilim uit Gent vervroegd af na een massale vechtpartij. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Aug 2023 16:16
    2 reactie(s)

    #11043

    geneeskunde
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.

    aandoeningen:
    abces
    afgang
    albumine
    angine
    angine de poitrine
    appelsienhuid
    appelsienvel
    appendicite, appendicitis
    attak
    bassen
    bleinen
    bommaziekte
    buikstorm
    brand
    bronchite
    cellulite
    crise
    deshydratatie
    dikoor
    draaien
    draaiing
    een zuur maag
    flebit
    fleuris
    geel
    geestesgestoord
    geraaktheid
    griepig
    hyperkinetisch
    jeugdbrand
    kerkhofblommen
    kettingziekte
    kiekeborst
    kiekhoest
    klem
    klierkoorts
    knikkebolziekte
    krab
    kuskesziekte
    nevenverschijnsel
    notarisziekte
    ondervlogen
    pellekes
    plekken
    ’t pootje
    rattenziekte
    rematis
    rodehond
    sciatique
    sinusite
    slaptitude
    slepende ziekte
    speen
    stekkebenen
    surinfectie
    tic nerveux
    vallende ziekte
    valling
    vriesblaar
    vuil ziekte
    wateroog
    weeroog
    zona

    onechte aandoeningen:
    hypo
    jupilitis
    manzjenieziekte
    Sinte-Medunkt
    vanbrustum

    het menselijk lichaam:
    aberniks
    achillespees
    afhangers
    billen
    dikke teen
    haar
    het hert
    kaaken
    karuur
    kas
    knoesels
    kop
    maaltanden
    middenvinger
    poep
    staartbeen
    vel
    wervelzuil
    wijsheidstanden

    uitdrukkingen:
    aan de ribben (blijven) plakken, kleven
    adem, op zijn ~ trappen
    afbijten, iemand de kop afbijten
    afgaan, plat ~
    hals, aan de ~ laten komen
    maag, (zwaar) op zijn ~ liggen
    maag, voor zijn of haar ~ leven
    maag, zijn ~ laten keren

    gezondheidsverlening:
    adviserend geneesheer
    ambulancier
    arbeidsgeneesheer
    baxter
    cocoonvaccinatie
    collocatie
    dokteres
    dokter van wacht
    dokteur
    doktoor
    gasthuis
    Geel
    Geneeskunde voor het Volk
    geneesmiddel, wit ~
    generisch geneesmiddel
    gipsplaaster
    Het Vlaamse Kruis
    honderd
    hoorcentrum
    hoortest
    hospitaal
    hospitalisatie
    huisapotheker
    huisartsenwachtpost
    intensieve
    intensieve zorgen
    internering
    keelwisser
    kinderbed
    kine
    kinesist
    kinesitherapeut
    kinesietherapie
    kliniek
    materniteit
    medicijnen
    militair geneesheer
    moederhuis
    mug
    neuswisser
    nko-arts
    O.K.
    omnipracticus
    operatiekwartier
    palliatieve
    pikuur
    plaaster
    plaasterspecialist(e)
    plakker
    plomberen
    podoloog
    professor
    recupereren
    senologie
    sparadrap
    spoed
    spoedarts
    spoeddienst
    spoedpersoneel
    sportkinesist
    suppo
    tandplaaster
    tantist
    tensoplast
    urgentiearts
    valse tanden
    vals gebit
    vloed
    wasdom
    windel
    witte schort
    witte sector
    zorgen
    zorgkundige
    zothuis

    documenten:
    derdebetaler
    dixitattest
    doktersbriefje
    gmd
    klevertje
    maagdelijkheidsattest
    remgeld
    sis-kaart
    ziekenbrief

    medicatie:
    ab
    peujerke

    uitdrukkingen:
    aangemaakt zijn met
    allergisch aan, allergisch tegen zijn
    beterhand, aan de ~ zijn
    in het kinderbed blijven
    klot, van zijne ~ vallen
    laste, ten ~ van de patiënt
    losbreken
    mensen, het zit onder de ~
    vallen, van zijnzelve ~
    sus, van zijne ~ draaien
    wacht, van ~ zijn
    ziek vallen
    ziek vieren

    varia:
    aangeladen
    aerosollen
    amandelen trekken
    arbeidsonbekwaam
    Bednet
    berechten
    b-fast
    center
    compensatiekas
    corona (voorvoegsel samenstellingen)
    disponibiliteit
    gezondheidsfactuur
    griepcommissaris
    hospitalisatieverzekering
    kiwimodel
    maaggevoel
    maagriem
    maandstonden
    medische bijpremie
    mutualiteit
    noodnummer
    orde van artsen
    orde van geneesheren
    pyjamadag
    regels
    Riziv
    sanitair
    systeem
    uitnemen
    voos
    werkonbekwaam
    wetsdokter
    wetsgeneesheer
    witte frak
    x-ray
    X-stralen
    ziekenbond
    ziekenkas

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Aug 2023 14:19
    5 reactie(s)

    #11044

    rematis
    (de ~ (m.), geen mv.)

    reuma, reumatiek

    herkomst: mogelijk een verbastering van het Fr. rhumatisme
    Antw.: rematis, rumatis
    Brugs: rematiek
    Kempen: rammatiek

    [r?matis]

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Dat oud vrouwtje haar handen stonden scheef van de rematis.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Aug 2023 14:18
    4 reactie(s)

    #11045

    ouwe zot
    (uitdr.)

    -oude dwaas
    -fig: iemand die al lang zot beschouwd wordt
    Kan zowel als scheldwoord als liefkozend gebruikt worden

    Wat kan die ouwe zot soms veel waarheid in één zin krijgen, zeg! Staat dit boek in jouw bib? (boekenzoeker.be)

    ‘Toeter niet, toe!’ roep ik naar mijn chaufferende echtgenote, die enthousiast de claxon activeert en ‘Ouwe zot!’ krijst als een of andere zichzelf Wout van Aert wanende bejaarde amateurwielrenner zonder kijken de straat oversteekt. (delommelsegazet.be)

    LUCAS : Gij ouwe zot! (Ze omhelzen mekaar terwijl Betsie verbijsterd toekijkt). (toneelfonds.be)

    Als ik buschauffeurs in Antwerpen vraag om hun sigaret te doven, noemen ze mij een ‘ouwe zot’. (nieuwsblad.be)

    En hedde gij meubelen?
    En hedde gij huisgerief?
    Dan kunde gij trouwen met uw lief!
    Gij ouwe zot!
    En hedde gij meubelen?
    En hedde gij huisgerief?
    Dan kunde gij trouwen met uw lief!
    (studentenlied)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Aug 2023 13:18
    1 reactie(s)

    #11046

    ouwe zot
    (uitdr.)

    -oude dwaas
    -fig: iemand die al lang zot beschouwd wordt
    Kan zowel als scheldwoord als liefkozend gebruikt worden

    Wat kan die ouwe zot soms veel waarheid in één zin krijgen, zeg! Staat dit boek in jouw bib? (boekenzoeker.be)

    ‘Toeter niet, toe!’ roep ik naar mijn chaufferende echtgenote, die enthousiast de claxon activeert en ‘Ouwe zot!’ krijst als een of andere zichzelf Wout van Aert wanende bejaarde amateurwielrenner zonder kijken de straat oversteekt. (delommelsegazet.be)

    LUCAS : Gij ouwe zot! (Ze omhelzen mekaar terwijl Betsie verbijsterd toekijkt). (toneelfonds.be)

    Als ik buschauffeurs in Antwerpen vraag om hun sigaret te doven, noemen ze mij een ‘ouwe zot’. (nieuwsblad.be)

    En hedde gij meubelen?
    En hedde gij huisgerief?
    Dan kunde gij trouwen met uw lief!
    Gij ouwe zot!
    En hedde gij meubelen?
    En hedde gij huisgerief?
    Dan kunde gij trouwen met uw lief!
    (studentenlied)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Aug 2023 08:41
    1 reactie(s)

    #11047

    ouwe zot
    (uitdr.)

    -oude dwaas
    -fig: iemand die al lang zot beschouwd wordt
    Kan zowel als scheldwoord als liefkozend gebruikt worden

    Wat kan die ouwe zot soms veel waarheid in één zin krijgen, zeg! Staat dit boek in jouw bib? (boekenzoeker.be)

    ‘Toeter niet, toe!’ roep ik naar mijn chaufferende echtgenote, die enthousiast de claxon activeert en ‘Ouwe zot!’ krijst als een of andere zichzelf Wout van Aert wanende bejaarde amateurwielrenner zonder kijken de straat oversteekt. (delommelsegazet.be)

    LUCAS : Gij ouwe zot! (Ze omhelzen mekaar terwijl Betsie verbijsterd toekijkt). (toneelfonds.be)

    Als ik buschauffeurs in Antwerpen vraag om hun sigaret te doven, noemen ze mij een ‘ouwe zot’. (nieuwsblad.be)

    En hedde gij meubelen?
    En hedde gij huisgerief?
    Dan kunde gij trouwen met uw lief!
    Gij ouwe zot!
    En hedde gij meubelen?
    En hedde gij huisgerief?
    Dan kunde gij trouwen met uw lief!
    (studentenlied)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Aug 2023 08:40
    1 reactie(s)

    #11048

    lief
    (het ~, lieven)

    vaste vriend of vriendin, geliefde, partner

    vnw

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
    DS2015 standaardtaal

    zie ook verzamellemma mensen

    Ik heb vanavond met mijn lief afgesproken.

    Ik heb dringend een nieuw lief nodig want ik ben het beu om vrijgezel te zijn.

    Mijn lief en ik gaan vandaag Valentijn vieren.

    En hedde gij meubelen?
    En hedde gij huisgerief?
    Dan kunde gij trouwen met uw lief!
    Gij ouwe zot!
    En hedde gij meubelen?
    En hedde gij huisgerief?
    Dan kunde gij trouwen met uw lief!
    (studentenlied)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Aug 2023 08:32
    2 reactie(s)

    #11049

    lief
    (het ~, lieven)

    vaste vriend of vriendin, geliefde, partner

    vnw

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
    DS2015 standaardtaal

    zie ook verzamellemma mensen

    Ik heb vanavond met mijn lief afgesproken.

    Ik heb dringend een nieuw lief nodig want ik ben het beu om vrijgezel te zijn.

    Mijn lief en ik gaan vandaag Valentijn vieren.

    En hedde gij meubelen?
    En hedde gij huisgerief?
    Dan kunde gij trouwen met uw lief!
    Gij ouwe zot!
    En hedde gij meubelen?
    En hedde gij huisgerief?
    Dan kunde gij trouwen met uw lief!
    (studentenlied)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Aug 2023 08:31
    2 reactie(s)

    #11050

    lidkaart
    (zn. v. -en)

    SN-NL: lidmaatschapskaart

    vnw

    Van Dale 2018 online: BE

    standaardtaal in België

    DS2015 standaardtaal

    vgl. lidgeld, lidboekje

    Ge moet eerst het lidgeld overschrijven, daarna sturen ze de lidkaart op.
    “Wie bij de ingang zijn lidkaart laat zien, mag gratis naar binnen. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Aug 2023 08:29
    0 reactie(s)

    #11051

    lidgeld
    (het ~, ~en)

    lidmaatschapsbijdrage, bijdrage die geleverd wordt aan een club om lid te zijn

    vnw

    standaardtaal in België
    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    vgl. lidkaart; lidboekje

    Ik heb mijn lidgeld voor dit jaar nog niet betaald.
    “Elk jaar moet ik meer lidgeld betalen. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Aug 2023 08:29
    0 reactie(s)

    #11052

    lidgeld
    (het ~, ~en)

    lidmaatschapsbijdrage, bijdrage die geleverd wordt aan een club om lid te zijn

    vnw

    standaardtaal in België
    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    Ik heb mijn lidgeld voor dit jaar nog niet betaald.
    “Elk jaar moet ik meer lidgeld betalen. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Aug 2023 08:28
    0 reactie(s)

    #11053

    lidboekje
    (zn. o.; ~s)

    een boekje waarin met stempeltjes, zegeltjes, aantekeningen, … lidmaatschapsbijdragen of andere zaken geregistreerd worden

    vnw

    Van Dale 2016 online: BE

    vgl. lidkaart, lidgeld

    devoorzorg.be: Als je bij je huidig ziekenfonds al een eigen lidboekje hebt, dan start je lidmaatschap bij ons altijd op de eerste dag van een kwartaal.

    vonk.be: "Vroeger werd er in ons lidboekje nog melding gemaakt van de term strijdsyndic "

    Waar heb ik hier ergens mijn lidboekje van het VW liggen?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Aug 2023 08:27
    0 reactie(s)

    #11054

    verdwaalarmbandje
    (zn. o.; ~s)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België; neologisme: op maat te maken armband van kunststof voor kleine kinderen waarop ouders hun mobiele telefoonnummer kunnen noteren en waarmee verdwaalde kinderen gemakkelijk weer met hun ouders verenigd kunnen worden

    ook: antiverdwaalarmbandje

    “Geef je kind een anti-verdwaalarmbandje voor een zorgeloos dagje aan zee”: Oostende wil aantal verloren gelopen kinderen verminderen. (hln.be)

    Daarbij ligt de focus op het gebruik van een verdwaalarmbandje, veilig zwemmen in zee, het net houden van het strand en bescherming tegen hitte. (oostende.be)

    IKWV roept ook op om kinderen te voorzien van een antiverdwaalarmbandje. Die bandjes zijn komend weekend al verkrijgbaar. (nieuwsblad.be)

    Toen verloren ruim 900 kinderen hun ouders uit het oog. Verdwaalarmbandjes helpen echt. (radio2.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Aug 2023 08:27
    0 reactie(s)

    #11055

    antiverdwaalarmbandje

    zie verdwaalarmbandje

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Aug 2023 19:23
    0 reactie(s)

    #11056

    verdwaalarmbandje
    (zn. o.; ~s)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België; neologisme): op maat te maken armband van kunststof voor kleine kinderen waarop ouders hun mobiele telefoonnummer kunnen noteren en waarmee verdwaalde kinderen gemakkelijk weer met hun ouders verenigd kunnen worden

    ook: antiverdwaalarmbandje

    “Geef je kind een anti-verdwaalarmbandje voor een zorgeloos dagje aan zee”: Oostende wil aantal verloren gelopen kinderen verminderen. (hln.be)

    Daarbij ligt de focus op het gebruik van een verdwaalarmbandje, veilig zwemmen in zee, het net houden van het strand en bescherming tegen hitte. (oostende.be)

    IKWV roept ook op om kinderen te voorzien van een antiverdwaalarmbandje. Die bandjes zijn komend weekend al verkrijgbaar. (nieuwsblad.be)

    Toen verloren ruim 900 kinderen hun ouders uit het oog. Verdwaalarmbandjes helpen echt. (radio2.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Aug 2023 19:22
    0 reactie(s)

    #11057

    lichtstoet
    (zn. v.; ~en)

    vnw: fakkeloptocht

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: stoet, optocht in de schemering of in het donker waarbij de deelnemers brandende fakkels of andere lampjes meedragen en waarin ook verlichte praalwagens rijden

    Fakkels ruimden de plaats voor uitgeholde bieten met kaarsen, … Tienduizenden gloeilampjes gaven de lichtstoet een sprookjesachtig karakter. (standaard.be)

    Vanaf 20 uur start er een lichtstoet met fakkels, lampions en muziek doorheen de buurt. Fakkels en lampions kunnen ter plaatse worden aangekocht. Je mag er uiteraard ook meebrengen. (nieuwsblad.be)

    Met onze fakkels en led-sticks vormden we een mooie lange lichtstoet. (zonnekesschool.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Aug 2023 11:31
    0 reactie(s)

    #11058

    zegel, de ~s lichten

    juridisch: ontzegelen, verzegeling ongedaan maken

    vnw: de zegels lichten: het zegel verbreken, ontzegelen

    Van Dale 2018 online: BE

    zie ook: zegel, de ~s leggen

    Het huis was verzegeld en op een goeie dag gingen wij daar de zegels lichten, samen met de vrederechter en de erfgenamen. (Meneer de notaris: familiegeheimen en geldperikelen onthuld – Bert Kruismans)

    De Brusselse burgemeester François-Xavier de Donnéa zal op 12 november de zegels lichten die werden aangebracht op de werf van de Berlaymont. (tijd.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Aug 2023 11:22
    0 reactie(s)

    #11059

    zegel, de ~s leggen
    (uitdr.)

    juridisch: verzegelen

    de zegels leggen op iets

    vnw: de zegels leggen: gerechtelijk verzegelen

    Van Dale 2018 online: BE

    zie ook zegel, de ~s lichten

    De stedenbouwkundige inspectie liet op 21 mei zegels leggen op het verkooppunt van vier stranduitbatingen in Knokke-Heist. (hln.be)

    Wanneer er betwisting bestaat betreffende het bederf, de ontaarding of de niet- conformiteit, kunnen de bovengenoemde ambtenaren of beambten de zegels leggen op de geneesmiddelen. (ejustice.just.fgov.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Aug 2023 11:22
    0 reactie(s)

    #11060

    gestelde lichamen
    (begrip)

    hoge gezagsdragers, prominenten, de gestelde machten

    opm: waarschijnlijk steeds met het lidwoord erbij: ‘de gestelde lichamen

    < Frans: corps constitués
    corps heeft hier niet de betekenis van lichaam, maar van een ‘corps’ dat bij wet is samengesteld

    vnw: de gestelde lichamen: de hoogste gezagsdragers

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    De gestelde lichamen zaten vooraan bij het schouwspel.

    Voor de middag kwamen de gestelde lichamen langs bij het diamanten paar met de nodige bloemen, diploma’s en een medaille van de stad Antwerpen die gepersonaliseerd is. (sic)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Aug 2023 11:20
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.