Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1071

    trimestrieel
    (bn.)

    driemaandelijks

    vnw: driemaandelijks, kwartaal-
    -trimestrieel verslag: kwartaalverslag

    Van Dale 2018 BE

    < Frans: trimestriel

    Verder gelden nog als principes dat de trimestriële aangifte uitsluitend op elektronische wijze aan de rsz kan worden overgemaakt en dat er in principe slechts één aangifte per werkgever mag worden ingestuurd. (sic)

    De werkgroep geriatrie is een trimesterieel overleg tussen de coördinator van het geriatrische zorgprogramma en de … (demorgen.be)

    … en is nauw verbonden met de schuldencrisis’, meent de centrale bank in haar trimesterieel rapport. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Jun 2025 07:43
    1 reactie(s)

    #1072

    triestigheid
    (zn. v.; ~heden)

    het triestig zijn (in alle betekenissen)

    vnw: droefheid, neerslachtigheid

    Kwetsbaar zijn zou naar het schijnt bepaalde leegtes helpen opvullen die anders volstromen met triestigheid en goedkope citytrips. (deùorgen.be)

    Je moet vandaag eens een museum binnenstappen. Wat een triestigheid is dat soms: kunst is vaak verworden tot het verhaaltje eromheen. (standaard.be)

    Niet elke film doet je wenen van triestigheid. ‘10 Things’ is een van beste tienerkomedies over liefde ooit. (hln.be)

    Ooit een parel aan de Waalse kroon met zijn kolen en staal, nu een hol van verderf en triestigheid, met een duizelingwekkende werkloosheid (gva.be)

    Leren omgaan met de kleine triestigheden van het leven helpt bij het verwerken van de grote tristesse die later op ons pad kan komen. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Jun 2025 07:39
    2 reactie(s)

    #1073

    triestig
    (bn.)

    bedroevend

    vnw: betreurenswaardig, ontmoedigend, ongelukkig van zaken

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    Typisch Vlaams: triest/treurig stemmend: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 4

    zie ook intriestig; triestigaard; triestigheid
    vgl. triest, intriest

    Dit is maar een triestige straat. Hier zou ik niet graag willen wonen.

    Het triestige van het verhaal is dat gescheiden afval ophalen enorm duur is.(zonstraal.be )

    Het ding is dat zij veel meer weten dan wat wij weten. En het triestige is dat wij zelfs dát weigeren te weten (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Jun 2025 07:33
    0 reactie(s)

    #1074

    triestigaard
    (zn. m.; ~s of ~en)

    1) een triestig iemand
    2) scheldwoord voor iemand wiens handelen maar triestig bevonden wordt

    vnw: pessimist, zwartkijker, zwaarmoedig iemand

    zie ook triestzak, triestige plant

    1) Boudewijn, dat was een triestigaard se.

    2) standaard.be: ‘Triestigaard, smeerlap, lullo’s’

    2) ednet.be: Jij blijft maar op de man spelen en sleurt nu ook mijn gezin er bij. Wie is hier nu de triestigaard?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Jun 2025 07:32
    0 reactie(s)

    #1075

    nestel
    (de ~ (m.), ~s)

    schoenveter

    Bootlaces

    Middelnederlandsch Woordenboek:
    Riem of band om iets vast te maken, bepaaldelijk voor het dichtrijgen van kleedingstukken, met name de broek en het schoeisel.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Koord waarvan het einde gestoken wordt in een malie, ten einde het gemakkelijk door een opening te kunnen halen; veter. Thans in de algemeene taal van Noord-Nederland weinig meer in gebruik.
    De nestels der bottinnen, Conscience (ed. 1868).
    Nestelschoen, rijgschoen; in Zuid-Nederland (Cornelissen-Vervliet)

    vnw

    Brugs Ommeland: ringkoord, schoelint
    Oost- Vlaanderen: rijkoord
    Waasland: neisteling

    uitdrukking: nestel, zijnen ~ afdraaien

    > verzamellemma kledij

    Ik ben over mijne losse nestel gestruikeld.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 17 Jun 2025 23:10
    6 reactie(s)

    #1076

    pompoenschieten
    (alleen infinitief, samenstelling van zelfst. nw en werkw.)

    competitieve activiteit waarbij teams mechanische toestellen bouwen om een pompoen vanaf 4 kg tot 10 kg met een zelfgebouwd toestel zo ver mogelijk te werpen (pompoenschietenkasterlee.be)

    oorsprong: E pumpkin chunking
    synoniem: pompoenslingeren

    KASTERLEE – Er kwam een massa volk opdagen voor het Belgisch kampioenschap pompoenschieten in Kasterlee. (GVA 11/10/2016)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 17 Jun 2025 22:32
    0 reactie(s)

    #1077

    pompoenschieten
    (alleen infinitief, samenstelling van zelfst. nw en werkw.)

    competitieve activiteit waarbij teams mechanische toestellen bouwen om een pompoen vanaf 4 kg tot 10 kg met een zelfgebouwd toestel zo ver mogelijk te werpen (pompoenschietenkasterlee.be)

    oorsprong: E pumpkin chunking
    synoniem: pompoenslingeren

    KASTERLEE – Er kwam een massa volk opdagen voor het Belgisch kampioenschap pompoenschieten in Kasterlee. (GVA 111016)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 17 Jun 2025 22:31
    0 reactie(s)

    #1078

    relaxatietherapie
    (zn. de ~ (v.) ~ën)

    therapie waar o.a. door ontspanningsoefeningen wordt geprobeerd om tot rust te komen (zie: destresseren)

    Relaxatietherapie is een behandelvorm waarbij je onder begeleiding van een therapeut leert om lichamelijk en mentaal tot rust te komen. (motion.be)

    Tijdens relaxatietherapie wordt er gebruik gemaakt van ademhalingsoefeningen, lichaamsbeweging, visualisatie en meditatie-oefeningen. (Maria Middelares)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 17 Jun 2025 21:34
    0 reactie(s)

    #1079

    kwistenbiebel
    (de ~ (m.), ~s)

    1. losbol, lichtjes op zijn kop gevallen niet ernstig te nemen persoon
    2. kwibus, kwiet, kwiebel, kwieten
    soms ook bistenkwiebel

    Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): kwistenbijbel
    Uit Westvlaams kwiste `ruzie’ en bijbel (?): (West-Vlaanderen) Ruziezoeker.
    Van de Vyvere bekeek hem eens, als wou hij zeggen: ”Hela, kwistenbiebel, braaf zijn, hein! Of anders …” En De Jaegere was braaf, en bij de naamafroeping stemde hij, de eerste van de heele kamer: Jaaa! De West-Vlaming 6 Dec. 1930

    1. Zie die kwistenbiebel daar nu eens bezig! Hij is bezig de straat proper te maken met handborstel en vuilblik.

    2. Hela kwistenbiebel, ge houdt het schilderij op zijne kop!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 17 Jun 2025 19:44
    6 reactie(s)

    #1080

    kwistenbiebel
    (de ~ (m.), ~s)

    1. losbol, lichtjes op zijn kop gevallen niet ernstig te nemen persoon
    2. gek persoon, kwibus, kwiet, kwiebel, kwieten
    soms ook bistenkwiebel

    Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): kwistenbijbel
    Uit Westvlaams kwiste `ruzie’ en bijbel (?): (West-Vlaanderen) Ruziezoeker.
    Van de Vyvere bekeek hem eens, als wou hij zeggen: ”Hela, kwistenbiebel, braaf zijn, hein! Of anders …” En De Jaegere was braaf, en bij de naamafroeping stemde hij, de eerste van de heele kamer: Jaaa! De West-Vlaming 6 Dec. 1930

    1. Zie die kwistenbiebel daar nu eens bezig! Hij is bezig de straat proper te maken met handborstel en vuilblik.

    2. Hela kwistenbiebel, ge houdt het schilderij op zijne kop!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Bibh op 17 Jun 2025 17:18
    6 reactie(s)

    #1081

    pluche, het rode ~
    (uitdr.)

    de senaat

    Brussels, Palais de la Nation, Senate

    In 1912 zetelt hij, op 47-jarige leeftijd, voor het eerst in het rode pluche als provinciaal senator voor Luik. (senate.be)

    ‘Che bella giornata! Bellissima!’, zo walste een opgewekte Open VLD-senator Rik Daems dinsdagmiddag het rode pluche binnen. (standaard.be)

    De parlementen van de deelstaten vaardigen in totaal 50 van hun leden af naar het halfrond met de rode pluche, en daarbij komen nog eens 10 senatoren die door hun partij worden gecoöpteerd. (vrt.be)

    In het rode pluche gebeurt nog nauwelijks iets. En als politici uit elke hoek van het land elkaar nog graag eens elders zien dan in de federale Kamer, dan mogen ze de de Senaat gebruiken. (hln.be)

    Bianca Debaets (CD&V) en Gilles Verstraeten (N-VA) raakten op 9 juni niet verkozen, maar krijgen als gecoöpteerd senator nu een zitje in het rode pluche van de instelling die hun partijen zelf willen afschaffen. (bruzz.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 17 Jun 2025 14:25
    0 reactie(s)

    #1082

    portrettentrekker
    (de ~ (m.), ~s)

    fotograaf

    vnw

    schrijfvariant: portrettetrekker

    zie ook foto trekken

    Mijn foto’s liggen nog bij den portrettentrekker.

    Wou de portrettentrekker ook een huwelijksfoto maken of een herinnering aan de plechtige communie, of een familiefoto, of een sportman na een overwinning. Ja, dat kon in het atelier waar een decor en wat hulpstukken een vals romantische sfeer opriepen. (knack.be)

    De Portrettentrekker (paperback). Henri en Virginie brengen hun jeugd door in een verarmd, kinderrijk gezin in Diest. Na de eerste wereldoorlog lopen… (Erik Vlaminck)

    Bekijk het bord “Portrettentrekkers” van arnanas, dat wordt gevolgd door 145 mensen op Pinterest. (pinterest.com)

    De Merelbeekse portrettentrekker heeft een smoelenboek account.

    Poperinge en waar nog? … Misschien een tip voor onze portrettetrekkers en filmeurs hier op het forum, er staat zes maal, jawel 6 keer in t’boekske, dat het … (autosportforum.be)

    Wèt je gy oe wylder dat zegn? Portrettetrekker. (uit: IJzerbode, Ieper)

    Gedurende jaren was hij werkzaam als de “portrettetrekker” van het Klein Seminarie Roeselare. (oudleerlingenksr.be)

    > andere definitie van portrettentrekker

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 17 Jun 2025 14:03
    2 reactie(s)

    #1083

    portrettentrekker
    (de ~, (m.), ~s)

    fototoestel, kodak

    varianten en regio:
    ne portrettentrekker (Vrasens)
    ne potrettentrekkere (Zottegems)
    potredntrekkere (Kaprijks)
    potrettentrekker (Wolvertems)
    potrettetrekker (Poperings)

    Mijn vader zijn ‘portrettentrekker’ nog in perfecte staat. (ludwigdelatter.wordpress.com)

    Kwasi voor eigen deur een cross. Dan moet je daar naar toe met de portrettentrekker. En het moeten niet altijd wereldvedetten van vandaag zijn. (mxworld.be)

    > andere definitie van portrettentrekker

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 17 Jun 2025 14:01
    0 reactie(s)

    #1084

    trekken, een foto ~
    (vaste woordgroep)

    een foto maken

    Photographer

    herkomst: In de begintijd van de fotografie moest de fotograaf aan een koordje of hendeltje trekken om de foto te nemen. Dat koordje opende de lens van de camera en zorgde ervoor dat het beeld werd vastgelegd.

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
    vnw: een foto trekken, een foto maken, fotograferen

    zie ook fototrekker, trekken
    vgl kodak, fotokodak

    Trekt eens een foto van ons.

    We hebben op reis wel 200 foto’s getrokken.

    bloemlezing De Standaard:
    Het opzet bestaat erin dat deze jongeren bij voorkeur naar – niet verrassend – drukbezochte plaatsen gaan en daar foto’s trekken. (standaard.be)
    Na de enquêtes zou het nu de bedoeling zijn dat de inwoners foto’s trekken van hun gemeente. (standaard.be)
    Eens hij hun vertrouwen gewonnen had, diende hij de vrouwen medicatie toe en trok foto’s van hen terwijl ze sliepen (standaard.be)
    Fans van jong tot oud trokken foto’s van de spelersbus, die voor het hotel geparkeerd stond. (standaard.be)
    enz.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 17 Jun 2025 13:56
    10 reactie(s)

    #1085

    trekken, een foto ~
    (vaste woordgroep)

    een foto maken

    herkomst: In de begintijd van de fotografie moest de fotograaf aan een koordje of hendeltje trekken om de foto te nemen. Dat koordje opende de lens van de camera en zorgde ervoor dat het beeld werd vastgelegd.

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
    vnw: een foto trekken, een foto maken, fotograferen

    zie ook fototrekker, trekken
    vgl kodak, fotokodak

    Trekt eens een foto van ons.

    We hebben op reis wel 200 foto’s getrokken.

    bloemlezing De Standaard:
    Het opzet bestaat erin dat deze jongeren bij voorkeur naar – niet verrassend – drukbezochte plaatsen gaan en daar foto’s trekken. (standaard.be)
    Na de enquêtes zou het nu de bedoeling zijn dat de inwoners foto’s trekken van hun gemeente. (standaard.be)
    Eens hij hun vertrouwen gewonnen had, diende hij de vrouwen medicatie toe en trok foto’s van hen terwijl ze sliepen (standaard.be)
    Fans van jong tot oud trokken foto’s van de spelersbus, die voor het hotel geparkeerd stond. (standaard.be)
    enz.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 17 Jun 2025 13:36
    10 reactie(s)

    #1086

    kaartje, een ~ trekken
    (uitdr.)

    kaarten, een kaartspel beginnen, een kaartje leggen

    klik op de afbeelding
    Kaartspelers, Theodoor Rombouts, 17de eeuw, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, 358
    Kaartspelers, Theodore Rombouts, 17de eeuw, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen

    vnw: een kaartje trekken: een kaartje leggen, kaarten

    Woordenboek.nl: Zuid-Nederlands

    We zijn met vieren, gaan we een kaartje trekken?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 17 Jun 2025 12:33
    0 reactie(s)

    #1087

    pluche, het rode ~
    (uitdr.)

    de senaat

    In 1912 zetelt hij, op 47-jarige leeftijd, voor het eerst in het rode pluche als provinciaal senator voor Luik. (senate.be)

    ‘Che bella giornata! Bellissima!’, zo walste een opgewekte Open VLD-senator Rik Daems dinsdagmiddag het rode pluche binnen. (standaard.be)

    De parlementen van de deelstaten vaardigen in totaal 50 van hun leden af naar het halfrond met de rode pluche, en daarbij komen nog eens 10 senatoren die door hun partij worden gecoöpteerd. (vrt.be)

    In het rode pluche gebeurt nog nauwelijks iets. En als politici uit elke hoek van het land elkaar nog graag eens elders zien dan in de federale Kamer, dan mogen ze de de Senaat gebruiken. (hln.be)

    Bianca Debaets (CD&V) en Gilles Verstraeten (N-VA) raakten op 9 juni niet verkozen, maar krijgen als gecoöpteerd senator nu een zitje in het rode pluche van de instelling die hun partijen zelf willen afschaffen. (bruzz.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 17 Jun 2025 11:55
    0 reactie(s)

    #1088

    rode pluche, het ~
    (uitdr.)

    de senaat

    In 1912 zetelt hij, op 47-jarige leeftijd, voor het eerst in het rode pluche als provinciaal senator voor Luik. (senate.be)

    ‘Che bella giornata! Bellissima!’, zo walste een opgewekte Open VLD-senator Rik Daems dinsdagmiddag het rode pluche binnen. (standaard.be)

    De parlementen van de deelstaten vaardigen in totaal 50 van hun leden af naar het halfrond met de rode pluche, en daarbij komen nog eens 10 senatoren die door hun partij worden gecoöpteerd. (vrt.be)

    In het rode pluche gebeurt nog nauwelijks iets. En als politici uit elke hoek van het land elkaar nog graag eens elders zien dan in de federale Kamer, dan mogen ze de de Senaat gebruiken. (hln.be)

    Bianca Debaets (CD&V) en Gilles Verstraeten (N-VA) raakten op 9 juni niet verkozen, maar krijgen als gecoöpteerd senator nu een zitje in het rode pluche van de instelling die hun partijen zelf willen afschaffen. (bruzz.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 17 Jun 2025 11:54
    0 reactie(s)

    #1089

    triestig
    (bw.)

    bedroefd, verdrietig

    vnw: bedroefd, verdrietig, treurig, somber van personen

    znwb: Van of m. betr. t. pers.: droevig (gestemd), treurig, verdrietig, neerslachtig, in ’t bijz. voor zover dit uiterlijk waarneembaar is; ook: melancholiek, neerslachtig.

    zie ook andere betekenis van triestig

    “Ze was erg triestig en eenzaam op het einde. Niet bepaald het einde dat ze zich had ingebeeld.” (hln.be)

    Hij is triestig en bitter, en het idee dat alles onherstelbaar gebroken is, maakt het wanhopig. (filmfestival.be)

    “Onze vrouwen waren triestig door de nederlaag, maar er viel hen niets te verwijten." (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 17 Jun 2025 07:39
    0 reactie(s)

    #1090

    triestig
    (bn.)

    bedroevend

    vnw: betreurenswaardig, ontmoedigend, ongelukkig van zaken

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    Typisch Vlaams: triest/treurig stemmend: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 4

    zie ook intriestig; triestigaard
    vgl. triest, intriest

    Dit is maar een triestige straat. Hier zou ik niet graag willen wonen.

    Het triestige van het verhaal is dat gescheiden afval ophalen enorm duur is.(zonstraal.be )

    Het ding is dat zij veel meer weten dan wat wij weten. En het triestige is dat wij zelfs dát weigeren te weten (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 17 Jun 2025 07:33
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.