Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Van Dale: BE; niet algemeen ten uitzonderlijken titel
bij wijze van uitzondering
“Deze Buitengewone Algemene Vergadering wordt ten uitzonderlijke titel georganiseerd om de aanpassingen van statuten van de KBHB goed te keuren.” (hockey.be)
weekend met veel verkeersdrukte op de wegen
zie ook rood verkeersweekend
Op de verkeersdruktekalender van Bison Futé (Frankrijk) is de verkeersdrukte onderverdeeld in 4 kleuren:
Groen: normale situatie
Oranje: druk
Rood: zeer druk
Zwart: topdrukte
“Zwart verkeersweekend voor de deur.
Het komende weekend belooft extra druk te worden, niet alleen in België, maar ook in de rest van Europa. Vooral op de grote toeristische verbindingswegen wordt veel ellende verwacht.” (autogids.be)
“Zwart verkeersweekend van en naar het zuiden: waar zijn er al problemen?” (De Redactie.be)
registratiekosten van een woning met een klein kadastraal inkomen
zie beschrijf
VD2017 online: BE
ls u een huis koopt, moet u belastingen betalen. In Vlaanderen zijn er twee mogelijkheden. Ofwel valt uw woning onder een klein beschrijf ofwel een groot beschrijf. Bij een klein beschrijf betaalt u 5 procent belastingen op de aankoopwaarde. Bij een groot beschrijf is dat 10 procent. (vrt.be)
Klein en groot beschrijf voor registratierechten verdwijnen (nieuwsblad.be)
VD2017 online: BE
NL: politiearts
ANW: (vooral) in België
zie ook verzamellemma geneeskunde
Dat de moord op Brenda Rollier in 2010 in Beveren twee jaar lang beschouwd werd als een zelfdoding was nooit gebeurd als er een lijkschouwing bevolen was. Dat stelde wetsgeneesheer Marc De Leeuw deze voormiddag voor het Gentse hof van assisen. (hln.be)
‘Mag ik de wetsgeneesheer even euh… opbellen, kolonel?’ vraagt hij. (Z17 – Jef Geeraerts)
Een wetsgeneesheer wordt aangesteld door de onderzoeksrechter bij bepaalde misdrijven. Meestal zijn die verbonden aan bepaalde ziekenhuizen waar ze gespecialiseerd personeel hebben. (juridischforum.be)
licht, aangeschoten, bekrozen, zattekes, verwarmd
(alleen predicatief gebruikt)
“hij dronk vaneige wa pinte
want water da vond ‘m te flaa
hij zei, ’t kan zijn da ‘k wa loecht weur
mor zat…vergettet algaa”
(hij dronk natuurlijk wat pinten
want water dat vond hij te flauw
hij zei, ‘t kan zijn dat ik een een beetje aangeschoten was
maar zat…vergeet dat maar"
(De Strangers "Zie d’is wa da ’k kan")
aangeschoten, een beetje zat
Na een paar hommeltjes was mijn ventje een beetje verwarmd.
1) opwaarderen
2) ophitsen
3) wijsmaken
4) met vijzen (vijs) vastmaken
5) in de hoogte opschroeven
1,2 , 3, 4, 5) Van Dale 2018 online: BE
1) Voor mensen die al eens graag hun dansbenen opvijzen! (Facebook)
2) Ge moet u niet opvijzen!
3) Dat ware beter gehandeld dan u door de hoogere bureel-ratten te laten opvijzen dat in dien zin niets werd geëiseht. (hetarchief.be)
4) Omdat ik het me niet kan permitteren 6 weken immobiel te zijn, heeft men na wat aandringen er toch een titanium plaat opgevezen. (match4me.be)
5) Bij de verhoging van de bruggen kunnen sommige worden opgevezen, terwijl andere volledig moeten worden herbouwd. (.vlaamsparlement.be)
revuetheater dat vroeger bestond te Antwerpen
dikwijls Ancienne Belgique genoemd
De voormalige zaal ‘Oud België’ (Ancienne Belgique) staat aan de Kipdorpvest in Antwerpen. (flickr.com/photos)
het spelen van kleurenwies
Kleurenwiezen is een kaartspel dat met vier gespeeld wordt. Het is de voorloper van bridge en een variant van wiezen. Kleurenwiezen is voornamelijk in België gekend, maar wordt ook in andere landen gespeeld. (Wikipedia)
Wie behaalt de titel van wereldkampioen kleurenwiezen 2018? De Populier in Zandhoven is voor de tweede maal het strijdtoneel voor de ervaren en minder ervaren kleurenwiezer. (bkwiezen.be)
Zo komt het grootste deel van de 160 deelnemers uit België zelf, vooral uit Wallonië. Daar is de eenvoudige variant van kleurenwiezen, het gewone wiezen, veel minder populair en kiezen kaarters dus vooral voor kleurenwiezen. (vrt.be)
druivenrank
uitspraak /drowevegger/
Bij mijn grootmoeder groeide een druifegger met zoete witte druifkes tegen de muur van de keuken.
bord in de immobiliën gebruikt om een eigendom te koop of te huur te afficheren
google2018:
“immoborden” .BE (>18.800) ; .NL (>2.250)
zie immo
Wie in Oostende wandelt, ziet veel minder bordjes met “te koop” of “te huur” hangen dan vroeger. Sinds enkele jaren waren er klachten over die V-vormige immoborden. (vrt.be)
Hoewel de immoborden verre van overal als problematisch worden beschouwd, engageerde de Confederatie van Immoberoepen zich begin dit jaar om een antwoord te bieden op de zogenaamde “wildgroei” van immoborden. (cibweb.be)
Natuurlijk wordt dit niet voor niets berekend, maar worden er wel degelijk diensten uitgevoerd zoals: het fotograferen van je huis, het plaatsen van een immobord, het plaatsen van advertenties en het leiden van de bezoeken. (instahome.be)
drukt misprijzen uit
(vergelijk NL “rot-”)
door de nieuwe spellingsregels wordt dit voorvoegsel dikwijls “vodden-” geschreven
De Lange Wapper is dus niet definitief van de baan. Die voddegazet zit er nog maar eens naast. (http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=518058&page=180)
“Gaat u opnieuw aan de oppositie vragen te wachten tot na 7 juni voor u bescheid geeft over wat u zelf denkt over uw eigen positie als eerste minister van zo’n voddenregering?”, aldus de Vlaams Belangfractieleider.” (https://www.vlaamsbelang.org/regering-van-rompuy-aan-diggelen/)
‘Met peeschijven, waarschijnlijk,’ hernam Anastasie. ‘En uw prachtvuur in uw vodden-salon?’ (Tante Fien en hare erfgenamen – Gustaaf Segers)
kus
zie totteke
zie ook bees, poen
“Pak me vast en gif me totje, je wet dak je gern zien.
Je ziet mijn liefste piekenotje, lat me ki zitn op je knie.
Pak me vast en gif me totje, mor doet et met fatsoen,
lat mie ki zitn ip je schotje, kwiln olles vo je doen.” (9lives.be)
SN: hergebruiken
“Alleen hergebruiken is correct. Herbruiken is geen standaardtaal. In de standaardtaal is hergebruiken (‘opnieuw gebruiken, recycleren’) de juiste vorm (…) In België komt soms ook de vorm herbruiken voor, vooral in gesproken taal. Herbruiken wordt dan als volgt vervoegd: (hij) herbruikt, (hij) herbruikte, (hij) heeft herbruikt. Die vormen zijn geen standaardtaal.” (taaladvies.net)
Taalmail:
-—————-
Fout: De huizen worden verwarmd via een speciale pomp en een deel van de warmte wordt ook herbruikt.
Goed: De huizen worden verwarmd via een speciale pomp en een deel van de warmte wordt ook hergebruikt.
Het werkwoord luidt hergebruiken, met als voltooid deelwoord hergebruikt. Maar het bijvoeglijk naamwoord is herbruikbaar.
-—————-
google2018:
hebruiken: .BE (51.200) ; .NL (11.900)
herbruikte: .BE (>2.076) ; .NL (>942)
herbruikt: .BE (>22.000) ; .NL (>34.900)
hergebruiken: .BE (>75.100) ; .NL (276.000)
hergebruikte: .BE (>10.900) ; .NL (>51.700)
hergebruikt: .BE (>66.000) ; .NL (>376.000)
Het herbruiken van raketten kan volgens het bedrijf een revolutie in de sector ontketenen. (vrt.be)
N-VA en sp.a herbruiken Vlaamse verkozenen en ‘cabinetards’ op federale kieslijsten. (demorgen.be)
Door de wijnflessen te herbruiken zorgt Colruyt er voor dat er tot 2.000 ton minder glas per jaar in omloop wordt gebracht (standaard.be)
Het herbruiken van oude kledingstukken is een rode draad in Margiela’s werk. (kack.be)
Wanneer ze hun handen grondig gewassen hadden, herbruikten ze de handdoek. (demorgen.be)
Beide straten werden heraangelegd met herbruikte Zweedse kasseien. (standaard.be)
Het doel van BeFre is aan te tonen aan bedrijven, consumenten en particulieren dat met dankzij het herbruiken van zakken en tassen, men aanzienelijk het overbodig verbruik van wegwerpzakken vermindert, alsook de productie en uiteindelijk de berg afval. (befre.be)
Arduin om te herbruiken – Te koop | 2dehands.be
Tombola voor herbruikte frituurolie (Tienen) – Het Nieuwsblad
vergiet
zie ook verzijp
Is er een zuip om de patatjes af te spoelen?
> andere betekenis van zuip
muntbol
streekgerecht in Tienen, Hoegaarden
ook in Lier
Afbeelding zie hier
Mumbollen worden gemaakt op basis van boter, suiker, honing en muntolie. Tegenwoordig vervangt men de honing door glucose.
De Hoegaardse mumbollen worden gemaakt met een 19de eeuwse suikerwals. (afbeelding zie hier)
bokser
< Frans boxeur
In Termonts kantoor op het Gentse stadhuis ligt een paar bokshandsschoenen, gekregen van de lokale bokser Junior Bauwens. Daarop staat met zwarte stift gekribbeld: ‘Als ge geen burgemeester waart, zoude nen bokseur zijn.’ (Humo 01/10/18)
“Deruddere verfilmt ‘Firmin den Bokseur’ (Titel)
Het populaire typetje van Chris Van den Durpel, de bokser Firmin, wordt het hoofdpersonage van een bioscoopfilm. (DS 19/01/06)”
verboden pil(len) pakken, doping gebruiken
En ‘t volk zei: ’Er zit een reukje aan, er zit zelfs doping in zijn banden. ’k Wist dat hij had gepakt.’
(https://www.flashlyrics.com/lyrics/het-zesde-metaal/ploegsteert-92)
> zie andere betekenis van pakken
een wijk in een nieuwe verkaveling waar de huizen zo duur zijn dat men zegt dat de inwoners voor jaren nog alleen boterhammen met confituur kunnen eten
vgl. geleiwijk, rue confituur
Deze wijk kreeg de “confituurwijk” mee in de volksmond omdat de meesten daar ’n huis hadden neergeplant dat ze eigenlijk niet konden betalen. Deze term was niet enkel bij ons het geval werd gebruikt in vele gemeenten/steden. (spaargids.be)
Een andere naam (Ajuin(saus)wijk) verwijst, net zoals namen als Confituurwijk of Margarinewijk, naar de overtuiging dat de bewoners van deze wijken boven hun stand leefden en zich dus enkel goedkope voedingsmiddelen konden veroorloven. (onroerenderfgoed.be)
Victor woont echter niet veraf, in de Mispelstraat, een van de straten in de zogenaamde confituurwijk vlakbij de rusthuiscampus. (nieuwsblad.be)
Ik had het niet op u opstartster, maar op diegene met de halfopen nieuwbouw waarvan er 10 in een wijk staan (met alle respect voor het huis op zich), die nog moet afgewerkt worden, die het had over de ‘confituurwijk’. (libelle.be)
Bijnaam van de wijk was de confituurwijk: groot huis, grote wagen, maar alle dagen boterhammen met confituur. (politics.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.