Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Standbeeld van Peer Stoet geplaatst aan de kerk in Herenthout
Het stoetstandbeeld is een herdenkingsmonument voor de stoeter met de koperen beeltenis van Peer Stoet in reliëf.
een fles opendoen
Zeg kom eens af, dan knotsen we een fleske! (Zie afkomen)
Niet geliefd zijn. Men is hem liever kwijt dan rijk. Hij heeft iets misdaan en men moet hem niet meer.
Letterlijk: aan het einde van de vingers hangen. Even schudden en hij is weer weg.
Hij mag in zijn stamcafé niet meer binnen; hij hangt daar nog redelijk tend de vingers sedert hij zijn poef niet meer betaalt!
het overdreven hanteren van regels en reglementen
Van Dale 2014 online: ongemarkeerd
google2014: .BE (>1.900) ; .NL (175) waarvan de meeste m.b.t. België: zie vbn.
nuzakelijk.nl: “Behalve aan de te hoge belastingdruk en zijn sociaal statuut ergert de Vlaamse ondernemer zich het meest aan de reglementitis.."
nieuwsdump.nl: “Lieten: Airbnb-registratie is te ver doorgedreven reglementitis”
druk bezig zijn om met alles in orde te komen
ook in de Limburgse Kempen
WNT: redderen: Mnl.: ridderen. Van den stam van redden met -eren. In orde brengen, regelen, besturen. Oudste attestatie: Brabant-Oost, 1276-1300
Mijn moeder was de godgansige dag bezig met in de keuken te redderen, alles moest afgewassen of opgeblonken (opblinken) zijn want anders kon ze niet slapen.
smidse, werkplek van een smid, smederij
vgl smishamer
In Poederlee staat nog een “hoefsmis” aan de afslag naar Vorselaar. (Marcus)
De smis in Herenthout hebben ze in de jaren 80 afgebroken. Wat metaal dat ze daar buitengehaald hebben!
zie struis doen, vroom zijn
In groep is ze struis, maar als ge ze alleen bij u hebt, is het een verlegen scheet eerste klas.
> andere betekenis van struis zijn
variant van schorseneren
uitspraak in Antwerpen: schërsenelen
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Ik hou wel van schorsenelen maar ik krijg er zo’n winderig gevoel van.
“Schörsenelen zaaien. Gestoofde schörsenelen.” (Cornelissen-Vervliet 1899-1903, Antwerps Idioticon)
zich overdreven formeel gedragen
Kent gij de notaris? Dat is er zo ene die ne paraplu ingeslikt heeft. Hij doet zo precies of de negentiende eeuw is nog altijd bezig.
iets niet willen herhalen
Zeg, ik heb het u een minuut geleden al uitgelegd. Geen twee missen voor hetzelfde geld he!
gelijk hebben
vgl. in het ongelijk zijn
Het is misschien een beetje overdreven om daar een proces over te beginnen, maar ik vind dat den Heer in ’t gelijk is als hij de stropers eens goed aanpakt.
kleine, bescheiden woning, meestal bewoond door een alleenstaande of een jong koppel
uitspraak /w?n?k?/ met korte en doffe ui
- woon
Bij ons in ’t dorp waren vroeger altijd een paar wuinekes waarin jonge koppels woonden die aan ’t bouwen waren.
“weŬn, znw., m. – Woon, woning.
Ne schoone weŭn. Hij hée nog geene’ weŭn.” (Cornelissen-Vervliet (1899))
ver door zijn, goed gek zijn, wijd door zijn, gestoord zijn, compleet er neffe zijn of slagen, waanzinnig handelen
Die gast is rijp voor Geel want nu is em toch wijd henne za.
Zijn kind vergiftigen met rotte spaghetti en dan de hand aan zijn eigen slagen; als ge dat doet dan zijt ge echt wel wijd henne.
Hoe wijd kunt ge henne zijn: Depressieve vrouw pleegt zelfmoord in krokodillenvijver (HLN.be).
zie kloot, iemand een ~ afdraaien, kloot, iemand een ~ aftrekken
qua betekenis idem maar misschien nog pijnlijker, wie zal het zeggen!
Ze hebben hem ne farme kloot “afgepitst”.
“…terwijl hij nadenkt hoe hij me nog een kloot kan afpitsen met zijn toren of zijn paard.” (Jeroen Olyslaegers, Wil)
havenarbeider
Woordenboek der Nederlandsche Taal: dokwerker, in Zuid-Nederland: havenarbeider, bootwerker
staat weliswaar ongemarkeerd in Van Dale 2014 online, maar:
google2014:
‘dokwerker’: .BE (>9.000); .NL (>14.000)
‘dokwerkers’: .BE (>54.000); .NL (>7.000)
Blijkens de artikelen wordt het in .BE in alle media gebruikt als synoniem voor havenarbeider, terwijl het in .NL eerder nog als folklore gebezigd wordt.
Klik op de afbeelding om deze te vergroten
zie ook dokker, dokken, aan de ~ werken, buildrager
hln.be: De dokwerker had haar 2,5 jaar geleden met ruim 60 messteken om het leven gebracht.
deredactie.be: De logistieke bedrijven in de Antwerpse haven willen niet langer verplicht worden om met “dure” dokwerkers te werken.
standaard.be: Burgemeester Brussel richt pijlen op Antwerpse dokwerkers
nieuwsblad.be: Een grote delegatie dokwerkers uit Oostende en Zeebrugge is vrijdag naar de nationale betoging in Brussel getrokken.
kapje, doekje om mond en neus te beschermen tegen stof, bacteries,…
SN: stofmasker
NL: mondkapje
Van Dale 2014 online maakt voor het SN onderscheid tussen:
mondmasker: syn. operatiemasker: hygiënisch masker dat chirurgen en hun assistenten bij operaties dragen
en
mondkapje: kapje met filter, voor de mond gedragen, tegen besmetting, vervuilde lucht e.d.
In VL wordt dat onderscheid niet gemaakt, ook niet in de ‘professionele sector’. Moest ge het mij in een quiz vragen, ik zou de betekenissen dan eerder omdraaien. Trouwens denk ik dat ze in NL ook niet altijd dat onderscheid maken: ‘Shop online voor Medisch mondkapje uit een breed aanbod bekende merken en webwinkels in Nederland’
regio kust: mondmasscher
zie ook verzamellemma geneeskunde
Agenten met mondmasker in Seattle tijdens de Spaanse griep in 1918.
gamma.be: Veiligheid bij klussen dragen wij hoog in het vaandel. Zo draag je bij sommige klussen, zoals het verwijderen van gevaarlijke stoffen, best een mondmasker.
irceline.be: Helpt een mondmasker om de inhalering van fijnstof te verminderen?
standaard.be: Een marathon met een mondmasker.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
